Ζητήματα που ανακύπτουν από τη σύναψη προγραμματικής συμβάσεως μεταξύ ο.τ.α. α' και β' βαθμού και εκκλησιαστικών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου της παρ. 4 άρθρου 1 του ν. 590/1977.(..) Βάσει του άρθρου 12 του ν. 3516/2006, εξακολουθεί να επιτρέπεται και μετά την ισχύ της υποπαρ. 3 παρ. 1 άρθρου 68 του ν. 4235/2014, η σύναψη προγραμματικής συμβάσεως μεταξύ Ο.Τ.Α. α' και β' βαθμού και εκκλησιαστικών νομικών προσώπων της παρ. 4 άρθρου 1 του ν. 590/1977, πλην, η συμμετοχή σε αυτές των Ο.Τ.Α, είναι επιτρεπτή μόνον υπό την ιδιότητά των εκ τρίτου (και όχι κυρίων) συμβαλλόμενων. Επί των ανωτέρω συναπτομένων προγραμματικών συμβάσεων, ισχύουν οι αναφερόμενες στην γνωμοδότηση (παρ. 13-15) ειδικότερες θετικές και αρνητικές προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει να εξετάζονται κατά περίπτωση από την αρμόδια υπηρεσία, στο πλαίσιο του προσήκοντος και επίκαιρου ελέγχου νομιμότητας. Στην ειδικότερη περίπτωση, κατά την οποία, συμβαλλόμενο μέρος, που δεν έχει την ιδιότητα του κυρίου του έργου, αναλαμβάνει το σύνολο των υποχρεώσεων για την υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου, άλλο δε μέρος, αναλαμβάνει την εκπροσώπηση στην επιτροπή παρακολούθησης, την παροχή πληροφοριών και την διευκόλυνση των λοιπών συμβαλλομένων, δεν συνάπτεται επιτρεπόμενη από το νόμο προγραμματική σύμβαση (ομοφ.).-

Προγραμματική Σύμβαση: Επιμόρφωση Παιδαγωγών και Εκπαιδευτικών στην Εφαρμογή Καινοτόμων Τεχνικών Αναβάθμισης των Σχολικών Κτιρίων Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, το οποίο έχει αρμοδίως εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη (1421/13.9.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ......, 482/14.9.2018 απόφαση της Συγκλήτου του Πολυτεχνείου ...... και Δ.Σ.17/28.9.2018 Πρακτικό της .......). Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το Α.Π. 280541/5.11.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 71448/5.11.2018) έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Παιδικής Ηλικίας, Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης της Γενικής Διεύθυνσης Διοίκησης του Δήμου ......, σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι ο όρος του άρθρου 3, σύμφωνα με τον οποίο «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, εφ’ όσον με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο μετά από έγκριση της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης», πρέπει να αναμορφωθεί ως ακολούθως: «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και εφόσον, με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις, δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο εφόσον συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης».

Υπηρεσίες μεταφοράς παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 17 του ν. 3329/2005, αλλά υπό το μανδύα αυτής υποκρύπτεται μία αυτοτελής, εξ επαχθούς αιτία σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας .... και της «...». Τούτο δε καθόσον τα μέρη που φέρονται συμβαλλόμενα δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν η μεν Περιφέρεια την εκτέλεση της υπηρεσίας μετακίνησης των δικαιούμενων προσώπων, για λόγους κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, ενώ το ...., το αντάλλαγμα για την εκτέλεση των υπηρεσιών που αποτελεί αντικείμενο των αναλαμβανομένων από αυτό δράσεων. Προς τούτο προβλέπεται μονομερής χρηματοδότηση της δράσης από τις πιστώσεις τις Περιφέρειας, που κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αποτελεί το αντάλλαγμα για την εκτέλεση της ανατιθέμενης εργασίας μεταφοράς, η οποία επιπλέον επιβαρύνεται με το ποσό του Φ.Π.Α., που προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Τούτο δε, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, εν προκειμένω, το αντάλλαγμα δεν αποφέρει το σύνηθες κέρδος στην συμμετέχουσα επιχείρηση (η οποία υποστηρίζει ότι υφίσταται ζημία από τη σύμβαση αυτή, αφού προσφέρει έκπτωση 7% επί της δαπάνης και παρέχει χωρίς επιβάρυνση εξειδικευμένο συνοδό), απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας (βλ. και Ε.Σ. Τμ, Μειζ. Επτ. Συνθ. 1747/2016). Ενδεικτικό δε του ότι δεν πρόκειται για προγραμματική σύμβαση, αλλά για απευθείας ανάθεση, είναι και το γεγονός ότι ο επιδιωκόμενος από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπός ολοκληρώνεται και εξαντλείται με τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικής τοιαύτης. Ενόψει των ανωτέρω, η πλημμέλεια που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι βάσιμη.

Ορισμός εκπροσώπων της Ελληνικής Εθνικής Αρχής στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος Διακρατικής Συνεργασίας (Interreg VI-B) «Interreg NEXT MED 2021-2027». 

Υπογραφή σχεδίου νομιμότητας προγραμματικής σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, το Τμήμα κρίνει τα εξής: Με το ήδη προστεθέν άρθρο 12 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης εξειδικεύεται επαρκώς, σύμφωνα με το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, ο προϋπολογισμός της σύμβασης, καθώς προκύπτει από αυτό με σαφήνεια και λεπτομερώς ο τρόπος εξαγωγής του συνολικού ύψους αυτού. Ειδικότερα, σε αυτό αναγράφεται αναλυτικά το ποσό της ετήσιας και συνολικής επιχορήγησης κάθε συμβαλλόμενου μέρους για την εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης, καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής και παρατίθενται λεπτομερώς ανά Κ.Α. τα ετήσια έξοδα για την υλοποίησή της (λ.χ. αποδοχές μονίμων και έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, εργοδοτικές εισφορές έκτακτου καλλιτεχνικού προσωπικού, αμοιβές ηθοποιών, σκηνοθετών, σκηνογράφων, οδοιπορικά και αποζημίωση συντελεστών, έξοδα ξενοδοχείων, αμοιβές για σκηνικά και κοστούμια κ.α.), επιμεριζόμενα ανά φορέα. Συνεπώς, η πρώτη διαπιστωθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια έχει θεραπευθεί. Κατά την ειδικότερη δε γνώμη του Συμβούλου Γεωργίου Βοϊλη εν προκειμένω δεν υφίστατο καν η εν λόγω πλημμέλεια, καθόσον οι προγραμματικές συμβάσεις μεταξύ δημοσίων φορέων, ως συμβάσεις κατά κανόνα γενικού χαρακτήρα από τη φύση τους και από τον ειδικότερο σκοπό τους, δεν είναι νομικά αναγκαίο να περιέχουν αναλυτικό προϋπολογισμό γι’ αυτό άλλωστε κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από καμία διάταξη της κείμενης νομοθεσίας περί προγραμματικών συμβάσεων χωρίς φυσικά να αποκλείεται εάν υπάρχει αυτή η δυνατότητα αρκούντος και ενός γενικού προϋπολογισμού, με συνέπεια μια προγραμματική σύμβαση χωρίς αναλυτικό προϋπολογισμό να μην καθίσταται εξ αυτού και μόνον του λόγου παράνομη. Η γνώμη όμως αυτή δεν κράτησε. Περαιτέρω, σχετικά με την ως άνω δεύτερη πλημμέλεια διαπιστώνεται ότι, ειδικώς σε ό,τι αφορά την καλλιτεχνική περίοδο 2018 – 2019, στο οικείο Παράρτημα του νέου σχεδίου σύμβασης αναφέρονται αναλυτικώς οι επιμέρους δράσεις, που καλύπτονται από την προγραμματική σύμβαση, προκύπτει, δε, κάθε λεπτομέρεια που σχετίζεται με αυτές και από το προσκομισθέν Πρόγραμμα θεατρικής περιόδου 2018/2019 με τίτλο «το Γέλιο και το Παράλογο», στο οποίο εμφαίνονται όλες οι προγραμματιζόμενες θεατρικές παραστάσεις και δρώμενα. Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά την επόμενη καλλιτεχνική περίοδο 2019 – 2020, δεν περιλαμβάνεται στο σχέδιο σύμβασης αναλυτικό χρονοδιάγραμμα με τις δράσεις, που πρόκειται να πραγματοποιηθούν. Περαιτέρω, όμως, το άρθρο 7 της σύμβασης, που απαριθμεί λεπτομερώς τις υποχρεώσεις, που αναλαμβάνει η αιτούσα κοινωφελής επιχείρηση στο πλαίσιο αυτής καθ΄όλη τη συμβατική περίοδο (μέχρι και 31.12.2020), προβλέπει, μεταξύ άλλων, ως προελέχθη, ότι αυτή αναλαμβάνει την υποχρέωση να πραγματοποιεί τουλάχιστον τρεις (3) θεατρικές παραγωγές κατ΄ έτος, κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο αντίστοιχα (δύο από την Κεντρική Σκηνή και μία από την Παιδική), να απασχολεί ηθοποιούς εκ των οποίων το 80% να είναι επαγγελματίες, να πραγματοποιεί παράλληλες δράσεις απευθυνόμενες σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες κλπ. Εξ αυτού συνάγεται ότι στο κείμενο αυτής προσδιορίζεται ο ετήσιος προγραμματισμός των δράσεων, που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο και που αφορά στην υποχρέωση πραγματοποίησης με συντελεστές του ίδιου του ..., κατ΄ελάχιστον τριών παραστάσεων κατά τη χειμερινή και θερινή περίοδο, αλλά και άλλων παράλληλων δράσεων. Με δεδομένη την τελευταία αυτή συμβατική πρόβλεψη και ενόψει των προεκτεθέντων προβαλλόμενων με την αίτηση ισχυρισμών της αιτούσας, το Τμήμα κρίνει ότι πράγματι δεν είναι δυνατός, κατά την παρούσα χρονική στιγμή, ο ειδικότερος προσδιορισμός των δράσεων που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης κατά την καλλιτεχνική (θεατρική) περίοδο 2019-2020, η δε σχετική έλλειψη ειδικότερης αναφοράς των δράσεων που θα πραγματοποιηθούν καλύπτεται, όπως βασίμως υποστηρίζεται, από τον προαναφερόμενο, προβλεπόμενο στο άρθρο 7, έστω και με γενική αναφορά, ετήσιο προγραμματισμό. Κατόπιν αυτών και δοθέντος ότι το νέο σχέδιο σύμβασης έχει εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της αιτούσας Κοινωφελούς Επιχείρησης, το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου και την Επιτροπή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής του Περιφερειακού Συμβουλίου ..., το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή αυτού.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 390/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, το δε οικείο (νέο) σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δύναται να υπογραφεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα του κατατεθέντος για την άσκηση της αίτησης παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013 «Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο», Α΄ 52).

Προγραμματική σύμβαση Εργασίες βελτίωσης εγκαταστάσεων  επισκοπείου :Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Η ως άνω συναφθείσα, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 100 του ν. 3852/2010 και 12 του ν.3513/2006, προγραμματική σύμβαση με το περιεχόμενο που προπαρατέθηκε και κυρίως από τη διαμόρφωση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλόμενων μερών, αλλά και από το γεγονός ότι για την υλοποίηση του συμβατικού αντικειμένου αυτής απαιτείται η περαιτέρω σύναψη εκτελεστικής σύμβασης έργου με ανάδοχο, εγκαθιδρύει, πράγματι, συνεργασία μεταξύ των άνω δημοσίων φορέων με σκοπό, δια της ισόρροπης αλληλοσυμπλήρωσης αρμοδιοτήτων ή οικονομοτεχνικών μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους δια της υλοποίησης ενός έργου γενικότερης κοινωνικής ωφέλειας εντός της χωρικής αρμοδιότητάς τους, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αναβάθμιση του θρησκευτικού πολιτισμού και στην τόνωση του θρησκευτικού φρονήματος των κατοίκων της περιοχής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Περιφέρεια (βλ. το 91483/1073/21.5.2018 συνημμένο έγγραφο και το τεχνικό δελτίο του έργου της Περιφέρειας). Το γεγονός δε ότι η Περιφέρεια αναλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης του έργου δεν καθιστά μη νόμιμη την προγραμματική σύμβαση, διότι αφενός καταλείπεται ευρύ πεδίο συνεργασίας, ιδίως οικονομικής και τεχνικής, μεταξύ των μερών, αφετέρου μέσω της χρηματοδότησης αυτής εξασφαλίζεται αποτελεσματικότερα η υλοποίηση του παραπάνω έργου (Ε.Σ., Αποφ. VI Τμ. 4169/2015, 2225/2016, 214/2017), απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού λόγου διαφωνίας. Περαιτέρω, αορίστως αμφισβητείται από τον Αναπληρωτή Επίτροπο η αποτελεσματική εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης, διότι δεν αναφέρονται τα ειδικότερα εκείνα στοιχεία, βάσει των οποίων προκύπτει με βεβαιότητα η ελλιπής στελέχωση της Τεχνικής Υπηρεσίας της ........, η οποία συστάθηκε και λειτουργεί με την υπ΄αριθμ.  2994/5.6.2007 απόφαση του Μητροπολίτη .... (Β΄1855). Ανεξαρτήτως τούτων, ο σχετικός λόγος παρίσταται και ουσία αβάσιμος, διότι τόσο από το περιεχόμενο της σύμβασης όσο και από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει ότι η μελέτη του έργου έχει εκπονηθεί από την Τεχνική Υπηρεσία της Μητρόπολης, βάσει δε αυτής συντάχθηκε και το τεχνικό δελτίο του έργου της Περιφέρειας για την ένταξη αυτού στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ 2016) και τη χρηματοδότηση αυτού από τη ΣΑΕΠ 041 κε 2016ΕΠ04100011 (βλ. σχετ. την 2311/10.10.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, και το 28350/386/20.2.2018- ορθή επανάληψη έγγραφο της Π.Ε. ....), ενώ ήδη εκδόθηκε με επιμέλεια της ίδιας ως άνω υπηρεσίας και ο 1ος λογαριασμός του έργου. Σε κάθε δε περίπτωση, η ορθή εκτέλεση της σύμβασης εξασφαλίζεται και από την ορισθείσα τριμελή Επιτροπή Παρακολούθησης, δύο εκ των τακτικών μελών της οποίας είναι πολιτικοί μηχανικοί και ως εκ τούτου, λαμβανομένου υπόψη και του ύψους του προϋπολογισμού του έργου, δεν τίθεται θέμα αδυναμίας αποτελεσματικής εκτέλεσης του αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης από τεχνικής απόψεως. β) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Αναπληρωτή Επίτροπο, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση το έργο "Εργασίες Βελτίωσης Εγκαταστάσεων του Επισκοπείου της ........" χρηματοδοτείται κατά το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του από πόρους της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, μη νομίμως για την ανάθεσή του τηρήθηκε η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του "Κανονισμού αναθέσεως και εκτελέσεως παρά της ........ και των υπαγομένων σε αυτήν εκκλησιαστικών νομικών προσώπων συμβάσεων, έργων, μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών" (Β΄693/7.3.2017), αντί της διενέργειας δημόσιου ανοικτού ηλεκτρονικού διαγωνισμού από γνωμοδοτική επιτροπή, κατ΄εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4412/2016, που διέπουν τον Διατάκτη (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας) της ελεγχόμενης δαπάνης ως οργανισμό τοπικής αυτοδιοίκησης β΄βαθμίδας κατά την ανάθεση συμβάσεων έργων. Ωστόσο το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη αφενός τον προϋπολογισμό του έργου και αφετέρου το γεγονός ότι εν πάση περιπτώσει τηρήθηκε μία διαδικασία προς ανεύρεση της χαμηλότερης προσφοράς μεταξύ τριών οικονομικών φορέων, οι προσφορές των οποίων αξιολογήθηκαν από γνωμοδοτική επιτροπή καθώς και την ερμηνευτική δυσχέρεια ως προς την επιλογή των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων ως προς τα έργα που δημοπρατούν τα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα, ιδίως μετά τις ρυθμίσεις του άρθρου 68 παρ. 1 υποπαρ. 3 και 6 του ν. 4235/2014 (Α΄32), κρίνει ότι, στην προκειμένη περίπτωση, όλα τα εμπλεκόμενα όργανα τόσο εκείνα της ........ όσο και εκείνα του Διατάκτη της εντελλόμενης δαπάνης (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας/Π.Ε. ....) ενήργησαν συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.

Nομιμότητα του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και του Δήμου ...-... για την υλοποίηση του έργου «ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΠΛΑΤΕΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΧΑΡΑΣ»(...)Με δεδομένα τα ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι με την ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση οι συμβαλλόμενοι φορείς επιδιώκουν, δια της εγκαθιδρυθείσας συνεργασίας τους και της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση ενός δημόσιου έργου που συναρτάται με τη δημόσια αποστολή τους, ήτοι τη δημιουργία ενός χώρου πρασίνου, που θα εξυπηρετεί όχι μόνο τις ανάγκες των κατοίκων του Δήμου ...-..., αλλά και αυτών των ευρύτερων περιοχών, ενώ, δεν επιχειρείται δια της υλοποίησης αυτής η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων από τον έναν φορέα στον άλλο, αφού ο Δήμος ...-... αναλαμβάνει τη δημοπράτηση, την επίβλεψη κατασκευής του έργου και την παραλαβή του. Ως τέτοια, συνεπώς, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Επιπλέον, εφόσον το υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης έχει εγκριθεί από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλομένων μερών και φέρει το ελάχιστο αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο, δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του σχεδίου αυτού, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με δεδομένα τα ανωτέρω, η ανωτέρω σύμβαση μεταξύ του Δήμου ..... και της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. αποτελεί προγραμματική σύμβαση, καθόσον στη Δ.Ε.Υ.Α.Κ. δεν ανατέθηκε μια συνηθισμένη παροχή υπηρεσίας, ώστε να υποκρύπτεται ανεπίτρεπτη επιχορήγηση προς αυτή, ανεξαρτήτως ότι δεν πρόκειται για Δ.Ε.Υ.Α. του Δήμου ....., αλλά η υλοποίηση ενός συγχρηματοδοτούμενου έργου, με οικονομικό αντικείμενο ποσού 6.527.322,65 ευρώ, στο πλαίσιο της οποίας η Δ.Ε.Υ.Α.Κ. θα λειτουργήσει ως αναθέτουσα αρχή πραγματοποιώντας ό,τι είναι απαραίτητο τόσο για τη διενέργεια των διαγωνισμών, τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων, την επίβλεψη και παραλαβή όσο και έναντι της διαχειριστικής αρχής για τη χρηματοδότηση και τις πληρωμές του έργου. Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Έργο- Προγραμματική σύμβαση:.. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγήθηκαν σε προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι εν προκειμένω η απόφαση περί λύσεως της υφιστάμενης σύμβασης είναι απόρροια της 123-1/30-8-2017 απόφασης του Δ.Σ. της …. με την οποία εγκρίθηκε ο επαναπροσδιορισμός από 1/1/2018 του ενιαίου τέλους διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) από 20 ευρώ/tn σε 25 ευρώ/tn. Συνεπώς, εφόσον, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 5 της 2527/23.1.2009 (ΦΕΚ Β΄ 83) κοινής υπουργικής απόφασης, το κόστος διαχείρισης προσδιορίζεται σε ετήσια βάση με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΦΟΔΣΑ, νομίμως εν προκειμένω τα συμβαλλόμενα μέρη αποφάσισαν τη λύση της από 28.7.2017 προγραμματικής σύμβασης προκειμένου να επαναπροσδιορίσουν με την ελεγχόμενη σύμβαση το ενιαίο τέλος διαχείρισης σε 25ευρώ/tn σύμφωνα με την 123-1/30-8-2017 απόφαση του Δ.Σ. της ...(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η 4/2018 πράξη του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν… και να κριθεί ότι μπορεί να υπογραφεί το σχέδιο της προγραμματικής σύμβασης του έργου «Υποστηρικτικές Ενέργειες Διαχείρισης Απορριμμάτων Δήμου ... στα πλαίσια εφαρμογής του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων … – .. – Εφαρμογή μεθοδολογίας ορθής Διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων σύμφωνα με την υφιστάμενη περιβαλλοντική νομοθεσία».

ΜΕΛΕΤΕΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΕΡΓΩΝ:.ζητείται εμπροθέσμως και εν γένει παραδεκτώς η ανάκληση της 307/2016 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών..Οι κατά τα ανωτέρω δε προβληθέντες με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης λόγοι απορρίπτονται ως αβάσιμοι. Ειδικότερα, γίνεται παγίως δεκτό από το Δικαστήριο τούτο ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη νόμιμη σύναψη προγραμματικής σύμβασης είναι ότι αυτή αποτελεί το ultimum refugium και δεν λειτουργεί ως ισοδύναμη ή εναλλακτική με την ειδικώς προβλεπόμενη από την κείμενη νομοθεσία διαδικασία επίλυσης του ανακύπτοντος ζητήματος ... Εξάλλου, η καταχρηστική χρήση της εν λόγω σύμβασης προϋποθέτει ακριβώς ότι πρόκειται για μία προβλεπόμενη από τον νόμο διαδικασία, η οποία όμως επιλέγεται από τους Ο.Τ.Α., κατά καταστρατήγηση των διατάξεων περί απαγόρευσης των επιχορηγήσεων των αναπτυξιακών ανωνύμων εταιρειών τους ή περί απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών-μελετών σε αυτές, προκειμένου να παρακαμφθεί η τήρηση των όρων και προϋποθέσεων που θέτουν οι τελευταίες αυτές διατάξεις για την εφαρμογή τους. Συναφώς, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο απαιτούμενο περιεχόμενο, σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν. 3852/2010. Περαιτέρω, η συμβολή του Δήμου στην εκτέλεση της προγραμματικής σύμβασης αποτελεί, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη Πράξη, δευτερεύον σκέλος της συμφωνίας, καθόσον περιορίζεται, κατά κύριο λόγο, στην καταβολή της συνολικής δαπάνης για την εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου, οι υποχρεώσεις δε του Δήμου, όπως περιγράφονται στο άρθρο 4 της σύμβασης και δη η χορήγηση στην «....» των διαθέσιμων τευχών και σχεδίων υφιστάμενων σχετικών μελετών, η -αορίστως, σε κάθε περίπτωση, αναφερόμενη- συμβολή στη διαμόρφωση των ερωτηματολογίων και η παροχή των απαραίτητων στοιχείων και πληροφοριών, ο ορισμός δύο υπαλλήλων της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ως υπεύθυνων για την εποπτεία των παραδοτέων και, τέλος, ο ορισμός δύο εκπροσώπων αυτού στην Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης, δεν συνιστούν συμβολή στην υλοποίηση αυτού καθεαυτού του συμβατικού αντικειμένου, καθόσον ανάγονται είτε σε εκ του νόμου προβλεπόμενες υποχρεώσεις κάθε αναθέτουσας αρχής, είτε σε απαιτούμενους όρους για τη νόμιμη σύναψη οιασδήποτε προγραμματικής σύμβασης.(...)Αποφαίνεται ότι η 307/2016 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν πρέπει να ανακληθεί.