Κατασκευή κλειστού γυμναστηρίου - συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1777/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης άγεται στην κρίση ότι οι εργασίες που αφορούν στην εγκατάσταση συστήματος κλιματισμού (επιπλέον ποσότητα εργασιών μορφοσιδήρου, προμήθεια και εγκατάσταση καναλιών αερισμού – κλιματισμού με τη μόνωσή τους, προμήθεια και εγκατάσταση των στομίων αερισμού – κλιματισμού, προμήθεια και εγκατάσταση των ανεμιστήρων απαγωγής ακαθάρτου και προσαγωγής νωπού αέρα) συνιστούν συμπληρωματικές εργασίες, οι οποίες θα οδηγήσουν μεν σε ποιοτική αναβάθμιση του έργου, αφού με αυτές δημιουργούνται οι υποδομές για την τοποθέτηση μηχανημάτων κλιματισμού, ωστόσο η ανάγκη εκτέλεσής τους δεν προέκυψε, λόγω συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων, κατά την υλοποίηση της αρχικής εργολαβίας, ώστε να δικαιολογείται κατά νόμο η σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, αντιθέτως, η εγκατάσταση κλιματισμού για τη λειτουργία κλειστού γυμναστηρίου την άνοιξη και τους θερινούς μήνες θα έπρεπε, κατά τους κανόνες της κοινής πείρας και λογικής, να έχει προβλεφθεί κατά την εκπόνηση των αρχικών μελετών και προ της δημοπρατήσεως του έργου, Εξάλλου, οι επικαλούμενες από τον αιτούντα ως απρόβλεπτες περιστάσεις και συγκεκριμένα, η αλλαγή κλιματολογικών συνθηκών, λόγω των πυρκαγιών του έτους 2009 στην περιοχή 5 δεν αποδεικνύονται με στατιστικά μετεωρολογικά δεδομένα, όπως ορθώς έκρινε το VI Τμήμα με την προσβαλλόμενη απόφαση, η δε υποβολή αιτημάτων από αθλητικά σωματεία που ανήκουν στην 1η επαγγελματική κατηγορία για χρήση του υπό ανέγερση σταδίου, υπό την προϋπόθεση ότι σε αυτό θα υπάρχει πλήρες λειτουργικό σύστημα κλιματισμού, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως απρόβλεπτο γεγονός που δικαιολογεί κατά νόμο τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης. Περαιτέρω, η εργασία εγκατάστασης φωτοβολταϊκού συστήματος, συνιστά νέα εργασία, η οποία μπορεί να διαχωριστεί από την αρχική σύμβαση οικονομικά και τεχνικά χωρίς να δημιουργήσει μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, σε κάθε δε περίπτωση, δεν προβάλλεται στην αιτιολογική έκθεση του Α.Π.Ε. λόγος συνδρομής απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησε αναγκαία την εκτέλεση αυτής, με αποτέλεσμα να μη πληρούνται οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις σύναψης της επίδικης σύμβασης και κατά το μέρος τούτο. Επίσης, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος και ο προβαλλόμενος με την αίτηση αναθεώρησης ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι τα αρμόδια όργανά της συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις νόμιμης σύναψης της παρούσας σύμβασης, δεδομένου ότι οι οικείες ως άνω διατάξεις είναι αρκούντως σαφείς, υπάρχει δε, από μακρού χρόνου, σταθερότητα του σχετικού νομικού πλαισίου, καθώς και της νομολογίας αναφορικά με τις προϋποθέσεις κατάρτισης συμπληρωματικών συμβάσεων, ενώ με βάση τα προεκτεθέντα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, η επιμέλεια ως προς τη σύνταξη των μελετών και των συμβατικών τευχών της αρχικής εργολαβίας, η οποία ανάγεται στη σφαίρα των υποχρεώσεών της, δεν δικαιολογεί κατ’ ουσίαν πλάνη ως προς την κατάρτιση της συμπληρωματικής σύμβασης.....πρέπει να απορριφθεί και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 1777/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Συμπληρωματική σύμβαση. Οι εργασίες εγκατάστασης δικτύων φυσικού αερίου, οι οποίες δεν προβλέπονται στην τεχνι¬κή περιγραφή δεν είναι, συμπληρωματικές, αλλά νέες εργασίες, που διαφοροποιούν το τεχνικό αντικείμενο του έργου και αποσκοπούν στη βελτίωσή του. Σε κάθε περίπτωση, και αν ακόμα υποτεθεί ότι οι εργασίες αυτές από τη φύση τους δεν μπορούσαν να διαχωριστούν από το αντι-κείμενο της αρχικής σύμβασης ή ότι αυτές ήταν αναγκαίες για την καλύτερη λειτουργία του έργου, δεν αποδεικνύεται ότι η αναγκαιότητα εκτέλεσής τους οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονό¬τα ή καταστάσεις, ήτοι σε πραγματικά γεγονότα, που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, τα οποία επηρεάζουν την τεχνική αρτιότητα του έργου και δεν μπορούσαν αντικειμενικά να προβλεφθούν στο στάδιο της οριστικής μελέτης. Για τις λοιπές εργασίες η αναθέτουσα αρχή δεν επικαλείται ότι δεν ήταν δυνατό αντικειμενι¬κά να προβλεφθούν λόγω συνδρομής απροβλέπτων περιστάσεων κατά τη σύνταξη και έγκριση της μελέτης, σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου. Ούτε η επίκληση από την αναθέτουσα αρχή της καλής κατασκευής και λειτουργίας, καθώς και της βελτίωσης της ποιότητας του έργου, δύναται να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματι¬κής σύμβασης, καθόσον οι εργασίες αυτές καλύπτονται από το κονδύλιο των απροβλέπτων.

Με τα δεδομένα αυτά οι επίμαχες εργασίες, πράγματι αφορούν στην συντήρηση, εγκατάσταση, ανακαίνιση και επέκταση ακόμη και με νέες κατασκευές των υφισταμένων Η/Μ εγκαταστάσεων των κτιριακών υποδομών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Σύμφωνα όμως με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ακόμη και στις περιπτώσεις που τα υλικά και μηχανήματα, των οποίων γίνεται προμήθεια, συναρμόζονται στο κτήριο κατά τρόπο ώστε να καθίστανται συστατικά αυτού (π.χ. τοποθέτηση πινάκων, εγκατάσταση συστήματος πυρανίχνευσης και συναγερμού, εγκατάσταση κεντρικής κλιματιστικής μονάδας), σε καμία περίπτωση δεν προκύπτει, ούτε άλλωστε και το Πανεπιστήμιο Πειραιώς ισχυρίζεται, ότι οι εκτελούμενες εργασίες ή έστω κάποιο τμήμα αυτών απαιτούν για την ολοκλήρωσή τους ειδικές τεχνικές γνώσεις, αφού πρόκειται για συνήθεις ηλεκτρολογικές ή λοιπές (υδραυλικές ή μηχανολογικές) εργασίες και για την ορθή εκτέλεσή τους αρκεί, με βάση και τα διδάγματα της κοινής πείρας, η ανάθεσή τους σε επαγγελματίες που διαθέτουν τη σχετική εμπειρία. Επομένως, το αντικείμενο της σύμβασης δεν συνιστά δημόσιο έργο αλλά προμήθεια υλικών και ανάθεση εργασιών και η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά σε γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος δεν παρίσταται νόμιμη.

ΕΡΓΑ. (..) ζητεί να ανακληθεί η 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση Κατασκευής Δημαρχείου» μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «....». Κατόπιν διενέργειας του προβλεπόμενου προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, το Ε΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης για τις προαναφερόμενες εργασίες, καθόσον δεν πληρούνται οι τιθέμενες από τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 57 του ν. 3669/2008 προϋποθέσεις, και συγκεκριμένα δεν οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά περιστατικά που, αντικειμενικά, κατά τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθούν....Ως προς τις εργασίες για τα ασθενή ρεύματα, η κρίση της προσβαλλόμενης Πράξης είναι ορθή και τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης, απορριπτέα ως αβάσιμα. Τούτο διότι οι εργασίες αυτές, όπως περιγράφονται και στο δικόγραφο της αίτησης δεν αφορούν στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας (...), αλλά στην κάλυψη επικοινωνιακών αναγκών του κτιρίου. Τέλος, απορριπτέος ως αβάσιμος, σύμφωνα με το άρθρο 1.4  του πίνακα εργασιών της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, είναι και ο ισχυρισμός του αιτούντος, ότι η ανάγκη εκτέλεσης των εργασιών για εγκατάσταση θέρμανσης – κλιματισμού – αερισμού, οφειλόταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δηλαδή στην ανάγκη μεταβολής του χώρου εγκατάστασης του υποσταθμού της ΔΕΗ. Τούτο διότι οι εν λόγω εργασίες προκύπτουν από το ενδεχόμενο καθυστέρησης κατασκευής του υπόγειου χώρου στάθμευσης, γεγονός το οποίο δεν αποτελεί απρόβλεπτη περίσταση, ενώ οι εργασίες οι σχετικές με τη διέλευση των αεραγωγών από τοιχία και πλάκες προβλεπόταν από την οικεία μελέτη και ως εκ τούτου δεν είναι επίσης απρόβλεπτες....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 314/2009 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 1) για τις εργασίες  επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και 2) τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS). ..Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης αναφορικά με τις εργασίες επικαιροποίησης της κατασκευής της εγκατάστασης ισχυρών ρευμάτων και τις εργασίες επικαιροποίησης του κεντρικού συστήματος ελέγχου (BMS)

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου της ΔΈΣΦΑ ΑΈ, καθόσον ο όρος της διακήρυξης περί δυνατότητας επαύξησης του τελικού αντικειμένου έως 50% του συμβατικού τιμήματος είναι ανεφάρμοστος ως αόριστος, διότι δεν προσδιορίζει το είδος και την έκταση των εργασιών, που θα αποτελέσουν το περιεχόμενό του, αλλά ορίζει ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη μελλοντική πορεία της εκτέλεσης της σύμβασης και θα προσδιοριστεί είτε μέσω μεταβολής, είτε μέσω συμπληρωματικής σύμβασης.(Σχ.η 26/2010) Με τις 659 και 660/2010 αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακλήθηκαν οι προμνησθείσες Πράξεις του Κλιμακίου, αφού κρίθηκε ότι οι εργασίες που αποτελούν κατά παραπομπή το περιεχόμενο του δικαιώματος προαίρεσης είναι οριστές με την αναλυτική περιγραφή των εργασιών και προμηθειών υλικών, που περιγράφονται στη διακήρυξη και αφορούν σε υπερσυμβατικές ποσότητες και νέες εργασίες, σε σχέση με αυτές που αφορούν στο αντικείμενο του έργου.

Παροχή υπηρεσιών φυσικής αγωγής, ναυαγοσωστικής και διοικητικής υποστήριξης:Ζητείται η ανάκληση της 12/2020 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η σύμβαση, στην κατάρτιση της οποίας κατατείνει ο διενεργηθείς με την εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση (άρθρο 32 παρ. 2 περιπτ. γ του ν.4412/2016) διαγωνισμός αναφορικά με τις «Εγκαταστάσεις μηχανημάτων κατάλληλου αερισμού λόγω κορωνοϊού», έχει μεικτό χαρακτήρα συμβάσεως προμηθειών και υπηρεσιών. Κύριο, όμως, αντικείμενο αυτής αποτελεί η προμήθεια εξοπλισμού κλιματιστικών συσκευών και τοπικών κλιματιστικών μονάδων, καθώς και ανταλλακτικών – αναλώσιμων υλικών εκτάκτων βλαβών αντλιών θερμότητας. Η προμήθεια δε του εξοπλισμού αυτού, εξ ορισμού και εκ φύσεως αρρήκτως συνδεδεμένη με την τοποθέτηση και εγκατάστασή του, αποσκοπεί στη διαμόρφωση συνθηκών κατάλληλου αερισμού λόγω κορωνοϊού σε διάσπαρτα, ουδαμώς προσδιοριζόμενα, κτίρια εκ των συντηρούμενων από το Δήμο .... ιδιόκτητων και μισθωμένων, και αποτελεί τη βασική υποχρέωση του αναδόχου, ενώ όλες οι λοιπές υποχρεώσεις που τον βαρύνουν  έχουν παρεπόμενο μόνον χαρακτήρα. Το συμπέρασμα ότι οι εργασίες εγκατάστασης του υπό προμήθεια εξοπλισμού είναι δευτερεύοντος και συμπληρωματικού χαρακτήρα σε σχέση με την προμήθεια ενισχύεται από την ανάλυση του προϋπολογισμού δημοπράτησης, στον οποίο δεν προβλέπονται αυτοτελή κόστη για τις εργασίες αυτές, αλλά έχουν συμπεριληφθεί στο κόστος των επιμέρους υπό προμήθεια ειδών, καθώς και από το γεγονός ότι στα συμβατικά τεύχη δεν προβλέπονται ρητά ειδικές, συναφείς προς τη φύση τους, τεχνικές γνώσεις ή άλλες προϋποθέσεις και προσόντα των  προσφερόντων, πέραν της υποχρέωσης διάθεσης τεχνικού προσωπικού με αντίστοιχη εμπειρία σε έργα Ηλεκτρομηχανολογικά (βλ. άρθρο 32 της ΕΣΥ). Περαιτέρω, δευτερεύοντα, ως προς το κύριο αντικείμενο της σύμβασης, χαρακτήρα έχουν τόσο οι υπηρεσίες συντήρησης, ελέγχου, αντικατάστασης, επισκευής και αποκατάστασης βλαβών και εν γένει επεμβάσεων στις ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις αερισμού και κλιματισμού, προκειμένου να αποκατασταθεί η λειτουργικότητά τους και να επιτευχθούν τα προσδιοριζόμενα στην Δ1(δ)/ΓΠ οικ.26635/23.4.2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας τεχνικά μέτρα διασφάλισης της δημόσιας υγείας κατά τη χρήση κλιματιστικών μονάδων, όσο και οι οικοδομικές εργασίες, καθόσον, όπως προκύπτει από τον πίνακα προϋπολογισμού δημοπράτησης, το κόστος αυτών, ανερχόμενο σε 128.379,94 ευρώ και 1.308,00 ευρώ αντίστοιχα, αντιστοιχεί στο έλασσον μέρος του συνολικού προϋπολογισμού της σύμβασης έναντι της προμήθειας και εγκατάστασης του απαιτούμενου εξοπλισμού κόστους 166.251,89 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (πρβ. ΣτΕ 736, 201/2012, 423/2011). Επιπροσθέτως, ουδαμώς προκύπτει ότι οι ανωτέρω εργασίες απαιτούν ειδικές τεχνικές γνώσεις και μεθόδους από εξειδικευμένο επιστημονικό ή τεχνικό προσωπικό υψηλής τεχνικής και επιστημονικής γνώσης και εμπειρίας, αντιθέτως πρόκειται να εκτελεστούν από ένα συνεργείο αποτελούμενο από δύο ψυκτικούς οποιασδήποτε βαθμίδας (βλ. άρθρο 32 της ΕΣΥ). Εξ άλλου της διαδικασίας που προηγήθηκε δεν έχει συνταχθεί  ειδική τεχνική μελέτη μηχανικού αλλά μια απλή τεχνική περιγραφή των προς εκτέλεση εργασιών. Τέλος, ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος Δ.Α. ότι πρόκειται για έργο, καθόσον για την εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος κλιματισμού απαιτείται να προηγηθεί τεχνική εκτίμηση με υπολογισμό μεταβλητών παραμέτρων για την επιλογή του κατάλληλου μηχανήματος και να εφαρμοστούν οι τεχνικές προδιαγραφές των παραγράφων 2.4 «Παραδοχές-Συνθήκες Υπολογισμού» και 2.5. «Συστήματα Κλιματισμού» του τεύχους «Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων (Τ.Σ.Τ.) & Τεχνικές Προδιαγραφές Μελέτης», ερείδονται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, καθόσον τα διαλαμβανόμενα στις ως άνω παραγράφους προσιδιάζουν μεν σε έργο, δεν τυγχάνουν, όμως, εν προκειμένω εφαρμογής, δεδομένου ότι το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης δεν αφορά στην εγκατάσταση αεραγωγών, σωληνώσεων, αντλιών νερού, παραγωγής ζεστού νερού με λέβητες, οργάνων αυτοματισμού ούτε στην τροποποίηση ολικώς ή μερικώς μίας ή περισσοτέρων εγκαταστάσεων κλιματισμού, ώστε να επιτευχθεί ένα ολοκληρωμένο τεχνικό αποτέλεσμα και να κατασκευαστεί ένα πλήρως λειτουργικό έργο, είναι, δε, αδιάφορο εάν εκ περισσού διαλαμβάνονται στο ως άνω τεύχος. Ανακαλεί την 12/2020 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

 

ΕΣ/Β ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/521/2021:Απορρίπτει την αναθεώρηση της 2647/2020 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου

 

 

Προμήθεια και εγκατάσταση αντλητικών συγκροτημάτων(...) Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το αντικείμενο της συναφθείσας μεταξύ του Δήμου ..... και του ανωτέρω αναδόχου σύμβασης δεν αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες εργασίες, ανεξαρτήτως των τεχνικών απαιτήσεών τους, δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, όπως αυτή προσδιορίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3669/2008. Περαιτέρω, όμως, το κυρίως αντικείμενο της εν λόγω σύμβασης, όπως περιγράφεται παραπάνω, συνίσταται στην προμήθεια και εγκατάσταση ενός αντλητικού συγκροτήματος τύπου υποβρυχίου και ενός ομαλού εκκινητού (softstarter) με ενσωματωμένα όλα τα όργανα ασφάλισης και διακοπής. Συνεπώς, η σύμβαση αυτή αποτελεί σύμβαση προμηθειών και υπάγεται στις διατάξεις της νομοθεσίας περί προμηθειών, δεδομένου ότι η προμήθεια των ανωτέρω υλικών έχει μείζονα οικονομική σημασία έναντι της δαπάνης των εργασιών για την εξαγωγή της κατεστραμμένης αντλίας και την εγκατάσταση των νέων υλικών, ενώ δεν προκύπτει ότι το αποτέλεσμα των εν λόγω εργασιών καθίσταται συστατικό του εδάφους, υπό την έννοια που προεκτέθηκε, ούτε ότι για την εκτέλεσή των εργασιών αυτών απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και εξειδικευμένο επιστημονικό τεχνικό προσωπικό. Συνακόλουθα, αφού η εν λόγω σύμβαση αφορά στη διενέργεια προμηθειών, ο ανάδοχος δεν δικαιούται ποσού για απρόβλεπτες δαπάνες, οι οποίες προβλέπονται και καταβάλλονται μόνο κατά την εξόφληση λογαριασμών που αφορούν στην εκτέλεση δημοσίων έργων και υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις οικείες διατάξεις. Τέλος, στην καταβαλλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη για την προμήθεια και εγκατάσταση των ως άνω αγαθών, έπρεπε να γίνει παρακράτηση φόρου εισοδήματος με συντελεστή 4% (για την δαπάνη προμήθειας) και 8% (για την δαπάνη εξαγωγής και εγκατάστασης), και όχι 1% συντελεστής με τον οποίο γίνεται παρακράτηση στην περίπτωση των εργοληπτών κατασκευής τεχνικών έργων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη  και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΕΓΓΡΑΦΗ ΕΝΤΟΛΗ-:Επειδή, η αναιρεσιβαλλομένη εδέχθη ότι κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 8 του ν. 1418/84 ο περιορισμός στην αύξηση της δαπάνης του έργου μέχρι 50% του αρχικού προϋπολογισμού αναφέρεται στον κύριο του έργου, ο οποίος αποκλειστικώς εντός του ορίου αυτού δύναται να εγκρίνει ή να υποδεικνύει νέες πρόσθετες εργασίες στην δημοπρατηθείσα εργολαβία. Για τον ανάδοχο του έργου, ο οποίος θα κληθεί να εκτελέσει τις νέες ή πρόσθετες εργασίες, καθιερώνεται αντίστοιχος υποχρέωση εκτελέσεως των εργασιών αυτών, μόνο αν ευρίσκονται μέσα στο επιτρεπόμενο όριο αυξήσεως του αρχικού προϋπολογισμού. Συνεπώς, αν ο ανάδοχος του έργου εκτελέσει αναιτίως μετά από έγκριση η υπόδειξη του κυρίου του έργου, νέες ή πρόσθετες εργασίες καθ’ υπέρβαση του επιτρεπομένου ορίου της αρχικής δαπάνης του έργου, δικαιούται να εισπράξει το αντίστοιχο αντάλλαγμα βάσει των διατάξεων περί αδικαιολόγητου πλουτισμού.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Συμπληρωματικές Συμβάσεις:Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ολοκλήρωση ανακατασκευής της γέφυρας ….», καθόσον οι προτεινόμενες στην ελεγχόμενη σύμβαση χωματουργικές εργασίες, εργασίες μεταφοράς δικτύων και εργασίες τοποθέτησης στηθαίων ασφαλείας, δεν αποδεικνύεται ότι κατέστησαν αναγκαίες λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων, δηλαδή σε αιφνίδια πραγματικά γεγονότα που δεν ανάγονται στο χρόνο κατάρτισης της αρχικής σύμβασης, αλλά οφείλεται σε αστοχία της μελέτης, η οποία θα είχε αποφευχθεί, εάν είχε καταβληθεί η δέουσα επιμέλεια κατά την εκπόνησή της και, ως εκ τούτου, δεν δικαιολογείται γι΄αυτές η σύναψη της συμπληρωματικής σύμβασης. Επιπλέον, αυτές οι εργασίες δεν φέρουν συμπληρωματικό χαρακτήρα, αφού δεν σχετίζονται τεχνικώς με την κατασκευή του αρχικού έργου και, ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ενταχθούν στην ελεγχόμενη σύμβαση.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ. Νομιμότητα συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη ΙΙ σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προαναφερόμενες εργασίες δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. Και τούτο διότι οι μεν εργασίες που αφορούν σε αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας στις περιοχές Γ1 και Γ2 αρμοδιότητας .... (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Ε, ΣΤ και Ζ) εμπίπτουν στο αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, στο οποίο -ενόψει της γενικής περιγραφής αυτού και του μη προσδιορισμού των ποσοτήτων (έστω και κατ' εκτίμηση) των επιμέρους εργασιών και των συγκεκριμένων περιοχών αρμοδιότητας ...., στις οποίες αυτές θα πραγματοποιηθούν, καθώς και του ότι οι εργασίες θα καθορίζονται, κατά περίπτωση και ειδικά για κάθε χώρο (με Α.Π.Ε.), με βάση τις προκύπτουσες κάθε φορά ανάγκες και προτεραιότητες λειτουργίας της .... Α.Ε. και μετά από σχετική εντολή εκτέλεσής τους που θα δίνεται στον ανάδοχο- εμπίπτει κάθε εργασία συντήρησης, βελτίωσης και επισκευής υποδομών οδοποιίας, που θα προκύψει ή θα καταστεί αναγκαία σε οποιοδήποτε περιοχή αρμοδιότητας ...., και μέχρι εξάντλησης του συμβατικού ποσού. Όσον δε αφορά στις λοιπές εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω εργασίες υπό στοιχ. Α, Β, Γ, Δ και Η), αυτές αφορούν σε εργασίες κατηγορίας οικοδομικών (οι δε εργασίες υπό στοιχ. Γ' αφορούν και σε υδραυλικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες) και, επομένως, δεν είναι συναφείς προς τις εργασίες που αποτελούν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης και συνίστανται σε εργασίες κατηγορίας οδοποιίας, και για το λόγο αυτό δεν μπορούν ν' αποτελέσουν νομίμως αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης. (..) Κωλύεται η υπογραφή της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου...(Μη ανακλητέα με την 285/2012 πράξη του VI΄ Τμ. του Ελεγκτικού Συνεδρίου)