Αμοιβή της για την εκτέλεση του έργου «Ολοκλήρωση εργασιών τεχνικού στους ......»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το αντικείμενο της επίδικης σύμβασης «ολοκλήρωση εργασιών τεχνικού στους ......» αφορά σε εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου και όχι σε προμήθεια υλικών, ανεξαρτήτως εάν το κόστος των καθαρών εργασιών εκτέλεσης του έργου της διαμόρφωσης της επιφάνειας του χώρου κοιτόστρωσης και των παρειών αυτής (1.322,00 ευρώ) υπολείπεται αυτού της προμήθειας σκυροδέματος κοιτοστρώσεων (4.368,00 ευρώ), δεδομένου ότι δεν είναι δυνατός ο αποχωρισμός αυτών των υλικών από την κοίτη του υπό διαμόρφωση ποταμού, χωρίς ουσιώδη αλλοίωση της εγκατάστασης επί του εδάφους, ενώ τα υλικά αυτά κατέστησαν πλέον συστατικά του εδάφους και απώλεσαν την αυτοτέλειά τους. Εξάλλου, από τις διατάξεις που διέπουν την εκτέλεση των δημοτικών έργων και τις προμήθειες των Ο.Τ.Α., δεν προβλέπεται ότι το κόστος προμήθειας των υλικών που είναι αναγκαία για την εκτέλεση ορισμένου έργου και ενσωματώνονται σ΄αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει το κόστος των εργασιών εκτέλεσης αυτού, απορριπτομένου ως νόμω αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου. Εξάλλου, η αμφισβήτηση από την Επίτροπο της αναγκαιότητας εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου που αφορά στο λόγο της αοριστίας του τίτλου αυτού, αποτελεί ζήτημα που ανάγεται στο ουσιαστικό μέρος της δαπάνης, για την αμφισβήτηση του οποίου προβλέπεται αυτοτελής διαδικασία που είναι διαφορετική της παρούσας, η οποία εξικνείται στην εξέταση της νομιμότητας και κανονικότητας της εντελλόμενης με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνης. Τέλος, αναφορικά με το πρώτο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι με την 232/2012 απόφασή της, η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ...... προέβη στην ψήφιση (διάθεση) της σχετικής πίστωσης για την ελεγχόμενη δαπάνη, ενώ η μεταγενέστερη (31.12.2012) έκδοση της αντίστοιχης «απόφασης» ανάληψης υποχρέωσης του Δημάρχου, η οποία αποτελεί στην ουσία την πρόταση ανάληψης υποχρέωσης, δεν αίρει, κατά το μέρος αυτό, τη νομιμότητα της δαπάνης (βλ. πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 139/2013)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Ανέγερση οικισμού 176 κατοικιών σε διώροφα κτίρια τύπων 2.25, 2.52, 2.56, 2.21, 2.24, μιας αίθουσας συγκέντρωσης τύπου 1.12, έξι καταστημάτων τύπου 1.17, και ενός βιολογικού σταθμού με τις εγκαταστάσεις τους και τα έργα υποδομής τους και διαμόρφωσης (οδοποιία, δίκτυα ύδρευσης - αποχέτευσης, ηλεκτροφωτισμός περιβάλλοντος χώρου, φύτευση κ.λπ.) στην Κέρκυρα, θέση Άγιος Ιωάννης του Ν. Κερκύρας, με την επωνυμία “ΚΕΡΚΥΡΑ V”»(...)Η απευθείας ανάθεση συμπληρωματικών εργασιών στον ανάδοχο ήδη εκτελούμενου δημόσιου έργου αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και για τον λόγο αυτό εφαρμόζεται μόνον στις περιοριστικά αναφερόμενες στον νόμο περιπτώσεις, διότι συνιστά παρέκκλιση από τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και του ελεύθερου ανταγωνισμού.(...)Ωστόσο, η προγραμματική αυτή σύμβαση, η οποία δεν έχει υπογραφεί μέχρι σήμερα και η οποία θα πρέπει πριν την υπογραφή της να υποβληθεί για έλεγχο νομιμότητας από τον παρόν Κλιμάκιο, δεν προσκομίστηκε. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι θα πρέπει να αναβληθεί εκ νέου η έκδοση οριστικής Πράξης επί του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, δοθέντος ότι η προηγούμενη αναβλητική Πράξη του δεν εκτελέστηκε, προκειμένου να συμπληρωθεί ο φάκελος της ελεγχόμενης σύμβασης με το άνω ελλείπον στοιχείο. Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή το αιτούν επιδιώκει την ανάκληση της 21/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Στην κρινόμενη δε περίπτωση στη διακήρυξη του διαγωνισμού αναφερόταν η δυνατότητα σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης κατά τους όρους του νόμου, στους οποίους δεν περιλαμβάνεται η δυνατότητα επέκτασης του τεχνικού αντικειμένου ούτε η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης σε περίπτωση προβλημάτων στη χρηματοδότηση του έργου, ήτοι χωρίς τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που αφορούν την ανάγκη εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, όπως επιχειρείται εν προκειμένω. Με τη βάση δε αυτή το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε με την 170/2003 πράξη του ότι δεν κωλύεται η σύναψη της αρχικής σύμβασης, σε καμία δε περίπτωση με την κρίση του αυτή δεν νομιμοποίησε εκ των προτέρων τη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων, για τις οποίες δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις. Ειδικά ως προς τις εργασίες διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, ακόμα και αν γίνει δεκτός ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι αυτές δεν αναφέρονται σε εργασίες πρασίνου και εν γένει διαμόρφωσης αυτού, αλλά σε εργασίες προστασίας της θεμελίωσης των κτιρίων, δεν συντρέχουν ομοίως οι προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης. Τούτο, διότι πέραν του ότι δεν προκύπτει κατά πόσο οι εργασίες αυτές αφορούν στα κτίρια που εμπίπτουν στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο ώστε να μη συντρέχει περίπτωση επέκτασης του τεχνικού αντικειμένου, το αιτούν δεν επικαλείται τη συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που δικαιολογούν την ανάγκη πραγματοποίησή τους, ήτοι τη συνδρομή πραγματικών γεγονότων που προέκυψαν μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης και δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν κατά το χρόνο σύνταξης των σχετικών μελετών. Ο προβαλλόμενος, εξάλλου, ισχυρισμός ότι η δυνατότητα επέκτασης του συμβατικού αντικειμένου στα κτίρια Δ και Ε δυνάμει του άρθρου 8 παρ. 3 περ. ε΄ του π.δ. 334/2000 (δικαίωμα προαίρεσης) κατέστη γνωστή στους διαγωνιζόμενους με το άρθρο 203.2 της διακήρυξης, δεν ασκεί εν προκειμένω καμία επιρροή, διότι η επίμαχη σύμβαση φέρεται προς έλεγχο ως συμπληρωματική και όχι ως ενάσκηση του ανωτέρω δικαιώματος προαίρεσης, που υπόκειται σε διαφορετικές προϋποθέσεις και έχει διάφορη νομική βάση από την ισχύουσα για τη σύναψη συμπληρωματικών συμβάσεων. Εξάλλου, έχει προ πολλού παρέλθει το χρονικό διάστημα της τριετίας από την ανάθεση της αρχικής σύμβασης, εντός του οποίου περιοριζόταν η οποιαδήποτε δυνατότητα της Αναθέτουσας Αρχής να ασκήσει το ανωτέρω δικαίωμά της και να εξαντλήσει την ανάθεση των υπολειπόμενων εργασιών των επίμαχων κτιρίων Δ και Ε. Επίσης, απορριπτέος κρίνεται και ο ισχυρισμός περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης, λόγω της ύπαρξης πάγιας νομολογίας του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως προς το εφαρμοστέο στις συμπληρωματικές συμβάσεις νομοθετικό καθεστώς. Για το λόγο αυτό το γεγονός ότι τα χρηματικά εντάλματα, που είχαν εκδοθεί σε εκτέλεση προηγούμενων όμοιων συμβάσεων, είχαν θεωρηθεί από την αρμόδια Υπηρεσία Επιτρόπου δεν αρκεί για τη θεμελίωση και αποδοχή του σχετικού αιτήματος. Τέλος, ο ισχυρισμός της αιτούσας περί πιεστικής ανάγκης μεταφοράς των εργαστηρίων της Ιατρικής Σχολής από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, αλυσιτελώς προβάλλεται, αφού τυχόν λόγοι προστασίας του δημοσίου συμφέροντος δεν μπορούν να θεμελιώσουν κατά το νόμο ανάκληση της προσβαλλόμενης πράξης.Δεν ανακαλει την  21/2012 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Πληρωμή του 1ου λογαριασμού του έργου «Αποκατάσταση ασφαλτικών τομών και οδοστρωμάτων εργασιών συνεργείων ..... έτους 2015 – 2016»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη σκέψη 2, η προαναφερόμενη υπογραφείσα σύμβαση μεταξύ της ..... και της ....., έπρεπε ως εκ τους ύψους του προϋπολογισμού της, άνω του ποσού των 200.000,00 ευρώ και κάτω του ποσού των 500.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του αρμοδίου Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Συνεπεία της ανωτέρω παράλειψης η σύμβαση είναι άκυρη κατά τη ρητή διατύπωση της παραγράφου 4 του άρθρου 278 του ν. 3852/2010 και της παραγράφου 4 του άρθρου 36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο. Περαιτέρω, η Δ.Ε.Υ.Α. ....., με το αναφερόμενο στη σκέψη 1 έγγραφο επανυποβολής, προβάλλει ότι το μόνιμο προσωπικό της έχει υποδιπλασιαστεί λόγω συνταξιοδότησης πολλών εργαζομένων, ενώ οι υποχρεώσεις της έχουν υπερδιπλασιαστεί με τον νέο Καλλικρατικό Δήμο (από 30.000 υδρόμετρα σε 64.000 υδρόμετρα), με συνέπεια την ανάθεση καθηκόντων σε υπαλλήλους που δεν έχουν την ανάλογη εμπειρία και το φόρτο εργασίας αυτών (οι οποίοι το έτος 2000 ήταν 147 και σήμερα 97).(...)Οι ως άνω προβαλλόμενοι ισχυρισμοί της ..... πρέπει να απορριφθούν, διότι η υπαγωγή στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, μεταξύ άλλων, των συμβάσεων εκτέλεσης έργων των νομικών προσώπων των Ο.Τ.Α., μεταξύ των οποίων  και οι Δ.Ε.Υ.Α., ισχύει ήδη από 1.1.2011, η υποχρέωση δε αυτή των αναθετουσών Αρχών δεν χρήζει ιδιαίτερης γνώσης ή εμπειρίας ούτε η υποβολή του φακέλου της διαγωνιστικής διαδικασίας αποτελεί χρονοβόρα και δυσχερή εργασία.5. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το 91, οικονομικού έτους 2016 χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και πρέπει να απορριφθούν όσα αντίθετα προβάλλονται με την έκθεση διαφωνίας. Συγκεκριμένα, όπως και ανωτέρω ελέγχθη, η λήξη της προθεσμίας ισχύος των προσφορών, που στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν 6 μήνες, δεν αποτελεί νόμιμο λόγο ακύρωσης του διαγωνισμού, ούτε συνεπάγεται την ακυρότητα της, μετά τη λήξη της ισχύος τους, υπογραφείσας σύμβασης. Περαιτέρω, ο Δήμος ... όφειλε, μετά τη διάλυση της αρχικής σύμβασης λόγω μη πληρωμής του αναδόχου, να ακολουθήσει την προβλεπόμενη στο άρθρο 61 παρ. 13 του ν. 3669/2008 διαδικασία και να καλέσει την επόμενη κατά σειρά μειοδοσίας, εργοληπτική επιχείρηση, εφόσον δεν μπορούσε να κρίνει αιτιολογημένα ότι οι επόμενες προσφορές δεν ήταν ικανοποιητικές. Ο ισχυρισμός δε του Επιτρόπου ότι με τη διενέργεια νέου διαγωνισμού θα πετύχαινε καλύτερες προσφορές, λόγω της οικονομικής κρίσης, εκτός του ότι δεν δύναται να αποδειχθεί, δεν στοιχειοθετεί υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, η οποία εν προκειμένω έκρινε ότι η έκπτωση του 29% που είχε προσφέρει η 3ημειοδότρια εταιρία ήταν όλως ικανοποιητική και δεν συνέτρεχε κανένας λόγος διενέργειας νέου διαγωνισμού, ο οποίος θα επέβαινε σε βάρος του χρόνου ολοκλήρωσης του έργου (βλ. σχετ. έγγραφο επανυποβολής). Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, όπως αναφέρθηκε αμέσως ανωτέρω, τέτοια υποχρέωση αιτιολόγησης δεν υφίσταται κατά την παρ. 13 του άρθρου 61 του ως άνω νόμου. Τέλος, η νέα σύμβαση που υπογράφηκε κατόπιν τήρησης της ως άνω διαδικασίας ενόψει του ότι το μεν βρίσκεται σε άμεση λειτουργική συσχέτιση με την προηγηθείσα διαγωνιστική διαδικασία, η οποία νομίμως, λόγω του ισχύοντος τότε οικονομικού ορίου, δεν υποβλήθηκε σε προσυμβατικό έλεγχο, το δε αφενός συνάπτεται βάσει αυτής και αποτελεί συνέχειά της, αφετέρου καθίσταται αναγκαία για την ολοκλήρωση του τεχνικού αντικειμένου του αρχικού έργου, μέρος των εργασιών του οποίου έχει ήδη εκτελεστεί από τον προηγούμενο ανάδοχο, νομίμως δεν υποβλήθηκε σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Επιτρόπου, καθόσον τυχόν έλεγχος της διαδικασίας διάλυσης της αρχικής σύμβασης και της ανάδειξης του νέου αναδόχου θα είχε ως αποτέλεσμα να ελέγχεται επ΄ ευκαιρία αυτής το πρώτον από τον Επίτροπο και η προηγηθείσα διαγωνιστική διαδικασία, ενώ δεν ασκεί επιρροή το γεγονός ότι το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπολειπόμενων εργασιών της αρχικής εργολαβίας υπερβαίνει αυτοτελώς το ισχύον όριο υπαγωγής στον έλεγχο.

Κατασκευή περιπτέρου για συμμετοχή Περιιφέρειας στη διεθνή έκθεση τουρισμού:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 91/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο IV Τμήμα..Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, το Κλιμάκιο, αφού συνεκτίμησε και αξιολόγησε όλα τα περιλαμβανόμενα στο φάκελο της σύμβασης στοιχεία και μη αρκούμενο στη συνολική αποτίμηση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπό ανάθεση υπηρεσιών ούτε στην απλή λεκτική παράθεση των επιπλέον, σε σχέση με την προηγούμενη σύμβαση, προβλεπόμενων στην επίμαχη σύμβαση εργασιών και προμηθειών, στην οποία προέβη η Περιφέρεια κατά την επανυποβολή του χρηματικού εντάλματος στον Επίτροπο, ορθώς και σύμφωνα με τη θεσμοθετημένη ελεγκτική του αρμοδιότητα έκρινε στη συνέχεια, ότι δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ο τρόπος διαμόρφωσης του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης δαπάνης στο ποσό των 200.000 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), αφού ουδέν οικονομικό στοιχείο ούτε άλλο πρόσφορο συγκριτικό οικονομικό μέγεθος δεν παρατέθηκε στα ως άνω στοιχεία ικανό να αιτιολογήσει τη σημαντική διαφορά που εντοπίσθηκε ως προς το ύψος του προϋπολογισμού για την κατασκευή του εκθεσιακού τουριστικού περιπτέρου σε σχέση με τον αντίστοιχο προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους 2016. Τέλος, το επικαλούμενο με την κρινόμενη αίτηση γεγονός ότι στο πλαίσιο της ίδιας σύμβασης αντίστοιχο χρηματικό ένταλμα της Περιφερειακής Ενότητας .... για όμοιες υπηρεσίες και υπέρ της ίδιας ως άνω φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας θεωρήθηκε από τον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό .... στις 19.12.2017, δεν δύναται να ασκήσει επιρροή στη συγκεκριμένη περίπτωση, ώστε να αναγνωριστεί το ευεργέτημα της συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμοδίων οργάνων της Περιφέρειας ..., δοθέντος του ότι το συγκεκριμένο γεγονός είναι κατά πολύ μεταγενέστερο του κρίσιμου χρόνου έγκρισης και ανάληψης της επίμαχης δαπάνης από την Οικονομική Επιτροπή και ως εκ τούτου δεν θα ήταν, σε καμία περίπτωση, ικανό να δημιουργήσει στα όργανα αυτής δικαιολογημένη πεποίθηση περί της νομιμότητας της εντελλόμενης δαπάνης.Κατ’ ακολουθία των προαναφερθέντων, η ένδικη αίτηση της Περιφέρειας ... πρέπει να απορριφθεί.

ΕΡΓΑ-συμπληρωματικές συμβάσεις.(..)ζητείται παραδεκτώς η αναθεώρηση της 2027/2017 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της Περιφέρειας ... για ανάκληση της 334/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την τελευταία αυτή Πράξη αφενός μεν το Κλιμάκιο απέσχε του ελέγχου του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Παράκαμψη Νεοχωρίου – Μπελοκομίτη Οδικού Κυκλώματος Λίμνης ..», μεταξύ της αιτούσας Περιφέρειας και της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας «....», κατά το μέρος που αφορά στις εργασίες «Λιθορριπής κοιτοστρώσεων αναβαθμών κλπ», Α/Τ Β-7 και αφετέρου έκρινε ότι κωλύεται κατά τα λοιπά η υπογραφή της εν λόγω σύμβασης.(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, ότι το Κλιμάκιο κατέστη χρονικά αρμόδιο να ελέγξει τη νομιμότητα των εργασιών «Λιθορριπής κοιτοστρώσεων αναβαθμών κλπ», Α/Τ Β-7, δεδομένου ότι μέρος των εργασιών αυτών έχει εκτελεσθεί με ευθύνη της αναδόχου και χωρίς εντολή της αναθέτουσας αρχής, χωρίς να έχει ακολουθηθεί η διαδικασία του άρθρου 56 της Κ.Δ.Ε. περί του τρόπου εκτέλεσης των επειγουσών πρόσθετων εργασιών, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου προβαλλομένων από την αιτούσα και την παρεμβαίνουσα.(..)Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV της παρούσας, οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων που ανέκυψαν κατά το στάδιο της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αιτούσα και την παρεμβαίνουσα. Οι ως άνω απρόβλεπτες περιστάσεις συνίστανται στην αυξανόμενη αστάθεια των γεωλογικών σχηματισμών της περιοχής και τις ολισθήσεις γαιωδών μαζών που προκλήθηκαν από την ανωτέρω αιτία, σε συνδυασμό με τα εκδηλωθέντα ως άνω έντονα καιρικά φαινόμενα (..)Η εν λόγω γεωλογική μελέτη ήταν κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, δεδομένου ότι είχαν διαπιστωθεί οι κίνδυνοι από την γεωτεχνική συμπεριφορά των γεωλογικών σχηματισμών και προτάθηκαν τρόποι για την αντιμετώπισή τους. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας ότι δεν συνιστά πλημμέλεια της αρχικής μελέτης η μη διενέργεια γεωτεχνικής έρευνας, κρίνεται βάσιμος, καθόσον α) το ζήτημα του τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων από την αστάθεια των υποκείμενων γεωλογικών σχηματισμών είχε διερευνηθεί από την προαναφερόμενη αρχική γεωλογική μελέτη, β) η διενέργεια γεωτεχνικής μελέτης αποτελούσε, ενόψει της κατάταξης του έργου στην κατηγορία ΟΜΟΕ ΑΙΙΙ «οδός μεταξύ οικισμών», ιδιαίτερα δαπανηρή λύση, κατά την κρίση της αναθέτουσας αρχής, η οποία δεν υπόκειται σε περαιτέρω ουσιαστικό έλεγχο ως προς την ορθότητά της κατά την παρούσα διαδικασία και γ) η εγκύκλιος 38/2005, στην οποία προβλέπεται η υποχρέωση διενέργειας γεωτεχνικής μελέτης κατά την εκπόνηση μελετών οδικών έργων, αφενός δεν καταλαμβάνει την προαναφερόμενη γεωλογική μελέτη, η οποία δημοπρατήθηκε πριν από την έναρξη της ισχύος του ν. 3316/2005, και αφετέρου ορίζει ρητά ότι  η «διαδικασία και αλληλουχία των επί μέρους σταδίων αφορά σε έργα οδοποιίας μεγάλης σημασίας και πολυπλοκότητας θεμάτων, που ενυπάρχουν κατά την εκπόνηση της μελέτης (π.χ. δίκτυο αυτοκινητοδρόμων, πρωτεύον εθνικό δίκτυο, ελεύθερες και ταχείες λεωφόροι). Για έργα απλούστερα και μικρότερης σημασίας (π.χ. δευτερεύον εθνικό δίκτυο, επαρχιακό δίκτυο, οδοί τοπικής σημασίας, αστικές οδοί, ή έργα σύμφωνα με τις προβλέψεις της §5γ του αρθ.5 του Ν.3316/05), είναι δυνατή η παράλειψη επί μέρους σταδίων, σύμφωνα πάντα με τους όρους προκήρυξης της μελέτης». Κατά τα βασίμως δε προβαλλόμενα από την αιτούσα και την παρεμβαίνουσα, απαραδέκτως υπεισήλθε το Κλιμάκιο στον έλεγχο της νομιμότητας της περικοπής μέρους του φυσικού αντικειμένου του έργου, καθόσον η τροποποίηση αυτή αποτελεί ζήτημα εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης και δεν συνέχεται αμέσως με τη νομιμότητα της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, η σύναψη της οποίας αποβλέπει αποκλειστικά στην εκτέλεση των περιλαμβανόμενων σε αυτή εργασιών.(..) Δέχεται εν μέρει την αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Αναθεωρεί εν μέρει την 2027/2017 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα οριζόμενα στο σκεπτικό της παρούσας.Δέχεται εν μέρει την από 23.10.2017 (Α.Β.Δ 2750/2017) αίτηση ανάκλησης της Περιφέρειας ... και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Και Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Παράκαμψη Νεοχωρίου – Μπελοκομίτη Οδικού Κυκλώματος Λίμνης ...», κατά το μέρος που αφορά σε όλες τις περιλαμβανόμενες σε αυτή εργασίες, πλην των εργασιών «Λιθορριπής κοιτοστρώσεων αναβαθμών κλπ»

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:4η τροποποίηση της σύμβασης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υλοποίηση της υπηρεσίας «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Ελληνικού Ποδοσφαίρου με σύγχρονα Ψηφιακά Μέσα ΤΠΕ»(...)συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο (άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016) προϋποθέσεις για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στις πέραν της 25ης.9.2022 συμπληρωματικές υπηρεσίες φιλοξενίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR, που παραδεκτώς υποβάλλονται προς έλεγχο, δεδομένου ότι (α) οι επίμαχες συμπληρωματικές υπηρεσίες δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, πλην όμως είναι απαραίτητες για την ορθή εκτέλεση του αντικειμένου αυτής, αφού η εγκατάσταση και λειτουργία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε κατάλληλο για το σκοπό αυτό χώρο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την απρόσκοπτη παροχή των ολοκληρωμένων υπηρεσιών VAR της αρχικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), οι δε συμπληρωματικές υπηρεσίες αυτές κατέστησαν αναγκαίες μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης, όταν δηλαδή η Ε.Π.Ο. – που μέχρι πρότινος διέθετε τον απαιτούμενο χώρο (ακίνητο) στην αναθέτουσα αρχή δυνάμει του από 24.4.2018 Μνημονίου Συνεργασίας (βλ. ανωτέρω σκέψη 7) – με την ... επιστολή της δήλωσε ότι από την 1η.8.2022 αδυνατεί να εξασφαλίσει τη διάθεση του εν λόγω χώρου, με αποτέλεσμα να προκύψει η ανάγκη εξασφάλισης του κατάλληλου χώρου για τη συνέχιση της λειτουργίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR μετά την 1η.8.2022 και μέχρι τη λήξη της σύμβασης, (β) η ανάθεση των ως άνω συμπληρωματικών υπηρεσιών σε ανάδοχο διαφορετικό από εκείνον της αρχικής σύμβασης – ήτοι σε ανάδοχο που θα μπορούσε ενδεχομένως να διαθέσει έτερο ακίνητο, καταρχήν κατάλληλο για τη φιλοξενία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR – θα προκαλούσε στην αναθέτουσα αρχή σημαντικά προβλήματα για λόγους τεχνικούς ή οικονομικούς ή θα είχε ως αποτέλεσμα την ουσιαστική αύξηση δαπανών, δεδομένου ότι αφενός μεν η μετεγκατάσταση του εξοπλισμού του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε άλλο κτίριο, πέραν της επιπλέον δαπάνης για την εκ νέου εγκατάσταση του ίδιου εξοπλισμού σε άλλο χώρο, θα απαιτούσε και την εκτέλεση πρόσθετων εργασιών διασύνδεσης του νέου χώρου φιλοξενίας του ως άνω Κέντρου με τα πιστοποιημένα γήπεδα ποδοσφαίρου μέσω δικτύου οπτικών ινών και, επομένως, την ανάγκη τροποποίησης και επαύξηση της συμβατικής δαπάνης της έτερης σύμβασης της αναθέτουσας αρχής με την …. Α.Ε., που αφορά στη διασύνδεση των γηπέδων με το Κέντρο Επιχειρήσεων VΑR (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), αφετέρου δε θα ήταν τεχνικώς δυσχερές να επιτευχθεί εγκαίρως η μετεγκατάσταση του ως άνω Κέντρου και η διασύνδεσή του με τα γήπεδα, καθόσον επέκειτο η έναρξη του πρωταθλήματος ... στις 20.8.2022, (γ) η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει σωρευτικά από τις διαδοχικές τροποποιήσεις της σύμβασης (1η, 2η, 3η και την ήδη ελεγχόμενη 4η), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(...)απαραδέκτως υποβάλλεται ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, κατά το μέρος που αφορά στις ήδη παρασχεθείσες υπηρεσίες αυτής, ... ενώ, κατά τα λοιπά κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης.