Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ε/56/2017

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.5, 4412/2016/Α.61, 4412/2016/Α.2

ΕΝΝΟΙΑ ΔΗΜ.ΕΡΓΟΥ(...)Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, έργο, κατά την έννοια του ως άνω νόμου αποτελεί ένα σύνολο εργασιών το οποίο κατατείνει στην κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, ή συντήρηση έργου και στις κατεδαφίσεις υποδομών, ιδίως στις κατηγορίες που αναλυτικά αναφέρονται σε αυτόν, και απαιτεί, λόγω της πολυπλοκότητάς του, την εφαρμογή μίας μελέτης μέσω εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων, δηλαδή μέσω ειδικών τεχνικών γνώσεων και αντιστοίχων μέσων και προορίζεται να επιτελεί αυτό καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο λειτουργικό αποτέλεσμα. Αντίστοιχα, οι συμβάσεις που αποβλέπουν στην εκτέλεση ενός έργου ή συγχρόνως στη μελέτη και στην εκτέλεση έργου, ή στη μελέτη και στην εκτέλεση εργασιών που αφορούν μία από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στα σχετικά Παραρτήματα του νόμου αυτού, συνιστούν «συμβάσεις δημοσίου έργου». Αντιθέτως, όταν οι αναγκαίες για την κατασκευή ενός έργου εργασίες είναι απλές, δηλαδή για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ούτε απασχόληση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού, ούτε χρησιμοποίηση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, τότε πρόκειται για παροχή υπηρεσιών (πρβλ. και Απόφ. VI Τμήμ. 752/2013, και Πρ. Ε΄ Κλιμ. 309/2013 και 360/2014 και την εκεί παρατιθέμενη νομολογία), οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24 ΕΕ εφόσον η προϋπολογιζόμενη γι΄ αυτές δαπάνη υπερβαίνει το ποσό των 209.000 ευρώ (άρθρο 5 ν. 4412/2016), ενώ δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις που αφορούν στη δημοπράτηση δημοσίου έργου, οι οποίες προβλέπουν την επιβάρυνση της απαιτούμενης δαπάνης με γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος, καθώς και με το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών, υπολογιζόμενα σε ποσοστό επί της αξίας των εκτελεσθησομένων εργασιών κατασκευής του έργου, διότι δεν προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ότι τα ποσά αυτά επιτρέπεται να βαρύνουν και τη δαπάνη παροχής υπηρεσιών.(...)Ενόψει αυτών, για την ανάδειξη αναδόχου δεν δύνανται να τύχουν εφαρμογής οι, εφαρμοσθείσες εν προκειμένω, διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, αλλά αυτές που αφορούν στην ανάθεση υπηρεσιών εντός κοινοτικών ορίων. Αυτόθροη συνέπεια των ανωτέρω είναι, αφενός μεν στη διακήρυξη και στο σχέδιο σύμβασης να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, αφετέρου δε να παρουσιάζονται ελλείψεις στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία. Ειδικότερα: α) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε σε συγκεκριμένο μόνο κύκλο εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, β)κατά παράβαση των άρθρων 5 και 61 επ. του ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση υπηρεσίας, δεν δημοσιεύθηκε περίληψη της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και εν συνεχεία η σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, ήτοι παροχής υπηρεσιών, με κόστος γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013).


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ε/56/2017

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, ως εκ του αντικειμένου της, έχει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον αφορά σε εκτέλεση εργασιών. Τούτο δε, διότι οι ανωτέρω παρατεθείσες εργασίες τόσο αυτές που αφορούν σε απλές καθαιρέσεις με συμβατικά εργαλεία, προϋπολογιζόμενης δαπάνης μόλις 4.044,50 ευρώ, όσο και αυτές που αφορούν στους καθαρισμούς  κοιτών ποταμών ή ρεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα και αυτοφυή βλάστηση, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 531.318,00 ευρώ, δεν εμπίπτουν στην έννοια του «έργου», δεδομένου ότι δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή - συντήρηση κατά τη λειτουργία και δεν επιτελεί αυτό καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία. Αντιθέτως, μάλιστα, για την εκτέλεση των εργασιών αυτών δεν απαιτείται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένη τεχνική γνώση ή τέτοιου είδους τεχνική επέμβαση, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν ως έργο, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως, υπό την καθοδήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Προς τούτο συνηγορεί και το γεγονός της ύπαρξης εν προκειμένω μίας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη, αλλά και χωρίς ειδικότερη αναφορά των προς καθαρισμό ποταμών και ρεμάτων (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013, πράξεις Ζ΄ Κλιμ. 360/2014 148/2014, 231, 213/2013, 467/2012 ), ενώ καμία επιρροή δεν ασκεί στο χαρακτηρισμό της σύμβασης αυτής ως σύμβαση υπηρεσιών το γεγονός της πρόβλεψης και εργασιών καθαιρέσεων, αφενός διότι πρόκειται για ελάχιστο τμήμα της σύμβασης, μόλις 4.044,50 ευρώ και αφετέρου διότι πρόκειται για απλές καθαιρέσεις κατασκευών, για τις οποίες δεν απαιτούνται εξειδικευμένη τεχνική γνώση και χρήση εξειδικευμένων εργαλείων. Ενόψει αυτών, για την ανάδειξη αναδόχου δεν δύνανται να τύχουν εφαρμογής οι, εφαρμοσθείσες εν προκειμένω, διατάξεις του ν. 4412/2016 που αφορούν στην ανάθεση δημοσίων έργων, αλλά αυτές που αφορούν στην ανάθεση υπηρεσιών εντός κοινοτικών ορίων.  Αυτόθροη συνέπεια των ανωτέρω είναι, αφενός μεν στη διακήρυξη και στο σχέδιο σύμβασης να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, αφετέρου δε να παρουσιάζονται ελλείψεις στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία. Ειδικότερα: α) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε σε συγκεκριμένο μόνο κύκλο εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, β) κατά παράβαση των άρθρων 5 και 61 επ. του ν. 4412/2016, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση υπηρεσίας, δεν δημοσιεύθηκε περίληψη της διακήρυξης στην Επίσημη Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και εν συνεχεία η σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, ήτοι παροχής υπηρεσιών, με κόστος γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013).


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1057/2021

Εννοια εργου.Κατασκευή έργου - βελτίωση αθλητικών εγκαταστάσεων:..Σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη και με τα δεδομένα που παρατίθενται στη σκέψη 4, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο λόγος ανάκλησης προβάλλεται βασίμως και πρέπει να γίνει δεκτός. Τούτο διότι, από το σύνολο των εργασιών, όπως ειδικότερα περιγράφονται στο τιμολόγιο δημοπράτησης, προκύπτει ότι, μολονότι η ελεγχόμενη σύμβαση περιέχει προμήθεια υλικών και εργασία τοποθέτησης, εντούτοις, το κύριο αντικείμενό της αποσκοπεί στη χρήση και εφαρμογή πρώτων υλών και υλικών (σύνθεση, κατεργασία ή και συναρμογή αυτών) με την εκτέλεση ενός συνόλου επιμέρους εργασιών σύμφωνα με τις προβλεπόμενες κατασκευαστικές προδιαγραφές, οι οποίες συντελούν στην επίτευξη του επιδιωκόμενου αυτοτελούς λειτουργικά και τεχνικά αποτελέσματος, δηλαδή στην ανακατασκευή γηπέδων, ώστε να καταστούν σύγχρονα, κατάλληλα και ασφαλή για το σκοπό για τον οποίο προορίζονται. Εξάλλου, αναφορικά προς την προμήθεια των συνθετικών ταπήτων, ανεξάρτητα από το κόστος της, αφορά υλικά που απαιτούνται για την κατασκευή του έργου, εξυπηρετεί το σκοπό που επιδιώκεται από το σύνολο των εργασιών, ήτοι την αναβάθμιση των αθλητικών εγκαταστάσεων του ήδη προσφεύγοντος, ώστε αυτές να καταστούν σύγχρονες και λειτουργικές, επομένως, έχει παρεπόμενο χαρακτήρα, ως αναγκαίο συμπλήρωμα του έργου και εντάσσεται στο ενιαίο σύνολο των εργασιών που προϋποθέτει η παραγωγή του. Κατά συνέπεια, ο χαρακτήρας της σύμβασης είναι η κατασκευή ενός πλήρως λειτουργικού έργου, το οποίο επιτελεί μία τεχνική λειτουργία, ως προϊόν των εργασιών που θα εκτελεστούν, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις ένδικες προσφυγές, εσφαλμένως δε με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκαν τα αντίθετα.


ΕΣ/ΚΛΙΜ.Ζ/116/2018

Νομιμότητα σχεδίου σύμβασης.(..) με αντικείμενο «Καθαρισμός ρεμάτων και άμεση επέμβαση για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών εντός των διοικητικών ορίων Περιφερειακών Ενοτήτων ...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορά σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ούτε περιλαμβάνει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών, αφού παρεμβάσεις στη διατομή των ρεμάτων δεν θα γίνουν, πλην του καθαρισμού της κοίτης από απορρίμματα, φερτά υλικά, μπάζα και βλάστηση. (..) Οι εργασίες αυτές, που αφορούν σε καθαρισμό κοιτών ποταμών από φερτά υλικά και απορρίμματα, καθαρισμό αυτών από αυτοφυή βλάστηση χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, κοπή και εκρίζωση δένδρου, καθαρισμό οχετών, και ανακατασκευή συρματοκιβωτίων και πλήρωση αυτών, δεν είναι τεχνικά εξειδικευμένες, αλλά εντάσσονται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών(..) Επειδή η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία έχει ως αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημόσιου έργου και ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της, μη νομίμως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίστηκε ο κύκλος των δικαιουμένων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικά τάξης 1ης και άνω. Τέλος, μη νομίμως προβλέπονται δαπάνες για Γ.Ε. και Ε.Ο., απρόβλεπτα και αναθεώρηση. Λόγω των πλημμελειών αυτών η ελεγχόμενη διαδικασία καθίσταται μη σύννομη στο σύνολό της, με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.


ΕλΣυνΤμ.6/1344/2018

Καθαρισμός υδατορεμάτων:..Με δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι οι επίμαχες εργασίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν δημόσιο έργο, αλλά εντάσσονται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον για την εκτέλεσή τους δεν απαιτούνται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι, ώστε να μην μπορούν να ανατεθούν σε επαγγελματίες που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Ειδικότερα, οι εργασίες αυτές αποσκοπούν στον απλό καθαρισμό των υδατορεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα, καθώς και βλάστηση χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, ώστε αυτά να αποκτήσουν τις αρχικές υδραυλικές διατομές τους και τη σωστή κατά μήκος κλίση, αφού, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή και το τιμολόγιο εργασιών, δεν πρόκειται να γίνουν τεχνικές επεμβάσεις με την κατασκευή νέων τεχνικών έργων ή την αποκατάσταση παλαιών.(...)Συνεπώς, ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπό ανάθεση υπηρεσιών, μη νομίμως, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλομένη, δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, όπως ορθώς, επίσης, κρίθηκε με την προσβαλλομένη, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίσθηκε ο κύκλος των δικαιούμενων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικών 1ης τάξης και άνω, ενώ, τέλος, μη νομίμως προβλέφθηκαν ποσά για γενικά έξοδα-εργολαβικό όφελος, απρόβλεπτα και αναθεώρηση.


ΕλΣυν/Ε Κλιμ/392/2010

Συμπληρωματική σύμβαση κατασκευής κολυμβητηρίου. Έργασίες που αφορούν στην κατασκευή της πισίνας εκμάθησης και οι λοιπές εργασίες κατασκευής της πισίνας εκμάθησης και των συνοδών χώρων λειτουργίας της, αποτελούν μεταβολή του φυσικού και τεχνικού αντικειμένου του έργου, που δεν αποτέλεσε τη βάση της διαδικασίας ανάδειξης του αναδόχου. Εργασίες που αποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας του έργου δεν μπορούν νομίμως να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Εργασίες, και υπό την εκδοχή ότι προέκυψαν εξαιτίας της εφαρμογής κανόνων και απαιτήσεων, οι οποίοι καθιερώθηκαν ως υποχρεωτικοί μετά την ανάθεση του έργου, κάτι που ωστόσο δεν αποδεικνύεται από την αναθέτουσα αρχή, όφειλαν να έχουν καλυφθεί αποκλειστικά από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Από το κονδύλιο των απροβλέπτων όφειλαν επίσης να έχουν καλυφθεί οι εργασίες που αφορούν στην εφαρμογή της οριστικής μελέτης. Με την 3086/2010 απόφαση του VI Τμήματος ανακλήθηκε η προμνησθείσα πράξη του Κλιμακίου, καθόσον κρίθηκε ότι οι εργασίες της συμπληρωματικής σύμβασης κατασκευής κολυμβητηρίου οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δεδομένου ότι η εκτέλεση αυτών επιβλήθη¬κε από τρίτους εμπλεκόμενους φορείς (Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, Πυροσβεστική Υπηρεσία κλπ) ή από μεταγενέστερες νομοθετικές διατάξεις


ΕλΣυν.Κλ.Ε/382/2017

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη  σύμβαση   δεν αφορά σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα ΙΙ του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016 (βλ. και Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ) ούτε περιλαμβάνει την εκτέλεση οικοδομικών εργασιών,  αφού παρεμβάσεις στη διατομή των ρεμάτων δεν θα γίνουν, πλην του καθαρισμού της κοίτης από απορρίμματα, φερτά, μπάζα και βλάστηση.   Περαιτέρω, το τεχνικό αντικείμενο της δεν είναι αυτοτελές λειτουργικό αποτέλεσμα (οικονομικά ή τεχνικά)  εργασιών μηχανικού, προεχόντως διότι δεν έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη μηχανικού αλλά μία συνοπτική τεχνική περιγραφή των προς εκτέλεση εργασιών (VI Tμ. 752/2013, Ε' Κλιμάκιο 56/2017, 309/2013 κ.α.). Οι εργασίες αυτές, που αφορούν σε καθαρισμό  κοιτών ποταμών από φερτά υλικά  και απορρίμματα, καθαρισμό αυτών  από αυτοφυή βλάστηση (καλαμιές , δένδρα κ.λ.π.) καθώς και κοπή και εκρίζωση  δένδρων, χωρίς αφαίρεση εδαφικού υλικού, δεν είναι τεχνικά εξειδικευμένες αλλά εντάσσονται  αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών (βλ. κατά περίπτωση VI Τμ. 405/2017,  752/2013 και 357/2014, βλ. και Ζ' Κλιμάκιο 304/2015, Πρ. VII Τμ. 276/2006,  161, 162/2008, 144, 353/2010 κ.α.), χωρίς να αρκεί για τον αντίθετο νομικό χαρακτηρισμό, ενόψει όσων έγιναν  δεκτά ερμηνευτικά, μόνο το γεγονός ότι   συνδέονται λειτουργικά με ένα δημόσιο τεχνικό   έργο.   Επειδή η  επίμαχη  διαγωνιστική διαδικασία  έχει ως αντικείμενο την ανάθεση παροχής  υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημοσίου έργου  και ενόψει του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της,   μη νομίμως δεν τηρήθηκαν εν προκειμένω οι απαιτούμενες διατυπώσεις δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο. Περαιτέρω, μη νομίμως και κατά παράβαση των αρχών του ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού περιορίσθηκε ο κύκλος των δικαιούμενων συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις που   δραστηριοποιούνται σε έργα κατηγορίας υδραυλικά τάξης 2ας και άνω. Τέλος, μη νομίμως προβλέπονται δαπάνες  για Γ.Ε. και Ε.Ο.,   απρόβλεπτα και αναθεώρηση.  Λόγω των πλημμελειών αυτών η ελεγχόμενη διαδικασία καθίσταται μη σύννομη στο σύνολό της με συνέπεια να κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. 

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/43/2018.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/886/2024

Παροχή γευμάτων σίτισης νοσηλευομένων και προσωπικού (catering).(...)Ο περαιτέρω, όμως ισχυρισμός, ότι η προκαλούμενη, εκ της παράλειψης δημοσίευσης της προκήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε. ακυρότητα είναι μερική και περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στο δικαίωμα προαίρεσης ή σε μέρος αυτού δεν έχει έρεισμα στο νόμο ενώ και  η επικαλούμενη 1641/2020 απόφαση της Ολομέλειας Ελεγκτικού Συνεδρίου αφορά άλλο ζήτημα. Πλην, όμως το Δικαστήριο κρίνει, εκτιμώντας τις περιστάσεις της συγκεκριμένης υπόθεσης, ότι, κατ’ εξαίρεση, η πλημμέλεια αυτή δεν παρίσταται στην προκειμένη περίπτωση ουσιώδης, λαμβανομένου υπόψη σωρευτικώς ότι: i) τηρήθηκαν όλες οι επιβαλλόμενες σε εθνικό επίπεδο διατυπώσεις δημοσιότητας χωρίς να υποβληθούν κατά της διακήρυξης προσφυγές ή άλλα ένδικα βοηθήματα εκ μέρους κάποιου υποψηφίου, ii) κατά τα γνωστά στο Δικαστήριο, σε ανάλογους διαγωνισμούς δεν εκδηλώνεται ενδιαφέρον συμμετοχής εκ μέρους αλλοδαπών εταιριών, ακόμη και σε περιπτώσεις προκηρύξεων με κατά πολύ μεγαλύτερη εκτιμώμενη αξία (βλ. ενδεικτικά την υπόθεση του Εβδόμου Τμ. 1815/2021, όπου η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ήταν 224.335.075,50 ευρώ, τον διαγωνισμό για την  «Παροχή υπηρεσιών σίτισης και καθαριότητας στα Κ.Υ.Τ. των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και κάλυψη των λειτουργικών εξόδων τους», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 40.405.500,00 ευρώ, Πρ. Ζ΄ Κλιμακίου 771, 885/2019    ή την σύναψη από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου συμφωνίας - πλαίσιο τετραετούς διάρκειας, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών παρασκευής, μεταφοράς και διανομής γευμάτων σε δομές φιλοξενίας προσώπων που έχουν ζητήσει διεθνή προστασία, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 823.673.600 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), Ζ΄ Κλ. 367/2021 κ.α) iii) στην διακήρυξη του διαγωνισμού μνημονεύεται συγκεκριμένη ημερομηνία αποστολής της προκήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε., γεγονός που στηρίζει την βασιμότητα των προβαλλομένων με την ένδικη προσφυγή ισχυρισμών, ότι από απειρία και σφάλμα των αρμοδίων υπηρεσιών του προσφεύγοντος δεν ολοκληρώθηκε τελικά η διαδικασία δημοσίευσης της προκήρυξης, γεγονός που διαπιστώθηκε εκ των υστέρων. Ως εκ τούτου, δικαιολογείται στην προκειμένη περίπτωση κατ’ εξαίρεση η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης λόγω μη συνδρομής ουσιώδους νομικής πλημμέλειας τόσο για την ετήσια διάρκεια παροχής των ελεγχόμενων υπηρεσιών όσο και κατά το δικαίωμα παράτασης της σύμβασης για ένα (1) επιπλέον έτος.Για τους λόγους αυτούς.Διατάσσει την απόδοση στο προσφεύγον του κατατεθέντος από αυτό παραβόλου ως αχρεωστήτως καταβληθέντος.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 4/2024 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου αυτού στον τομέα Υγείας.



ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/257/2024

ΜΕΙΚΤΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ.Αντικατάσταση υδρόψυκτου ψύκτη και λεβήτων.(...)(α) Η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αφορά στην το πρώτον επέμβαση σε ένα παλαιό κτήριο για την εγκατάσταση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης, αλλά στην αντικατάσταση, ήτοι στην προμήθεια και εγκατάσταση, σύγχρονου και βελτιωμένων προδιαγραφών βασικού εξοπλισμού (ψύκτη, λεβήτων, τοπικών μονάδων-fan coils), σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που περιλαμβάνονται στα συμβατικά τεύχη (Τεχνική Περιγραφή, Προϋπολογισμός Εργασιών) και με προσαρμογή αυτών στις υπάρχουσες υποδομές, ήτοι με τις ηλεκτρομηχανολογικές και υδραυλικές εργασίες που είναι αναγκαίες για τη διασύνδεσή του στα ήδη υπάρχοντα λειτουργικά μηχανήματα και δίκτυα (αγωγούς) ύδρευσης και ηλεκτρικής ενέργειας.Επομένως, δεν πρόκειται για ειδική Τεχνική Μελέτη έργου, αλλά για μία περιγραφή των προς εκτέλεση «εργασιών» (όπως ορίζει και ο τίτλος αυτής -Τεχνική Περιγραφή-) με παράθεση των τεχνικών προδιαγραφών των προς προμήθεια ειδών, συνοδευόμενη από ηλεκτρομηχανολογικά σχέδια των υπαρχουσών εγκαταστάσεων και της σύνδεσης του νέου εξοπλισμού με αυτές. (γ) Η πρόβλεψη από την αναθέτουσα αρχή κονδυλίου απροβλέπτων δεν μπορεί να χαρακτηρίσει μία σύμβαση ως σύμβαση έργου, καθόσον η επιβάρυνση του προϋπολογισμού της σύμβασης με αυτό το κονδύλι είναι δυνατή μόνον όταν το κύριο αντικείμενο της μεικτής σύμβασης μπορεί αντικειμενικά να χαρακτηρισθεί ως έργο, γεγονός που δεν συντρέχει εν προκειμένω. Περαιτέρω, η ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών «εργασιών» δεν συναρτάται αποκλειστικά με τη σύμβαση έργου, αλλά μπορεί να προκύψει, εξαιτίας απρόβλεπτων περιστάσεων, και κατά την εκτέλεση συμβάσεων προμήθειας ή/και υπηρεσιών (άρθρο 132 παρ.1 περ. γ του ν. 4412/2016). Και (δ) Ο εσφαλμένος νομικός χαρακτηρισμός της επίμαχης σύμβασης, ως σύμβασης έργου, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, διότι, κατά τα βασίμως διαλαμβανόμενα στην πληττόμενη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 23/2023 πράξη της Επιτρόπου στη 2η Υπηρεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου στον Τομέα Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. 


ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/124/2018

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Με τα δεδομένα αυτά η εντελλόμενη δαπάνη είναι αντίθετη στην αρχή της οικονομικότητας, διότι αφορά στην πληρωμή εργασιών μη εξειδικευμένης φύσης που μπορούσε να εκτελέσει το υπηρετούν στο Δήμο προσωπικό. Συγκεκριμένα, το αντικείμενο των εργασιών αφορά κυρίως στη συλλογή των εγγράφων για τη συμπλήρωση του φακέλου αδειοδότησης και δεν περιλαμβάνει τη σύνταξη των σχετικών μελετών, μέσω αξιολόγησης στοιχείων και εφαρμογής επιστημονικών γνώσεων.(..)Ενόψει δε των ανωτέρω, ο αριθμός των πέντε υπαλλήλων του Δήμου που, σύμφωνα με την από 29.3.2018 βεβαίωση αυτού έχουν γνωστικό αντικείμενο συναφές με αυτό της επίμαχης υπηρεσίας, κρίνεται απολύτως επαρκής για την εκτέλεσή της, χωρίς να ασκεί επιρροή ο αορίστως επικαλούμενος φόρτος εργασίας αυτών..Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω,  η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.


ΕΣ/ΤΜ.7/348/2010

Έργο - οδοποιία...:Ήδη το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 18.974,45 ευρώ, λόγω αύξησης της ποσότητας των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους (ΠΤΠ Α265) από 1.850 τόνους, που προβλεπόταν στο άρθρο ΟΔΟ-Α Δ-6 του προϋπολογισμού της μελέτης, σε 2.728 τόνους, νόμιμα επιβαρύνει το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα στην κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, πρόκειται για υπερσυμβατικές εργασίες που ανέκυψαν λόγω αύξησης ποσοτήτων συμβατικών εργασιών, οι οποίες κατέστησαν αναγκαίες λόγω εσφαλμένων προμετρήσεων, ενώ δεν τροποποιείται το προς εκτέλεση συμβατικό αντικείμενο. Περαιτέρω ο ισχυρισμός του Δήμου ότι οι επίμαχες πρόσθετες εργασίες μπορούσαν, τηρούμενης της επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου, να έχουν προβλεφθεί στη μελέτη του έργου, καθώς τόσο οι υψομετρικές διαφορές των προς ασφαλτόστρωση οδών με τις διασταυρούμενες με αυτές οδούς όσο και τα ραγίσματα, τα ανοίγματα, οι καθιζήσεις και οι επιφανειακές ανωμαλίες τους, που οφείλονταν στα προηγούμενα υλικά στρώσης τους (αμμοχάλικο, τσιμέντο, φρεζαρισμένη άσφαλτος), αλλά και το μικρό πλάτος τους, ήταν γεγονότα γνωστά κατά το χρόνο σύνταξής της μελέτης, προβάλλεται αλυσιτελώς, δοθέντος ότι οι εκτελεσθείσες εργασίες δεν είναι νέες αλλά αφορούν στην επανόρθωση σφαλμάτων και παραλείψεων της μελέτης σχετικά με τις ποσότητες των εξ αρχής προβλεπόμενων εργασιών. Συνεπώς, νομίμως, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη ΙV), το ποσό αυτό καλύπτεται από το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών. Περαιτέρω, το ποσό που προκύπτει από την ενδεχόμενη αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 21% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου και το οποίο θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκέψη IV), από το κονδύλιο των απροβλέπτων, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Δήμου. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή κατά το μέρος που αφορά στην κάλυψη της αύξησης ποσοτήτων των εργασιών ασφαλτικής ισοπεδωτικής στρώσης μεταβλητού πάχους ποσού 18.974,45 από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, το ένταλμα, όμως, είναι μη θεωρητέο εφόσον κατά τα λοιπά εμπεριέχει τη μη νόμιμη δαπάνη των 44.903,94 ευρώ, η οποία δεν δύναται να καλυφθεί, ούτε από το κονδύλι των απροβλέπτων δαπανών, ούτε από το κονδύλι των απολογιστικών εργασιών.