ΠΑΡΟΧΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με δεδομένα τα πραγματικά αυτά περιστατικά και σύμφωνα με τις προπαρατεθείσες διατάξεις και σκέψεις οι ως άνω καταρτισθείσες συμβάσεις, με το περιγραφέν αντικείμενο, φέρουν το χαρακτήρα σύμβασης παροχής ανεξάρτητων υπηρεσιών και όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, δεδομένου ότι αφενός μεν οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών από πρόσωπα με την ανάλογη γνωστική ικανότητα και ειδίκευση και όχι στην επίτευξη ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος, αφετέρου δε οι εκτελούμενες υπηρεσίες συνίστανται μεν στο σύνολο της οργάνωσης των συγκεκριμένων τομέων δράσης του νομικού προσώπου, δεν εξαντλούνται όμως με την πάροδο του χρόνου της σύμβασης, αλλά συνδέονται με τη διαρκή λειτουργία των μουσείων. Συνεπώς, για τη σύναψη των επίμαχων συμβάσεων δεν χρειαζόταν η τήρηση της προβλεπόμενης στις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 2527/1997 διαδικασίας, η οποία πρέπει να τηρηθεί για τη σύναψη σύμβασης μίσθωσης έργου. Ως εκ τούτου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος και εφόσον δεν συντρέχει άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης, τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.

H καταρτισθείσα σύμβαση, με αντικείμενο την ανάπτυξη ολοκληρωμένου σχεδίου κυκλοφοριακών παρεμβάσεων στο κέντρο της πόλης της, φέρει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών κατά την έννοια του ν. 3316/2005 κι όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, δεδομένου ότι αφενός μεν οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών από πρόσωπο με εξειδικευμένες γνώσεις κι όχι σ’ αυτό καθ’ εαυτό το αποτέλεσμα που έχει συμφωνηθεί, αφετέρου δε οι εκτελούμενες υπηρεσίες συνίστανται ακριβώς στην εκπόνηση κυκλοφοριακής μελέτης, όπως προκύπτει τόσο από το περιεχόμενο της συναφθείσας από 1.2.2008 σύμβασης όσο και από το περιεχόμενο αυτής της ίδιας της συνταχθείσας μελέτης. Περαιτέρω, όμως, η απευθείας ανάθεση της επίμαχης μελέτης δεν είναι νόμιμη, διότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης.

Διάκριση σύμβασης έργου απο την παροχή ανεξάρτητων υπηρεσιών.Καταρτισθείσα σύμβαση που φέρει το χαρακτήρα μίσθωσης ανεξάρτητων υπηρεσιών κι όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, με αποτέλεσμα να μην τίθεται ζήτημα τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2527/1997, δεδομένου ότι οι συμβαλλόμενοι δεν απέβλεψαν στην εκτέλεση συγκεκριμένου έργου αλλά στην παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου, από προσωπικό με εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις, για τη διαρκή υποστήριξη και παροχή συμβουλών στο νοσοκομείο αναφορικά με την ομαλή λειτουργία των εγκαταστάσεών του και τη ρύθμιση των λοιπών ως άνω τεχνικών ζητημάτων. Η παροχή δε των υπηρεσιών αυτών, στις οποίες απέβλεψαν τα μέρη, ως ενέργεια και όχι ως αποτέλεσμα, χαρακτηρίζεται από συνέχεια, σε αντίθεση με την περίπτωση σύναψης σύμβασης για την εκτέλεση ορισμένου έργου, η πραγμάτωση του οποίου θα επέφερε και τη λύση της μεταξύ τους σχέσης.Νόμιμη

Μελέτη στατικής και τοπογραφικής αρχιτεκτονικής(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι διενεργήθηκε βάσει των διατάξεων που διέπουν την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών και όχι βάσει των διατάξεων του ν. 3316/2005, καθόσον αφενός μεν οι ανατεθείσες εργασίες, όπως αυτές περιγράφονται στις οικείες τεχνικές εκθέσεις, αφορούσαν σε εκπόνηση αρχιτεκτονικής και στατικής μελέτης, αντίστοιχα, σε συνδυασμό με παροχή υπηρεσιών που συνδέονταν με τη διαδικασία εκπόνησης μελέτης τεχνικού έργου, και απέβλεπαν στην υποστήριξη της τεχνικής υπηρεσίας του πρώην Δήμου ...... (ήδη Δήμου ......) για την ασφαλή κατασκευή του έργου της συντήρησης του διατηρητέου μνημείου του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου από άποψη αρχιτεκτονικής αποκατάστασης και στατικής υποδομής, αφετέρου δε οι συμβαλλόμενοι απέβλεψαν στην παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών από πρόσωπα με εξειδικευμένες γνώσεις (η παροχή των αναδόχων συνίστατο στην επίτευξη ενός αποτελέσματος ως αντικείμενο συγκεκριμένης δραστηριότητας), γεγονότα που εντάσσουν τις ανωτέρω υπηρεσίες εννοιολογικά στις σύνθετες συμβάσεις (εκπόνηση μελέτης και παροχή συναφών υπηρεσιών) του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 3316/2005 και όχι στις λοιπές υπηρεσίες που διενεργούνται κατ' ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων περί προμηθειών(...)

Παροχή υπηρεσιών υλοποίησης δράσης (διοικητικές δαπάνες) (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες δεν υπάγονται στην έννοια της μελέτης του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, διότι, ούτε εντάσσονται εννοιολογικά σε κάποια από τις αναφερόμενες στο άρθρο 2 παρ. 2 του ίδιου ως άνω νόμου κατηγορίες μελετών, ούτε συνδέονται με τη διαδικασία παραγωγής τεχνικού έργου ή επέμβασης σε αυτό. Περαιτέρω, δεν πληρούνται τα κριτήρια για την υπαγωγή τους στην έννοια της παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/20015, αφού, δεν αφορούν σε υπηρεσίες υποστηρικτικές σχετικές με την προετοιμασία της ανάθεσης, την ανάθεση καθ’ εαυτή και την εκτέλεση μελέτης ή έργου, και δεν συνδέονται με τη σύνταξη τευχών δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, ούτε με τον έλεγχο και την επίβλεψη έργου ή μελέτης, ούτε, τέλος, με την υποστήριξη της Υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας. Αντιθέτως, με την επίμαχη σύμβαση ο Δήμος αποβλέπει στην υποστήριξή του μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών από τον ανάδοχο στο πλαίσιο της υλοποίησης του προμνησθέντος επιχειρησιακού προγράμματος. Ως εκ τούτου, οι ανατεθείσες υπηρεσίες, όπως αυτές περιγράφονται και στην τεχνική μελέτη, δεν συνδέονται άμεσα με την εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου, αλλά με την παροχή υπηρεσιών υποστήριξης των Υπηρεσιών του Δήμου από τεχνικό σύμβουλο για την παρακολούθηση υλοποίησης, την τήρηση στοιχείων, τον εντοπισμό προβλημάτων, τον συντονισμό και έλεγχο εργασιών και την πιστοποίηση εργασιών, απορριπτομένου, συνεπώς, ως αβασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας. Ωστόσο, βασίμως προβάλλει η Αναπληρώτρια Επίτροπος με τον δεύτερο λόγο διαφωνίας της, ότι οι ανατεθείσες εργασίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Προγραμματισμού και Διαφάνειας της Διεύθυνσης Προγραμματισμού, Διαχείρισης Ανθρωπίνου Δυναμικού και Υποστήριξης Αιρετών Οργάνων του Δήμου, όπως αυτά αναλυτικώς περιγράφονται στις διατάξεις του Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας που προπαρατέθηκαν, ο δε Δήμος αορίστως ισχυρίζεται ότι οι Υπηρεσίες του δεν είναι επαρκώς στελεχωμένες για την υποστήριξη του εν λόγω έργου, δεδομένου ότι ναι μεν στο αρμόδιο Τμήμα υπηρετούν δύο υπάλληλοι, πλην όμως, στη Διεύθυνση στην οποία αυτό υπάγεται υπηρετούν ακόμη επτά υπάλληλοι οι οποίοι δύνανται, με απόφαση του Δημάρχου, να συνδράμουν στην εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών. Εξάλλου, δεν αποδεικνύονται από τον Δήμο ούτε οι ιδιαίτερες απαιτήσεις της εν λόγω σύμβασης, ούτε συγκεκριμένες ελλείψεις στη στελέχωση των υπηρεσιών του, που να καθιστούν αδύνατη ή δυσχερή την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών από το υπηρετούν προσωπικό, ενώ, περαιτέρω, δεν προκύπτει η επικαλούμενη προστιθέμενη αξία στην οποία οδηγεί η ανάθεση. Άλλωστε, όλως αορίστως προβάλλεται ότι «οι λοιπές υπηρεσιακές αρμοδιότητες των υπηρετούντων» στην εν λόγω Διεύθυνση εμποδίζουν την ενασχόληση με τις ανατεθείσες υπηρεσίες, ενώ ελλείπει οποιαδήποτε τεκμηρίωση της ειδικής εμπειρίας των στελεχών της εταιρείας που επιλέχθηκε από τον Δήμο για την εκτέλεση των επίμαχων υπηρεσιών. Επομένως μη νομίμως ανατέθηκε η εκτέλεση των ανωτέρω υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία, ο δε σχετικός λόγος διαφωνίας πρέπει να γίνει δεκτός.

Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Οργανισμό σε ανώνυμη εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης των κτιρίων του, σε εκτέλεση σύμβασης, καθόσον: α) μη νομίμως αποτέλεσε νομική βάση για τη σύναψη της ανωτέρω σύμβασης παροχής υπηρεσιών η διάταξη του άρθρου 25 παρ. 4 περ. β΄ του π.δ. 60/2007, προεχόντως για το λόγο ότι η διάταξη αυτή δεν τυγχάνει εφαρμογής, σύμφωνα με το άρθρο 20 του ίδιου π.δ., στις περιπτώσεις δημοσίων συμβάσεων με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών του Παραρτήματος IIΒ, όπως εν προκειμένω οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης και β) μη νομίμως ανατέθηκαν οι ανωτέρω υπηρεσίες με την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης χωρίς τη δημοσίευση προκήρυξης, διότι δεν προκύπτει ότι συντρέχει οποιαδήποτε προϋπόθεση του άρθρου 133 παρ. 3 εδ. στ΄ του ν. 4270/2014 (ΦΕΚ Α΄ 143/2014), δεδομένου ότι, ανεξαρτήτως του αν η διάταξη αυτή εφαρμόζεται στα ν.π.δ.δ., σε κάθε περίπτωση, οι ανατεθείσες υπηρεσίες φύλαξης δεν αποτελούν παρόμοιες υπηρεσίες στο πλαίσιο συνέχισης ή συμπλήρωσης της αρχικής σύμβασης, αλλά αντικείμενο μιας νέας σύμβασης.

Υπηρεσίες – εργασίες διάφορες: Μη νόμιμη η καταβολή δαπάνης, από Δήμο, σε ιδιωτική εταιρεία για την εκτέλεση μέρους της σύμβασης «Τεχνική Βοήθεια για τα εκτελούμενα έργα ΕΣΠΑ», καθόσον οι ανατεθείσες υπηρεσίες αφορούν στην παροχή εξειδικευμένων γνώσεων πολιτικού μηχανικού, ο οποίος οφείλει να προβεί στην παρακολούθηση των έργων που έχουν ενταχθεί και χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ και αποτελούν αντικείμενο σύμβασης  παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ.2 εδ. β΄  του ν. 3316/2005, για τη νόμιμη δε ανάθεση αυτών, έπρεπε να τηρηθεί   η προβλεπόμενη από τις διατάξεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 3316/2005  και όχι η διαδικασία. του π.δ.28/1980 και του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, που αφορά την ανάθεση των απλών υπηρεσιών.

Μελέτες - Υπηρεσίες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε αχιτέκτονα μηχανικό – τεχνικό σύμβουλο σε εκτέλεσης σύμβασης, για το έργο ‘Μελέτη Βρεφονηπιακού Σταθμού …..», καθόσον οι ανωτέρω υπηρεσίες εντάσσονται εννοιολογικά στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2β΄ του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α΄ 85/2005), καθόσον προσιδιάζουν σε «υπηρεσίες αρχιτέκτονα, υπηρεσίες μηχανικού και ολοκληρωμένες υπηρεσίες μηχανικού», «υπηρεσίες πολεοδομικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου» και «συναφείς υπηρεσίες παροχής επιστημονικών και τεχνικών συμβουλών» και συνεπώς μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας, χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία διαγωνισμού του ν. 3316/2005 και συντρέχουν οι προϋποθέσεις που τίθενται με τον ίδιο νόμο για την εξαιρετική προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προεκτέθηκαν στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω καταρτισθείσα σύμβαση φέρει το χαρακτήρα μίσθωσης ανεξαρτήτων υπηρεσιών και όχι σύμβασης μίσθωσης έργου, με αποτέλεσμα να μην τίθεται ζήτημα τήρησης της διαδικασίας του άρθρου 6 του ν. 2527/1997, απορριπτομένου του περί αντιθέτου λόγου διαφωνίας ως ερειδόμενου επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης. Και τούτο διότι τα συμβαλλόμενα μέρη δεν απέβλεψαν στην εκτέλεση συγκεκριμένου έργου, αλλά στην παροχή των ανωτέρω υπηρεσιών συμβουλευτικής υποστήριξης - διερεύνησης χρηματοδοτικών δυνατοτήτων και προετοιμασίας φακέλων για την ένταξη νέων κοινωφελών δομών σε συγχρηματοδοτούμενα ευρωπαϊκά ή εθνικά προγράμματα, από τη φερόμενη ως δικαιούχο σύμβουλο επιχειρήσεων, κάτοχο εξειδικευμένων γνώσεων, για τη διαρκή παρακολούθηση των ως άνω προγραμμάτων και την ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων της κοινωφελούς επιχείρησης, προκειμένου να διασφαλιστεί η χρηματοδότηση για όλους τους τομείς δράσης της και την επίτευξη των σκοπών της. Τούτων έπεται ότι, η παροχή των υπηρεσιών αυτών, στις οποίες απέβλεψαν τα μέρη, ως ενέργεια και όχι ως αποτέλεσμα, χαρακτηρίζεται από συνέχεια, σε αντίθεση με την περίπτωση σύναψης σύμβασης για την εκτέλεση ορισμένου έργου, η πραγμάτωση του οποίου θα επέφερε και τη λύση της μεταξύ τους σχέσης.(..)Ως εκ τούτου και λαμβανομένης προσέτι υπόψιν της φύσης των ως άνω υπηρεσιών, για την υλοποίηση των οποίων απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, με συνέπεια να εκφεύγουν των συνήθων καθηκόντων του υπηρετούντος προσωπικού της ως άνω Κοινωφελούς Επιχείρησης – πολλώ δε μάλλον ενόψει και της υποστελέχωσης αυτής, στη Διεύθυνση Διοικητικού/Οικονομικού της οποίας υπηρετεί ως μόνιμο προσωπικό μόνο ο Διευθυντής της – .., η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη παρίσταται νόμιμη και αυτό πρέπει να θεωρηθεί.

Ανάθεση υπηρεσιών συμβούλου: ..Με δεδομένα αυτά οι ανατεθείσες με την από 1.8.2018 σύμβαση υπηρεσίες δεν συμπίπτουν με τις προηγουμένως ανατεθείσες στον ίδιο ανάδοχο, με την από 2.11.2017 σύμβαση. Ωστόσο, η ελεγχόμενη ανάθεση είναι μη νόμιμη, καθόσον οι υπηρεσίες που ανατέθηκαν με την από 1.8.2018 σύμβαση ανήκουν στις αρμοδιότητες του Διευθυντή και στα καθήκοντα του υπηρετούντος προσωπικού στο Γραφείο εκτέλεσης έργων, στην Τεχνική Υπηρεσία και στη Διοικητική και Οικονομική Υπηρεσία. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη ότι η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της από 2.11.2017 σύμβασης είχε ανατεθεί κατά το προηγούμενο έτος στο φερόμενο ως δικαιούχο με την αιτιολογία της έλλειψης προσωπικού και η εντελλόμενη δαπάνη θεωρήθηκε, τα όργανα της ... δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των προαναφερθεισών διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην ελεγχόμενη ανάθεση.Κατ’ ακολουθία, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη αλλά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.