Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώνονται κατά το παρόν στάδιο και με τα στοιχεία που τέθηκαν υπ’ όψιν του Κλιμακίου, προφανείς νομικές πλημμέλειες στους όρους διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης του εν λόγω έργου, που να κωλύουν την περαιτέρω πρόοδό της. Εν τούτοις, το Κλιμάκιο επιφυλάσσεται να επανέλθει σε κρίση επί της διαδικασίας, σε περίπτωση περάτωσης των λοιπών φάσεων του διαγωνισμού με την έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων και εφόσον υποβληθεί σχετικός φάκελος ενώπιόν του. Τούτο, προκειμένου να διαπιστώσει, βάσει της εκ του Συντάγματος αρμοδιότητας του Δικαστηρίου για άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης, την ουσιαστική συμφωνία, τόσο των προσφορών που θα έχουν τελικώς υποβληθεί, όσο και της αιτιολόγησης των οικείων κρίσεων της αναθέτουσας αρχής με τους όρους της διακήρυξης, και να διαγνωσθεί έτσι η τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες διεξαγωγής του διαγωνισμού, μη συντρεχόντων λόγων που θα μπορούσαν υπό οποιαδήποτε εκδοχή να επηρεάσουν την έκβασή του σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος.

Νομιμότητα των τευχών δημοπράτησης του έργου με τίτλο «…».(...)Με τα δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώνονται κατά το παρόν στάδιο και με τα στοιχεία που τέθηκαν υπ’ όψιν του Κλιμακίου, προφανείς νομικές πλημμέλειες στους όρους διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης του εν λόγω έργου, που να κωλύουν την περαιτέρω πρόοδό της υπό τις ακόλουθες δύο επισημάνσεις: α) Θα πρέπει να συμπεριληφθεί στη διακήρυξη ρύθμιση για τη χορήγηση πρόσθετης καταβολής (πριμ) στον ανάδοχο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 149 του ν.4412/2016. β) Δεν έχει προβλεφθεί στα τεύχη δημοπράτησης η καταβολή Γ.Ε. – Ο.Ε. στον ανάδοχο για την εκτέλεση απολογιστικών εργασιών. Εξάλλου, το Κλιμάκιο επιφυλάσσεται να επανέλθει σε κρίση επί της διαδικασίας, σε περίπτωση περάτωσης των λοιπών φάσεων του διαγωνισμού με την έκδοση εκτελεστών διοικητικών πράξεων και εφόσον υποβληθεί σχετικός φάκελος ενώπιόν του. Τούτο, προκειμένου να διαπιστώσει, βάσει της εκ του Συντάγματος αρμοδιότητας του Δικαστηρίου για άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της διαδικασίας σύναψης δημόσιας σύμβασης, την ουσιαστική συμφωνία τόσο των προσφορών που θα έχουν τελικώς υποβληθεί, όσο και της αιτιολόγησης των οικείων κρίσεων της αναθέτουσας αρχής με τους όρους της διακήρυξης, και να διαγνωσθεί έτσι η τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες διεξαγωγής του διαγωνισμού, μη συντρεχόντων λόγων που θα μπορούσαν υπό οποιαδήποτε εκδοχή να επηρεάσουν την έκβασή του σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. 

Προμήθεια αγαθών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη 4, κρίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή των τριών σχεδίων συμβάσεων που υποβλήθηκαν ενώπιον του Κλιμακίου αυτού, δεδομένου ότι το Πρακτικό της Επιτροπής για την τεχνική αξιολόγηση των προσφορών των εταιρειών, οι οποίες για το Τμήμα που εκάστη από αυτές προσέφερε, είναι μοναδικές, δεν έχει αιτιολογηθεί νομίμως, καθόσον στη βαθμολογία εκάστου κριτηρίου αξιολόγησης δεν παρατίθεται καμία αιτιολογία ούτε όταν η βαθμολογία είναι 100 ούτε όταν είναι ανώτερη αυτής, κατά παραβίαση των παρ. 11 και 13 του άρθρου 86 του ν. 4412/2016, χωρίς να ασκεί επιρροή ότι οι εταιρείες αυτές είναι μοναδικές ή αν η βαθμολόγηση είναι 100 ή μεγαλύτερη, διότι οι εκτεθείσες στη σκέψη 4 ως άνω διατάξεις δεν διακρίνουν, ενώ και σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να καθίσταται επαληθεύσιμο το ότι τα επιμέρους κριτήρια καλύπτουν τις απαιτήσεις που τίθενται από τη διακήρυξη, χωρίς να παρουσιάζουν αποκλίσεις από τα σχετικώς προβλεφθέντα σε αυτή. Κατά τη μειοψηφούσα άποψη της Παρέδρου Φωτεινής Πούλιου, η έλλειψη λεκτικής διατύπωσης στη βαθμολογία εκάστου κριτηρίου αξιολόγησης δε δύναται να πλήξει το κύρος της διαγωνιστικής διαδικασίας, αφού αυτή η ίδια η βαθμολόγηση παρίσταται αλυσιτελής. Και τούτο, διότι ελλείψει άλλων διαγωνιζομένων, καθόσον οι ως άνω εταιρείες είναι μοναδικές στο Τμήμα του διαγωνισμού για το οποίο εκάστη από αυτές υπέβαλε προσφορά, δεν απαιτείται κατάταξη την οποία και μόνο υπηρετεί η βαθμολόγηση, ενώ η Επιτροπή παρέθεσε επαρκή αιτιολογία περί της αποδοχής της τεχνικής προσφοράς εκάστης των ως άνω εταιρειών (βλ. σκέψη 5. Β.) με αναφορά ότι αυτές πληρούν τις απαιτήσεις της μελέτης 07ΤΥ/2018, οι οποίες είναι αυτές που ομαδοποιήθηκαν στα κριτήρια αξιολόγησης των πινάκων βαθμολόγησης, σημειώνοντας ταυτόχρονα τα βασικά χαρακτηριστικά των προσφερόμενων ειδών.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1875/2019

Σύνταξη μελετών...Με τα δεδομένα αυτά, εφόσον διαπιστώνεται από το αρμόδιο όργανο ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο τεχνικές προϋποθέσεις, που δικαιολογούν την κατ’ εξαίρεση δημοπράτηση μελέτης με κριτήριο  την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, και δοθέντος ότι η κρίση του Τεχνικού Συμβουλίου βασίζεται σε τεχνικά δεδομένα γνωστά κατά το χρόνο διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης της μελέτης, το Τμήμα κρίνει ότι η αναδειχθείσα από το Κλιμάκιο πλημμέλεια δεν υπήρξε εν προκειμένω ουσιώδης. Κατ’ ακολουθίαν, και δοθέντος ότι με την αίτηση ανάκλησης προσκομίζεται και το ελλείπον κατά το Κλιμάκιο δικαιολογητικό, της βεβαίωσης ότι στο πλαίσιο της διαδικασίας ανάθεσης δεν έχει ασκηθεί καμία προσφυγή ή ένδικο βοήθημα (βλ. την 25521/14.4.2020 βεβαίωση της αν. Προϊσταμένης …. της Περιφέρειας …), η προσβαλλόμενη Πράξη πρέπει να ανακληθεί και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο της οποίας φυλάσσεται στη Γραμματεία του Τμήματος τούτου.Ανακαλεί την 131/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης Κτιριακών Εγκαταστάσεων:Ζητείται η ανάκληση της 677/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου διά της Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων και της πρώτης προσφεύγουσας εταιρείας με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος», συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 2.167.741,93 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης, πλέον ΦΠΑ).(....)Εξάλλου, αναφορικά με το ύψος του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που προβλέπεται στο άρθρο 10 του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, ρητώς αναφέρεται στη δεύτερη από τις ανωτέρω ένδικες προσφυγές, ότι θα υπολογιστεί σε ποσοστό 4% επί της εκτιμώμενης προϋπολογισθείσας δαπάνης, μη συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 21 του ν. 4782/2021 (Α΄ 36) και ισχύει για τους διαγωνισμούς οι διακηρύξεις των οποίων δημοσιεύονται μετά την 1η Ιουνίου 2021 (πρβλ. αποφ. 197-199/2022 Έβδ. Τμ. ΕλΣυν). Ανακαλεί την 677/2021 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​ Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας με την επωνυμία «… Ε.Π.Ε.» και τον διακριτικό τίτλο «… Ε.Π.Ε.», με τίτλο «Για την επιλογή αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, για την κάλυψη των αναγκών των κτηριακών εγκαταστάσεων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, για χρονικό διάστημα είκοσι επτά (27) μηνών και με δυνατότητα παράτασης για ένα (1) επιπλέον έτος» (Διακήρυξη 71674/Β4/16.6.2021), υπό τον όρο ότι  θα διορθωθεί το χρηματικό ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης κατά τα αναλυτικότερα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό.

Αποπεράτωση δημοτικού σταδίου...Επειδή από το γράμμα του Νόμου ως μεταφέρθηκε στους αντίστοιχους όρους της διακήρυξης, λαμβάνοντας υπόψη και το με αριθμό 2210/ 19 – 4- 2019 διευκρινιστικό έγγραφο της ΕΑΔΔΗΣΥ καθίσταται σαφέςως είναι άλλωστε εύλογο, ότι α) η φορολογική ενημερότητα και οι αντίστοιχες ασφαλιστικές (συμπεριλαμβανομένων αυτές που αφορούν τα έργα) δέον είναι να είναι σε ισχύ κατά το χρόνο υποβολής τους, β) το περιεχόμενο του εγγράφου [υπεύθυνη δήλωση κατά το άρθρο 23.3. (ββ) διακήρυξης] πρέπει να αναφέρεται σε χρονικό διάστημα δύο (2) ετών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφοράς (12/8/2019) και γ) ο αποδεκτός χρόνος έκδοσης του πιστοποιητικού που αφορά την εκπροσώπηση του προσωρινού αναδόχου είναι έως και τριάντα (30) εργάσιμες ημέρες πριν την υποβολή τους (βλ. 23.8. άρθρο διακήρυξης), ενώ απαιτείται και ΦΕΚ εκπροσώπησης, το οποίο δεν έχει υποβληθεί. Επομένως, σε κάθε περίπτωση προκύπτει ότι τα ως άνω αναφερθέντα δικαιολογητικά κατακύρωσης, που υπέβαλε η προσφεύγουσα δεν είναι αποδεκτά με βάση τη διακήρυξη και το Νόμο. 

ΜΕΛΕΤΕΣ:(....)να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάδειξη αναδόχου για τη «Μελέτη οριοθέτησης και Διευθέτησης ρεμάτων … και … και λοιπών ρεμάτων …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.299.990,78 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (1.048.379,66 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) και συμβατικού τιμήματος 903.513,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (728.640,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α).(....)Και τούτο διότι με την ως άνω γνωμοδότηση διαπιστώνεται από το αρμόδιο όργανο ότι συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο τεχνικές προϋποθέσεις, που δικαιολογούν την κατ’ εξαίρεση δημοπράτηση μελέτης με κριτήριο την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή, ενώ η προεκτεθείσα κρίση του Τεχνικού Συμβουλίου βασίζεται σε τεχνικά δεδομένα γνωστά κατά το χρόνο διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης της μελέτης(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο με το …/7.8.2020 έγγραφο της αν. Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας Αττικής (αριθ. πρωτ. Ελ. Συν. 41354/7.8.2020), σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ένωσης εταιρειών «… Ε.Ε» - «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» - «… Α.Ε. …» - «… Ε.Ε.», συμβατικού τιμήματος 903.513,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (728.640,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας και του σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την «Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτηρίων του … διάρκειας δύο (2) ετών, με δυνατότητα παράτασης ενός (1) επιπλέον έτους», συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.387.096,77 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.(....)Κατ’ ακολουθία, καθόσον οι διαπιστούμενες ως άνω πλημμέλειες, που αναφέρονται σε τέσσερα (4) από τα πέντε (5) συνολικά κριτήρια ανάθεσης, εντοπίζονται σε ουσιώδεις όρους της διακήρυξης και συνδέονται με την εφαρμογή βασικών αρχών και κανόνων του δικαίου περί δημοσίων συμβάσεων, που συνάπτονται άμεσα με την εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής στον διαγωνισμό και την διαμόρφωση των υποβαλλομένων προσφορών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1831/2021 (ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1137/2021).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση από τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης … (Δ.Ε.Υ.Α.Η.) του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ …-…», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.963.709,68 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.(....)Επίσης, πρέπει να διορθωθεί το αναφερόμενο στο άρθρο 5 της σύμβασης τίμημα, καθώς προφανώς εκ παραδρομής έχει αναγραφεί το ποσό των 2.938.033,96 ευρώ, αντί του αναγραφόμενου στην προσφορά του αναδόχου ποσού των 2.938.933,96 ευρώ.Αναβάλλει την έκδοση οριστικής Πράξης επί της νομιμότητας της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΥΔΡΕΥΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ …-…».Διατάσσει τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου με τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό στοιχεία.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ε/834/2022.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Πρόγραμμα Περισυλλογής και Διαχείρισης ή/και Αποτέφρωσης κάθε είδους νεκρών ζώων και κατασχεθέντων τροφίμων και λήψη δειγμάτων εγκεφαλικού ιστού από νεκρά βοοειδή και αιγοπρόβατα στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας (Π.Ε. Βοιωτίας, Π.Ε. Εύβοιας, Π.Ε. Ευρυτανίας, Π.Ε. Φθιώτιδας και Π.Ε. Φωκίδας)»(....)Ενόψει των ανωτέρω παραδοχών το Δικαστήριο κρίνει ότι δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία απευθείας ανάθεσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ’ του ν. 4412/2016. Περαιτέρω, όμως, το Δικαστήριο συνεκτιμά ότι η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου επιβάλλεται από πρόδηλους λόγους δημοσίου συμφέροντος που συνέχονται με την ανάγκη αδιάλειπτης εκτέλεσης του ανωτέρω προγράμματος για την  αποτροπή της μετάδοσης μολυσματικών ασθενειών και την προάσπιση της δημόσιας υγείας. Όπως, άλλωστε αναφέρεται στο προσκομισθέν ... έγγραφο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε βάρος της Ελλάδας έχει εκδοθεί καταδικαστική απόφαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ... λόγω μη συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της ενωσιακής νομοθεσίας για τα ζωικά υποπροϊόντα με συνέπεια να παρίσταται αδήριτη η ανάγκη αδιάλειπτης εκτέλεσης των περιφερειακά πλέον εκτελούμενων προγραμμάτων συλλογής και διαχείρισης νεκρών ζώων. Επίσης, στην προκειμένη περίπτωση δεν υπήρξε πρόθεση αποφυγής των διατάξεων περί ανταγωνισμού αφού εκκρεμεί ήδη η ολοκλήρωση της διαδικασίας διεξαγωγής του νέου τακτικού διαγωνισμού. Τέλος, επισημαίνεται ότι, υπό τις πραγματικές περιστάσεις της υπό κρίση υπόθεσης και δεδομένου ότι η αρχική σύμβαση διατηρεί πάντως, σύμφωνα με το από 27.4.2023 έγγραφο της προσφεύγουσας εταιρίας, ακόμη ανεξάντλητο φυσικό (38.000 κιλά) και οικονομικό αντικείμενο, η επίμαχη εν προκειμένω σύμβαση θα καλύψει περιορισμένη ανάγκη έως την ολοκλήρωση της διαδικασίας του νέου διαγωνισμού, οπότε παύει πλέον ρητώς η ισχύς της. Ενόψει των ανωτέρω περιστάσεων, και κατά παραδοχή όσων προβάλλονται με την ένδικη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση δικαιολογείται κατ’ εξαίρεση στην προκειμένη περίπτωση η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.(....)Τέλος, επισημαίνεται ότι με την ένδικη προσφυγή και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση δεν αμφισβητείται η υποχρέωση της αναδόχου να προσκομίσει συμπληρωματική εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 72 παρ. 4 του ν. 4412/2016. Εξάλλου, η σχετική επισήμανση στην προσβαλλομένη δεν ετέθη ως διακωλυτικός λόγος υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου αλλά ως όρος αναμόρφωσής του.(....)Ανακαλεί την 24/28.3.2013 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητας Φθιώτιδας.