ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:..ζητείται η ανάκληση της 545/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει, κατ’ αποδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι ο Κανονισμός Ανάθεσης και Εκτέλεσης Έργων (Κ.Α.Ε.Ε.) της αιτούσας δεν καταλείπει κενό ως προς το ζήτημα της συγκρότησης των Επιτροπών Διαγωνισμού, ώστε να εφαρμόζεται συμπληρωματικά η νομοθεσία δημοσίων έργων, καθώς σύμφωνα με τη ρύθμιση του άρθρου 16 του Κ.Α.Ε.Ε. τόσο ο αριθμός όσο και τα πρόσωπα των επιτροπών ορίζονται κατά απόλυτη διακριτική ευχέρεια από την εταιρεία, πρακτική που τηρείται άλλωστε πάγια, χωρίς ποτέ στο παρελθόν να έχει ανακύψει πρόβλημα στο διενεργούμενο από το Ελεγκτικό Συνέδριο προσυμβατικό έλεγχο ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον υφίσταται έστω και ένας βάσιμος λόγος μη νομιμότητας της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης του επίμαχου έργου, η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος για την άσκησή της παραβόλου.

Βελτίωση και Συντήρηση Οριζόντιας και Κατακόρυφης Σήμανσης του Ε.Ο.Δ.(...) Με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ανάκληση της 15/2012 πράξης του Αναπληρωτή Επιτρόπου στην 1η Υπηρεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου Νομού ....., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου συμβάσεως μεταξύ της Περιφέρειας ..... και της εργοληπτικής επιχείρησης  «.........»  με αντικείμενο το έργο «Βελτίωση και Συντήρηση του Ε.Ο.Δ. ...."Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι με τον ειδικό, ιδρυτικό και οργανωτικό του θεσμού της Νομαρχιακής Αυτοδιοικήσεως νόμο 2218/1994, η Νομαρχιακή Επιτροπή κατέστη αποκλειστικώς αρμόδια για τη διεξαγωγή κάθε είδους διαγωνισμών για την εκτέλεση δημοσίων έργων στη χωρική αρμοδιότητα της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ασκώντας τις αρμοδιότητες της Προϊσταμένης Αρχής, στις οποίες περιλαμβανόταν ο καθορισμός των όρων των σχετικών διαγωνισμών, η κατάρτιση των διακηρύξεων, η έγκριση των τευχών δημοπράτησης, η συγκρότηση των επιτροπών διενέργειας, η κρίση επί των υποβαλλομένων ενστάσεων και η κατακύρωση των αποτελεσμάτων των δημοπρασιών (βλ. VI Τμ. ΕΣ απ. 2492, 2444/2012, 3204/2011). Εξάλλου, μετά την έναρξη της ισχύος του ν. 3852/2010 και την ανάθεση της άσκησης  των σχετικών με την εκτέλεση δημοσίων έργων αρμοδιοτήτων στις Περιφέρειες (1.7.2011), οι εν λόγω αρμοδιότητες περιήλθαν στην Οικονομική Επιτροπή της οικείας Περιφέρειας. Περαιτέρω, οι αρμοδιότητες των τεχνικών υπηρεσιών, των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και ήδη Περιφερειών, στο πλαίσιο των διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων έργων, προσδιορίζονται ειδικότερα με τις προαναφερόμενες διατάξεις του π.δ. 186/1996,  χωρίς να άπτονται των αποφασιστικών αρμοδιοτήτων της Νομαρχιακής Επιτροπής των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, ήδη της Οικονομικής Επιτροπής των Περιφερειών. Κατά συνέπεια στα επιμέρους υπηρεσιακά τεχνικά όργανα των φορέων αυτών της Περιφέρειας καταλείπονται αρμοδιότητες μόνο προπαρασκευαστικές των αποφασιστικών οι οποίες είναι αναγκαίες κατά τις διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως αντίστοιχα κατά το στάδιο της κατασκευής των έργων, η από τεχνικής απόψεως εποπτεία τους. (...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο πρώτος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός αφού στην προκειμένη περίπτωση η οριζόντια και κάθετη σήμανση του οδικού δικτύου συνδέεται απόλυτα με το κύριο «πράγμα», που είναι το οδικό δίκτυο, καθώς εξασφαλίζει την επίτευξη του προορισμού του, που είναι η ασφαλής κυκλοφορία, χωρίς την ύπαρξη της οποίας αλλοιώνεται και αυτός ο ίδιος ο προορισμός του.Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει ομοίως δεκτός ως βάσιμος, καθώς, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙV, αρμοδίως η Οικονομική Επιτροπή με την 80/14.3.2012 απόφασή της ενέκρινε τη διακήρυξη του διαγωνισμού, όπως οι αναλυτικοί όροι και τα επιμέρους τεύχη της σε σχέδιο είχαν συνταχθεί και θεωρηθεί από τα αρμόδια καθ' ύλη υπηρεσιακά όργανα της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, ήδη από τον Φεβρουάριο του έτους 2012. Δεν ασκεί, δε, έννομη επιρροή το γεγονός ότι ο Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας, στο πλαίσιο εκτέλεσης της ανωτέρω απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής, υπέγραψε, με την 30919/13130/2.4.2012 πράξη του, εκ νέου τη διακήρυξη και τα συνοδεύοντα αυτή τεύχη δημοπράτησης. Εξάλλου, ο ορισμός της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας ..... ως προϊσταμένης αρχής στη διακήρυξη του διαγωνισμού δεν συνεπάγεται τροποποίηση των νομοθετικών διατάξεων με τις οποίες καθορίζονται οι αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής ως αποφασίζοντος οργάνου (η οποία, άλλωστε, έλαβε το σύνολο των αποφάσεων στην προκειμένη διαγωνιστική διαδικασία), αντίθετα, κατά τη σαφή διατύπωσή του, ετέθη ώστε να προλαμβάνει αμφιβολίες των διαγωνιζομένων ως προς το υπηρεσιακό όργανο στο οποίο μπορούσαν να απευθύνονται κατά την εξέλιξη του διαγωνισμού. Τέλος, ως προς τον τρίτο λόγο ανάκλησης το Τμήμα κρίνει ότι ορθά ο Επίτροπος ερμήνευσε τις σχετικές διατάξεις, όπως εκτέθηκε ανωτέρω στη σκέψη IV. Πλην, σύμφωνα με το παρόν σύστημα διενέργειας των διαγωνισμών δημοσίων έργων, όταν ως κριτήριο για την ανάθεση της σύμβασης επιλέγεται η χαμηλότερη τιμή, η Επιτροπή Διαγωνισμού απλώς ελέγχει την πληρότητα των τυπικών δικαιολογητικών συμμετοχής των υποψηφίων αναδόχων και καταγράφει τις προσφερόμενες τιμές, χωρίς να προβαίνει σε υποκειμενικές εκτιμήσεις. Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση, τα μέλη της Επιτροπής Διαγωνισμού ορίστηκαν έπειτα από δημόσια κλήρωση, δεν ασκήθηκαν ενστάσεις επί της διαγωνιστικής διαδικασίας, το δε αποτέλεσμα του διαγωνισμού εγκρίθηκε από την αρμόδια προϊσταμένη αρχή. Εν όψει όλων αυτών, η ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια στη σύνθεση της Επιτροπής Διαγωνισμού, δεν συνιστά από μόνη της ουσιώδη νομική πλημμέλεια διακωλυτική της υπογραφής του οικείου σχεδίου σύμβασης (Αποφ. VI Tμ. 1258/2011, 1131, Τμ. Μειζ. Συνθ. 894, 896/2012). Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την από 25.7.2012 αίτηση της Περιφέρειας ...... Ανακαλεί την 15/2012 πράξη του Επιτρόπου στην 1η Υπηρεσία του Ελεγκτικού Συνεδρίου Νομού ......

Κατά συνέπεια, η υποχρέωση της Διοίκησης να εκδώσει εκτελεστή διοικητική πράξη, πλήρως αιτιολογημένη, κατά την οποία να βεβαιώνει ότι δεν επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις που έχει το έργο στο περιβάλλον δεν καλύπτεται από το εν λόγω έγγραφο, το οποίο δεν αποτελεί την κατά τα ανωτέρω εκτελεστή διοικητική πράξη. Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξαρτήτως του ότι η 138047/2.6.2009 ΚΥΑ, που αφορά την παράταση ισχύος της 91099/15.5.1997 ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για το ως άνω έργο, εκδόθηκε μετά την δεκαοκτάμηνη εκπνοή ισχύος της αρχικής ΚΥΑ, ενώ το έγγραφο της αίτησης για την παράταση είχε υποβληθεί στις 27.3.2009 (αριθμ. πρωτ. 3008), δηλαδή δεκαπέντε περίπου μήνες μετά τη λήξη ισχύος της πρώτης ΚΥΑ. Παρά ταύτα, ενόψει του γεγονότος ότι τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής απευθύνθηκαν σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου να λάβουν τις σχετικές εγκρίσεις τόσο για το αρχικό έργο όσο και για την τροποποίησή του, εκδόθηκε δε το 138999/16.1.2004 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., κατά το χρόνο ισχύος της αρχικής 91099/15.5.1997 κοινής απόφασης των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε και Εμπορικής Ναυτιλίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, η 138047/2.6.2009 κοινή απόφαση των Υπουργών ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε και Εμπορικής Ναυτιλίας, με την οποία παρατάθηκε η ισχύς της πρώτης Κ.Υ.Α έγκρισης περιβαλλοντικών όρων μέχρι 31.12.2009, στην οποία αναφέρεται το ως άνω έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., καθώς και η ΑΠ οικ.48051/2342/Φ.ΛΙΜ/32/3.6.2009 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας περί έγκρισης εκτέλεσης του έργου «Λιμάνι Μαντουδίου (1η τροποποίηση)», στην οποία αναφέρεται, επίσης, το ως άνω έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., το Τμήμα άγεται στην κρίση, κατά παραδοχή σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των κρίσιμων διατάξεων τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής υπέλαβαν ότι δεν απαιτείται για τη νομιμότητα της ανάθεσης του έργου, η έκδοση από τη Διοίκηση εκτελεστής διοικητικής πράξης που να βεβαιώνει ότι δεν επέρχονται ουσιαστικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις επιπτώσεις που έχει το έργο στο περιβάλλον προκειμένου να εφαρμοσθούν και στη σχεδιαζόμενη επέκταση του έργου οι περιβαλλοντικοί όροι που έχουν αρχικώς εγκριθεί, εξαιτίας της έκδοσης των προαναφερθέντων εγγράφων.

Υπογραφή  υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης  1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Κατασκευή δευτερευόντων αγωγών ομβρίων περιοχής ...»:..ζητείται η ανάκληση της 438/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς, αν και με μερικώς διάφορη αιτιολογία, το Κλιμάκιο ερμήνευσε τις σχετικές διατάξεις, κρίνοντας ότι συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή της ελεγχόμενης σύμβασης, καθόσον δεν συντρέχουν εν προκειμένω έκτακτες και απρόβλεπτες περιστάσεις που να δικαιολογούν τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης και, συνεπώς, οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση λόγοι ανάκλησης πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Ομοίως, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο προβαλλόμενος με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής παρέμβαση ισχυρισμός περί μη αναγκαιότητας σύνταξης γεωτεχνικής μελέτης, καθόσον αυτός ερείδεται επί της αυθαίρετης συμπερασματικής κρίσεως ότι ακόμα και η πληρέστερη γεωτεχνική μελέτη θα ήταν ανεπαρκής, καθόσον δεν θα μπορούσε να αναδείξει τα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή ως οφειλόμενα σε απρόβλεπτες περιστάσεις....Ο δε προβαλλόμενος με την παρέμβαση ειδικότερος ισχυρισμός περί εφαρμογής των διατάξεων της περ. γ΄ της παρ. 5 του άρθρου 5 του ν. 3316/2005, πρέπει να απορριφθεί ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης βάσεως, καθόσον η διάταξη αυτή εφαρμόζεται προκειμένου η αναθέτουσα αρχή να εξευρίσκει τη νόμιμη διαδικασία για την προκήρυξη μελέτης που αφορά τα μικρά ή απλά ή χωρίς αβεβαιότητες έργα, χωρίς η ανάθεση των έργων αυτών να απαλλάσσεται καθ΄ οιονδήποτε τρόπο από τη διενέργεια μελέτης.Όμως, ενόψει των ιδιαιτέρως δυσχερών συνθηκών εκτέλεσης του έργου, της μικρής σε έκταση κλίμακας του αντικειμένου της συμπληρωματικής σύμβασης και του χαμηλού ύψους της δαπάνης αυτού σε σχέση με το συνολικό συμβατικό τίμημα και την αρχικώς προϋπολογισθείσα δαπάνη,  αλλά και ενόψει του γεγονότος ότι οι ανωτέρω εργασίες παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το έργο, καθίστανται απαραίτητες για την τεχνική εκτέλεση και ολοκλήρωση αυτού και συντελούν στην αρτιότητα και λειτουργικότητα αυτού, του οποίου, μάλιστα, έχει ήδη εκτελεσθεί ποσοστό 70%, το Τμήμα κρίνει ότι είναι, εν προκειμένω, κατ΄ εξαίρεση επιτρεπτή η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανακλήσεως και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 438/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αίτηση ανάκλησης της 26/2011 πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Οι λοιπές ανωτέρω ενδεικτικές εργασίες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διαγράμμισης δεν παρέχουν επαρκές έρεισμα για την υποστήριξη της έννοιας του εξειδικευμένου ως προς το τεχνικό προσωπικό και τα μέσα στην προκειμένη περίπτωση. Και τούτο διότι σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας, η έννοια της τεχνικής γνώσης έχει εξελιχθεί αντίστοιχα προς τη ραγδαία διεύρυνση των διατιθέμενων στην αγορά τεχνικών μέσων, με συνέπεια να απλοποιείται και να μην είναι εξειδικευμένο είδος ένα μεγάλο μέρος εργασιών που κατά το παρελθόν χωρίς τη χρήση τεχνολογικών μέσων είτε απαιτούσαν για την εκτέλεσή τους τεχνικές γνώσεις και ως εκ τούτου αντιμετωπίζονταν ως εξειδικευμένες είτε εκτελούνταν χειρωνακτικά από έμπειρους και εξειδικευμένους τεχνίτες. Έτσι, η χρήση διαγραμμιστικού μηχανήματος έχει διαδοθεί σε αντικατάσταση της χειρωνακτικής χάραξης προς διευκόλυνση των εργαζομένων και ταχύτερη διενέργεια των άνω εργασιών. Περαιτέρω, δεν προκύπτει ότι για τον έλεγχο της ποιότητας του υλικού διαγραμμίσεως απαιτούνται γνώσεις πέραν όσων οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει εμπειρικά σε συνδυασμό με τις πληροφορίες που αντλούνται από την αγορά και με αυτές που προκύπτουν από τις αντίστοιχες τεχνικές προδιαγραφές που ορίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες, καθώς τα υλικά διαγράμμισης διατίθενται έτοιμα προς χρήση, και ο χρήστης τους, δηλαδή το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που τα εφαρμόζει επί της οδού, δεν είναι παρασκευαστής τους, απλώς επιλέγει από τα διατιθέμενα στην αγορά προϊόντα το καταλληλότερο για τη ζητούμενη χρήση και επιβεβαιώνει ότι τα χαρακτηριστικά του ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής. Επιπροσθέτως για την ανάκληση της προσβαλλομένης πράξεως προβάλλεται ότι, μέχρι σήμερα στις εργολαβίες οδοποιΐας περιλαμβάνονται και εργασίες διαγράμμισης, Και αυτός ο ισχυρισμός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς το γεγονός ότι οι εργασίες διαγράμμισης εντάσσονται σε έργο οδοποιΐας, σημαίνει ότι όταν ως επιμέρους εργασίες ενσωματώνονται σε έργο οδοποιΐας, δηλαδή σε τεχνικό έργο, το παρακολουθούν ως τέτοιο, όχι ότι αυτοτελώς συνιστούν την έννοια του τεχνικού έργου, όπως αυτή προσδιορίζεται στο νόμο. Περαιτέρω, προβάλλεται ότι οι εργασίες διαγράμμισης περιλαμβάνονται στο επίσημο τιμολόγιο του ΥΠΕΧΩΔΕ για τα έργα οδοποιΐας. Και αυτός ο ισχυρισμός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος καθώς το εν λόγω τιμολόγιο έχει εκδοθεί με σκοπό την αναλυτική τιμολόγηση των έργων οδοποιΐας, ως εκ τούτου επιβάλλεται να περιέχει αναφορά στις επιμέρους αυτών εργασίες διαγράμμισης, ούτε το γεγονός αυτό, ωστόσο, συνεπάγεται το χαρακτηρισμό της διαγράμμισης καθεαυτής ως τεχνικού έργου. Επιπροσθέτως, με το υπόμνημά της η αιτούσα επικαλείται ότι από το περιεχόμενο της Δ14ε/6483/1995 «Έγκριση τιμολογίου εργαστηριακών και επι τόπου δοκιμών του Κ.Ε.Δ.Ε.» κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων ΄Εργων (Β΄ 124) και των ΔΜΕΟ/στ/οικ/0334/Φ.221/2004 «Συγκρότηση επιτροπής για τη σύνταξη τεχνικών οδηγιών που αφορούν τις διαγραμμίσεις οδοστρωμάτων» (Β΄ 222) και Δ9/13178/2004 «σύσταση επιτροπής εξακρίβωσης αιτιών αστοχίας σε διαγραμμίσεις» (Β΄ 1590) αποφάσεων του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων συνάγεται η ανάγκη εξειδικευμένων τεχνικών γνώσεων και ειδικών προδιαγραφών για την εργασία της διαγράμμισης. Ωστόσο, και ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθώς, αν και από τις ρυθμίσεις αυτές συνάγεται ότι για την πραγματοποίηση διαγραμμίσεως οδού απαιτείται η εφαρμογή τεχνικών προδιαγραφών ως προς τα χρησιμοποιούμενα υλικά, αυτό δεν σημαίνει άνευ ετέρου ότι οι τεχνικές προδιαγραφές είναι εξειδικευμένες, ως εκ τούτου δεν επιτρέπουν να τις προσεγγίσει επαγγελματίας που διαθέτει τα κατάλληλα μηχανικά μέσα ελέγχου  των υλικών και εμπειρία στην εκτέλεση συναφών εργασιών. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες διαγράμμισης δεν στοιχειοθετούν την έννοια του δημοσίου έργου του άρθρου 1 παρ. 3 του Κώδικα της νομοθεσίας των δημοσίων έργων, καθώς για την εκτέλεσή τους δεν απαιτείται η εφαρμογή ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων. Συνεπώς ορθώς, αν και με εν μέρει διαφορετική αιτιολογία, με την προσβαλλόμενη διαπιστώθηκε πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για τη σύναψη της οικείας σύμβασης λόγω της εφαρμογής των σχετικών με την ανάθεση δημοσίων έργων διατάξεων, ενώ επιβαλλόταν η εφαρμογή της διαδικασίας για την ανάθεση δημοσίων υπηρεσιών και ότι ως εκ τούτου κωλύεται η σύναψη του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος  λόγος διαφωνίας, ότι δηλαδή το επίμαχο έργο ενόψει του προϋπολογισμού μπορούσε να ανατεθεί νομίμως αποκλειστικά σε επιχειρήσεις των τάξεων   Α1, Α2 καθώς και της πρώτης τάξης του Μ.Ε.ΕΠ. και ότι, συνεπώς, είναι μη νόμιμη η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ., μεταξύ άλλων, στη 2η τάξη των οικοδομικών έργων, με συνέπεια να δικαιούται να αναλαμβάνει έργα προϋπολογισμού με ανώτατο όριο τα 1.500.000 ευρώ και κατώτατο τις 175.000 ευρώ, είναι νόμω αβάσιμος (..)Επομένως,  το εν λόγω μικρό δημοτικό έργο νομίμως, ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εργοληπτική επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ. στην κατηγορία των οικοδομικών έργων και, ως εκ τούτου, έχει την τεχνική επάρκεια για την κατασκευή του έργου αυτού.

Αποκατάσταση διατηρητέου κτιρίου:..επιδιώκεται η ανάκληση της 442/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με βάση τα ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη ότι στη σχετική από 10.1.2011 εισήγηση της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων προς το Συμβούλιο Δημοσίων Έργων ως προς την ανάγκη προσθήκης του επίμαχου όρου αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι: «3.4. Σε συγκεκριμένες κατασκευαστικές φάσεις του έργου, π.χ. δάπεδα, διάκοσμος τοίχων, ορόφων κ.λπ., παράλληλα με τις εργασίες της εργολαβίας, προβλέπεται η εκτέλεση εργασιών αποκατάστασης του διακόσμου από ειδικευμένους Συντηρητές Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης σύμφωνα με την μελέτη», το Τμήμα κρίνει ότι στο αντικείμενο του έργου περιλαμβάνονται μη συνήθεις επί οικοδομικών έργων κατηγορίες εργασιών, όπως η συντήρηση γύψινων και μεταλλικών διακοσμητικών στοιχείων που σχετίζονται με τον χαρακτηρισμό του κτηρίου ως νεότερου μνημείου. Ως εκ τούτου, και σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (βλ. άρθρο 43 παρ. 1 του ν. 3028/2002), η εκτέλεση των εργασιών αυτών απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και για το λόγο αυτό μπορεί να ανατεθεί μόνο σε πιστοποιημένους από το Υπουργείο Πολιτισμού συντηρητές έργων τέχνης. Κατά συνέπεια, η αναθέτουσα αρχή δικαιολογημένα λαμβάνει ειδική μέριμνα, ώστε να διασφαλίσει την έντεχνη και προσήκουσα εκτέλεση των εργασιών αυτών.Πλην όμως, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος ότι οι σχετικές εργασίες ανέρχονται σε 741.255,95 ευρώ (βλ. τον προϋπολογισμό μελέτης για τις οικοδομικές εργασίες, όπου περιλαμβάνονται οι ομάδες εργασιών 1.11 Διακοσμήσεις (Εσωτερικές) και 1.12 Διακοσμήσεις (Εξωτερικές – Στηθαία), ο επίμαχος όρος τεχνικής ικανότητας, με τον οποίο εισάγεται περιορισμός στην ελεύθερη πρόσβαση των εργοληπτικών επιχειρήσεων στη διαγωνιστική διαδικασία, αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του καταθέντος από τη πρώτη εξ αυτών παραβόλου.

Εξοπλισμός - Ανάπλαση Κοινοχρήστων χώρων(…)Από τις ανωτέρω διατάξεις 3669/2008 συνάγεται ότι εργοληπτικές επιχειρήσεις, που δεν είναι εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.ΕΠ., επιτρέπεται να αναλαμβάνουν την κατασκευή μικρών έργων ορισμένου προϋπολογισμού, εφόσον είναι εγγεγραμμένες στο Νομαρχιακό Μητρώο, με την οικεία δε βεβαίωση εγγραφής, στην οποία αναφέρεται η κατηγορία των έργων ή εργασιών που ο εργολήπτης μπορεί να αναλαμβάνει, πιστοποιείται η ικανότητά του για ανάληψη αντίστοιχων έργων (πράξ. VII Τμ. 94/2011). Κατά συνέπεια δεν είναι νόμιμη η ανάθεση σε εργολήπτη της εκτέλεσης έργου, το οποίο βάσει των εργασιών που περιλαμβάνονται σε αυτό ανήκει σε διαφορετική κατηγορία έργων από αυτά, που σύμφωνα με τη σχετική βεβαίωση εγγραφής στο Νομαρχιακό Μητρώο μπορεί να εκτελέσει(…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το έργο της συντήρησης και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου στο Ανοιχτό κολυμβητήριο ...... εμπίπτει στην κατηγορία των οικοδομικών έργων, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη σχετική μελέτη συνιστούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90% οικοδομικές εργασίες. Ως εκ τούτου μη νομίμως ανατέθηκε το έργο αυτό στον φερόμενο ως δικαιούχο του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, ο οποίος δεν ήταν τεχνικά κατάλληλος να αναλάβει την εκτέλεσή του, δεδομένου ότι ο εν λόγω ανάδοχος, σύμφωνα με τη σχετική βεβαίωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, δύναται να εκτελέσει μόνο έργα κατηγορίας υδραυλικών και οδοποιΐας 

Ανάπλαση οδού νοσοκομείου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙV, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά το Ε΄ Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του αποφάσισε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάπλαση οδού νοσοκομείου Δήμου ...» μεταξύ του αιτούντος και της εργοληπτικής επιχείρησης …, εφόσον πράγματι η εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών, που αφορούν κατασκευή πεζοδρομίων και τοποθέτηση οδοφωτισμού, οφείλεται στην πλημμελή εκπόνηση των αρχικών μελετών και σε αστοχίες και παραλείψεις τους, αφού δεν ελήφθη υπόψη η κυκλοφοριακή μελέτη της πόλης της ... και η απαίτηση ύπαρξης οδοφωτισμού, στοιχεία τα οποία δεν μπορεί να θεωρηθούν ότι οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις. Ο προβαλλόμενος δια της ανακλητικής αίτησης λόγος, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι οι εν λόγω εργασίες δεν μπορούν, τεχνικά και οικονομικά, να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση και επομένως δικαιολογείται η απευθείας ανάθεσή τους στην αρχική ανάδοχο εργοληπτική επιχείρηση, αποβαίνει απορριπτέος ως αλυσιτελής, και τούτο διότι η προϋπόθεση αυτή απαιτείται να συντρέχει σωρευτικά με τις λοιπές προβλεπόμενες από το νόμο προϋποθέσεις για την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης εργασιών, χωρίς να αρκεί η επίκληση από την αναθέτουσα αρχή της συνδρομής κάποιας μόνο από αυτές. Τέλος, απορριπτέος, προεχόντως ως αόριστος, είναι και ο περί συγγνωστής πλάνης λόγος ανάκλησης, ανεξαρτήτως του ότι ο αιτών Δήμος, όπως προκύπτει από την υπό κρίση αίτηση, γνώριζε ότι «πράγματι, η ανάγκη προσαρμογής της μελέτης του έργου στην κυκλοφοριακή μελέτη της πόλης της ... (και οι εξαιτίας αυτής αναγκαίες εργασίες) δεν μπορεί να αποτελέσει «απρόβλεπτη περίσταση» κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 57 του Ν. 3669/2008» και επομένως να στοιχειοθετήσει αντικειμενική βάση συμπληρωματικής σύμβασης. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης του Δήμου ... πρέπει να απορριφθεί, κωλυομένης ως εκ τούτου της υπογραφής του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου «Ανάπλαση οδού νοσοκομείου Δήμου ...» μεταξύ του αιτούντος και της εργοληπτικής επιχείρησης ….

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: ζητείται η ανάκληση της 350/2010 Πράξης του Ε’ Κλιμακίου..οι ως άνω αναφερόμενες εργασίες ασφαλτικών και σήμανσης που περιελήφθησαν στο ελεγχόμενο σχέδιο συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν αναγκαίες, προκειμένου, αφενός να υπάρξουν αποκαταστάσεις και συνδέσεις των νέων οδικών τμημάτων των Δήμων της περιοχής, τα οποία κατασκευάσθηκαν μετά την υπογραφή της κύριας σύμβασης και, αφετέρου, να δημιουργηθούν παρακάμψεις των προς απαλλοτρίωση τμημάτων του χώρου κατάληψης του έργου, τα οποία οι παρόδιοι ιδιοκτήτες αρνήθηκαν να αποδώσουν, έως ότου τελεσιδικήσουν οι σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Επομένως, η εκτέλεση των εν λόγω συμπληρωματικών εργασιών δεν ήταν αντικειμενικώς δυνατό, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, να προβλεφθεί και, συνεπώς, να ενταχθεί στο αρχικό έργο και τη συναφθείσα σύμβαση, παρά τα αντιθέτως κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης της Διεύθυνσης Ελέγχου Κατασκευής Έργων (Δ.Ε.Κ.Ε.) / Τμήματος Μελετών της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας της Περιφέρειας …, ως και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «….» και διακριτικό τίτλο «…..» πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη με αυτές 350/2010 Πράξη του Ε’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, δεδομένου ότι δεν συντρέχει άλλος νόμιμος λόγος κωλύων την υπογραφή, να υπογραφεί η σχετική συμπληρωματική σύμβαση