Καταβολή μέρους αμοιβής στο φερόμενο ως δικαιούχο ....., σε εκτέλεση τμήματος σύμβασης «Συμπληρωματικές εργασίες ολοκλήρωσης της πολεοδομικής μελέτης επέκτασης σχεδίου πόλης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις  που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνει δεκτό ότι η ως άνω σύμβαση αποτελεί, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, σύμβαση μελέτης τοπογραφίας, που υπάγεται στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3316/2005. Συγκεκριμένα, οι ανατεθείσες στον ανάδοχο εργασίες, όπως περιγράφονται ανωτέρω, ήτοι της ίδρυσης τριγωνομετρικού και πολυγωνικού δικτύου, της αποτύπωσης επί σχετικού τοπογραφικού διαγράμματος οριογραμμών υδατορέματος, περιγραμμάτων και περιφράξεων οικοδομών και καθορισμού ορίων των ιδιοκτησιών βάσει του κτηματολογίου και, τέλος, της ενημέρωσης υποβάθρου βάσει των νέων πραγματικών πολεοδομικών δεδομένων που έχουν διαμορφωθεί (έγκριση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου), αποτελούν κατεξοχήν τοπογραφικές κτηματογραφικές εργασίες που νομοθετικά προσδιορίζονται στα άρθρα 111-116 του π.δ/τος 696/1974, εντάσσονται ως εκ τούτου στην κατηγορία μελετών τοπογραφίας της περ. 16 της παρ. 2 του άρθρου 2 του ν. 3316/2005. Πέραν αυτού, για την πραγμάτωση των εν λόγω εργασιών απαιτούνται εξειδικευμένες επιστημονικές γνώσεις και μέθοδοι τοπογράφου μηχανικού, ενώ αφορούν εν γένει την ανάπτυξη και το σχεδιασμό ευρύτερου χώρου, κατά τη σαφή διατύπωση του άρθρου 1 παρ. 2α του ιδίου νόμου, επομένως είναι νομικά αδιάφορη η τυχόν σύνδεσή τους με κάποιο τεχνικό έργο.

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης

Μελέτη κτηματογράφησης...Με δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση στην ανάδοχο Κοινοπραξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης παρίσταται νόμιμη, ενόψει και της ήδη εγκριθείσας 2ης παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου της μελέτης. Τούτο διότι αποδείχθηκε ότι οι ανατιθέμενες με το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης εργασίες αποτελούν συμπληρωματικές υπηρεσίες κατά την έννοια του εφαρμοστέου εν προκειμένου άρθρου 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, καθόσον: α) αφορούν σε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης, ήτοι στη λειτουργία του Γραφείου Κτηματογράφησης και στην ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης, δεν περιλαμβάνονται όμως σ’ αυτό κατ’ είδος, καθόσον αφορούν σε μεταγενέστερο της αρχικής σύμβασης χρονικό διάστημα και τιμολογούνται, ως εκ τούτου, διαφορετικά, είναι δε αναγκαίες για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου στους προαναφερόμενους δήμους, β) οφείλονται σε περιστάσεις που προέκυψαν εκ των υστέρων από γεγονότα μη δυνάμενα να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή κατά το χρόνο κατάρτισης των συμβατικών τευχών και της σύναψης τόσο της αρχικής όσο και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης. Συγκεκριμένα, η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών από την ημερομηνία υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης και μέχρι την παραταθείσα ημερομηνία λήξης του καθαρού χρόνου (2.4.2019), κατέστη αναγκαία, οφειλόταν δε στις καθυστερήσεις που έλαβαν χώρα κατά την εκτέλεση των εργασιών της αρχικής αλλά και της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης για τους λόγους που προεκτέθηκαν (σκέψη 4.v) και οι οποίοι δεν ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της αναθέτουσας αρχής και γ) αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της αρχικής σύμβασης και δεν μπορούν να διαχωριστούν, από τεχνική και οικονομική άποψη, από την εκτέλεση αυτής (της αρχικής σύμβασης), χωρίς να δημιουργηθούν μείζονα προβλήματα αναφορικά με την αδιάλειπτη λειτουργία της διαδικασίας Κτηματογράφησης. Τέλος, δοθέντος ότι η αξία των εργασιών της 2ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, όπως τιμολογήθηκαν με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του Κανονισμού Προεκτιμώμενων αμοιβών της ...., συνυπολογιζόμενης και της αντίστοιχης τιμής μονάδος της οικονομικής προσφοράς του αναδόχου, εκτιμάται σε 116.638,43 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), αθροιζόμενη δε με εκείνη που προϋπολογίστηκε κατά τη σύναψη της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης, ποσού 155.517,90 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης, το Κλιμάκιο, κρίνει ότι κατά την ελεγχόμενη διαδικασία δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης.

Εξόφληση του 3ου λογαριασμού και μέρους της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης για την εκπόνηση της μελέτης «Αναβάθμιση Αστικού περιβάλλοντος Πόλης ......».(...)Περαιτέρω, όπως προκύπτει από τα προαναφερόμενα (βλ. το από 9.8.2010 έγγραφο της αναδόχου για την κατάθεση της οριστικής μελέτης – μελέτης εφαρμογή και την από 9.8.2010 – σε ορθή επανάληψη - βεβαίωση παραλαβής της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών, Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων), ήδη από 9.8.2010 είχε κατατεθεί από την ανάδοχο σύμπραξη και εγκριθεί από την Διευθύνουσα Υπηρεσία (Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών, Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων), η οριστική μελέτη - μελέτη εφαρμογής, σε ενιαίο στάδιο, στην οποία είχαν συμπεριληφθεί τα τμήματα της περιοχής που είχαν προταθεί από το Δήμο ...... για ένταξη στο ολοκληρωμένο σχέδιο αστικής ανάπτυξης. Επομένως, οι περιλαμβανόμενες στην συμπληρωματική σύμβαση εργασίες είχαν ήδη εκτελεστεί κατά τη σύναψή της. Εξάλλου, κατά το χρόνο υπογραφής της συμπληρωματικής σύμβασης (23.12.2011) και έγκρισης του συγκριτικού πίνακα (25.5.2011) είχε ήδη παρέλθει η οριακή προθεσμία περάτωσης των εργασιών της αρχικής σύμβασης, ενώ, αν και προκύπτει η αναστολή εκτέλεσης των εργασιών της, δεν αποδείχθηκε η έκδοση απόφασης για τη χορήγηση παράτασής της. Τέλος, η έγκριση σύναψης της ως άνω συμπληρωματικής σύμβασης και του οικείου συγκριτικού πίνακα (βλ. την 100/25.5.2011 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ......) πραγματοποιήθηκε χωρίς προηγούμενη γνωμοδότηση του αρμοδίου Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της Περιφερειακής Ενότητας ......, η οποία εκδόθηκε στις 30.9.2011 (βλ. σχετ. την 26/30.9.2011 γνωμοδότηση). Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου ...... (βλ. το 3778/13.8.2013 έγγραφο επανυποβολής), ότι με την από 5.1.2012 πράξη της Διευθύνουσας Υπηρεσίας ελέγχθηκε και εγκρίθηκε η πληρωμή του 3ου λογαριασμού της σύμβασης, μετά δε την έγκριση αυτή ανακύπτει υποχρέωση του κυρίου του έργου προς πληρωμή, είναι αβάσιμος και απορριπτέος, καθόσον, σύμφωνα με όσα ανωτέρω έγιναν δεκτά, η έγκριση αυτή δεν νομιμοποιεί την πληρωμή των πιστοποιούμενων προς πληρωμή εργασιών σε περίπτωση μη συνδρομής των νομίμων προϋποθέσεων για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, η συνδρομή των οποίων, εξετάζεται παρεμπιπτόντως από Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τον ασκούμενο από αυτό έλεγχο νομιμότητας της οικείας δαπάνης. Κατ’ ακολουθίαν αυτών, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες, κατά το μέρος που αφορούν στην πληρωμή της ως άνω συμπληρωματικής σύμβασης δεν είναι νόμιμες και δεν πρέπει αυτά να θεωρηθούν.

Σύμβαση ανάθεσης επιμέρους μελέτης , στο πλαίσιο της φερόμενης ως 2ης συμπληρωματικής σύμβασης επί της από 20.9.2006 «συμφωνίας - πλαισίου για την εκπόνηση μελετών επεξεργασίας και αξιοποίησης στερεών αποβλήτων.(...)Κατά συνέπεια και ανεξαρτήτως της νομιμότητας ή μη της επίμαχης σύμβασης, κατά τα λοιπά, επί της οποίας δεν διαφωνεί η Επίτροπος, η σύμβαση αυτή, η οποία δεν υπερβαίνει το ισχύον όριο των 200.000,00 ευρώ για την υπαγωγή στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τροποποιητική της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης και ανεξαρτήτως του αν εισάγει ουσιώδεις ή μη τροποποιήσεις, σε κάθε περίπτωση, νομίμως δεν υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο, παρά τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα  από  την  Επίτροπο,  δοθέντος  ότι  η  ως  άνω  από  28.11.2008 1η συμπληρωματική σύμβαση, επί της οποίας επιφέρει τροποποίηση, δεν υπερέβαινε – αυτή καθεαυτή ή συναθροιζόμενη με την προϋπολογισθείσα δαπάνη της αρχικής συμφωνίας-πλαισίου – το ισχύσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο όριο του 1.000.000,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) και για το λόγο αυτό δεν υπήχθη σε προσυμβατικό  έλεγχο,  ενώ ούτε η αρχική συμφωνία-πλαίσιο είχε υποβληθεί για έλεγχο, λόγω ποσού. Περαιτέρω, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, σύμφωνα με τον οποίο μη νομίμως το άθροισμα των δύο συμπληρωματικών συμβάσεων υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής, πρέπει να απορριφθεί ως ερειδόμενος επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, δοθέντος ότι η επίμαχη σύμβαση, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν επαυξάνει το οικονομικό αντικείμενο της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης, δεν αποτελεί - κατά τα ανωτέρω αναφερόμενα - συμπληρωματική σύμβαση και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόζεται, εν προκειμένω, το άρθρο 29 παρ. 1 του ν. 3316/2005, που ορίζει ότι: «(…) Η συνολική αμοιβή των συμπληρωματικών συμβάσεων δεν μπορεί να υπερβεί αθροιστικά το πενήντα τοις εκατό (50%) της αρχικής συμβατικής αμοιβής».

Νομιμότητα του σχεδίου της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης της μελέτης με τίτλο «Μελέτη Κτηματογράφησης για την ολοκλήρωση δημιουργίας Εθνικού Κτηματολογίου....» Με τα δεδομένα αυτά, οι ελεγχόμενες συμπληρωματικές εργασίες μελετών, οι οποίες δεν περιελήφθησαν στην αρχική σύμβαση: α) είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση της αρχικής σύμβασης, καθώς αφενός οφείλονται στη διαπιστωμένη κατά την εκτέλεση των συμβάσεων έλλειψη υποβάθρων ορθοφωτοχαρτών πολύ μεγάλης κλίμακας χωρικής ανάλυσης 20 cm (VLSO) στις αστικές περιοχές, για τις οποίες δεν έχουν διατεθεί ούτε ψηφιακές ορθοφωτογραφίες διακριτικής ικανότητας έως 25 εκατοστών στο έδαφος ή καλύτερης (LSO25), αφετέρου αποσκοπούν στη δημιουργία κατάλληλου υποβάθρου κτηματογράφησης, βάσει του οποίου θα συνταχθούν τα προσωρινά κτηματολογικά διαγράμματα της ανάρτησης στις αστικές περιοχές των μελετών, με την εξασφάλιση της ορθότητας απεικόνισης των ορίων των γεωτεμαχίων, της γεωμετρικής ακρίβειας και της γεωμετρικής συμβατότητας αυτών, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες από τις τεχνικές προδιαγραφές των μελετών κτηματογράφησης ακρίβειες, β) κατέστησαν αναγκαίες, λόγω απροβλέπτων περιστάσεων, αφού η «Ε.Κ.ΧΑ. Α.Ε.», ως αναθέτουσα αρχή, κατέβαλε κάθε δυνατή επιμέλεια κατά τον τεχνικό προσδιορισμό του έργου και στη φάση προκήρυξης του διαγωνισμού ανάθεσης είχε τη δικαιολογημένη πεποίθηση, κατά την εκτίμηση των υπό IV.Δ περιγραφομένων δυνατοτήτων (οι οποίες δεν είχαν ολοκληρωθεί κατά το κρίσιμο αυτό χρονικό σημείο), ότι τα χορηγούμενα στοιχεία (υπόβαθρα) θα κάλυπταν γενικά το σύνολο των περιοχών των μελετών κτηματογράφησης, ενώ οι σχετικές ελλείψεις σχετικά με την κάλυψη των απαιτούμενων ακριβειών δεν ήταν δυνατόν να εντοπιστούν παρά μόνο κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, γ) δεν μπορούν να διαχωριστούν από την εκτέλεση της αρχικής σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή ως προς την έγκαιρη και ποιοτική ολοκλήρωση της μελέτης, και δ) το συνολικό ποσό τους (1,53% επί του αρχικού συμβατικού αντικειμένου) δεν υπερβαίνει το 50% της αρχικής συμβατικής αμοιβής. Επομένως, η προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης συμπληρωματικών μελετών παρίσταται νόμιμη.

ΜΕΛΕΤΕΣ: ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 221/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη III το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι νόμιμες προϋποθέσεις σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης για την ανάθεση εκπόνησης της ως άνω μελέτης. Ειδικότερα, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης δεν έχει συμπληρωματικό του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης χαρακτήρα, δεδομένου ότι με αυτή επιχειρείται επέκταση του συμβατικού αντικειμένου της αρχικής μελέτης, απορριπτομένου ως νόμω αβασίμου του ισχυρισμού ότι η ελεγχόμενη μελέτη είναι συμπληρωματική της αρχικής και δεν μπορεί να διαχωριστεί από αυτήν. Και τούτο διότι, 1,5 έτος μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης επέρχεται πλήρης μεταβολή του συμβατικού αντικειμένου της αρχικής σύμβασης με διαφοροποίηση αυτού σε ποσοστό 100%, αφού η αναθέτουσα αρχή ζήτησε από τον ανάδοχο μελετητή τη σύνταξη νέων μελετών (πλην της γεωτεχνικής) με νέα χωροθέτηση της Μονάδας Κομποστοποίησης. Το Τμήμα όμως, κρίνει ότι η καθυστέρηση δημοπράτησης των έργων της επεξεργασίας των απορριμμάτων του Νομού ..., για την οποία δεν ευθύνεται η ως άνω αναθέτουσα αρχή, καθώς και το γεγονός ότι οι εργολαβίες Α΄ και Β΄ Φάσης εξελίσσονταν παράλληλα, ενόψει μάλιστα και του ιδιαίτερα πολυσύνθετου και περίπλοκου χαρακτήρα του όλου έργου της διαχείρισης των απορριμμάτων του Νομού ..., αποτελούν «απρόβλεπτες» περιστάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν την ανάθεση των ελεγχόμενων μελετών με την εφαρμογή της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 10 παρ. 2 περ. γ του ν.3316/2005, την οποία, λαμβανομένης υπόψη και της υποχρέωσης ολοκλήρωσης των έργων των Κυττάρων Β΄ Φάσης μέχρι 31.12.2012, θα μπορούσε να διερευνήσει η αναθέτουσα αρχή. Ενόψει των ανωτέρω, η εκπόνηση των ως άνω μελετών δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συμπληρωματικής σύμβασης, αλλά αυτοτελούς νέας σύμβασης, για την ανάθεση της οποίας εφαρμόζονται οι κείμενες διατάξεις (συμπεριλαμβανομένης και της προεκτεθείσας διάταξης). Τέλος, προσκομίστηκε ενώπιον του Τμήματος η από 25.6.2012 γνωμοδότηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων, η οποία πέραν της έγκρισης σύναψης της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διαπιστώνει ότι έχουν υπολογισθεί εσφαλμένα οι αμοιβές που προϋπολογίζονται, ότι δεν υπάρχει σχετική τεκμηρίωση, ενώ είναι ανυπόγραφες από τους επιβλέποντες μηχανικούς και τον ανάδοχο. Είναι προφανές ότι η αναθέτουσα αρχή πρέπει να συμμορφωθεί προς τις ανωτέρω διαπιστώσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων.Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού ... για την ανάκληση της 221/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Μελέτες.Συμπληρωματικές συμβάσεις.Η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε καταβολή αμοιβής για εργασίες που εκτελέστηκαν δυνάμει συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης, με την οποία ανατέθηκαν στον ανάδοχο εργασίες αξίας μεγαλύτερης του 50% του προβλεπόμενου αρχικώς συμβατικού ανταλλάγματος, κατά παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 716/1977, δεδομένου ότι το ποσό των 70.000.000 δραχμών της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης ξεπερνά το 50% του αρχικού προϋπολογισμού της μελέτης, που συνιστά και τη συμβατική αμοιβή του μελετητή, η οποίο προσδιορίστηκε με την από 29.6.1989 (δεύτερη συναφθείσα) σύμβαση στο ποσό των 15.000.000 δραχμών,

ΜΕΛΕΤΗ. (..) ζητείται η ανάκληση της 317/2017 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι το σχέδιο της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης της μελέτης..(..)Με την προσβαλλόμενη Πράξη, το Ζ΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι το σχέδιο της ανωτέρω 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης απαραδέκτως εισήχθη ενώπιόν του για τη διενέργεια ελέγχου νομιμότητας....το Κλιμάκιο έκρινε ότι «δεν υφίσταται δυνατότητα διαπραγμάτευσης και, εν γένει, προσδιορισμού των όρων ανάληψης και εκπλήρωσης των συγκεκριμένων υποχρεώσεων» και ότι «λαμβανομένου υπόψη και του (…) σκοπού, για τον οποίο καθιερώθηκε ο έλεγχος των σχεδίων δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο (προστασία του δημοσίου συμφέροντος από τυχόν λάθη, πλημμέλειες ή πράξεις διαφθοράς των διοικητικών οργάνων κατά τη διαδικασία σύναψης των δημοσίων συμβάσεων, καθώς και για την εμπέδωση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης των διοικουμένων στις ενέργειες της δημόσιας διοίκησης), δεν καταλείπεται πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας».(..) Εντούτοις, η κρίση αυτή του Κλιμακίου είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί συμπληρωματική σύμβαση, με την οποία τροποποιείται ουσιωδώς το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, αφού προστίθενται εργασίες που δεν είχαν αρχικώς προβλεφθεί, με ταυτόχρονη αύξηση του οικονομικού αντικειμένου της, οι συμβάσεις δε αυτές, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ελέγχονται σε κάθε περίπτωση, ακριβώς προκειμένου να διαφυλαχθεί η διαφάνεια των διαδικασιών και η ίση μεταχείριση των παρόχων που μετείχαν στο αρχικό διαγωνισμό...Επομένως, ακόμη και αν ορισμένα στοιχεία της σύμβασης καθορίζονται νομοθετικώς, η σύμβαση αυτή δεν «εξαιρείται από τον ελεύθερο ανταγωνισμό»...αλλά, για λόγους διαφάνειας και ανταγωνισμού, απαιτείται να συναφθεί σύμφωνα με τις προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, οι οποίες ελέγχονται από το Δικαστήριο τούτο..(..)Με τα δεδομένα αυτά, και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ανάγκη παράτασης του αρχικού συμβατικού χρόνου, που προκάλεσε την ανάγκη εκτέλεσης των πρόσθετων εργασιών, οφείλεται σε περιστάσεις που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από την αναθέτουσα αρχή, επιπλέον δε ότι συντρέχουν όλες οι προβλεπόμενες στο άρθρο 29 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι επιπλέον αυτές εργασίες νομίμως περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη συμπληρωματική σύμβαση, η οποία δύναται να ισχύσει από την ημερομηνία υπογραφής της και εφεξής...Ανακαλεί την 317/2017 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης της μελέτης με τίτλο..

Μελέτες οδοποιίας οδικού Δικτύου..: ζητείται η ανάκληση της 237/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν πληρούνται εν προκειμένω, οι προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης, διότι οι μελετητικές υπηρεσίες, οι οποίες περιλαμβάνονται σε αυτήν δεν ανάγονται σε περιστάσεις που δεν μπορούσαν να προβλεφθούν κατά το χρόνο υπογραφής της αρχικής σύμβασης, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη. Ειδικότερα, ο ισχυρισμός της αιτούσας Περιφέρειας τόσο όσον αφορά το υποέργο «Παραλίμνια χάραξη λίμνης ..» όσο και αναφορικά με το υποέργο «..» ότι η μετάθεση της παραλίμνιας χάραξης της οδού εγγύτερα στη λίμνη .. και η εγγύτερη στους οικισμούς χάραξη του υποέργου «..» ήταν οι λύσεις που προτάθηκαν από τον ανάδοχο στο πλαίσιο της προωθημένης αναγνωριστικής μελέτης, προκρίθηκαν δε μετά από διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και συνεπώς δεν ήταν εκ των προτέρων γνωστές και δεδομένες είναι αβάσιμος. Και τούτο διότι η αποδοχή της ερμηνείας περί χαρακτηρισμού ως απρόβλεπτων των περιστάσεων που συνίστανται σε μελετητικά συμπεράσματα, τα οποία προκύπτουν κατά τη διαδικασία εκπόνησης της κύριας σύμβασης, θα είχε ως συνέπεια σε κάθε περίπτωση που με την προκήρυξη για την ανάθεση μιας μελέτης προβλέπεται η εκπόνηση από τον ανάδοχο αναγνωριστικής μελέτης, η λύση που προτείνεται στο πλαίσιο αυτής να μπορεί, ως απρόβλεπτη περίσταση, να οδηγήσει αυτομάτως στη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης.(...)Δεν ανακαλεί την 237/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/1630/2018