ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας απόφασης, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα :  Α) Μη νομίμως δεν περιελήφθησαν στη δημοσιευθείσα στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκήρυξη οι ποσότητες των υπό προμήθεια ειδών..Β) Μη νομίμως στη δημοσιευθείσα περίληψη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ημεδαπό τύπο προβλέπεται υποχρέωση κατάθεσης εγγύησης συμμετοχής ίση με το 5% της συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης αξίας 2.821.200,00 και όχι το 5% της αναλογικά προϋπολογισθείσας δαπάνης για τα είδη που αφορά η προσφορά, όπως προβλέπεται στον όρο 9 της διακήρυξης, καθόσον το ποσό της εγγύησης αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της δημοσιευόμενης περίληψης που συνδέεται άμεσα με την ανάπτυξη ανταγωνισμού...Γ) Στην 269/2012 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του αιτούντος αναφέρεται ότι λόγω της καθυστέρησης που θα επιφέρει η προκήρυξη επαναληπτικού διαγωνισμού και λόγω της επείγουσας ανάγκης για τα καύσιμα κίνησης πρέπει ο Δήμος να προσφύγει στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης λόγω του κατεπείγοντος να εξασφαλιστούν έγκαιρα καύσιμα κίνησης για τα απορριμματοφόρα του Δήμου...Δ) Η ζωτική σημασία της προμήθειας αυτής δε συνιστά λόγο, που να δικαιολογεί τη μη τήρηση της νομιμότητας, πολλώ μάλλον, που στη συγκεκριμένη περίπτωση οι πλημμέλειες, που διαπιστώθηκαν, έχουν επισημανθεί επανειλημμένως από το Δικαστήριο τούτο με τη νομολογία του..Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και ενόψει της συνδρομής των  αναφερομένων ως άνω πλημμελειών στην όλη διαγωνιστική διαδικασία, πρέπει να απορριφθεί και η αίτηση του Δήμου ...... για την ανάκληση της 184/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εφ` όσον ο συμμετέχων σε διαγωνισμό δεν περιλάβει στην προσφορά του ρητή δήλωση, με την οποία θέτει χρονικό περιορισμό στην ισχύ της προσφοράς αυτής, τεκμαίρεται ότι δεσμεύεται από αυτήν καθ` όλη την διάρκεια του διαγωνισμού, μέχρι την ολοκλήρωσή του. Η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να καλεί τους προμηθευτές να συμπληρώσουν τα νομίμως, καταρχήν, υποβληθέντα δικαιολογητικά ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις και όχι να αναπληρώσουν μη υποβληθέντα ή μη νομίμως υποβληθέντα δικαιολογητικά. Προφανώς εκ παραδρομής η αναγραφή στην τεχνική προσφορά του χρόνου λήξεως της ισχύος της, η σχετική δε αναφορά πρέπει να θεωρηθεί μη γεγραμμένη, με συνέπεια η προσφορά της αιτούσης να τεκμαίρεται ότι ισχύει καθ` όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού.

Μεταφορές-μαθητών.1) Κατά παράβαση των όσων έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη της παρούσας δεν εκδόθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ….., με την οποία αποφασίζεται η διενέργεια του διαγωνισμού για τη μεταφορά μαθητών. Την έλλειψη της ανωτέρω απόφασης δεν δύναται να αναπληρώσει η 510/2011 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, με την οποία εγκρίθηκε η διενέργεια του διαγωνισμού και καταρτίσθηκαν οι όροι αυτού, δεδομένου ότι η απόφαση για τη διενέργεια του διαγωνισμού ανήκει στο έχον το τεκμήριο αρμοδιότητας για την άσκηση αυτής όργανο του Δημοτικού Συμβουλίου και, συνεπώς, αναρμοδίως με την προαναφερόμενη απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκε η διενέργεια αυτού (βλ. την 52224/52/15.12.2011 εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, ΑΔΑ: 45ΨΟΝ-ΚΔ9). 2) Συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η δημοσίευση στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ενώσεως πληροφοριών που είναι ευθέως αντίθετες στις ρυθμίσεις της διακήρυξη, σχετικά με τον διαχωρισμό του αντικειμένου της υπηρεσίας σε περισσότερα τμήματα και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για ένα ή περισσότερα δρομολόγια μεταφοράς μαθητών και όχι υποχρεωτικά για το σύνολο αυτών. 3) Μη νομίμως προκηρύχθηκε δημόσιος διαγωνισμός, χωρίς να αποδεικνύεται ότι τηρήθηκε η προπαρασκευαστική διαδικασία του άρθρου 4 της ΚΥΑ και ότι έχουν εξετασθεί και εξαντληθεί όλες οι δυνατότητες που παρέχονται από τις παραγράφους Α και Β του άρθρου 2 της κ.υ.α., ήτοι η πραγματοποίηση της μεταφοράς με την δημόσια αστική συγκοινωνία ακόμη και με προσπάθεια τροποποιήσεως των ήδη υφισταμένων δρομολογίων κατόπιν αιτήσεως στην Περιφέρεια, ή με την σύσταση γραμμών δημοτικής, διαδημοτικής ή υπεραστικής συγκοινωνίας διά της συνάψεως συμβάσεων παραχωρήσεως δημόσιας υπηρεσίας με τους φορείς συγκοινωνιακού έργου (άρθρο 19 του ν. 2963/2001), άλλως με την χρήση ιδίων μεταφορικών μέσων βάσει της παρ. Β του άρθρου 2 της κ.υ.α.. 4) Η προσφυγή στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την αιτιολογία της κηρύξεως αγόνου του διαγωνισμού είναι μη νόμιμη, δοθέντος ότι στην περίπτωση αυτή η διαδικασία της διαπραγματεύσεως συνέχεται άμεσα με τον προηγηθέντα αυτής διαγωνισμό, με συνέπεια η μη νομιμότητα της υποκείμενης διαγωνιστικής διαδικασίας να καθιστά για τους ανωτέρω λόγους παρακολουθηματικά παράνομη στο σύνολό της και τη συγκεκριμένη διαδικασία. Ούτε δύναται η επίκληση επείγουσας ανάγκης και η επικαλούμενη έλλειψη υπαιτιότητας του Δήμου για την μη (παραδεκτή) κατάθεση προσφορών για τα 138 από τα 157 δρομολόγια να αποτελέσει λόγο αυτοτελώς δικαιολογητικό της προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, καθόσον η κατά τα ανωτέρω πραγματοποίηση πλημμελούς διαγωνιστικής διαδικασίας είναι εξ’ ορισμού ασύμβατη με την έλλειψη ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και την πρόκληση του κατεπείγοντος χαρακτήρα της προς κάλυψη ανάγκης και αν είχαν τηρηθεί πλήρως οι επιβαλλόμενες διατυπώσεις νομιμότητας μπορεί να είχαν κατατεθεί παραδεκτές προσφορές και για τα συγκεκριμένα δρομολόγια.

«Μελέτη – κατασκευή» του έργου «Μέγαρο Χορού ...» (...)Επειδή, κατά τα εκτεθέντα στην έκτη και έβδομη σκέψη, πιθανολογείται σοβαρώς ότι μη νομίμως εχώρησε ο αποκλεισμός της αιτούσης από την διαδικασία του επίμαχου διαγωνισμού. Αντιθέτως, δεν πιθανολογείται σοβαρώς, κατά τα εκτιθέμενα στην όγδοη και ένατη σκέψη, ότι μη νομίμως θεωρήθηκε ως παραδεκτώς υποβληθείσα η προσφορά της παρεμβαινούσης κοινοπραξίας. Πρέπει, επομένως, να γίνει εν μέρει δεκτή η κρινομένη αίτηση και να ανασταλεί, μέχρις εκδόσεως αποφάσεως επί της αιτήσεως ακυρώσεως, την οποία οφείλει να ασκήσει η αιτούσα προς διατήρηση του χορηγουμένου ήδη ασφαλιστικού μέτρου (βλ. άρθρο 3 παράγραφος 7 του Ν. 2522/1997), η εκτέλεση της προσβαλλομένης, ... πράξεως της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου …, με την οποία αποκλείσθηκε τελικώς η αιτούσα από τη διαγωνιστική διαδικασία, ώστε η τελευταία να δυνηθεί να μετάσχει στα επόμενα στάδια του διαγωνισμού, αποκλειομένης μόνον της εκδόσεως πράξεως κατακυρώσεως στην αιτούσα του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Οίκοθεν νοείται ότι, εφ’ όσον, κατά τα εκτεθέντα, πιθανολογείται σοβαρώς ότι ο αποκλεισμός της αιτούσης από τη διαγωνιστική διαδικασία δεν εχώρησε νομίμως, η αναθέτουσα αρχή έχει την ευχέρεια, εφ’ όσον κρίνει τούτο ενδεδειγμένο, να επανεξετάσει το ζήτημα και να εκδώσει, προ της ασκήσεως και εκδικάσεως της προμνησθείσης αιτήσεως ακυρώσεως, νέα επί του ζητήματος τούτου εκτελεστή πράξη (...), προβαίνοντας νομίμως, από του σημείου εκείνου και εφεξής, σε πρόοδο της διαδικασίας του διαγωνισμού. Διά ταύτα Δέχεται εν μέρει την υπό κρίση αίτηση, ήτοι κατά το μέρος που αφορά στον αποκλεισμό της αιτούσης από τη διαγωνιστική διαδικασία. Διατάσσει τα διαλαμβανόμενα στο αιτιολογικό της παρούσης ασφαλιστικά μέτρα. Απορρίπτει την υπό κρίση αίτηση κατά το μέρος που αμφισβητείται η νομιμότητα της συμμετοχής της παρεμβαινούσης κοινοπραξίας στη διαγωνιστική διαδικασία. 

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπόψη ότι κατά της ελεγχόμενης φάσης της διαδικασίας του διαγωνισμού δεν έχουν ασκηθεί ενστάσεις ή άλλα ένδικα μέσα .., το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων σε αυτό στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία ανάθεσης της μεταφορά των μαθητών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Νομού...........για το χρονικό διάστημα από 1.1.2009 έως 30.6.2009, μέχρι και την ως άνω έγκριση του αποτελέσματος του υπό κρίση διαγωνισμού. Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι οι επόμενες φάσεις της διαδικασίας για τη σύναψη των οικείων συμβάσεων .., καθώς και τα σχέδια σύμβασης, πριν την υπογραφή τους, πρέπει να διαβιβαστούν για έλεγχο νομιμότητας στο Ελεγκτικό Συνέδριο. 

Ελεγχος νομιμότητας του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση, από το Δήμο ..-.., της υπηρεσίας «Διαχείριση απορριμμάτων Δήμου ..-.. (..) Επί της ελεγχόμενης διαδικασίας το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι η ως άνω τροποποίηση της διακήρυξης που δημοσιεύθηκε στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συγκεκριμένα, της απαίτησης αυτής «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία τριετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» σε «Να έχει διαχειριστεί κατά την τελευταία πενταετία τουλάχιστον 12 000 t ΑΣΑ» συνιστά ουσιώδη τροποποίηση των όρων της, δεδομένου ότι αφορά στην τεχνική ικανότητα των υποψηφίων αναδόχων, τυχόν δε ύπαρξη απόκλισης από αυτήν θα σήμαινε, κατά την ίδια διακήρυξη, απόρριψη της προσφοράς. Συνακόλουθα, μη νομίμως για την ουσιώδη αυτήν τροποποίηση δεν τηρήθηκε το προβλεπόμενο ελάχιστο χρονικό διάστημα μεταξύ της αποστολής της προς δημοσίευση και διενέργειας του διαγωνισμού, δεδομένου ότι δημοσιεύθηκε στις 19.1.2016, ήτοι μόλις έξι (6) ημέρες πριν την ημερομηνία υποβολής των προσφορών στις 25.1.2016, χωρίς ανάλογη παράταση της προθεσμίας κατάθεσής τους, Η μη τήρηση των εν λόγω διατυπώσεων δημοσιότητας συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, η οποία καθιστά πλημμελή την περαιτέρω διαγωνιστική διαδικασία, ενόψει, μάλιστα, του γεγονότος ότι στην προκειμένη περίπτωση υποβλήθηκε προσφορά από μόλις μία (1) επιχείρηση, στην οποία και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού, και κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.  Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/26/2017 

Κύρωση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου «Μεταφορά Μαθητών για το σχολικό έτος 2012-2013 (Α΄ 171)», μεταφορά αρμοδιότητας στις Περιφέρειες και άλλες διατάξεις.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως υποκαταστάθηκε η φερομένη ως δικαιούχος εταιρία στα δικαιώματα της «...», που είχε αναδειχθεί ανάδοχος του σχετικού διαγωνισμού για τα  είδη του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος,  καθόσον η υποκατάσταση αυτή  δεν προβλέπεται από τις κείμενες περί προμηθειών διατάξεις και συνιστά παραβίαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της διαφάνειας των διαδικασιών. Η ανωτέρω μεταβολή δεν δικαιολογείται ούτε από το γεγονός ότι η νόμιμη ανάδοχος διέκοψε την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητάς της στην Ελλάδα ούτε από το ότι η φερομένη ως δικαιούχος ανέλαβε να προμηθεύσει στην αναθέτουσα αρχή τα ίδια υλικά, ως αποκλειστική αντιπρόσωπος προώθηση  των προϊόντων ... Τούτο, διότι  αφενός η νέα ανάδοχος δεν συμμετείχε στη διαγωνιστική διαδικασία προκειμένου να διαπιστωθεί ότι πληροί όλους τους προβλεπόμενους από την οικεία διακήρυξη όρους παραδεκτής συμμετοχής, όπως οι λοιποί διαγωνιζόμενοι, αφετέρου διότι τέτοια υποκατάσταση δεν προβλέπεται, κατά τα προαναφερθέντα, από διάταξη νόμου.

Σίτιση φοιτητών..Η ως άνω ασάφεια δε των όρων της διακήρυξης πλήττει ουσιωδώς το κύρος αυτής, συμπαρασύροντας ολόκληρη την επακολουθήσασα διαγωνιστική διαδικασία, καθόσον ανάγεται σε πλημμέλεια αφορώσα ένα ουσιώδες στοιχείο της εκτέλεσης των επίμαχων υπηρεσιών και συγκεκριμένα της οικονομικής επιβάρυνσης που τελικά θα επωμιστεί ο ανάδοχος ή η αναθέτουσα αρχή κατά την εκτέλεση της σύμβασης. Πέραν των ανωτέρω, ο όρος 13, από την εφαρμογή του οποίου γεννάται μία πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του φορέα, είναι μη νόμιμος για τον πρόσθετο λόγο ότι από το πλέγμα των κείμενων διατάξεων συνάγεται ότι στην ορισθείσα με την Φ.547452/Β3/9.5.2007 Κ.Υ.Α. τιμή του σιτηρεσίου ενσωματώνονται όλες οι δαπάνες που αντιστοιχούν στο κόστος παραγωγής και διάθεσης των γευμάτων..Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης για την εκτέλεση της υπηρεσίας σίτισης φοιτητών του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος … κατά το χρονικό διάστημα από 1.9.2015 έως και 31.12.2018.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/6634/2015

Επιλογή προμηθευτών υγειονομικού – φαρμακευτικού υλικού:.. ζητείται η ανάκληση της 67/2017 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. παρίσταται μη νόμιμος ο αποκλεισμός τους από την περαιτέρω διαδικασία οικονομικής αξιολόγησης για τα είδη αυτά, εξαιτίας του οποίου αφενός μεν, η αντίστοιχη προσφορά της «....» φέρεται ως η μοναδική, αφετέρου δε, αλλοιώθηκε τελικώς το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με τη μη αποσφράγιση και μη αξιολόγηση πλειόνων οικονομικών προσφορών για τα ίδια υλικά, κατά τα βασίμως αναφερόμενα στην προσβαλλόμενη πράξη. Και τούτο διότι, ούτε από τη διακήρυξη, ούτε από την κείμενη νομοθεσία εν γένει, καταλείπεται διακριτική ευχέρεια στην Αναθέτουσα Αρχή να ζητήσει τη συμπλήρωση νομίμως υποβληθέντων δικαιολογητικών μόνο για ορισμένα αυθαιρέτως επιλεγμένα είδη. Η επίκληση δε του δημοσίου συμφέροντος, η εξυπηρέτηση του οποίου είναι άλλωστε ο σκοπός στον οποίο κατατείνουν όλες οι δημόσιες συμβάσεις δεν δικαιολογεί άνευ ετέρου την έγκριση από το Ελεγκτικό Συνέδριο της υπογραφής μη νομίμων συμβάσεων στην διαδικασία σύναψης των οποίων εμφιλοχώρησαν κατά την κρίση του αρμόδιου δικαστικού σχηματισμού ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες οι οποίες πλήττουν τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ισότιμης μεταχείρισης των υποψηφίων αναδόχων. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή και να ανακληθεί η 67/2017 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου