Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ε/329/2020

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.53, 4412/2016/Α.59

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του Τμήματος 2 (αφορά στην 4η και 5η Δημοτική Κοινότητα του Δήμου Αθηναίων) του έργου «ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥΣ ΒΡΕΦΙΚΟΥΣ, ΠΑΙΔΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ Π.Δ. 99/2017», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.275.000 ευρώ, με ΦΠΑ.(....)Και τούτο διότι, καίτοι η τμηματοποίηση του αντικειμένου του έργου είχε ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη αυτοτελούς ανταγωνισμού με την υποβολή ξεχωριστής οικονομικής προσφοράς και την κατάρτιση διακριτού για κάθε τμήμα πίνακα κατάταξης των υποψηφίων κατά σειρά μειοδοσίας, το κατά τη διακήρυξη ορισθέν σύστημα ανάδειξης μοναδικού ανά τμήμα αναδόχου (με σύγκριση, στην περίπτωση που προκύψει ο ίδιος πρώτος μειοδότης οικονομικός φορέας στα δύο ή και στα τρία τμήματα, των προσφερόμενων ποσοστών έκπτωσης αυτού με του επόμενου κατά σειρά μειοδότη και με επιλογή του ως προσωρινού αναδόχου στο τμήμα μόνο εκείνο, στο οποίο διαπιστώνεται η μεγαλύτερη διαφορά του ποσοστού έκπτωσης), δεν μπορεί να ελεγχθεί ως προς τη νομιμότητά του, χωρίς προηγουμένως να εξεταστούν τα αποτελέσματα της διαγωνιστικής διαδικασίας για το σύνολο των τμημάτων του έργου.Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση, προκειμένου ο αναθέτων φορέας, αφού ολοκληρώσει τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου και για τα τμήματα 1 και 3 του έργου, να προσκομίσει ενώπιόν του για έλεγχο το σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΑΔΗΣΥ/1581/2023

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί η υπ’ αρ. …… απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής της Αναθέτουσας Αρχής περί έγκρισης των υπ’ αρ. …. και …. Πρακτικών της Επιτροπής Διαγωνισμού, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στην προσβαλλόμενη απόφαση ως ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα αυτής, και ανάδειξης του πρώτου κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικού φορέα ως προσωρινού αναδόχου της υπό ανάθεση σύμβασης με ποσοστό έκπτωσης 35,00 %, κατά το μέρος που έγιναν δεκτές οι προσφορές των πρώτου και δεύτερου κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικών φορέων, ήτοι των οικονομικών φορέων «….. Ο.Ε.» και ……, και αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος της υπό ανάθεση σύμβασης ο πρώτος κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικός φορέας


ΕΣ/ΚΛ.Ε/673/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχου και του σχεδίου συμβάσεως για την εκτέλεση του έργου «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΔΗΜΟΥ …»(....)Τέλος, πρέπει να προσκομισθεί βεβαίωση της αναθέτουσας αρχής ότι σε κανένα στάδιο της διεξαχθείσας διαδικασίας δεν ασκήθηκαν και δεν εκκρεμούν ενστάσεις, διοικητικές ή άλλες προδικαστικές προσφυγές, αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα βοηθήματα ή μέσα και για τα τέσσερα τμήματα της αναθέσεως σε περίπτωση δε που έχουν ασκηθεί να προσκομισθούν έγγραφες διευκρινίσεις σχετικώς με το Τμήμα στο οποίο αφορούν καθώς και όλη η συναφής τεκμηρίωση (διαδικαστικά έγγραφα, δικόγραφα, αποφάσεις αρμοδίων οργάνων κλπ.).Αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως επί της νομιμότητας της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχου και του σχεδίου συμβάσεως για την εκτέλεση του έργου «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΟΔΟΠΟΙΙΑ ΔΗΜΟΥ …»Διατάσσει τη συμπλήρωση του φακέλου με τα αναφερόμενα στις σκέψεις 14, 17 γ, δ, ε και στ, 18 β και γ, 19γ, 20, 21, 22, 23, 24, 25 και 26 της παρούσας πράξεως στοιχεία εντός προθεσμίας δέκα πέντε ημερών από την κοινοποίησή της στην αναθέτουσα αρχή.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/622/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεως για την εκτέλεση των τμημάτων 3 και 4 του ευρύτερου έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΤΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΕΤΟΥΣ 2020-2022»(....)Τέλος, πρέπει να προσκομισθεί βεβαίωση της αναθέτουσας αρχής ότι σε κανένα στάδιο της διεξαχθείσας διαδικασίας δεν ασκήθηκαν και δεν εκκρεμούν ενστάσεις, διοικητικές ή άλλες προδικαστικές προσφυγές, αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα βοηθήματα ή μέσα και για τα τέσσερα τμήματα της αναθέσεως σε περίπτωση δε που έχουν ασκηθεί να προσκομισθούν έγγραφες διευκρινίσεις σχετικώς με το Τμήμα στο οποίο αφορούν καθώς και όλη η συναφής τεκμηρίωση (διαδικαστικά έγγραφα, δικόγραφα, αποφάσεις αρμοδίων οργάνων κλπ.).Αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως επί της νομιμότητας της διαδικασίας αναδείξεως αναδόχων και των σχεδίων συμβάσεως για την εκτέλεση των τμημάτων 3 και 4 του ευρύτερου έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΕΙΣ – ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΠΤΑ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ, ΕΤΟΥΣ 2020-2022» 


ΕΣ/ΚΛ.Ε/575/2021

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση του έργου του Δήμου … Αττικής με τίτλο «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.747.160,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.)(....)Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης επί της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Αποκατάσταση Σχολικών Μονάδων από τον σεισμό της 19ης Ιουλίου 2019 στο Δήμο …».Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου με τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό στοιχεία.


ΕΣ/ΤΜ.6/622/2020

Ανακατασκευή αρδευτικού δικτύου..ζητείται η ανάκληση της 467/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ως προς τη δεύτερη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια, προβάλλεται, με την αίτηση ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση, ότι η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με την εν λόγω διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού αυτή τέθηκε για λόγους αναγόμενους στη φύση και την ιδιαιτερότητα του προς εκπόνηση αντικειμένου της συγκεκριμένης σύμβασης, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η ορθή εκτέλεση και ολοκλήρωση αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα αφενός μεν από την Τεχνική Έκθεση της διακήρυξης, όπου επισημαίνεται η ανάγκη για ταυτόχρονη - με την αντικατάσταση των παλαιών αρδευτικών συστημάτων - εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης των αυτοματισμών του δικτύου άρδευσης, καθώς και για αντικατάσταση του υπάρχοντος χλοοτάπητα με ταυτόχρονες συμπληρωματικές φυτεύσεις (θάμνων και ποοδών φυτών), αφετέρου δε από την Τεχνική Περιγραφή του αντικειμένου, όπου αναφέρεται ότι, εξαιτίας των κινδύνων που, λόγω της θέσης εκτέλεσής του, ελλοχεύουν για την ασφάλεια των συνεργείων του αναδόχου, οι εργασίες πρέπει να γίνονται με τη δέουσα προσοχή και να είναι κατά το δυνατό εντοπισμένες, ώστε με ευθύνη του αναδόχου να περιφράσσεται, με κατάλληλη σήμανση, το τμήμα που εκτελείται (βλ. σημείο υπό τον τίτλο «Ιδιαίτερες συνθήκες της εργασίας»). Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα υπό προμήθεια είδη, καθώς και οι προς ανάθεση υπηρεσίες, όπως προβλέπονται στη συγκεκριμένη διακήρυξη, συγκροτούν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, το οποίο, πρέπει να εκτελεστεί υπό την ευθύνη ενός αναδόχου και, μάλιστα, σε χρονικό διάστημα 90 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης (βλ. άρθρο 23 της διακήρυξης). Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση, όπως βάσιμα προβάλλεται, δεν υφίσταται παραβίαση του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, αφού η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, η δε αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται από την περιγραφή στα έγγραφα της διακήρυξης του αντικειμένου της και, ειδικότερα, από τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 467/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, 


ΕΣ/ΤΜ.6/1541/2019

Ψηφιακός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα..ζητείται η ανάκληση της 268/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με τη διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών, δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού τέθηκε για λόγους που ανάγονται στη φύση και την πολυπλοκότητα του προς εκπόνηση «έργου», οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η έντεχνη ολοκλήρωση αλλά και η ορθή λειτουργία αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως επίσης βασίμως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα από την περιγραφή του έργου στη διακήρυξη (όρος §3.1. του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης) σε ό,τι αφορά τον απαιτούμενο εξοπλισμό (τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων) και τον τρόπο που αυτός θα εγκατασταθεί (όρος §3.2.1.3, του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης), αλλά και τις αναφορές που γίνονται σε αυτήν και αφορούν στην ανάγκη να δημιουργηθεί μία πλατφόρμα, ως ενιαίο και αδιαίρετο στοιχείο, η οποία θα συνιστά εθνική υποδομή ευφυούς γεωργίας, η ενοποιημένη λειτουργία της οποίας θα διασφαλίζεται μέσω της ολοκλήρωσης των προβλεπόμενων στη διακήρυξη υποσυστημάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων στο σύνολό τους, ως εξοπλισμός και αφετέρου τα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων και παροχής υπηρεσιών ως υπηρεσίες συγκροτούν, κατά τα περιγραφόμενα στη διακήρυξη, ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Εξάλλου, ορθώς υποστηρίζεται με την ανάκληση ότι τυχόν πληθώρα διαφορετικών τεχνολογιών στην κατασκευή των τηλεμετρικών σταθμών και ετερογενών υποσυστημάτων στα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων, είτε προέκυπτε από τον γεωγραφικό διαχωρισμό του έργου, είτε από τον οριζόντιο διαχωρισμό του (σε εξοπλισμό και λογισμικά) θα προκαλούσε σοβαρά ζητήματα διαλειτουργικότητας, αφού οι τεχνολογίες που θα ακολουθούσε ο κάθε ανάδοχος θα διέφεραν σημαντικά, η δε ασυμβατότητα όλων αυτών μεταξύ τους μελλοντικά θα συνεπαγόταν αύξηση του κόστους συντήρησης, υποστήριξης και επέκτασης του «έργου». Κατόπιν όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, επιπλέον δε η αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται, όπως διαπιστώθηκε, από την περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης στη διακήρυξη ιδίως αναφορικά και με τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κατά παραδοχή του πρώτου διακωλυτικού λόγου υπογραφής της σύμβασης ο οποίος συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης καθώς και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/119/2020​


ΕΣ/ΤΜ.6/520/2020

Μίσθωση μηχανήματος χαλαζικής προστασίας και προμήθεια ιωδιούχου αργύρου...ζητείται η ανάκληση της 2/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Και τούτο διότι, προκειμένου να αποφευχθεί η  προαναφερθείσα ασυμβατότητα, θα έπρεπε πρώτα να ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός για τη μίσθωση του συστήματος χαλαζικής προστασίας με εναέρια μέσα και στη συνέχεια, ανάλογα με το είδος των πυροδοτικών μηχανισμών που θα φέρει το σύστημα αυτό, θα έπρεπε να ακολουθήσει η  διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την προμήθεια των φυσιγγίων ιωδιούχου αργύρου, προκειμένου αυτά να είναι συμβατά με τους ανωτέρω μηχανισμούς. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη υποδιαίρεση σε Τμήματα δεν εισήγαγε στη διαγωνιστική διαδικασία αθέμιτο περιορισμό του ανταγωνισμού, καθώς μόνο το γεγονός ότι υπήρχε ένας μόνο υποψήφιος προσφέρων, δεν συνιστά, άνευ ετέρου, πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 7380/2015), επιπλέον, σε κάθε περίπτωση, ο ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας που δεν είχε την ικανότητα να υποβάλει αυτοτελώς προσφορά για τα Τμήματα της σύμβασης, είχε τη δυνατότητα,  να στηριχτεί στην ικανότητα τρίτων (βλ. άρθρο 2.3.4 της διακήρυξης), καθώς και να αναθέσει σε υπεργολάβους τμήμα της σύμβασης [βλ. άρθρο 2.4.2.3.1 της διακήρυξης: «(…) Οι προσφέροντες πρέπει να προσκομίσουν δήλωση στην οποία να αναφέρουν το τμήμα της Σύμβασης το οποίο προτίθενται, ενδεχομένως, να αναθέσουν σε τρίτους υπό μορφή υπεργολαβίας (…)» και άρθρο 4.4 της διακήρυξης, με τίτλο «Υπεργολαβία»]. Κατόπιν των προεκτεθέντων το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την αιτιολογημένη επιλογή της να υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση στα ανωτέρω δύο διακριτά  Τμήματα, χωρίς η υποδιαίρεση αυτή να παρίσταται προσχηματική, ούτε  άλλωστε ετέθη  ζήτημα ανεπίτρεπτου περιορισμού των δυνητικών υποψηφίων στο διαγωνισμό και παραβίασης των κανόνων του υγιούς ανταγωνισμού, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 2/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου


ΕΣ/ΤΜ.6/1357/2020

Υλοποίηση δράσεων για την προώθηση αγροδιατροφικών προϊόντων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν παραπάνω (σκέψη 2) δεκτά το Τμήμα κρίνει ότι η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε τμήματα, παρά το γεγονός ότι το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει επτά (7) διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού, οι οποίες είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, η συμμετοχή σε κάθε μία από τις οποίες μπορεί να λάβει χώρα με βάση τους κανόνες της αγοράς αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει τη συμμετοχή στις υπόλοιπες, τυγχάνει παντελώς αναιτιολόγητη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν.4412/2016, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων λόγων ως αβασίμων. Ειδικότερα, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη το αιτούν μη νομίμως, κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων και των αρχών της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, δεν ανέφερε τους βασικούς λόγους της ως άνω επιλογής του περί μη υποδιαίρεσης των επίμαχων υπηρεσιών σε τμήματα ούτε σε ειδική έκθεση του άρθρου 341 του ν. 4412/2016 ούτε στα έγγραφα της σύμβασης (άρθρο 53 του ν. 4412//2016). Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η αιτιολογία που περιλαμβάνεται το πρώτον στο 3476/7.11.2019 έγγραφο απόψεων του αιτούντος, το οποίο συντάχθηκε επ’ ευκαιρίας υποβολής προδικαστικής προσφυγής κατά της διακήρυξης από τρίτη μη συμμετέχουσα τελικώς στο διαγωνισμό εταιρεία, δεν δύναται να αναπληρώσει την απαιτούμενη από τις ως άνω διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 αιτιολογία προεχόντως διότι το εν λόγω έγγραφο απόψεων δεν αποτελεί έγγραφο της σύμβασης κατ’ άρθρο 53 του ν. 4412/2016. Σε κάθε δε περίπτωση, η αόριστη επίκληση εκ μέρους του αιτούντος στο ως άνω έγγραφο α) της επίτευξης οικονομίας κλίμακας προς όφελός του, β) της ανάγκης ύπαρξης κοινής αισθητικής για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του έργου και γ) της διευκόλυνσης του ορθολογικού προγραμματισμού των αναγκών του δεν δύναται να αιτιολογήσει επαρκώς τον ενιαίο και αδιαίρετο χαρακτήρα των ελεγχόμενων υπηρεσιών. Τούτο δε, διότι δεν αιτιολογείται με συγκεκριμένα στοιχεία με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας προς όφελος της αναθέτουσας αρχής στην περίπτωση της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, αφού τοιαύτη υποδιαίρεση θα καθιστούσε ευκολότερη τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό, οι οποίοι θα μπορούσαν να υποβάλλουν προσφορά για ένα ή για περισσότερα τμήματα της σύμβασης, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τον ανταγωνισμό και την υποβολή βέλτιστων οικονομικών προσφορών. Περαιτέρω, δεν αιτιολογείται γιατί η ύπαρξη διαφορετικών αναδόχων θα οδηγούσε σε διάσπαση της κοινής αισθητικής του καλλιτεχνικού αποτελέσματος του έργου, αφού οι εν λόγω διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, ενώ αφορούν και στην προώθηση διαφορετικών προϊόντων. Επίσης, δεν αιτιολογείται ούτε γιατί ο προγραμματισμός των αναγκών της αναθέτουσας αρχής, σε περίπτωση εκτέλεσης της προπεριγραφείσας σύμβασης από έναν μόνο ανάδοχο, γίνεται περισσότερο ορθολογικός. Συνεπώς, η μη υποδιαίρεση της επίμαχης σύμβασης σε τμήματα χωρίς επαρκή κατά τα ανωτέρω αιτιολογία και καθ’ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια καθόσον αφενός εισήγαγε στην ελεγχόμενη διαδικασία αθέμιτο περιορισμό του ανταγωνισμού δια του αποκλεισμού εκείνων των οικονομικών φορέων που είτε θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά μόνο για ένα από τα τμήματα της σύμβασης είτε δεν θα είχαν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, αφετέρου εν τοις πράγμασι δεν αναπτύχθηκε τελικώς ανταγωνισμός, αφού κατατέθηκε μόνο μία προσφορά. Τέλος, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, μολονότι η απαίτηση της διακήρυξης οι υποψήφιοι να έχουν εξασφαλίσει κατάλληλο χώρο στις Διεθνείς Εκθέσεις του έτος 2020 δεν παρίσταται κατ’ αρχήν ασύνδετη και δυσανάλογη με το αντικείμενο της σύμβασης, εντούτοις, στην προκείμενη περίπτωση, όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα υποβολής προσφοράς για τμήμα της σύμβασης, αλλά ο υποψήφιος ανάδοχος έπρεπε να υποβάλει προσφορά μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών και άρα να προβεί στην εκ των προτέρων κράτηση χώρου στις έξι (6) διεθνείς εκθέσεις του έτους 2020 (Βερολίνου, Μόσχας, Ντίσελντορφ, Νέας Υόρκης, Σιγκαπούρης και Παρισίου), παρεμπόδισε εν τοις πράγμασι σε τέτοιο βαθμό την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισε, αφού συμμετείχε στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία μία μόνον εταιρεία, η οποία μάλιστα είναι αυτή που, όπως συνομολογείται και από το αιτούν, παρείχε στο πλαίσιο προηγούμενων συμβάσεων τις σχετικές υπηρεσίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 144/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/14/2019

Ανάθεση υπηρεσιών...Ενόψει του ότι η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε 3 τμήματα αντιστοιχούντα στις τρεις ομάδες μηχανημάτων προς επισκευή και συντήρηση [Ομάδα Α: 4 συγκροτήματα συμπιεστών απορριμμάτων (σταθερός εξοπλισμός), Ομάδα Β: 21 οχήματα μεταφοράς απορριμματοκιβωτίων και Ομάδα Γ: 61 απορριμματοκιβώτια (κινητός εξοπλισμός)], οι οποίες, κατά τα τεύχη δημοπράτησης και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους (διαφορετική λειτουργικότητα και διαφορετικές ανάγκες επισκευής), αλλά, αντιθέτως, όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν ανέφερε στα έγγραφα της σύμβασης τους βασικούς λόγους για την απόφασή της αυτή (ούτε εξάλλου στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ως άνω νόμου, όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί) [σκ. 4.Β. της παρούσας]. Η κατά τα ανωτέρω μη υποδιαίρεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε τμήματα, χωρίς να υφίσταται προς τούτο νόμιμη αιτιολογία, συνιστά, στην προκειμένη περίπτωση, όπου συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό μόνον μία επιχείρηση, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας. Και τούτο διότι απέτρεψε τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επισκευή και συντήρηση μιας μόνο ομάδας μηχανημάτων (λ.χ. επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικώς με την επισκευή οχημάτων) και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα τρία διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης (λ.χ. μη δυνατότητα στήριξης σε δυνατότητες τρίτων για τα λοιπά τμήματα της σύμβασης), είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα -ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων- μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Εξάλλου, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης της επίμαχης σύμβασης αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενδεχομένως να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για την κάθε επιμέρους ομάδα εργασιών.

Γ. Περαιτέρω, οι ανωτέρω όροι (υποβολή προσφοράς μόνο για το σύνολο των ελεγχόμενων υπηρεσιών και πιστοποίηση συνεργείου τόσο για τον σταθερό όσο και για τον κινητό εξοπλισμό), συνδυαστικώς ιδωμένοι, καθώς και εξεταζόμενοι υπό το φως των ιδιαίτερων περιστάσεων του ελεγχόμενου διαγωνισμού (η μοναδική προσφέρουσα εταιρεία «......» είναι κατασκευαστής τόσο των 4 συμπιεστών όσο και των 61 απορριμματοκιβωτίων και η μοναδική προσφέρουσα στον διαγωνισμό), περιόρισαν σε τέτοιο βαθμό τον ελεύθερο ανταγωνισμό, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισαν. Και τούτο διότι δόθηκε ουσιαστικά η δυνατότητα σε διαγωνιζόμενη εταιρεία να αποκλείσει κάθε ανταγωνιστή, αρνούμενη – όπως είναι και εύλογο – να χορηγήσει εξουσιοδότηση επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων της, με αποτέλεσμα οι ανταγωνιστές αυτοί να αδυνατούν να υποβάλουν προσφορά για τα εν λόγω τμήματα της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το .....2018 (αριθ. πρωτ. Ελ.Συν. ...) έγγραφο του Προέδρου του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.


ΕΣ.ΤΜ.6/1294/2019

Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά με την Πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση κρίθηκε ότι για την προς ανάθεση προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ... δεν έλαβε χώρα ουσιαστική διαίρεση αυτής, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 59 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι, δοθέντος ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού υποδιαιρείται μεν σε δύο τμήματα, των οποίων όμως η ποσοτική κατανομή είναι καταφανώς άνιση, με την Ομάδα Α’ να περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν των υπό προμήθεια ειδών (100 σε σύνολο 102), που έχουν διακριτό χαρακτήρα και θα μπορούσαν καταρχήν να διαιρεθούν σε περισσότερες ομάδες (ασφάλειες, διακόπτες, εκκινητές, καλώδια, κλέμες, λαμπτήρες, μετασχηματιστές κ.τ.λ.), και να αποτελεί το 98,3% περίπου της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης, ενώ, όσον αφορά στην Ομάδα Β’, τα είδη αυτής έπρεπε, ως εκ της φύσης τους, ν’ αποτελέσουν αντικείμενο χωριστής ομάδας, δεδομένης της περιορισμένης κυκλοφορίας τους στην αγορά (εμπορία αυτών μόνο από τις επιχειρήσεις που έχουν αποθέματα αυτών) ενόψει της απαγόρευσης κυκλοφορίας και εμπορίας αυτών μετά τον Ιούλιο του 2019 (22.7.2019, βλ. άρθρα 2 και 4 της οικ.23809/ΔΤΒΝ351/24.2.2017 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης – Υγείας – Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Β’ 851/15.3.2017), η αναθέτουσα αρχή δεν προέβη σε κατ’ ουσία και σύμφωνα με το σκοπό των προαναφερόμενων διατάξεων διαίρεση της κρίσιμης προμήθειας. Όφειλε, επομένως, προκειμένου να διασφαλισθεί ο σκοπός και η πρακτική αποτελεσματικότητα του (κοινοτικού και εθνικού) δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, μέσω της δυνατότητας να καταστεί περισσότερο ευχερής η συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο διαγωνισμό, στην προκειμένη περίπτωση ή να διαιρέσει περαιτέρω, σε περισσότερες ομάδες, τα υπό προμήθεια είδη ή να αιτιολογήσει είτε μέσω της έκθεσης του άρθρου 341 του ν. 4412/2016, είτε μέσω των εγγράφων της σύμβασης την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη προμήθεια σε περαιτέρω τμήματα. Η έλλειψη δε αιτιολογίας ως προς την υποδιαίρεση μιας σύμβασης σε τμήματα, σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4412/2016, συνιστά περίπτωση υπέρβασης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, που ελέγχεται από το Δικαστήριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, χωρίς να αποτελεί κρίση σκοπιμότητας. Ωστόσο, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναθέτουσα αρχή (Δήμος ...) είχε την πεποίθηση ότι με τη διαίρεση της σύμβασης στις προαναφερόμενες Ομάδες Α’ και Β’ ορθά εφάρμοσε τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν.4412/2016, ενώ σε κάθε περίπτωση με την υπό κρίση αίτηση αιτιολογεί επαρκώς ότι τα είδη της Ομάδας Α’ δεν μπορούσαν να ομαδοποιηθούν περαιτέρω, διότι δεν παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητες ικανές να επιτρέψουν την ομαδοποίηση, ο απόλυτος κατακερματισμός της προμήθειας σε τόσα τμήματα όσα και κάθε ένα διακριτό είδος θα διερρήγνυε τη λειτουργικότητα της σύμβασης και θα δημιουργούσε σημαντικές περιπλοκές στην υλοποίησή της, καθώς και διότι ο κατακερματισμός της σύμβασης θα αύξανε το κόστος για το Δήμο, δοθέντος ότι θα είχε ως συνέπεια την αδυναμία έκπτωσης από τους προμηθευτές, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η διενεργηθείσα διαίρεση των υπό προμήθεια ειδών σε Ομάδα Α’ και Β’ πληρούσε τις προϋποθέσεις των ανωτέρω διατάξεων.(...)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης, για την «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού του Δήμου ...», μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «....» για την ανάθεση της Ομάδας Α’ της προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ..., καθώς και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «.....» για την Ομάδα Β’ της προαναφερόμενης προμήθειας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό.