ΕΣ/ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/304/2023
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΑΣ ΟΔΟΓΕΦΥΡΑΣ.(...)ζητείται η αναθεώρηση της 1849/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 τότε μόνο είναι νόμιμη, όταν το αντικείμενο της δημόσιας σύμβασης είναι κατ’ αρχήν πρόσφορο για την άμεση αντιμετώπιση της κατεπείγουσας ανάγκης που προέκυψε από απρόβλεπτα γεγονότα ή για την αποσόβηση επαπειλούμενων κινδύνων, περιορίζεται στο μέτρο που είναι απολύτως απαραίτητο για την αντιμετώπισή της και δεν αφορά στην κάλυψη των τακτικών (πάγιων) αναγκών της αναθέτουσας αρχής. Στην προκειμένη περίπτωση αντικείμενο της σύμβασης είναι η κατασκευή νέας οδογέφυρας, καθόσον η ήδη υπάρχουσα υπέστη εξαιτίας των σεισμών εκτετατεμένες φθορές που την καθιστούν στατικά ανεπαρκή. Η επείγουσα ανάγκη, η οποία συνίσταται, σύμφωνα με την 280/1.4.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής Περιφέρειας Θεσσαλίας, στην αποκατάσταση της ασφαλούς κυκλοφορίας ανθρώπων και οχημάτων μέσω της νέας οδογέφυρας και την ομαλοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας (γεωργικής, κτηνοτροφικής, εμπορικής) των οικισμών που είναι κτισμένοι εκατέρωθεν της κοίτης του ποταμού Τιταρήσιου, επιδιώκεται να αντιμετωπισθεί με την κατασκευή ενός νέου έργου υποδομής. Το έργο αυτό, για το οποίο είχε ήδη εκπονηθεί μελέτη και είχαν εγκριθεί τα τεύχη δημοπράτησής του από το έτος 2014, προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός 18 μηνών από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης, δηλαδή το νωρίτερο εντός του έτους 2024. Με τα δεδομένα αυτά, όπως ορθώς κρίθηκε από το Τμήμα, η επιλογή της διαδικασίας με διαπραγμάτευση δεν συνιστά πρόσφορο μέσο για την αντιμετώπιση της επικαλούμενης από την προσφεύγουσα ανάγκης, η οποία ναι μεν καθιστά επιτακτική την εκτέλεση του επίμαχου έργου ως μία μόνιμη λύση για τη δημιουργηθείσα δυσμενή κατάσταση στην περιοχή, όχι όμως με την επιλεγείσα από την αναθέτουσα αρχή διαδικασία.Κατόπιν των ανωτέρω, οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του παραβόλου που κατατέθηκε από τη δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρο 310 παρ. 1 του ν. 4700/2020).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1325/2023
ΜΕΛΕΤΕΣ:«Μελέτη φραγμάτων ανάσχεσης πλημμύρας και συγκράτησης φερτών λεκανών απορροής, περιοχής πυρκαγιάς Γεράνεια Όρη -2021»(...)διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης(...)Η έλλειψη του αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της εκδηλωθείσας πυρκαγιάς και της ελεγχόμενης ανάθεσης επιβεβαιώνεται, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Τμήμα, και από τα εξής: α) από την σπουδαιότητα και την πολυπλοκότητα της ελεγχόμενης μελέτης, η οποία εντάχθηκε στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού, ο οποίος αναφέρεται στο ως άνω Master Plan και β) η προβλεφθείσα από την οικεία πρόσκληση σε διαπραγμάτευση δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να ορίσει, κατά την υπογραφή της σύμβασης, μεταγενέστερο χρόνο έναρξης των προθεσμιών ολοκλήρωσης εκπόνησης της μελέτης, η οποία δεν συνάδει με τη θεραπεία κατεπείγουσας ανάγκης, αφού δεν είναι δεδομένο ότι θα τηρηθεί η επικαλουμένη βραχεία προθεσμία εκπόνησης της ελεγχόμενης μελέτης. Σε κάθε περίπτωση δε και ανεξάρτητα από τη διάρκεια εκτέλεσης της ίδιας της μελέτης, η έλλειψη της ως άνω αιτιώδους συνάφειας επιτείνεται και από το ότι η ελεγχόμενη διαδικασία αφορά την εκπόνηση μελέτης και όχι το ίδιο το έργο το οποίο θα κατασκευαστεί βάσει αυτής, για την περάτωση του οποίου θα απαιτηθεί ακόμη μακρύτερο χρονικό διάστημα. Άλλωστε, τόσο το αντικείμενο (κατασκευή περί των τριανταπέντε μικρών φραγμάτων ύψους έως τεσσάρων μέτρων) των έργων που πρόκειται να ανατεθούν με βάση την επίμαχη μελέτη, όσο και ο πολλαπλάσιος σε σύγκριση με αυτόν της μελέτης προϋπολογισμός των ως άνω έργων, ο οποίος εκτιμάται, με το Master Plan, ότι θα ανέλθει σε 5.000.000 ευρώ, συνηγορούν υπέρ της εκτεταμένης παρέμβασης που πρόκειται να λάβει χώρα στην ευρύτερη περιοχή της μελέτης, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού της αναθέτουσας αρχής για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων που αποσκοπούν στην προστασία από μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα και αποδεικνύουν ότι στην προκειμένη περίπτωση η επιλογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης, αντί της ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας, βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου.(...) Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι πριν από την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης είχε ήδη εκδοθεί η 681/2023 απόφαση του Τμήματος, με την οποία κρίθηκε νόμιμη η ανάθεση της μελέτης που αφορούσε φράγματα με σκοπό ομοίως την ανάσχεση του πλημμυρικού κινδύνου που προκλήθηκε από τις πυρκαγιές του έτους 2021 σε άλλη περιοχή της Περιφέρειας Αττικής (Βαρυμπόμπη), με αποτέλεσμα να εκδοθούν δύο αντίθετες αποφάσεις από το ίδιο Τμήμα του Δικαστηρίου, προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι κρίσεις των σχηματισμών του Δικαστηρίου που διενεργούν προσυμβατικό έλεγχο δεν είναι δεσμευτικές ούτε αποτελούν πρόκριμα για την εξαγωγή μελλοντικής κρίσης ... και τούτο ανεξαρτήτως του εάν ενώπιον του Τμήματος ήχθησαν οι ίδιοι διακωλυτικοί λόγοι σύναψης των επίμαχων συμβάσεων. Απορρίπτει τις προσφυγές αναθεώρησης της 888/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/Β ΕΛΑΣΣΟΝΑ ΟΛΟΜ/182/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η αναθεώρηση της 1309/2021 απόφασης του Έβδομου Τμήματος (ΣΤ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Με την απόφαση αυτή απορρίφθηκε η από 28.7.2021 προσφυγή της Περιφέρειας Αττικής για την ανάκληση της 418/2021 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της ανώνυμης εταιρείας «…» με αντικείμενο την «[α]ντιπλημμυρική προστασία [της] ευρύτερης περιοχής Π.Ε.Ο.Α.Κ. [Παλαιάς Εθνικής Οδού Αθηνών – Κορίνθου] – Θέση Ρέμα Γιώργη Δήμου Μεγαρέων», με την αιτιολογία ότι δεν συντρέχουν οι σωρευτικώς τασσόμενες από τις διατάξεις του άρθρου 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋποθέσεις για την ανάθεση του έργου με προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης και ειδικότερα ο αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ του επικαλούμενου από την προσφεύγουσα απρόβλεπτου γεγονότος και της εξ αυτού απορρέουσας ανάγκης για την άμεση ανάθεση αυτού.(....)Η κρίση άλλων δικαστικών σχηματισμών του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί της νομιμότητας άλλων διαδικασιών ανάθεσης, στις οποίες υπήρξε προσφυγή από την ίδια Αναθέτουσα Αρχή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης, προβάλλεται αλυσιτελώς, αφενός διότι ο προσυμβατικός έλεγχος είναι έλεγχος αντικειμενικής νομιμότητας της εκάστοτε υποβαλλόμενης προς έλεγχο διαγωνιστικής διαδικασίας (πρβλ. ΕλΣυν Ολ. 505/2021, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Σύνθ. 1265/2019) αφετέρου διότι η εκτίμηση της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ του απρόβλεπτου γεγονότος και της επικαλούμενης κατεπείγουσας ανάγκης συνδέεται με την εκτίμηση πραγματικών γεγονότων, τα οποία διαφέρουν σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της Περιφέρειας Αττικής.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1396/2022
Αποκατάσταση Υποδομών σε χώρους δασικής αναψυχής..Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι στην προκειμένη περίπτωση η αναθέτουσα αρχή εφάρμοσε τις διατυπώσεις δημοσιότητας που προβλέπονται για την ανοικτή σύντομη διαδικασία ανάθεσης συμβάσεων έργων κάτω των ορίων στην περίπτωση επείγουσας ανάγκης (ελάχιστη προθεσμία 10 ημερών, άρθρα 5 και 121 περιπτ.α ν.4412/2016), σε συνδυασμό με τη διαδικασία που προβλέπουν τα άρθρα 32 και 32 Α του ν. 4412/2016 (μη χρήση ΕΣΗΔΗΣ), εντός του χρονικού πλαισίου ισχύος των προαναφερόμενων αποφάσεων κήρυξης της περιοχής εκτέλεσης της σύμβασης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1100/2023
ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΑΝΑΚΟΥΦΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΟΜΗΝΙΑ:ζητείται η αναθεώρηση της 537/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Εσφαλμένα έκρινε το Τμήμα ότι η κατεπείγουσα ανάγκη προσφυγής στη διαδικασία ανάθεσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης παύει να συντρέχει όταν με το λαμβανόμενο μέτρο αντιμετωπίζονται τα αποτελέσματα της θεομηνίας με οριστικό τρόπο, καθόσον ο νόμος δεν θέτει ως προϋπόθεση την αντιμετώπιση της κατάστασης με προσωρινή λύση. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος εφόσον το Τμήμα ορθώς έκρινε πως όταν προκρίνονται μόνιμες λύσεις, δηλαδή λύσεις που απαιτούν για την υλοποίησή τους μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως συνέβη στην παρούσα περίπτωση, κατά λογική ακολουθία οι ανάγκες που θεραπεύουν δεν μπορεί να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις. Περαιτέρω ισχυρίζεται συναφώς η προσφεύγουσα ότι το Τμήμα θα έπρεπε να είχε εξετάσει εάν η διοίκηση όφειλε να είχε λάβει τα συγκεκριμένα μέτρα οποτεδήποτε νωρίτερα και όχι αν γενικά όφειλε να λάβει αντιπλημμυρικά μέτρα. Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος ως ουσία αβάσιμος διότι τόσο από το προαναφερθέν στην παρ. 8 της παρούσας Γενικό Σχέδιο όσο και από το Περιφερειακό Σχέδιο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή (ΠεΣΠΚΑ) Ιονίων Νήσων, που μνημονεύεται σ΄ αυτό, προκύπτει σαφώς η διαχρονική ανάγκη τέλεσης αντιπλημμυρικών έργων.(...)Προβάλλει επίσης η προσφεύγουσα ότι η κατεπείγουσα ανάγκη προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν αντιδιαστέλλεται προς την απλώς επείγουσα όπως δέχεται η προσβαλλόμενη απόφαση. Ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αλυσιτελής, άλλως ως νόμω αβάσιμος, διότι σύμφωνα με τον νόμο στην περίπτωση επείγουσας απλώς ανάγκης, που αντιδιαστέλλεται με την κατεπείγουσα, εφαρμόζονται οι κανονικές διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων με σύντμηση των προβλεπόμενων προθεσμιών και όχι η απευθείας ανάθεση.(...)Και τούτο διότι, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, εν όψει του ότι η διαδικασία με διαπραγμάτευση συνιστά εξαίρεση που πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά, η αξιολόγηση της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να προσφύγει στη διαδικασία με διαπραγμάτευση γίνεται με σύγκριση της χρονικής διάρκειας της συγκεκριμένης κάθε φορά διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση προκήρυξης σε σχέση με τις ισχύουσες προθεσμίες των διαδικασιών με δημοσίευση, και ιδίως τη μικρότερη συντομευμένη από αυτές. Στο συνολικό χρονικό διάστημα που εν τέλει διήρκεσε η διαδικασία της διαπραγμάτευσης δεν υπολογίζονται τυχόν καθυστερήσεις ή κωλύματα για τα οποία δεν ευθύνεται η αναθέτουσα αρχή. Εν προκειμένω, λαμβάνοντας υπόψη ότι το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της εκδήλωσης του ακραίου καιρικού φαινομένου και της ανάθεσης της επίμαχης μελέτης τυγχάνει ιδιαιτέρως μακρύ στο σύνολό του (άνω της διετίας), καθώς και ότι ειδικά η διαδικασία ανάθεσης των μελετών εκκίνησε τον Μάρτιο του έτους 2022, ήτοι ένα έτος περίπου μετά την εξασφάλιση της σχετικής χρηματοδότησης (Απρίλιος 2021), νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη ότι διέδραμε ικανό χρονικό διάστημα εντός του οποίου μπορούσε να έχει προκηρυχθεί και να έχει τελεσφορήσει ανοιχτός ή κλειστός διαγωνισμός. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/888/2023
ΜΕΛΕΤΕΣ:ζητείται η ανάκληση της 28/2023 Πράξης της Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου Ο.Τ.Α. Ι του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφέρεια Αττικής, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή σχεδίου σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος οργανισμού (εφεξής: προσφεύγουσα Περιφέρεια) και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων για την εκπόνηση της «Μελέτη(ς) φραγμάτων ανάσχεσης πλημμύρας και συγκράτησης φερτών λεκανών απορροής, περιοχής πυρκαγιάς Γεράνεια Όρη 2021» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 759.994,06 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) και συμβατικού τιμήματος 487.717,94 ευρώ (πλέον απροβλέπτων και ΦΠΑ).(....)Ωστόσο βάσιμος παρίσταται ο δεύτερος διακωλυτικός λόγος της προσβαλλομένης, δοθέντος ότι η προσφεύγουσα Περιφέρεια προσέφυγε εν προκειμένω στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς να πληρούται η τιθέμενη από το άρθρο 32 παρ. 2 περ. γ΄ του ν. 4412/2016 προϋπόθεση του κατεπείγοντος που τη διέπει. Τούτο διότι η ανάθεση της ελεγχόμενης μελέτης, βάσει της οποίας θα εκτελεστούν αντιπλημμυρικά έργα μόνιμης και πάγιας προστασίας της περιοχής των Γερανείων Όρεων από μελλοντικά ακραία καιρικά φαινόμενα, ουδόλως συνιστά άμεση αντιμετώπιση κατεπείγουσας ανάγκης, προκύπτουσα υπό καθεστώς ανωτέρας βίας, η οποία επιτάσσει την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Αντιθέτως, πρόκειται για την εξυπηρέτηση μίας ανάγκης που δεν παρίσταται «κατεπείγουσα», όπως απαιτείται κατά την αδιάστικτη διατύπωση του νόμου, πλην αποσκοπεί στη σύνταξη μελετών για τον ευρύτερο σχεδιασμό των αντιπλημμυρικών έργων της συγκεκριμένης περιοχής, για την πάγια και διαρκή αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων αυτής, χωρίς άλλωστε να διαπιστώνεται χρονική εγγύτητα με το επικαλούμενο συμβάν (παρέλευση είκοσι και πλέον μηνών).(....)Συνεπώς, προκύπτει σαφώς, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, ότι η επιλογή της διαδικασίας διαπραγμάτευσης, αντί της ανοικτής ή κλειστής όμοιας, βαίνει πέραν του αναγκαίου μέτρου για την επίτευξη του ευρύτερου σκοπού που επιδιώκει η αναθέτουσα αρχή. Πέραν τούτων, η απλώς εικαζόμενη μακρά διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας (λόγω ενδεχόμενων προσφυγών κλπ) δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο μη εφαρμογής της από την αναθέτουσα αρχή, αφού με τη διαδικασία αυτή ανάθεσης διασφαλίζεται η συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στη διαδικασία επιλογής και, συνεπώς, η επίτευξη συμφερότερων τιμών, η οποία κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας δεν διασφαλίζεται με την επιλεγείσα διαδικασία.Απορρίπτει τις ως άνω προσφυγές ανάκλησης.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1325/2023
ΕΣ/ΣΤ ΚΛΙΜΑΚΙΟ/550/2022
Προμήθεια αντιδραστηρίων:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι δεν είναι νόμιμη, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω και ιδίως στη σκέψη 3.6., η ανάθεση με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς δημοσίευση προκήρυξης στην ΕΕΕΕ της ελεγχόμενης προμήθειας αντιδραστηρίων για τη διάγνωση ασθενών νοσούντων από κορωνοϊό SARS-CoV-2, διότι δεν συντρέχει απρόβλεπτη και κατεπείγουσα περίσταση που καθιστά δικαιολογημένη τη μη τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις τακτικές διαδικασίες ανάθεσης (ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό των άρθρων 27 και 28, αντίστοιχα, του ν. 4412/2016) της προμήθειας των ανωτέρω ποσοτήτων των αντιδραστηρίων αυτών. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι ανάγκες προμήθειας των ανωτέρω αντιδραστηρίων είναι υπαρκτές κατά τον χρόνο έναρξης της ανωτέρω διαδικασίας ανάθεσης αλλά, αντιθέτως, από την αόριστη επίκληση της «διασφάλισης και προάσπισης της δημόσιας υγείας και του κοινωνικού συμφέροντος» καταδεικνύεται ότι πρόκειται για ανάγκες μελλοντικές και αβέβαιες. Επομένως, σε καμμία περίπτωση η τυχόν μελλοντική προμήθεια των επιμάχων ποσοτήτων των ανωτέρω αντιδραστηρίων δεν δύναται να θεωρηθεί ότι συνάπτεται άμεσα με την κάλυψη αναγκών που ανέκυψαν λόγω της ανωτέρω πανδημίας ή ότι συνδέεται με την απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας αυτής, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 3.1. έως 3.7.. Άλλωστε, ο ίδιος ο νομοθέτης εκτιμά ότι η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της πανδημίας δεν θα διαρκέσει πέραν της 31ης.12.2022, καθώς μέχρι τότε έχει παρατείνει τις ανωτέρω διατάξεις της από 30.3.2020 ΠΝΠ που προβλέπουν αυτή την εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης. Ως εκ τούτου, είναι αμφίβολο αν η απρόβλεπτη και κατεπείγουσα αυτή ανάγκη θα υφίσταται καθ’ όλο το χρονικό διάστημα εκτέλεσης της σύμβασης, δεδομένου ότι πρόκειται για συμβατικές ποσότητες που επαρκούν για τέσσερις μήνες, πολλώ δε μάλλον για χρονικό διάστημα λιγότερο του μηνός από την υπογραφή της σύμβασης, ήτοι μέχρι 31.12.2022.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1188/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΟΔΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ ΤΟΥΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΚΙΝΕΤΤΑΣ, ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΑΝΟΡΑΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΓΑΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΜΕΓΑΡΕΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΟΥ ΕΠΛΉΓΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ 2017/2019»(...) διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης(...)Εν προκειμένω, όπως ορθώς έκρινε το δικάσαν Τμήμα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ της εκδήλωσης του ακραίου καιρικού φαινομένου και της ανάθεσης της επίμαχης σύμβασης τυγχάνει ιδιαιτέρως μακρό (περίπου τρία έτη), μπορούσε να έχει προκηρυχθεί και να έχει περατωθεί ανοικτός ή κλειστός διαγωνισμός. Περαιτέρω, όπως ορθώς έγινε δεκτό με την προσβαλλόμενη απόφαση, η μείωση του κινδύνου και των συνιστωσών του οδηγεί, αναπόφευκτα και κατά λογική ακολουθία, στη λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων, περιορισμένων σε χώρο και χρόνο, που δικαιολογούν την προσφυγή στη διαπραγμάτευση για τη σύναψη συμβάσεων κατά το κρίσιμο στάδιο άμεσης διαχείρισης των έκτακτων αναγκών. Στην περίπτωση όμως της οριστικής αντιμετώπισης της επισφάλειας των πληγεισών υποδομών με την λήψη πάγιου χαρακτήρα μέτρων, όπως έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ανάγκες που θεραπεύονται δεν μπορούν, κατά λογική ακολουθία, να θεωρηθούν κατεπείγουσες, όπως απαιτούν οι προαναφερθείσες διατάξεις και δεν δικαιολογείται η προσφυγή των ανατεθουσών Αρχών στη διαπραγμάτευση, έστω και αν αυτή λαμβάνει χώρα κατά τον χρόνο ισχύος της αρχικής ή παραταθείσας κατάστασης έκτακτης ανάγκης, η οποία από μόνη της δεν αρκεί ώστε να δικαιολογήσει την κατεπείγουσα φύση των μέτρων αυτών, ανεξαρτήτως του χαρακτήρα των ληπτέων μέτρων ως τεχνικώς αναγκαίων για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας των πληγέντων υποδομών, διότι το τελευταίο αυτό στοιχείο δεν δικαιολογεί άνευ ετέρου, ήτοι χωρίς τη συνδρομή των ανωτέρω (υπό σκέψη 4) εκτεθεισών προϋποθέσεων, την επιλογή της διαδικασίας της απευθείας αναθέσεως. Τούτο, διότι οι ανάγκες στη δεύτερη αυτή φάση παύουν να είναι κατεπείγουσες, όπως απαιτεί η διάταξη του άρθρου 32 παρ. 2γ του ν.4412/2016 για την προσφυγή στη διαπραγμάτευση, αλλά μεταπίπτουν σε επείγουσες ή μεσοπρόθεσμες, και η οριστική αντιμετώπισή τους απαιτεί περισσότερες και ακριβέστερες μελέτες, οι οποίες στηρίζονται επί σειράς εμπεριστατωμένων εκτιμήσεων και επιδέχονται έτσι έγκαιρο προγραμματισμό, ο οποίος διαφορετικά θα καθίστατο ανέφικτος. Για τους ανωτέρω λόγους, οι αναθέτουσες Αρχές οφείλουν να προβαίνουν κατά το στάδιο αυτό στη επιλογή άλλων, πλην της απευθείας ανάθεσης διαδικασιών, ανοικτών ή κλειστών με δημοσίευση διακήρυξης, με ή χωρίς σύντμηση των προθεσμιών υποβολής προσφορών, ώστε να διασφαλίζονται τόσο ο ανταγωνισμός και οι λοιπές θεμελιώδεις αρχές σύναψης δημοσίων συμβάσεων όσο και η υψηλή ποιότητα των παραδοτέων έργων. Απορρίπτει την προσφυγή αναθεώρησης της 985/2023 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΚΛ.Ε/197/2023
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:«Αποκατάσταση των οδικών υποδομών και των συνοδών τους υδραυλικών έργων στις περιοχές Κινέττας, Δυτικού Πανοράματος και Γαλήνης του Δήμου Μεγαρέων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής που επλήγησαν από τις φυσικές καταστροφές 2017-2019», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.395.161,29 (πλέον Φ.Π.Α.) και συμβατικής δαπάνης 4.106.281,94 (πλέον Φ.Π.Α.).(....)Ειδικά δε ως προς το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, μετά τη σύνταξη του από 14.11.2022 Πρακτικού ελέγχου δικαιολογητικών, μέχρι την κατακύρωση της σύμβασης, με την .../9.12.2022 απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, δεν μπορεί να γίνει δεκτός ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι το χρονικό διάστημα των είκοσι πέντε (25) περίπου ημερών που μεσολάβησε είναι ανελαστικό, λόγω της οργανωτικής δομής του Υπουργείου και των διατυπώσεων που πρέπει να ακολουθηθούν για την έκδοση των αποφάσεων του Υπουργού. Και τούτο διότι, ένεκα και του ότι η προσφυγή στη διαδικασία διαπραγμάτευσης αποτελεί εξαιρετική διαδικασία, δεν είναι επιτρεπτό γραφειοκρατικές αγκυλώσεις της αναθέτουσας αρχής να αποτελούν πρόσχημα για την παράκαμψη των ανοικτών ή κλειστών διαγωνιστικών διαδικασιών, αφ’ ης στιγμής μάλιστα, κατά το πρόσφατο παρελθόν, σε υποθέσεις προσφυγής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης από την ΕΥΔΕ-ΚΣΣΥ ..., ο χρόνος που μεσολάβησε από τη σύνταξη του Πρακτικού ελέγχου των δικαιολογητικών των αναδόχων μέχρι την κατακύρωση των συμβάσεων από τον Υπουργό ανήλθε σε 7, 14, 7 και 7 ημέρες, αντίστοιχα, με συνέπεια, εν προκειμένω, το χρονικό διάστημα των είκοσι πέντε (25) περίπου ημερών που παρήλθε από τη σύνταξη του από 14.11.2022 Πρακτικού ελέγχου δικαιολογητικών μέχρι την κατακύρωση της σύμβασης, να παρίσταται, ακόμα και για τα δεδομένα του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ασυνήθιστα μεγάλο.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/985/2023, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1188/2023
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/7/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της διαδικασίας διαπραγμάτευσης ... για την ανάθεση από την Περιφέρεια Αττικής της υπηρεσίας «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''», εκτιμώμενης δαπάνης 3.950.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.).(....)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή νομίμως προσέφυγε στην ταχύτερη του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού διαδικασία διαπραγμάτευσης ... Και τούτο καθόσον αιτιολογείται η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης, ενόψει των επικαλούμενων απρόβλεπτων γεγονότων που συνέβησαν τον Νοέμβριο του 2019 (θεομηνία «ΓΗΡΥΟΝΗΣ») και των ... και ... αποφάσεων κήρυξης ή παράτασης θέσης σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας της Δημοτικής Ενότητας ....Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της εταιρίας με τον δ.τ. … για την ανάθεση της υπηρεσίας «Επείγουσες εργασίες καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας Δυτικής Αττικής μετά τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κακοκαιρίας ''Γηρυόνης''».
ΑΕΠΠ/835/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Διαδικασία διαπραγμάτευσης χωρίς προηγούμενη δημοσίευση για την επιλογή αναδόχου κατασκευής έργου(....)Όσον αφορά δε τον ισχυρισμό ότι η αιτιολόγηση της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για το υπό ανάθεση έργο είναι ταυτόσημη με εκείνη του έργου «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ ΟΔΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ … ΠΟΥ ΕΠΛΗΓΗ ΑΠΟ ΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ 6ης – 7ης ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2020», επισημαίνεται ότι η εν λόγω διαπίστωση όχι μόνον δεν συνιστά πλημμέλεια της προσβαλλόμενης πρόσκλησης αλλά εν προκειμένω αποτελεί λογική αναγκαιότητα δοθέντος ότι η εκτέλεση των επίμαχων έργων ανέκυψε λόγω των ίδιων πραγματικών συνθηκών, ήτοι των έντονων καιρικών φαινομένων που έλαβαν χώρα στις 6-7 Νοεμβρίου 2020 στο Δήμο …, τα δε δυο έργα παρουσιάζουν τεχνική συνάφεια και ενότητα και άρα οι διαγωνιστικές διαδικασίες για την ανάθεσή τους πρέπει να είναι ταυτόσημες. Συνεπώς, εν προκειμένω, η αναθέτουσα αρχή εξέδωσε την προσβαλλόμενη πρόσκληση αφενός μεν ορθώς και νομίμως καθώς συντρέχουν όλες οι προυποθέσεις του άρθρου 32 παρ. 2 γ΄, αφετέρου με πλήρη και επαρκή αιτιολογία, δοθέντος ότι η αιτιολογία της προσβαλλόμενης δύναται να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου.Απορρίπτει την προσφυγή