Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ε/503/2017

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.73, 4412/2016/Α.79

Ελεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης.(..)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων και ελλείψει αντίθετης ειδικότερης νομοθετικής διάταξης κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού στο ΚΗΜΔΗΣ  (βλ.  το μεταγενέστερο του ως άνω κρίσιμου χρόνου άρθρο 107 παρ. 13 του ν. 4497/2017, ΦΕΚ Α΄ 171/13.11.2017) συνάγεται ότι η υποχρέωση αποκλεισμού οικονομικού φορέα από τη διαγωνιστική διαδικασία, εάν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, αφορά, στις περιπτώσεις των ανωνύμων εταιρειών, εκτός του διευθύνοντος συμβούλου, και σε όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου αυτών. Από τα προεκτεθέντα παρέπεται ότι και το προβλεπόμενο στο άρθρο 79 του ως άνω νόμου Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης, το οποίο αποτελεί ενημερωμένη υπεύθυνη δήλωση, με τις συνέπειες του ν. 1599/1986, που υποβάλλεται ως προκαταρκτική απόδειξη, προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ή τρίτα μέρη, και με το οποίο επιβεβαιώνεται ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 73 του ως άνω νόμου, πρέπει να υπογράφεται από όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της συμμετέχουσας στο διαγωνισμό ανώνυμης εταιρείας (..)Κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών συμμετοχής αποκλείσθηκε η καταταγείσα στην 1η  σειρά μειοδοσίας εταιρεία «....», με μέση έκπτωση 45,82%, με τη νόμιμη αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 το ΤΕΥΔ και ειδικότερα το μέρος VI, τελικές δηλώσεις, έφερε υπογραφές μόνο του Προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της ως άνω εταιρείας και όχι όλων των μελών του διοικητικού της συμβουλίου (βλ. σκέψη 4 της παρούσας)...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/Τμ.6/1434/2017

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ειδών σίτισης (έτοιμου φαγητού) :Αίτηση ανάκλησης της 92/2017 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου  του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ. Α.i., βασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση ότι από την οικεία διακήρυξη προέκυπτε με σαφήνεια, κατά ρητή παραπομπή στις διατάξεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, ότι σε περίπτωση που ο προσφέρων φορέας έχει μορφή ανώνυμης εταιρείας, η υποχρέωση υπογραφής του Ε.Ε.Ε.Σ., το οποίο συνιστά υπεύθυνη δήλωση για την ποινική κατάσταση εκάστου των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, αφορά τόσο στο Διευθύνοντα Σύμβουλο αυτής όσο και σε έκαστο εκ των μελών του Διοικητικού της Συμβουλίου και ότι υφίστατο, συνεπώς, υποχρέωση υπογραφής του Ε.Ε.Ε.Σ. από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας «......», η οποία, λόγω της παραλείψεως υπογραφής αυτού από όλα τα μέλη του Δ.Σ. αυτής, νομίμως αποκλείστηκε από τον διαγωνισμό. Έσφαλε επομένως η προσβαλλόμενη πράξη κρίνοντας τα αντίθετα, απορριπτομένων ως αβασίμων των προβαλλομένων από την αποκλεισθείσα εταιρεία ισχυρισμών με την κατατεθείσα παρέμβασή της. Άλλωστε, η σχετική διάταξη του επικαλούμενου από την ίδια ως άνω παρεμβαίνουσα εταιρεία Εκτελεστικού Κανονισμού 2016/7 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας (διάταξης) κάθε άτομο «ενδέχεται» να πρέπει να υπογράψει το ίδιο Ε.Ε.Ε.Σ., τελεί υπό την επιφύλαξη των σχετικών εθνικών κανόνων δικαίου, ήτοι εν προκειμένω των ως άνω εφαρμοστέων διατάξεων των άρθρων 73 και 79 του ν. 4412/2016. Συνεπώς, η αίτηση ανάκλησης του Δήμου ......, ως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «......», πρέπει να γίνουν δεκτές, να απορριφθεί η υπέρ του κύρους της προσβαλλόμενης πράξης ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας «......», να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και, δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί η οικεία σύμβαση. (...)Ανακαλεί την 92/2017 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του μεταξύ του Δήμου ...... και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «......», με αντικείμενο την προμήθεια ειδών σίτισης (έτοιμου φαγητού) σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και παροχής δεκατιανού σε απόρους μαθητές του Δήμου ...... για τα έτη 2017 - 2018, αντίγραφο του οποίου τηρείται στο αρχείο της Γραμματείας του Δικαστηρίου.(...)Ανακαλεί την 92/2017 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕλΣυν.Τμ.6/693/2018

Εκτέλεση έργου «Ασφαλτοστρώσεις, πλακοστρώσεις πεζοδρομίων,ΚΛΠ :..ζητείται η ανάκληση της 81/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα διαπιστώνει ότι με την κρινόμενη αίτηση, όπως αυτή αναπτύσσεται με τα κατατεθέντα υπομνήματα, προβάλλονται λόγοι που προσβάλλουν το πρώτο σκέλος της αιτιολογίας της αρνητικής κρίσης του Κλιμακίου (ανωτέρω υπό Α), ενώ δεν πλήττεται το δεύτερο σκέλος της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης Πράξης περί μη έκδοσης απόφασης ανάληψης πολυετούς δημοσιονομικής υποχρέωσης για το έργο (ανωτέρω υπό Β). Δεδομένου δε ότι το διατακτικό της προσβαλλόμενης στηρίζεται αυτοτελώς και στις δύο (2) ως άνω (υπό Α και Β) αιτιολογίες, οι προβαλλόμενοι με την αίτηση λόγοι αλυσιτελώς προβάλλονται, αφού η τυχόν αποδοχή τους δεν θα οδηγούσε σε ανάκληση του συνόλου της 81/2018 Πράξης. Ανεξαρτήτως ωστόσο αυτού, το Τμήμα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη (υπό στοιχείο 2), κρίνει ότι μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαδικασία του επίμαχου διαγωνισμού η εταιρεία «... Α.Τ.Ε.Β.Ε.», όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο και βασίμως προβάλλεται με την παρέμβαση αυτής και παρά τα όσα περί του αντιθέτου αβάσιμα υποστηρίζει η αιτούσα. Και τούτο, διότι η από 20.12.2016 υπεύθυνη δήλωση του … ως νομίμου εκπροσώπου της «....», με την οποία δηλώνεται κατά λέξη ότι « ... η εταιρία κατά τη συμμετοχή της στη δημοπρασία της 20.12.2016 ... δεν βρίσκεται σε μια από τις καταστάσεις του άρθρου 22Α της διακήρυξης, …», ήταν σύμφωνη κατά περιεχόμενο με τις απαιτήσεις τόσο του νόμου (άρθρα 73 παρ. 1 και 79 παρ. 2 και 4 του ν. 4412/2016), όσο και της διακήρυξης, που όριζε, μεταξύ άλλων, στο άρθρο 23.1, ως προς την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης ότι «ο εν λόγω οικονομικός φορέας … δεν βρίσκεται σε μία από τις καταστάσεις του άρθρου 22 Α …»Δεν ανακαλεί την 81/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου


ΕΣ/ΤΜ.6/296/2018

Προμήθεια οχημάτων και μηχανημάτων:Αίτηση ανακλήσης της 246/2017 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι το γεγονός ότι το προσκομισθέν από τις εταιρείες ... …. δεν φέρει ψηφιακή υπογραφή από τα λοιπά μέλη του δ.σ. των ως άνω εταιρειών δεν πλήττει, εν προκειμένω, τη νομιμότητα της συμμετοχής των ως άνω εταιρειών στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία. Όπως προέκυψε από τα στοιχεία του φακέλου, η μεν εταιρεία «... Α.Ε.» υπέβαλε, δια του νομίμου εκπροσώπου της, αποσπάσματα ποινικού μητρώου, από τα οποία προκύπτει προσηκόντως η μη καταδίκη των λοιπών μελών του διοικητικού της συμβουλίου για κάποιο από τα αναφερόμενα στην παρ.1 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 αδικήματα, τα δε λοιπά μέλη του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας «Δ.Φ. .......», υπέβαλαν υπεύθυνες δηλώσεις, οι οποίες φέρουν θεώρηση του γνησίου της υπογραφής από αρμόδια αρχή περί μη έκδοσης σε βάρος τους σχετικής καταδικαστικής απόφασης. Ειδικότερα, αφενός το Ε.Ε.Ε.Σ. της εταιρείας «... Α.Ε.» διαβιβάστηκε με τα προαναφερόμενα ποινικά μητρώα, με τα οποία βεβαιώνεται πρωτογενώς η μη συνδρομή του λόγου αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 1 του ιδίου νόμου, πρόκειται άλλωστε για δικαιολογητικά με μείζονα αποδεικτική ισχύ, σε σχέση με το επέχον θέση απλής υπεύθυνης δήλωσης Ε.Ε.Ε.Σ. (πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 142/2012), αφετέρου, το …. της εταιρείας ... ......» υποβλήθηκε με τις προαναφερόμενες υπεύθυνες δηλώσεις των λοιπών μελών του διοικητικού του συμβουλίου, οι οποίες έχουν, υπό τις προεκτεθείσες προϋποθέσεις, ισοδύναμη με το ως άνω έγγραφο αποδεικτική δύναμη, αφού δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία για την ταυτότητα και ιδιότητα των δηλούντων και το περιεχόμενο των δηλουμένων πληροφοριών (βλ. και προοίμιο του Κανονισμού 2017/6 της Επιτροπής της 5ης Ιανουαρίου 2016). Σε κάθε περίπτωση, η διακήρυξη προβλέπει στο στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης (άρθρο 15), την υποχρεωτική επικαιροποιημένη επανυποβολή των δικαιολογητικών που αποδεικνύουν τη μη συνδρομή λόγων αποκλεισμού από τον διαγωνιζόμενο, ο οποίος ανακηρύχθηκε ανάδοχος και καλείται τελικώς να υπογράψει τη σύμβαση. Ακολούθως, τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης, ήτοι ότι τα προσκομιζόμενα ποινικά μητρώα ημερομηνίας 12.4.2017 και 25.4.2017, δεν είναι επίκαιρα, τα οποία άλλωστε επισυνάπτονται στην με ημερομηνία 7.5.2017 υπεύθυνη δήλωση του νομίμου εκπροσώπου της εταιρείας «.... Α.Ε.» είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Επίσης απορριπτέος είναι ο ισχυρισμός ότι λόγω της μη υποβολής ψηφιακά υπογεγραμμένου ΕΕΕΣ από τα λοιπά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου των ως άνω εταιρειών δεν αποδείχθηκε η μη συνδρομή των στοιχείων που δύνανται να οδηγήσουν σε αποκλεισμό των υποψηφίων, σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, αφού η διακήρυξη απαιτούσε την ψηφιακή υπογραφή όλων των μελών του διοικητικού συμβουλίου μόνο όσον αφορά τη μη έκδοση τελεσίδικης απόφασης για τους λόγους α΄-στ΄ της παρ.1 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 (βλ Σημείωση υπό παράγραφο ΑΑ1 της Διακήρυξης). Ούτε σε κάθε περίπτωση με βάση την αρχή της τυπικότητας της διαγωνιστικής διαδικασίας και της δεσμευτικότητας των όρων της διακήρυξης, δύναται να θεωρηθεί ότι νομίμως αποκλείστηκαν οι εταιρείες «.... Α.Ε.» και «... ......» κατά το στάδιο αξιολόγησης των δικαιολογητικών συμμετοχής, καθόσον, αφενός η προσκόμιση του Ε.Ε.Ε.Σ. ψηφιακά υπογεγραμμένου από όλα τα μέλη του Δ.Σ. για τους σκοπούς της προαπόδειξης ήταν μεν υποχρεωτική κατά την διακήρυξη, που είναι δεσμευτική για την Αναθέτουσα Αρχή, όμως η σχετική πλημμέλεια θεραπεύεται, εν προκειμένω, αφού προσκομίστηκαν, όπως προεκτέθηκε δικαιολογητικά μείζονος αποδεικτικής ισχύος, αφετέρου, σύμφωνα με το άρθρο 11 της διακήρυξης εφόσον προσκομίζονται βεβαιώσεις, οι οποίες χρήζουν διευκρινήσεων, η αναθέτουσα αρχή έχει δεσμία αρμοδιότητα, αν επίκειται αποκλεισμός του υποψηφίου εξ αυτού του λόγου, να τον καλέσει στην υποβολή διευκρινήσεων.Δεν ανακαλεί την 246/2017 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου​


ΕλΣυν/ΣΤΚλιμ/92/2017

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά μη νόμιμα αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η προσφορά της εταιρείας «….», καθόσον στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν αναφέρθηκε ρητά υποχρέωση υπογραφής του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Έγγραφου Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της, περί μη ύπαρξης σε βάρος τους τελεσίδικης καταδικαστικής απόφασης. Η σχετική διάταξη δε του Εκτελεστικού Κανονισμού 2016/7 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βάσει της οποίας η αναθέτουσα αρχή έκανε δεκτή την προδικαστική προσφυγή της «….» και απέρριψε την προσφορά της «… αναφέρει ότι κάθε άτομο «ενδέχεται» να πρέπει να υπογράψει το ίδιο Ε.Ε.Ε.Σ., ανάλογα όμως με τους εθνικούς κανόνες δικαίου. Κατά συνέπεια, ελλείψει ρητής πρόβλεψης στο κείμενο της διακήρυξης δεν υφίστατο για το συγκεκριμένο διαγωνισμό υποχρέωση υπογραφής του ως άνω εντύπου Ε.Ε.Ε.Σ. από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ανωτέρω εταιρείας. Άλλωστε και η ίδια η αναθέτουσα αρχή, υιοθετώντας την από 30.1.2017 γνωμοδότηση της νομικής υπηρεσίας της, απέρριψε αρχικά την ένσταση της «….», εκδίδοντας την 159/1.2.2017 απόφασή της με την οποία έκανε δεκτή, ως παραδεκτή και σύμφωνη με τους όρους της διακήρυξης, την προσφορά της «….».ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/Τμ.VI/1434/2017


ΕλΣυνΤμ.6/1330/2018

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:..ζητείται η ανάκληση της 242/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή της εταιρείας ... της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού προκύπτει από το λοιπό ως άνω περιεχόμενο της εγγυητικής επιστολής, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στην προκηρυχθείσα υπηρεσία. Ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, οι αιτούσες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη ότι εσφαλμένα κρίθηκε ότι η υπό σύσταση Κοινοπραξία τους έπρεπε να αποκλειστεί εκ του λόγου ότι το υποβληθέν ΕΕΕΠ ήταν υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Και τούτο διότι, πέραν του ότι η οικεία διακήρυξη δεν προσδιόριζε ειδικώς τα πρόσωπα εκείνα τα οποία οφείλουν ψηφιακώς να το υπογράψουν, με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρο 79Α, διευκρινίστηκε ότι κατά την υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν. Όμως, ο λόγος αυτός, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ της παρούσας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού, σύμφωνα με το ισχύον κατά το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης και της έκδοσης της 330/9.11.2017 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. νομοθετικό καθεστώς, προϋπόθεση για την έγκυρη υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 συνιστά η υπογραφή αυτού από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστης εταιρείας της υπό σύσταση Κοινοπραξίας. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος, κατ’ επίκληση της αρχής της επεκτατικής ισότητας, λόγος περί εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση του διατάξεων του νεοπαγούς άρθρου 79Α. Και τούτο διότι, ως προεκτέθη, ο νομοθέτης, εντός της ευχέρειας που διαθέτει να ορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος των θεσπιζόμενων κανόνων δικαίου, όρισε ρητά, εφαρμόζοντας ένα κριτήριο σταθερό και αντικειμενικό, ότι η δυνατότητα, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, να αποδεικνύονται προκαταρκτικά οι λόγοι αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν, ισχύει μόνο για τις διαδικασίες εκείνες που «είναι στο στάδιο πριν την κατακύρωση», προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, αβασίμως ισχυρίζονται οι αιτούσες ότι η παρασχεθείσα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 79Α δυνατότητα υπογραφής του ΕΕΕΣ μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ισχύει και στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχουν παραχθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης, καθόσον, η ερμηνευτική εκ μέρους των αιτουσών προσέγγιση δεν ευρίσκει έρεισμα στο γράμμα της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, μεταβάλλει δε το σταθερό και αντικειμενικό χαρακτήρα του κριτηρίου που επέλεξε ο νομοθέτης για τον προσδιορισμό της διαδικασίας που είναι σε εξέλιξη, ήτοι την έκδοση της απόφασης κατακύρωσης, η εφαρμογή του οποίου δεν δημιουργεί θέμα ανισότητας..Δεν ανακαλεί την 242/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018


ΕΣ/ΤΜ.6/824/2019

ΑΝΑΘΕΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ..ζητείται η ανάκληση της 166/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, η εταιρεία «...» (μέλος της παρεμβαίνουσας ένωσης) όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, παρά το γεγονός ότι η σχετική πρόβλεψη στη διακήρυξη, περί αναπλήρωσης του πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε. με ένορκη βεβαίωση, δεν είχε τεθεί μετά την πρόβλεψη της απαίτησης να προσκομισθεί αυτό, αλλά στο προηγούμενο εδάφιο του σχετικού όρου της διακήρυξης. Και τούτο διότι η υποχρέωση αυτή προκύπτει ευθέως από τις διατάξεις των άρθρων 73 και 80 του ν. 4412/2016, η δε συνδρομή του σχετικού λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά από την αναθέτουσα αρχή. Το δε αιτούν όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει την αναφερθείσα ως άνω έλλειψη στα δικαιολογητικά κατακύρωσης της ως άνω εταιρείας και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης να την καλέσει να τα συμπληρώσει. Τέλος, επισημαίνεται ότι το αιτούν θα μπορούσε οίκοθεν να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία που περιγράφηκε ανωτέρω (υπό σκέψη IV B), αν δεν συνέτρεχε ο έτερος (υπό σκέψη VIIΙ A) λόγος, που κωλύει την υπογραφή της σύμβασης.Κατά τούτο, αλυσιτελώς, πέραν του ότι και αβασίμως, υποστηρίζεται από το αιτούν ότι πρέπει να εφαρμοσθεί στην υπό κρίση υπόθεση αφενός η παρ. 7α του άρθρου 43 του ν. 4605/2019, με την οποία τροποποιήθηκε το άρθρο 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και πλέον δεν προβλέπεται αντικατάσταση/αναπλήρωση του ως άνω πιστοποιητικού από ένορκη βεβαίωση, και αφετέρου η παρ. 46 του ίδιου ως άνω άρθρου 43, που προβλέπει ότι, μέχρι να καταστεί εφικτή η έκδοση του ως άνω πιστοποιητικού του Σ.ΕΠ.Ε., αυτό αντικαθίσταται από υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα και ότι η ρύθμιση αυτή καταλαμβάνει και τις εκκρεμείς διαγωνιστικές διαδικασίες, για τις οποίες κατά το χρόνο έναρξης ισχύος του νόμου αυτού (1.4.2019) δεν έχει εκδοθεί πράξη κατακύρωσης. Τούτο διότι η πράξη κατακύρωσης στην ανάδοχο ένωση εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του ως άνω νόμου (30.1.2019), και δεν μπορεί αυτός, όπως αβασίμως υποστηρίζεται, επιλεκτικώς να εφαρμοσθεί, καθώς μία τέτοια ερμηνεία θα αντέβαινε προδήλως στην αρχή της ασφάλειας δικαίου για τους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν και να μην ανακληθεί η 166/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ/1837/2018

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων(...)με την οποία κρίθηκε μη ανακλητέα η 242/2018 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου.(...)Για την εγκυρότητα και δεσμευτικότητα του Ευρωπαϊκού Ενιαίου Εγγράφου Σύμβασης (Ε.Ε.Ε.Σ.) που υποβάλλεται σε διαγωνισμό ανάθεσης δημόσιας σύμβασης από ανώνυμη εταιρεία προς απλοποίηση της διαδικασίας τόσο για τους οικονομικούς φορείς όσο και για τις αναθέτουσες αρχές, αρκεί η υπογραφή του εγγράφου αυτού από το πρόσωπο στο οποίο έχει ανατεθεί, κατά το άρθρο 22 παρ. 3 του ν. 2190/1920 και το καταστατικό της διαγωνιζόμενης, η εκπροσώπηση αυτής, σε περίπτωση δε συμμετοχής υπό σύστασης Κοινοπραξίας από τον νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ο οποίος και αναλαμβάνει τις συνέπειες του νόμου στην περίπτωση που, κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ήθελε αποδειχθεί ότι δεν είναι αληθή όσα υπευθύνως έχει δηλώσει. Η ως άνω ερμηνευτική παραδοχή έχει ήδη αποκρυσταλλωθεί και στη νομοθεσία, με τη ρύθμιση του άρθρου 79Α, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν. 4497/2017 (Α΄ 171/13.11.2017) και προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα υπογραφής του Ε.Ε.Ε.Σ. μόνον από τον νόμιμο εκπρόσωπο του οικονομικού φορέα ή το σχετικώς εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Ο δε επιβεβαιωτικός χαρακτήρας της ρύθμισης αυτής προκύπτει και από τη ρητή πρόβλεψη ότι καταλαμβάνει εκκρεμείς διαδικασίες (βλ. και μειοψ. Ε.Σ. 296/2018). Επιπροσθέτως, δεν μπορεί να γίνει δεκτό ότι, πριν από την έναρξη ισχύος του άρθρου 79Α, συνέτρεχαν λόγοι δημοσίου συμφέροντος που επέβαλαν την, κατά παρέκκλιση από τον ανωτέρω κανόνα, υποχρέωση για υπογραφή του εγγράφου αυτού συλλογικώς από όλα τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου (δ.σ.) εκάστου μέλους της Κοινοπραξίας, ήτοι την εξαίρεση στον τρόπο εκπροσώπησης των οικονομικών φορέων, αφού ήδη με τη μεταγενέστερη διάταξη του 79Α του ν. 4412/2016 ο νομοθέτης έκρινε ότι δεν υφίστανται τέτοιοι λόγοι. Άλλωστε, με το άρθρο 79 παρ. 5 του ν. 4412/2016 έχει προβλεφθεί, ως ασφαλιστική δικλείδα, ότι η αναθέτουσα αρχή διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλουν οι υποψήφιοι όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στο Ε.Ε.Ε.Σ., όταν τούτο απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας.

Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το VI Τμήμα, το οποίο με την προσβαλλόμενη απόφασή του δέχθηκε τα αντίθετα, έσφαλε περί την ερμηνεία και εφαρμογή των διεπουσών την επίδικη υπόθεση διατάξεων. Πρέπει, συνεπώς, να γίνει δεκτή η ένδικη αίτηση αναθεώρησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, να αναθεωρηθεί η 1330/2018 απόφαση του VI Τμήματος και, ακολούθως, κατ’ αποδοχή της από 10.9.2018 αίτησης και δεδομένου ότι, κατά τις παραδοχές της προσβαλλομένης δεν διαπιστώθηκαν άλλες νομικές πλημμέλειες στην ελεγχθείσα από το Ζ΄ Κλιμάκιο διαγωνιστική διαδικασία, να ανακληθεί η 242/2018 Πράξη αυτού και να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της πρώτης αιτούσας και του παρεμβαίνοντος Δήμου. Τέλος, πρέπει να αποδοθεί στις αιτούσες το παράβολο που κατέβαλαν για την άσκηση της κρινόμενης αίτησης (άρθρο 73 παρ. 4 του, κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α΄ 52, «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο»).

Αναθεωρεί την 1330/2018 Απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Ανακαλεί τη 242/2017 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου


ΣΤΕ/2141/2019

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, η εταιρεία «.. Α.Ε.» με την υπ' αριθμ. ... απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της, ενέκρινε τη διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού με κλειστή διαδικασία (προεπιλογή), για την ανάθεση της εκτελέσεως του έργου «Γραμμή 4 - Τμήμα Α΄, ΑΛΣΟΣ ΒΕΪΚΟΥ - ΓΟΥΔΗ», ενδεικτικού προϋπολογισμού 1.450.000.000 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(...)Επειδή, η αιτούσα ένωση προβάλλει, περαιτέρω, ότι μη νομίμως δεν έγιναν δεκτά από τα αρμόδια όργανα του διαγωνισμού ορισμένα από τα πιστοποιητικά που είχε προσκομίσει για την απόδειξη της αξιουμένης κατά το άρθρο 11.3 της Προσκλήσεως ειδικής εμπειρίας στη θέση σε λειτουργία συστήματος σηματοδότησης Μετρό, καθώς και στη θέση σε λειτουργία συρμών Μετρό χωρίς οδηγό. Εφ’ όσον, όμως, ακόμη και παρά τη μη αποδοχή των εν λόγω πιστοποιητικών, τελικώς κρίθηκε ότι από τα λοιπά έργα που είχε επικαλεσθεί η αιτούσα ένωση απεδεικνύετο ότι διαθέτει την απαιτούμενη κατά το άρθρο 11.3 της Προσκλήσεως ειδική εμπειρία, οι ως άνω λόγοι προβάλλονται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι ούτε η αιτούσα εξειδικεύει σε τι συνίσταται το έννομο συμφέρον της για την εξέταση αυτών.Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/372/2019

Σύμβαση προμήθειας...Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι: α) νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η προσφορά της ένωσης εταιριών «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», από την οποία δέχεται αυτή δάνεια εμπειρία σε τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, δεν κατέθεσε το Ευρωπαϊκό Ενιαίο Έγγραφο Προμήθειας, καθόσον η προσκόμισή του προβλεπόταν ρητά και επί ποινή αποκλεισμού στην οικεία διακήρυξη. β) μη νομίμως αποκλείστηκε κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρία «.....», με την αιτιολογία ότι η εταιρία «.....», που παρέχει σε αυτήν δάνεια εμπειρία σε τεχνική, επαγγελματική, οικονομική ικανότητα και χρηματοοικονομική επάρκεια δεν κατέθεσε ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα, διότι από τις ως άνω διατάξεις της διακήρυξης, αλλά και του ν. 4412/2016, προκύπτει σαφώς ότι τέτοια υποχρέωση δεν υφίσταται κατά το στάδιο κατάθεσης της προσφοράς, καθόσον η κατάθεση νομίμως συμπληρωμένου ΕΕΕΠ από μέρους της ως άνω εταιρίας αποτελεί προαπόδειξη προς αντικατάσταση των πιστοποιητικών που εκδίδουν δημόσιες αρχές ότι ο εν λόγω οικονομικός φορέας πληροί, μεταξύ άλλων και τις προϋποθέσεις του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, δηλαδή συνιστά προαπόδειξη ότι αυτή είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερη και δεν απαιτείται η προσκόμιση των σχετικών πιστοποιητικών, όπως εσφαλμένα έκρινε η Επιτροπή του Διαγωνισμού.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/132/2020.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/870/2019

Ανάδειξη αναδόχου έργου....Δεδομένου ότι σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω: α) τόσο στη διακήρυξη όσο και στο ΕΕΕΣ του ελεγχόμενου διαγωνισμού δεν περιλαμβάνεται ως λόγος αποκλεισμού η περ. γ της παρ. 4 του άρθρου 73 του ν.4412/2016 («εάν η αναθέτουσα αρχή διαθέτει επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο οικονομικός φορέας συνήψε συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού»), β) η έννοια του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος, το οποίο συνιστά εν προκειμένω σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη υποχρεωτικό λόγο αποκλεισμού, ερμηνεύεται ευρέως, ειδικά δε όταν δεν περιλαμβάνονται στη διακήρυξη ειδικότερες εκφάνσεις του, όπως η αποφυγή στρέβλωσης του ανταγωνισμού, καλύπτοντας κάθε παραπτωματική συμπεριφορά που έχει αντίκτυπο στην επαγγελματική αξιοπιστία και το κύρος του οικονομικού φορέα, όπως η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, γ) ως δικαιολογητικά απόδειξης μη συνδρομής του σοβαρού επαγγελματικού παραπτώματος απαιτούνται, σύμφωνα με την οικεία διακήρυξη, πιστοποιητικά χορηγούμενα από τα αρμόδια επιμελητήρια και φορείς (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, ΕΕΤΕΜ), από τα οποία αποδεικνύεται ότι τα πρόσωπα με βεβαίωση του Μ.Ε.Κ., που στελεχώνουν την εργοληπτική επιχείρηση, δεν έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα, τα οποία και προσκομίστηκαν από την προσωρινή ανάδοχο, δ) στην προσωρινή ανάδοχο έχει επιβληθεί πρόστιμο από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, η δε σχετική απόφαση έχει δημοσιευτεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως από 8.12.2017 (ΦΕΚ Β΄ 3104), ε) η ύπαρξη και μόνο απόφασης της Αρχής Ανταγωνισμού, με την οποία διαπιστώθηκε η παράβαση των κανόνων του ανταγωνισμού, δεν δύναται να οδηγήσει άνευ ετέρου στον αποκλεισμό του συμμετέχοντα οικονομικού φορέα και στ) η αναθέτουσα αρχή οφείλει να αξιολογεί τους κινδύνους που θα μπορούσε να διατρέξει, στην περίπτωση που αναθέσει τη σύμβαση σε προσφέροντα, του οποίου η ακεραιότητα ή η αξιοπιστία είναι αμφίβολη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να παρασχεθούν έγγραφες διευκρινίσεις ως προς την τήρηση της διαδικασίας που προβλέπεται στις παρ. 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, και, ειδικότερα, ως προς την κλήση της ως άνω εταιρείας να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (όπως διακοπή όλων των δεσμών με πρόσωπα ή οργανισμούς που εμπλέκονται στην παράνομη συμπεριφορά, μέτρα αναδιοργάνωσης προσωπικού, εφαρμογή συστημάτων υποβολής εκθέσεων και ελέγχου, δημιουργία δομής εσωτερικού ελέγχου για την παρακολούθηση της συμμόρφωσης, έγκριση εσωτερικών κανόνων ευθύνης και αποζημίωσης – βλ. σημείο 102 του Προοιμίου της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ως προς την ακεραιότητα και αξιοπιστία αυτής. Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να προσκομίσει τα, αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, στοιχεία.