ΕΣ.ΤΜ.6/1294/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά με την Πράξη της οποίας ζητείται η ανάκληση κρίθηκε ότι για την προς ανάθεση προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ... δεν έλαβε χώρα ουσιαστική διαίρεση αυτής, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 59 του ν. 4412/2016. Και τούτο διότι, δοθέντος ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού υποδιαιρείται μεν σε δύο τμήματα, των οποίων όμως η ποσοτική κατανομή είναι καταφανώς άνιση, με την Ομάδα Α’ να περιλαμβάνει το σύνολο σχεδόν των υπό προμήθεια ειδών (100 σε σύνολο 102), που έχουν διακριτό χαρακτήρα και θα μπορούσαν καταρχήν να διαιρεθούν σε περισσότερες ομάδες (ασφάλειες, διακόπτες, εκκινητές, καλώδια, κλέμες, λαμπτήρες, μετασχηματιστές κ.τ.λ.), και να αποτελεί το 98,3% περίπου της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης, ενώ, όσον αφορά στην Ομάδα Β’, τα είδη αυτής έπρεπε, ως εκ της φύσης τους, ν’ αποτελέσουν αντικείμενο χωριστής ομάδας, δεδομένης της περιορισμένης κυκλοφορίας τους στην αγορά (εμπορία αυτών μόνο από τις επιχειρήσεις που έχουν αποθέματα αυτών) ενόψει της απαγόρευσης κυκλοφορίας και εμπορίας αυτών μετά τον Ιούλιο του 2019 (22.7.2019, βλ. άρθρα 2 και 4 της οικ.23809/ΔΤΒΝ351/24.2.2017 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Ανάπτυξης – Υγείας – Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Β’ 851/15.3.2017), η αναθέτουσα αρχή δεν προέβη σε κατ’ ουσία και σύμφωνα με το σκοπό των προαναφερόμενων διατάξεων διαίρεση της κρίσιμης προμήθειας. Όφειλε, επομένως, προκειμένου να διασφαλισθεί ο σκοπός και η πρακτική αποτελεσματικότητα του (κοινοτικού και εθνικού) δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, μέσω της δυνατότητας να καταστεί περισσότερο ευχερής η συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στο διαγωνισμό, στην προκειμένη περίπτωση ή να διαιρέσει περαιτέρω, σε περισσότερες ομάδες, τα υπό προμήθεια είδη ή να αιτιολογήσει είτε μέσω της έκθεσης του άρθρου 341 του ν. 4412/2016, είτε μέσω των εγγράφων της σύμβασης την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την επίμαχη προμήθεια σε περαιτέρω τμήματα. Η έλλειψη δε αιτιολογίας ως προς την υποδιαίρεση μιας σύμβασης σε τμήματα, σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4412/2016, συνιστά περίπτωση υπέρβασης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, που ελέγχεται από το Δικαστήριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των δημοσίων συμβάσεων, χωρίς να αποτελεί κρίση σκοπιμότητας. Ωστόσο, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αναθέτουσα αρχή (Δήμος ...) είχε την πεποίθηση ότι με τη διαίρεση της σύμβασης στις προαναφερόμενες Ομάδες Α’ και Β’ ορθά εφάρμοσε τις διατάξεις του άρθρου 59 του ν.4412/2016, ενώ σε κάθε περίπτωση με την υπό κρίση αίτηση αιτιολογεί επαρκώς ότι τα είδη της Ομάδας Α’ δεν μπορούσαν να ομαδοποιηθούν περαιτέρω, διότι δεν παρουσιάζουν μεταξύ τους ομοιότητες ικανές να επιτρέψουν την ομαδοποίηση, ο απόλυτος κατακερματισμός της προμήθειας σε τόσα τμήματα όσα και κάθε ένα διακριτό είδος θα διερρήγνυε τη λειτουργικότητα της σύμβασης και θα δημιουργούσε σημαντικές περιπλοκές στην υλοποίησή της, καθώς και διότι ο κατακερματισμός της σύμβασης θα αύξανε το κόστος για το Δήμο, δοθέντος ότι θα είχε ως συνέπεια την αδυναμία έκπτωσης από τους προμηθευτές, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η διενεργηθείσα διαίρεση των υπό προμήθεια ειδών σε Ομάδα Α’ και Β’ πληρούσε τις προϋποθέσεις των ανωτέρω διατάξεων.(...)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης, για την «Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού του Δήμου ...», μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «....» για την ανάθεση της Ομάδας Α’ της προμήθειας ηλεκτρολογικού υλικού από το Δήμο ..., καθώς και του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας «.....» για την Ομάδα Β’ της προαναφερόμενης προμήθειας, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/14/2019
Ανάθεση υπηρεσιών...Ενόψει του ότι η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε 3 τμήματα αντιστοιχούντα στις τρεις ομάδες μηχανημάτων προς επισκευή και συντήρηση [Ομάδα Α: 4 συγκροτήματα συμπιεστών απορριμμάτων (σταθερός εξοπλισμός), Ομάδα Β: 21 οχήματα μεταφοράς απορριμματοκιβωτίων και Ομάδα Γ: 61 απορριμματοκιβώτια (κινητός εξοπλισμός)], οι οποίες, κατά τα τεύχη δημοπράτησης και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους (διαφορετική λειτουργικότητα και διαφορετικές ανάγκες επισκευής), αλλά, αντιθέτως, όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν ανέφερε στα έγγραφα της σύμβασης τους βασικούς λόγους για την απόφασή της αυτή (ούτε εξάλλου στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ως άνω νόμου, όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί) [σκ. 4.Β. της παρούσας]. Η κατά τα ανωτέρω μη υποδιαίρεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε τμήματα, χωρίς να υφίσταται προς τούτο νόμιμη αιτιολογία, συνιστά, στην προκειμένη περίπτωση, όπου συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό μόνον μία επιχείρηση, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας. Και τούτο διότι απέτρεψε τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επισκευή και συντήρηση μιας μόνο ομάδας μηχανημάτων (λ.χ. επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικώς με την επισκευή οχημάτων) και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα τρία διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης (λ.χ. μη δυνατότητα στήριξης σε δυνατότητες τρίτων για τα λοιπά τμήματα της σύμβασης), είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα -ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων- μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Εξάλλου, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης της επίμαχης σύμβασης αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενδεχομένως να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για την κάθε επιμέρους ομάδα εργασιών.
Γ. Περαιτέρω, οι ανωτέρω όροι (υποβολή προσφοράς μόνο για το σύνολο των ελεγχόμενων υπηρεσιών και πιστοποίηση συνεργείου τόσο για τον σταθερό όσο και για τον κινητό εξοπλισμό), συνδυαστικώς ιδωμένοι, καθώς και εξεταζόμενοι υπό το φως των ιδιαίτερων περιστάσεων του ελεγχόμενου διαγωνισμού (η μοναδική προσφέρουσα εταιρεία «......» είναι κατασκευαστής τόσο των 4 συμπιεστών όσο και των 61 απορριμματοκιβωτίων και η μοναδική προσφέρουσα στον διαγωνισμό), περιόρισαν σε τέτοιο βαθμό τον ελεύθερο ανταγωνισμό, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισαν. Και τούτο διότι δόθηκε ουσιαστικά η δυνατότητα σε διαγωνιζόμενη εταιρεία να αποκλείσει κάθε ανταγωνιστή, αρνούμενη – όπως είναι και εύλογο – να χορηγήσει εξουσιοδότηση επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων της, με αποτέλεσμα οι ανταγωνιστές αυτοί να αδυνατούν να υποβάλουν προσφορά για τα εν λόγω τμήματα της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το .....2018 (αριθ. πρωτ. Ελ.Συν. ...) έγγραφο του Προέδρου του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/227/2020
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 65/2019 Πράξης του Επιτρόπου της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. Ηρακλείου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α….. και της εταιρείας «… Α.Ε.», με αντικείμενο την «Προμήθεια Υδρομέτρων και Υλικών Συντήρησης Δικτύων Ύδρευσης-Αποχέτευσης» και συμβατικό τίμημα 312.968,59 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(....)Περαιτέρω, το γεγονός ότι η Επιτροπή Διαγωνισμού προέβη η ίδια στη διόρθωση των συγκεκριμένων υπολογιστικών σφαλμάτων της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου (...), δεν συνιστά στη συγκεκριμένη περίπτωση ουσιώδη νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, δοθέντος ότι η εταιρεία «… Α.Ε.», έστω κι αν δεν κλήθηκε εγγράφως να παράσχει διευκρινίσεις (...), δεν αντέλεξε στην ως άνω διόρθωση, όταν της κοινοποιήθηκε η απόφαση ανάδειξής της ως προσωρινής αναδόχου με συνολικό ποσό 312.968,59 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ.Ανακαλεί την 65/2019 Πράξη του Επιτρόπου της 2ης Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Ν. Ηρακλείου.Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α…. και της εταιρείας «… Α.Ε.», με αντικείμενο την «Προμήθεια Υδρομέτρων και Υλικών Συντήρησης Δικτύων Ύδρευσης-Αποχέτευσης», αντίγραφο του οποίου τηρείται στο αρχείο της Γραμματείας του Δικαστηρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/1245/2020
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ...ζητείται η ανάκληση της 155/2020 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 2 και 3 της παρούσας, οι προβαλλόμενοι με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση λόγοι παρίστανται βάσιμοι, καθώς:Α. Η μη υποδιαίρεση της ελεγχόμενης σύμβασης σε περισσότερα τμήματα κείται εντός των ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής και παρίσταται αιτιολογημένη, οι δε σχετικοί λόγοι προκύπτουν από τα έγγραφα αυτής και ιδίως από τα άρθρα 1.3 και 2.2.6.5., καθώς και από το Παράρτημα Α της οικείας διακήρυξης, στα οποία γίνεται εκτενέστατη περιγραφή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης (βλ. σκέψη 2.Δ. της παρούσας). Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τις ανωτέρω ρυθμίσεις, αλλά και από το σύνολο της διακήρυξης, το αντικείμενο της σύμβασης είναι η προμήθεια και διανομή, υπό μορφή πακέτων, τροφίμων και ειδών βασικής υλικής συνδρομής σε αδύναμους οικονομικά ωφελούμενους εντός της Περιφέρειας ... Δεδομένου ότι πρόκειται για εκτεταμένη εδαφική περιφέρεια, για μεγάλο όγκο διανεμόμενων προϊόντων και μεγάλο αριθμό ωφελούμενων, είναι αναγκαίο να υπάρχει κεντρικός συντονισμός, παρακολούθηση και έλεγχος των διανομών από την αιτούσα Περιφέρεια ..., ώστε να παρέχεται επιτυχώς και ταχέως μια ολοκληρωμένη υπηρεσία, που θα ενοποιεί την προμήθεια, την ενδιάμεση αποθήκευση, την πακετοποίηση, τη μεταφορά σε σημεία διανομής και τη διανομή απευθείας σε ωφελούμενους των προϊόντων, τη διανομή τους κατ’ οίκον σε νοικοκυριά που έχουν μέλη με «ειδικές ανάγκες» και την επιστροφή και αναδιανομή αδιαθέτων προϊόντων. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 155/2020 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να επιτραπεί να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας ... και της εταιρείας «...», με αντικείμενο την «Προμήθεια Τροφίμων και Βασικής Υλικής Βοήθειας για τις ανάγκες του Επιχειρησιακού Προγράμματος Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ/FEAD) της Κοινωνικής Σύμπραξης της Π.Ε. ..., Π.Ε. ..., ..., Π.Ε. ...».
ΕΣ/ΤΜ.6/622/2020
Ανακατασκευή αρδευτικού δικτύου..ζητείται η ανάκληση της 467/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ως προς τη δεύτερη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια, προβάλλεται, με την αίτηση ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση, ότι η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με την εν λόγω διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού αυτή τέθηκε για λόγους αναγόμενους στη φύση και την ιδιαιτερότητα του προς εκπόνηση αντικειμένου της συγκεκριμένης σύμβασης, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η ορθή εκτέλεση και ολοκλήρωση αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα αφενός μεν από την Τεχνική Έκθεση της διακήρυξης, όπου επισημαίνεται η ανάγκη για ταυτόχρονη - με την αντικατάσταση των παλαιών αρδευτικών συστημάτων - εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης των αυτοματισμών του δικτύου άρδευσης, καθώς και για αντικατάσταση του υπάρχοντος χλοοτάπητα με ταυτόχρονες συμπληρωματικές φυτεύσεις (θάμνων και ποοδών φυτών), αφετέρου δε από την Τεχνική Περιγραφή του αντικειμένου, όπου αναφέρεται ότι, εξαιτίας των κινδύνων που, λόγω της θέσης εκτέλεσής του, ελλοχεύουν για την ασφάλεια των συνεργείων του αναδόχου, οι εργασίες πρέπει να γίνονται με τη δέουσα προσοχή και να είναι κατά το δυνατό εντοπισμένες, ώστε με ευθύνη του αναδόχου να περιφράσσεται, με κατάλληλη σήμανση, το τμήμα που εκτελείται (βλ. σημείο υπό τον τίτλο «Ιδιαίτερες συνθήκες της εργασίας»). Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι τα υπό προμήθεια είδη, καθώς και οι προς ανάθεση υπηρεσίες, όπως προβλέπονται στη συγκεκριμένη διακήρυξη, συγκροτούν ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο, το οποίο, πρέπει να εκτελεστεί υπό την ευθύνη ενός αναδόχου και, μάλιστα, σε χρονικό διάστημα 90 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης (βλ. άρθρο 23 της διακήρυξης). Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση, όπως βάσιμα προβάλλεται, δεν υφίσταται παραβίαση του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, αφού η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, η δε αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται από την περιγραφή στα έγγραφα της διακήρυξης του αντικειμένου της και, ειδικότερα, από τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 467/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,
ΕΣ/ΤΜ.6/1293/2019
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης...ζητείται η ανάκληση της 228/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Κατά την κρίση του Τμήματος, με τα δεδομένα αυτά και όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο προβαλλόμενος λόγος ανάκληση πρέπει να γίνει δεκτός, καθώς από τα ως άνω προσκομιζόμενα στοιχεία σαφώς ικανοποιείται η απαίτηση του νόμου περί απόδειξης της ονομαστικοποίησης των μετοχών της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας με το διακριτικό τίτλο «...», λαμβανομένης υπόψη και της επανειλημμένης σύναψης με αυτήν αντίστοιχων συμβάσεων προμηθειών καυσίμων προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, τόσο με τον αυτό Δήμο (Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. πράξη 106/2017) όσο και με λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (..., Δήμο ..., Δήμο .., ..., κλπ).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να γίνουν δεκτές οι ένδικες αιτήσεις, να επιστραφεί το κατατεθέν παράβολο, να ανακληθεί η προσβαλλομένη και, μη διαπιστωθείσας άλλης πλημμέλειας, να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου ... και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία ««....» και διακριτικό τίτλο «...».Ανακαλεί την 228/2019 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/1357/2020
Υλοποίηση δράσεων για την προώθηση αγροδιατροφικών προϊόντων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν παραπάνω (σκέψη 2) δεκτά το Τμήμα κρίνει ότι η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε τμήματα, παρά το γεγονός ότι το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει επτά (7) διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού, οι οποίες είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, η συμμετοχή σε κάθε μία από τις οποίες μπορεί να λάβει χώρα με βάση τους κανόνες της αγοράς αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει τη συμμετοχή στις υπόλοιπες, τυγχάνει παντελώς αναιτιολόγητη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν.4412/2016, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων λόγων ως αβασίμων. Ειδικότερα, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη το αιτούν μη νομίμως, κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων και των αρχών της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, δεν ανέφερε τους βασικούς λόγους της ως άνω επιλογής του περί μη υποδιαίρεσης των επίμαχων υπηρεσιών σε τμήματα ούτε σε ειδική έκθεση του άρθρου 341 του ν. 4412/2016 ούτε στα έγγραφα της σύμβασης (άρθρο 53 του ν. 4412//2016). Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η αιτιολογία που περιλαμβάνεται το πρώτον στο 3476/7.11.2019 έγγραφο απόψεων του αιτούντος, το οποίο συντάχθηκε επ’ ευκαιρίας υποβολής προδικαστικής προσφυγής κατά της διακήρυξης από τρίτη μη συμμετέχουσα τελικώς στο διαγωνισμό εταιρεία, δεν δύναται να αναπληρώσει την απαιτούμενη από τις ως άνω διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 αιτιολογία προεχόντως διότι το εν λόγω έγγραφο απόψεων δεν αποτελεί έγγραφο της σύμβασης κατ’ άρθρο 53 του ν. 4412/2016. Σε κάθε δε περίπτωση, η αόριστη επίκληση εκ μέρους του αιτούντος στο ως άνω έγγραφο α) της επίτευξης οικονομίας κλίμακας προς όφελός του, β) της ανάγκης ύπαρξης κοινής αισθητικής για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του έργου και γ) της διευκόλυνσης του ορθολογικού προγραμματισμού των αναγκών του δεν δύναται να αιτιολογήσει επαρκώς τον ενιαίο και αδιαίρετο χαρακτήρα των ελεγχόμενων υπηρεσιών. Τούτο δε, διότι δεν αιτιολογείται με συγκεκριμένα στοιχεία με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας προς όφελος της αναθέτουσας αρχής στην περίπτωση της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, αφού τοιαύτη υποδιαίρεση θα καθιστούσε ευκολότερη τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό, οι οποίοι θα μπορούσαν να υποβάλλουν προσφορά για ένα ή για περισσότερα τμήματα της σύμβασης, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τον ανταγωνισμό και την υποβολή βέλτιστων οικονομικών προσφορών. Περαιτέρω, δεν αιτιολογείται γιατί η ύπαρξη διαφορετικών αναδόχων θα οδηγούσε σε διάσπαση της κοινής αισθητικής του καλλιτεχνικού αποτελέσματος του έργου, αφού οι εν λόγω διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, ενώ αφορούν και στην προώθηση διαφορετικών προϊόντων. Επίσης, δεν αιτιολογείται ούτε γιατί ο προγραμματισμός των αναγκών της αναθέτουσας αρχής, σε περίπτωση εκτέλεσης της προπεριγραφείσας σύμβασης από έναν μόνο ανάδοχο, γίνεται περισσότερο ορθολογικός. Συνεπώς, η μη υποδιαίρεση της επίμαχης σύμβασης σε τμήματα χωρίς επαρκή κατά τα ανωτέρω αιτιολογία και καθ’ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια καθόσον αφενός εισήγαγε στην ελεγχόμενη διαδικασία αθέμιτο περιορισμό του ανταγωνισμού δια του αποκλεισμού εκείνων των οικονομικών φορέων που είτε θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά μόνο για ένα από τα τμήματα της σύμβασης είτε δεν θα είχαν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, αφετέρου εν τοις πράγμασι δεν αναπτύχθηκε τελικώς ανταγωνισμός, αφού κατατέθηκε μόνο μία προσφορά. Τέλος, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, μολονότι η απαίτηση της διακήρυξης οι υποψήφιοι να έχουν εξασφαλίσει κατάλληλο χώρο στις Διεθνείς Εκθέσεις του έτος 2020 δεν παρίσταται κατ’ αρχήν ασύνδετη και δυσανάλογη με το αντικείμενο της σύμβασης, εντούτοις, στην προκείμενη περίπτωση, όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα υποβολής προσφοράς για τμήμα της σύμβασης, αλλά ο υποψήφιος ανάδοχος έπρεπε να υποβάλει προσφορά μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών και άρα να προβεί στην εκ των προτέρων κράτηση χώρου στις έξι (6) διεθνείς εκθέσεις του έτους 2020 (Βερολίνου, Μόσχας, Ντίσελντορφ, Νέας Υόρκης, Σιγκαπούρης και Παρισίου), παρεμπόδισε εν τοις πράγμασι σε τέτοιο βαθμό την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισε, αφού συμμετείχε στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία μία μόνον εταιρεία, η οποία μάλιστα είναι αυτή που, όπως συνομολογείται και από το αιτούν, παρείχε στο πλαίσιο προηγούμενων συμβάσεων τις σχετικές υπηρεσίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 144/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/227/2023
Ζητείται η ανάκληση της 11/2022 πράξης του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος και της παρεμβαίνουσας εταιρείας, με αντικείμενο « Α. τον προσδιορισμό της αντικειμενικής αξίας της ακίνητης περιουσίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (κτηρίων, οικοπέδων, κληροδοτημάτων και λοιπών ακινήτων της ιδιοκτησίας του) και τη δημιουργία Μητρώου Παγίων.(...)Ενόψει των ανωτέρω, το Δικαστήριο κρίνει ότι η επιλογή του προσφεύγοντος να μην υποδιαιρεθεί το αντικείμενο της υπό ανάθεση σύμβασης σε δύο τουλάχιστον τμήματα. κείται εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας, δεδομένου ότι αιτιολογείται επαρκώς ενόψει του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα έγγραφα της σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή και την υπέρ αυτής παρέμβαση. (...)Ως προς τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο προβάλλεται ότι η πρόβλεψη της τριετίας 2018-2020 στον όρο 2.2.5. της διακήρυξης, δεν αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 75 και στο Μέρος Ι του Παραρτήματος XII του Προσαρτήματος Α’ του ν. 4412/2016, καθώς δεν ορίζεται ρητώς από τις ως άνω διατάξεις ότι οι τρεις τελευταίες χρήσεις είναι τα τρία τελευταία ημερολογιακά έτη προ του έτους της δημοσίευσης της διακήρυξης .Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την ένδικη προσφυγή ανάκλησης και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση.Ανακαλεί την 11/2022 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην 2η Υπηρεσία του Τομέα Παιδείας.
ΕΣ/ΤΜ.6/1541/2019
Ψηφιακός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα..ζητείται η ανάκληση της 268/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με τη διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών, δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού τέθηκε για λόγους που ανάγονται στη φύση και την πολυπλοκότητα του προς εκπόνηση «έργου», οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η έντεχνη ολοκλήρωση αλλά και η ορθή λειτουργία αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως επίσης βασίμως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα από την περιγραφή του έργου στη διακήρυξη (όρος §3.1. του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης) σε ό,τι αφορά τον απαιτούμενο εξοπλισμό (τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων) και τον τρόπο που αυτός θα εγκατασταθεί (όρος §3.2.1.3, του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης), αλλά και τις αναφορές που γίνονται σε αυτήν και αφορούν στην ανάγκη να δημιουργηθεί μία πλατφόρμα, ως ενιαίο και αδιαίρετο στοιχείο, η οποία θα συνιστά εθνική υποδομή ευφυούς γεωργίας, η ενοποιημένη λειτουργία της οποίας θα διασφαλίζεται μέσω της ολοκλήρωσης των προβλεπόμενων στη διακήρυξη υποσυστημάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων στο σύνολό τους, ως εξοπλισμός και αφετέρου τα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων και παροχής υπηρεσιών ως υπηρεσίες συγκροτούν, κατά τα περιγραφόμενα στη διακήρυξη, ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Εξάλλου, ορθώς υποστηρίζεται με την ανάκληση ότι τυχόν πληθώρα διαφορετικών τεχνολογιών στην κατασκευή των τηλεμετρικών σταθμών και ετερογενών υποσυστημάτων στα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων, είτε προέκυπτε από τον γεωγραφικό διαχωρισμό του έργου, είτε από τον οριζόντιο διαχωρισμό του (σε εξοπλισμό και λογισμικά) θα προκαλούσε σοβαρά ζητήματα διαλειτουργικότητας, αφού οι τεχνολογίες που θα ακολουθούσε ο κάθε ανάδοχος θα διέφεραν σημαντικά, η δε ασυμβατότητα όλων αυτών μεταξύ τους μελλοντικά θα συνεπαγόταν αύξηση του κόστους συντήρησης, υποστήριξης και επέκτασης του «έργου». Κατόπιν όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, επιπλέον δε η αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται, όπως διαπιστώθηκε, από την περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης στη διακήρυξη ιδίως αναφορικά και με τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κατά παραδοχή του πρώτου διακωλυτικού λόγου υπογραφής της σύμβασης ο οποίος συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης καθώς και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/119/2020
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/156/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:«Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για τις ανάγκες λειτουργίας της …. Α.Ε. Ο.Τ.Α. και των υποστηρικτικών δράσεων – Υπηρεσίες αποκομιδής – μεταφοράς μεταφόρτωσης Α.Σ.Α. και ανακυκλώσιμων υλικών» για το έτος 2022, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 1.149.528,83 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης(...)Κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή όρισε ότι οι προσφορές των υποψηφίων αναδόχων υποβάλλονται για το σύνολο των επίμαχων υπηρεσιών, οι οποίες πρόκειται να παρασχεθούν στα γεωγραφικά όρια τριών διαφορετικών δήμων της Κεφαλονιάς, χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά στα έγγραφα της σύμβασης για τους λόγους για τους οποίους αποφασίστηκε η μη υποδιαίρεση της σύμβασης σε περισσότερα τμήματα. Εξάλλου, δοθέντος ότι το ελεγχόμενο συμβατικό αντικείμενο συνίσταται στην παροχή υπηρεσιών διακριτών κατηγοριών (αποκομιδής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, ανακυκλώσιμων υλικών, ογκωδών αντικειμένων, καθώς και σε υπηρεσίες καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και διοικητικής υποστήριξης) σε διαφορετικούς δήμους της Κεφαλονιάς, παρίσταται ευχερής η ανάθεσή του σε τμήματα (ενδεχομένως ανά δήμο), λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι η ίδια η διακήρυξη προβλέπει ότι μέρος των προς ανάθεση υπηρεσιών, και δη οι υπηρεσίες καθαριότητας κοινόχρηστων χώρων και συλλογής ογκωδών αντικειμένων αφορούν μόνον σε δύο από τους τρεις δήμους του νησιού(...)χωρίς μάλιστα να προκύπτει η συνδρομή δικαιολογητικού λόγου για την επίμαχη επέκταση του χρόνου αναγωγής του κριτηρίου οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας. Η θέσπιση των ως άνω μη νόμιμων όρων έπληξε την αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και συνεπώς συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1556/2021
Παροχή υπηρεσιών σίτισης φοιτητών: Ζητείται η ανάκληση της 406/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..) Οι τεθείσες εν προκειμένω τεχνικές προδιαγραφές της οργανωτικής δομής και του εξοπλισμού εστίασης, του ενιαίου εδεσματολογίου και της ποιοτικής σύνθεσης των υλικών αυτού και, τέλος η απαίτηση της διακήρυξης για συμμόρφωση των συμμετεχόντων με συγκεκριμένα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης (ISO και HACCP), αποκλείουν κατά την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς κάθε υποψήφιο που δεν τις πληροί και επιτρέπουν την ενιαία και σύμφωνη με τη διακήρυξη εκτέλεση των υπηρεσιών σίτισης σε κάθε μία από τις πόλεις, όπου λειτουργούν τμήματα της Αναθέτουσας Αρχής. Ωστόσο, πρέπει να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι το Ζ΄ Κλιμάκιο του Δικαστηρίου τούτου, με τη 446/2018 Πράξη του, είχε ελέγξει προσυμβατικά τη διαγωνιστική διαδικασία για την κάλυψη όμοιων υπηρεσιών του πρώην ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας που αφορούσαν το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα, ήτοι από 1.1.2019 έως 31.12.2021, η διακήρυξη δε του διαγωνισμού εκείνου περιείχε όμοιο όρο για την ενιαία δημοπράτηση του συμβατικού αντικειμένου, όπως και στην προκειμένη περίπτωση, και είχε κρίνει ότι δεν συνέτρεχαν ουσιώδεις πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Η προηγηθείσα, όμως, αυτή κρίση του Κλιμακίου, δημιούργησε στην αναθέτουσα Αρχή- στην οποία όλως προσφάτως εντάχθηκε το ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας (άρθρο 16 ν. 4610/2019, Α΄70) υπεισερχόμενη αυτοδικαίως στα δικαιώματα και της υποχρεώσεις αυτού- την εύλογη και δικαιολογημένη πεποίθηση ότι η μη υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα ήταν σύννομη. Ενόψει των ανωτέρω και για λόγους ασφάλειας δικαίου, πρέπει, στη συγκεκριμένη και μόνο περίπτωση, να γίνει δεκτή η προσφυγή κατ΄αποδοχή του σχετικού λόγου αυτής καθώς και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη.Ανακαλεί την 406/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.