Καταβολή της αμοιβής του για την εκτέλεση των εργασιών «Αντικατάσταση έξι (6) κατεστραμμένων, μαντεμένιων ιστών φωτισμού του δικτύου ηλεκτροφωτισμού του Δήμου ...... κατά το έτος 2012» (το πρώτο Χ.Ε.) και «Συντήρηση κατεστραμμένων φωτιστικών ...... του πρώην Δήμου ...... κατά το έτος 2010» (το δεύτερο Χ.Ε.).(...). (...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη διότι πριν από την ανάθεση των επίμαχων εργασιών δεν προκύπτει ότι συντάχθηκε η απαιτούμενη από τις διατάξεις του άρθρου 1 του π.δ./τος 28/1980 μελέτη για την εκτέλεση τους, δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται η συνδρομή νόμιμου λόγου απαλλαγής από τη σύνταξη αυτής (βλ. αρ.1 παρ.5 και 6 του π.δ/τος 28/1980). Λαμβανομένου δε υπόψη ότι η ανάθεση των επίμαχων εργασιών έγινε κατ΄επίκληση των διατάξεων της παρ. 9 του άρθρου 209 του ν.3463/2006, τα συντασσόμενα τεύχη της μελέτης θα έπρεπε να είχαν εγκριθεί με απόφαση του Δημάρχου. Εξάλλου, από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι συντρέχει εν προκειμένω περίπτωση εφαρμογής της τελευταίας διάταξης της παρ.4 του άρθρου 209 του ν.3463/2006, σύμφωνα με την οποία για την απευθείας ανάθεση εργασιών για τις οποίες δεν απαιτούνται από τη φύση τους τεχνικές γνώσεις ή τεχνική εμπειρία και η απαιτούμενη μελέτη υποκαθίσταται από την προϋπολογιζόμενη δαπάνη, την περιγραφή των εργασιών και τα τυχόν λοιπά στοιχεία. Κατά συνέπεια, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα, που εκδόθηκε για την εξόφληση της, μη θεωρητέο, όπως βάσιμα προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος με τον πρώτο και δεύτερο λόγο διαφωνίας της. Αντιθέτως, ο τρίτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου δεν ευσταθεί

Καθαρισμός κοίτης ρεμάτων – τάφρων(…)Ως «δημόσιο τεχνικό έργο» νοείται κάθε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία που απαιτεί εξειδικευμένη τεχνική γνώση και επέμβαση και συνδέεται με το έδαφος ή το υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ούτως ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του, κατά την έννοια του άρθρου 953 Α.Κ., και να μην μπορεί να αποχωρισθεί από αυτό χωρίς βλάβη ή αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού της. Εξ αντιδιαστολής, ως σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, κατά την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, νοείται εκείνη στην οποία είτε το αποτέλεσμα των εργασιών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους, κατά την ανωτέρω έννοια, είτε για την επίτευξη του αποτελέσματος αυτού δεν απαιτείται η χρήση ιδιαίτερων τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και ανάλογου εξοπλισμού (βλ. ενδεικτικά πράξ. VII Τμ. Ελ.Συν. 93/2011,  419, 409/2010, 90, 386/2009, 110, 111/2008). Προκειμένης, περαιτέρω, της ανάθεσης εκτέλεσης εργασιών από Δήμο, εξακολουθούν να εφαρμόζονται αναλογικώς οι διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 (βλ. και το άρθρο 273 παρ. 1 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114), σύμφωνα με το άρθρο 39 του οποίου δεν επιτρέπεται η εκτέλεση των εργασιών από άλλο πρόσωπο, πλην του συμβληθέντος με τον Δήμο αναδόχου, χωρίς απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αρμοδίως εγκριθείσα. Την  υποχρέωση δε τήρησης της ως άνω διαδικασίας, η οποία, ενόψει του δημοσίου σκοπού της σύμβασης, προβλέπεται προκειμένου να παρέχεται στην Υπηρεσία η δυνατότητα ασφαλούς εκτίμησης της καταλληλότητας (φερεγγυότητας, προσόντων κ.λπ.) του υπεισερχομένου στη σύμβαση τρίτου να εκτελέσει τις αναληφθείσες εργασίες, δεν μπορούν να αντιπαρέλθουν σιωπηρά τα αρμόδια όργανα, διά τούτο, άλλωστε, και η διαδικασία αυτή τάσσεται επί ποινή έκπτωσης του αρχικού αναδόχου(…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη II της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει κατ' αρχάς ότι ο καθαρισμός των ρεμάτων και των χανδάκων, από τα φερτά υλικά, συνιστά εργασία δυνάμενη να εκτελεστεί προσηκόντως από επαγγελματίες χωματουργικών εργασιών, οι οποίοι διαθέτουν απλώς τα κατάλληλα μηχανήματα και τη σχετική εμπειρία, και όχι δημόσιο τεχνικό έργο, αφού ούτε το αποτέλεσμα αυτών συνίσταται σε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση ή επισκευή, συνδεόμενη κατά τρόπο άμεσο, διαρκή και σταθερό με το έδαφος, ούτε απαιτεί τη χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων

Η τοποθέτηση σε γήπεδο ποδοσφαίρου συνθετικού χλοοτάπητα αποτελεί κατασκευή, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ. 3 του ν. 1418/1984, καθόσον καθίσταται συστατικό του εδάφους στο οποίο επιστρώνεται και δεν μπορεί να αποκολληθεί χωρίς να υποστεί βλάβη. Συνεπώς είναι νόμιμη η καταβολή εργολαβικού οφέλους που προβλέπεται στο άρθρο 5 παρ. 4 του π.δ. 609/1985. Όμοιες οι 24,374,386/2009 πράξεις του ιδίου Τμήματος

Εκτέλεση έργου «Δημοτικός φωτισμός των περιμετρικών οδών του χώρου αθιγγάνων» (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης, όπως παρατέθηκε ανωτέρω, αφορά στην εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες εργασίες συνίστανται σε κατασκευή, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ.3 του ν.3669/2008, το αποτέλεσμα της οποίας συνδέεται με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του. Επιπλέον, για την εκτέλεση των παραπάνω εργασιών απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να τεθούν σε πλήρη και ασφαλή λειτουργία τα φωτιστικά σώματα. Τέλος, ανεξαρτήτως του ότι δεν προσδιορίζεται επακριβώς το κόστος της προμήθειας των ιστών ηλεκτροφωτισμού και των φωτιστικών σωμάτων σε σχέση με το κόστος των εργασιών τοποθέτησής τους, ο προέχων χαρακτήρας της σύμβασης λόγω της φύσεως των εκτελεσθεισών εργασιών είναι αυτός της σύμβασης έργου. Επομένως, ο ανάδοχος δικαιούται εργολαβικό όφελος κατά τη νομοθεσία περί δημοσίων έργων

Συμπληρωματικές εργασίες κατασκευής περιβάλλοντος χώρου παιδικού και βρεφονηπιακού σταθμού (…)Από τις ανωτέρω διατάξεις 3669/2008 συνάγεται ότι ως δημόσιο τεχνικό έργο νοείται κάθε νέα κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία, που εκτελείται από δημόσιους φορείς, στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), απαιτεί τεχνική γνώση και επέμβαση και το αποτέλεσμά της συνδέεται άμεσα με το έδαφος ή το υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του κατά την έννοια του άρθρου 953 Α.Κ.. Αντιθέτως, πρόκειται για εκτέλεση εργασιών και όχι για δημόσιο τεχνικό έργο, όταν το αποτέλεσμα των εργασιών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους, καθώς και όταν για την επίτευξη του αποτελέσματος δεν απαιτείται η χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και μεθόδων και η χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού και ανάλογων τεχνικών μέσων ή εγκαταστάσεων. Στην ανάθεση και κατασκευή των δημοσίων έργων εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 3669/2008, με τον οποίο κωδικοποιήθηκαν οι διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων, που προβλέπουν την επιβάρυνση της δαπάνης των εργασιών με γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος, υπολογιζόμενα, ανάλογα με την πηγή χρηματοδότησης, σε ποσοστό 18% ή 28% επί της αξίας των εκτελεσθεισών εργασιών κατασκευής του έργου (πρξ. VII Τμ. Ελ.Συν. 40/2011, 38, 70, 368/2010, 331, 374/2009 κ.ά).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το αντικείμενο της επίμαχης σύμβασης, όπως παρατέθηκε ανωτέρω, αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες εργασίες αποπεράτωσης του κτιρίου και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου του παιδικού και βρεφονηπιακού σταθμού συνιστούν κατασκευή, κατά την έννοια του άρθρου 1 παρ.3 του ν.3669/2008, το αποτέλεσμα της οποίας συνδέεται με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του. Επιπλέον, για την εκτέλεση των παραπάνω εργασιών απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις και μέθοδοι και εξειδικευμένο τεχνικό προσωπικό, προκειμένου να εξασφαλισθεί η πλήρης και ασφαλής λειτουργία όλων των εγκαταστάσεων του παιδικού σταθμού και κυρίως η ασφαλής λειτουργία των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων καθώς και των εγκαταστάσεων ύδρευσης, αποχέτευσης και θέρμανσης(…)συμφερόντων αυτών (Ο.Τ.Α.) με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης και της απευθείας ανάθεσης σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, που καθορίζονται ρητά και περιοριστικά από το νόμο, μεταξύ των οποίων και εκείνη όπου η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσόν των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.(…) Κατά τη σαφή  έννοια της  άνω διάταξης,  3463/2006 με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί να ανατεθεί απευθείας από τον οικείο Δήμο η τα νομικά πρόσωπα αυτού,  σε κοινωφελή ή αναπτυξιακή δημοτική επιχείρηση, η παροχή υπηρεσιών, στις οποίες όμως δεν περιλαμβάνεται και η προμήθεια υλικών,   εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) το συμβατικό αντικείμενο είναι συναφές ή συνδέεται με το αντικείμενο της δραστηριότητας της δημοτικής επιχειρήσεως, β) η αξία των υπηρεσιών δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, χωρίς συνυπολογισμό του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, και γ) η επιχείρηση διαθέτει τα μέσα (προσωπικό, εξοπλισμό κ.λπ.) ώστε να δύναται να εκπληρώσει η ίδια και όχι τρίτα πρόσωπα τις συμβατικές της υποχρεώσεις (βλ. Πρ. VΙΙ Τμ. 212, 349/2009, 192/2007). Τούτο σημαίνει ειδικότερα ότι η δημοτική επιχείρηση οφείλει, πέραν των ειδικότερων ρυθμίσεων που προβλέπουν τα σχετικά με τη δραστηριότητά της ζητήματα στο οικείο καταστατικό, να διαθέτει εν τοις πράγμασι, τα αναγκαία, ίδια μέσα για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που προκύπτουν από την απευθείας ανάθεση (βλ. πράξη VII Τμ. 376/2010).(…) Περαιτέρω από τις διατάξεις των άρθρων 27, 28 και 29 του ΕΚΠΟΤΑ συνάγεται ότι, όσον αφορά στις προμήθειες των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, ο προμηθευτής υποχρεούται να παραδίδει στον οικείο Ο.Τ.Α. τα προς προμήθεια υλικά μέσα στα χρονικά όρια και με τον τρόπο που ορίζει η σύμβαση. Η  παραλαβή των ως άνω υλικών γίνεται από επιτροπή παραλαβής, που συγκροτείται για τη συγκεκριμένη κάθε φορά προμήθεια με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία, κατόπιν ποσοτικού και ποιοτικού ελέγχου αυτών, ανάλογα δε με το αποτέλεσμα αυτού, συντάσσει πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής – όταν τα υλικά ανταποκρίνονται στους όρους της σύμβασης - ή απόρριψης – όταν τα υλικά παρουσιάζουν ουσιώδεις αποκλίσεις ή δεν ανταποκρίνονται στους όρους της σύμβασης. Το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής, με το οποίο πιστοποιείται κατά τα ως άνω η παραλαβή των υλικών και η εκπλήρωση από τον αντισυμβαλλόμενο των συμβατικών του υποχρεώσεων, αποτελεί μεταξύ άλλων, απαραίτητο κατά νόμο δικαιολογητικό εκκαθάρισης και εξόφλησης της εντελλόμενης δαπάνης  (πρβλ. πράξη VII Τμ. 36/2011).(…) Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απευθείας ανάθεση από το Δήμο ..... τη

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Εκτέλεση αντιπλημμυρικών εργασιών σε ρέματα​:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση, ως εκ του κυρίου αντικειμένου της, έχει το χαρακτήρα σύμβασης παροχής υπηρεσιών, καθόσον αφορά σε εκτέλεση εργασιών. Τούτο δε, διότι οι ανωτέρω παρατεθείσες εργασίες της Ομάδας Α (καθαρισμοί κοιτών ποταμών ή ρεμάτων από φερτά υλικά, απορρίμματα και αυτοφυή βλάστηση καθώς και η προμήθεια λιθορριπών για την πλήρωση των φατνών από συρματόπλεγμα –άρθρο 8.04 του τιμολογίου της μελέτης-) η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων ανέρχεται, όπως ήδη εκτέθηκε, σε 524.550 ευρώ, δεν εμπίπτουν στην έννοια του δημοσίου έργου, δεδομένου ότι δεν συνίστανται σε κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία, το αποτέλεσμα των οποίων συνδέεται άμεσα με το έδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό. Αντιθέτως, μάλιστα, για την εκτέλεση των εργασιών αυτών δεν απαιτείται τέτοιου βαθμού εξειδικευμένη τεχνική γνώση ή τέτοιου είδους τεχνική επέμβαση, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν δημόσιο έργο, αλλά δύνανται να εκτελεστούν προσηκόντως, υπό την καθοδήγηση της αρμόδιας Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, από επαγγελματίες χειριστές που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα και τη συνήθη εμπειρία χρήσης τους. Προς τούτο συνηγορεί και το γεγονός της ύπαρξης εν προκειμένω μίας απλής τεχνικής περιγραφής των προς εκτέλεση εργασιών, χωρίς ειδική τεχνική μελέτη, αλλά και χωρίς ειδικότερη αναφορά των προς καθαρισμό ποταμών και ρεμάτων (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013, πράξεις Ζ΄ Κλιμ. 148/2014, 231, 213/2013, 467/2012 ).  Ενόψει τούτων, λόγω της φύσης των ως άνω εργασιών της ομάδας Α΄ αλλά και της εκτιμώμενης δαπάνης αυτών σε σχέση με τη συνολική δαπάνη όλων των εργασιών, όπως αυτή προκύπτει από τον προϋπολογισμό της μελέτης, πρόκειται για μεικτή σύμβαση με προέχοντα χαρακτήρα αυτόν της σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Τούτο δε δεν αναιρείται, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι η προμήθεια των λιθορροπών, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 4.650 ευρώ, θα πρέπει να συνυπολογισθεί μαζί με τα συρματοπλέγματα,  την κατασκευή και πλήρωση των φατνών, στις λοιπές εργασίες της ομάδας Β΄,  οι οποίες εμπίπτουν, καταρχήν,  στην προεκτεθείσα έννοια της κατασκευής έργου. Ενόψει αυτών, για την ανάδειξη αναδόχου δεν δύναται να τύχει εφαρμογής η εφαρμοσθείσα, εν προκειμένω, νομοθεσία περί ανάθεσης δημοσίων έργων, αλλά, ως εκ του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, οι διατάξεις του π.δ. 60/2007, (ήδη δε, από 8.8.2014, οι διατάξεις του ν. 4281/2014) σε συνδυασμό με  τις αναλογικά εφαρμοζόμενες διατάξεις του π.δ. 118/2007. Αυτόθροη συνέπεια των ανωτέρω είναι, αφενός μεν στη διακήρυξη και στο σχέδιο σύμβασης να έχουν συμπεριληφθεί όροι οι οποίοι δεν προσήκουν στη διαδικασία ανάθεσης δημόσιας υπηρεσίας, αφετέρου δε να παρουσιάζονται ελλείψεις στη διεξαχθείσα διαγωνιστική διαδικασία. Ειδικότερα: α) κατά παράβαση της αρχής της ισότητας το δικαίωμα συμμετοχής στο διαγωνισμό περιορίσθηκε σε συγκεκριμένο μόνο κύκλο εργοληπτικών επιχειρήσεων και κοινοπραξιών, β) κατά παράβαση του άρθρου 29 παρ. 2 του π.δ. 60/2007, λαμβανομένου υπόψη του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση υπηρεσίας, δεν δημοσιεύθηκε περίληψη της διακήρυξης στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γ) μη νομίμως επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός του διαγωνισμού και εν συνεχεία η σύμβαση εκτέλεσης εργασιών, ήτοι παροχής υπηρεσιών, με κόστος γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης (βλ. Αποφ. VI Τμ.Ελ.Συν. 752/2013).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/3751/2014

 

 

 

Καταβολή αμοιβής για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού  έργου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της σύμβασης, όπως αναλυτικά παρατέθηκε ανωτέρω, δεν αφορά σε εκτέλεση έργου, καθόσον οι εκτελούμενες εργασίες καθαίρεσης πινακίδων δεν αποτελούν κατασκευή, επέκταση, ανακαίνιση, επισκευή, συντήρηση ή ερευνητική εργασία, το αποτέλεσμα των οποίων συνδέεται άμεσα με το έδαφος ή υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί συστατικό του κατ' άρθρο 953 Α.Κ. Εξάλλου, για την εκτέλεση των ανωτέρω εργασιών μπορεί να απαιτείται μια ιδιαίτερη τεχνική γνώση, δεδομένου ότι η μη προσήκουσα εκτέλεση τους εγκυμονεί αυξημένες δυσκολίες και κινδύνους, αρκεί, όμως, για την ορθή διεκπεραίωση τους η εκτέλεση αυτών να γίνεται από επαγγελματίες που διαθέτουν τα κατάλληλα μηχανήματα, τη σχετική εμπειρία και λαμβάνουν επιπλέον τα προσήκοντα μέτρα ασφαλείας.

Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι οι διακηρύξεις των δημοπρατούμενων έργων προσαρμόζονται κάθε φορά στο αντίστοιχο πρότυπο τεύχος διακηρύξεως. Πλην, όμως, κατά την άποψη που κράτησε στο Δικαστήριο τα πρότυπα τεύχη διακηρύξεως δεν εφαρμόζονται στις περιπτώσεις διαγωνισμών που γίνονται με το σύστημα μελέτη-κατασκευή, όταν δηλαδή αξιολογείται πρώτα η ποιότητα της μελέτης και μετά εξετάζεται η οικονομική προσφορά. Η ερμηνεία αυτή ενισχύεται και από την υποσημείωση 17 του πρότυπου τεύχους τύπου Α΄ της ανωτέρω Υπουργικής απόφασης (σελ. 23748) στην οποία σημειώνεται ότι: «Ιδιαιτέρως επισημαίνεται ότι η παρούσα διακήρυξη αφορά τα συστήματα δημοπράτησης του άρθρου 7 (κυρίως), αλλά και των άρθρων 9 και 11 (εφόσον συντρέχουν οι σχετικές προϋποθέσεις) του π.δ. 609/1985.», αφορά, δηλαδή, τα συστήματα προσφοράς με επιμέρους ποσοστά έκπτωσης (άρθρο 7 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 6 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων), προσφοράς με ελεύθερη συμπλήρωση Τιμολογίου (άρθρο 9 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 7 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) και μειοδοσίας στο ποσοστό οφέλους απολογιστικών εργασιών (άρθρο 11 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 9 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) και όχι το σύστημα προσφοράς που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή (άρθρο 10 του π.δ. 609/1985 και ήδη άρθρο 8 του κώδικα νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων) (πρβλ. πράξη VI Τμήματος 58/2006).

Καταβολή αμοιβής για την εκτέλεση των εργασιών συλλογής δεδομένων για το γεωγραφικό πληροφοριακό σύστημα Δήμου(....). Ο Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006 «Κύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α΄ 114) ορίζει, στην παράγραφο 2 του άρθρου 209, ότι: «Η παροχή των κάθε είδους υπηρεσιών προς τους φορείς της προηγούμενης παραγράφου (συμπεριλαμβάνονται και οι Δήμοι), πλην αυτών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), ρυθμίζεται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών», στην παράγραφο 9 του ιδίου ως άνω άρθρου, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 20 παρ. 13 του ν. 3731/2008 «Αναδιοργάνωση της δημοτικής αστυνομίας και ρυθμίσεις λοιπών θεμάτων αρμοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών» (ΦΕΚ Α΄ 263/23.12.2008), ότι: «Οι Δήμοι (…) δύνανται να αναθέτουν απευθείας ή με συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) παροχή υπηρεσιών, που δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α΄), ως προς τα επιτρεπτά χρηματικά όρια, όπως αυτά καθορίζονται με τις εκάστοτε εκδιδόμενες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών. Για την απευθείας ανάθεση απαιτείται απόφαση Δημάρχου (…), χωρίς προηγούμενη απόφαση του συμβουλίου. (…)» και στο άρθρο 273 παρ.1, ότι: «Μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος της παραγράφου 2 του άρθρου 209 οι κάθε είδους υπηρεσίες, εκτός από τις υπηρεσίες που παρέχονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ 42 Α΄), διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 (ΦΕΚ 11 Α΄), με την επιφύλαξη των ειδικών ρυθμίσεων του π.δ./τος 346/1998 (ΦΕΚ 230 Α΄), ως ισχύει». Σύμφωνα δε με το άρθρο 70 παρ. 1 του π.δ/τος 28/1980 «Περί εκτελέσεως έργων και προμηθειών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοικήσεως» (ΦΕΚ Α΄ 11) «Αι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται γενικώς και κατ’ αναλογίαν και επί της εκτελέσεως (…), εργασιών (…) των δήμων (…)», ενώ στην παράγραφο 1 του άρθρου 11 του ίδιου π.δ/τος ορίζεται ότι: «Η εκτέλεσις δημοτικών και κοινοτικών έργων και προμηθειών (…) ενεργείται επί τη βάσει (…) της συμβάσεως, συναπτομένης κατόπιν τακτικής δημοπρασίας, πλην των περιπτώσεων, όπου, κατά νόμον, δεν απαιτείται αύτη» και στο άρθρο 12 παρ. 1, ότι: «Δεν επιτρέπεται η κατάτμησις έργων και προμηθειών…». Τέλος, κατ’ εξουσιοδότηση της διάταξης του άρθρου 83 του ν. 2362/95 εκδόθηκε η ισχύουσα, κατά τον κρίσιμο για την παρούσα υπόθεση χρόνο, 35130/739/9.8.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Αύξηση των χρηματικών ποσών του άρθρου 83 παρ. 1 του ν. 2362/95 για τη σύναψη συμβάσεων που αφορούν προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων» (ΦΕΚ Β΄ 1291/11.8.2010), στο άρθρο 1 της οποίας ορίζεται ότι: «1. Αναπροσαρμόζουμε τα ποσά για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων που αφορούν προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων ως ακολούθως: α) Με απευθείας ανάθεση μέχρι του ποσού των είκοσι χιλιάδων (20.000,00) ευρώ β) Με συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) από του ποσού της προηγουμένης περίπτωσης μέχρι του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000,00) ευρώ. 2. (…) στα ποσά αυτά δεν συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α.». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι για την ανάθεση εκτέλεσης εργασιών από Ο.Τ.Α., εφόσον ο προϋπολογισμός της σχετικής υπηρεσίας δεν εμπίπτει στα όρια εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου (Οδηγία 2004/18/ΕΚ, που ισχύει από 1.2.2006 και ήδη π.δ. 60/2007), εφαρμόζονται, για τις συμβάσεις που έχουν συναφθεί μετά την 1.1.2007, ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (άρθρο τέταρτο του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114) και μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος, που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 209 του ως άνω νομοθετήματος, οι διατάξεις του π.δ/τος 28/1980, από τις οποίες προκύπτει ότι για την ανάθεση υπηρεσιών, στην έννοια των οποίων εμπίπτει και η εκτέλεση εργασιών, απαιτείται η διενέργεια δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α. με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας γι’ αυτούς προσφοράς. Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η απευθείας ανάθεση εργασιών με απόφαση του Δημάρχου, όταν η συνολική ετήσια δαπάνη αυτών δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., όπως και η ανάθεση εργασιών με τη συνοπτική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού από το ποσό των 20.000,00 ευρώ μέχρι το ποσό των 60.000,00 ευρώ (βλ. άρθρο 83 του ν. 2362/1995, σε συνδυασμό με τις διατάξεις της 35130/739/2010 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών). Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ύψος του ποσού, στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη εκτέλεσης συγκεκριμένων υπηρεσιών και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα απευθείας ανάθεσής τους, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε εργασίες στο σύνολό τους, οι οποίες, κατά τα διδάγματα τ

Εννοια δημοσίου έργου.Δημόσιο έργο είναι το έργο που εκτελείται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος καθόσον καλύπτει βασικές ανάγκες της κοινωνίας, συμβάλλει στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων και γενικά αποσκοπεί στη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Από τεχνικής απόψεως δημόσιο έργο αποτελεί ένα σύνολο πράξεων και εργασιών που διενεργούνται από δημόσιους φορείς, στους οποίους περιλαμβάνονται οι Περιφέρειες, το οποίο κατατείνει στην κατασκευή, επισκευή, επέκταση, ανακαίνιση ή συντήρηση έργου, και απαιτεί, λόγω της πολυπολοκότητάς του, εξειδικευμένη τεχνική γνώση και επέμβαση, δηλαδή χρήση ειδικών τεχνικών γνώσεων και αντιστοίχων μέσων και προορίζεται να επιτελεί καθ’ εαυτό μία οικονομική και τεχνική λειτουργία επιφέροντας ένα άρτιο λειτουργικό αποτέλεσμα (Απόφαση VI Τμήματος 3371/2011, Πράξη ΙV Τμήματος 31/2010, Εφ.Λάρισας 45/2004). Το δημόσιο έργο πρέπει να συνδέεται άμεσα με το έδαφος ή το υπέδαφος κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί συστατικό αυτού κατά την έννοια του άρθρου 953 Α.Κ. και να μην μπορεί να αποχωρισθεί από αυτό χωρίς βλάβη ή αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού του (Πράξεις VII Τμήματος 24/2009, 3/2009, ΙV Τμήματος 31/2010, 196/2008, ΣτΕ 329/2007, 808/1997, 1426/1997). Αντιθέτως, όταν για την επίτευξη ενός αποτελέσματος απαιτούνται απλές εργασίες, χωρίς ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις και μεθόδους, χωρίς τη χρησιμοποίηση εξειδικευμένου επιστημονικού ή τεχνικού προσωπικού ή ιδιαίτερων τεχνικών μέσων και εγκαταστάσεων, καθώς και όταν το αποτέλεσμα των ενεργειών δεν καθίσταται συστατικό του εδάφους, τότε πρόκειται για εκτέλεση εργασιών ή παροχή υπηρεσιών (Απόφαση VI Τμήματος 3371/2011, Πράξεις VII Τμήματος 203/2011, 202/2011, 94/2011, 403/2010, 308/2009, 3/2009, 285/2008). Ακολούθως, όταν πρόκειται για δημόσιο έργο, κατά την ως άνω έννοια, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 57 παρ.3 και 17 παρ.7 του Κώδικα δημοσίων έργων, οι οποίες προβλέπουν την επιβάρυνση της απαιτούμενης δαπάνης με γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος καθώς και με το κονδύλιο των απροβλέπτων δαπανών, υπολογιζόμενα σε ποσοστό επί της αξίας των εκτελεσθησομένων εργασιών κατασκευής του έργου. Τέλος, όταν μία σύμβαση έχει μεικτό χαρακτήρα διότι σε αυτήν περιλαμβάνονται τόσο η εκτέλεση έργου όσο και η παροχή υπηρεσιών, η σύμβαση χαρακτηρίζεται από το κύριο αντικείμενο αυτής, υπολογιζόμενο από την αξία αυτού καθώς και τον παρεπόμενο χαρακτήρα των λοιπών αντικειμένων σε σχέση με το πρωτεύον τοιούτο (πρβλ. απόφαση ΔΕΚ της 19.4.1994 στη C-331/92, Cestiόn Hotelera Internacional, σκ. 20-29, απόφαση ΔΕΚ της 18.11.1999 στη C-107/98, Teckal, σκ. 38).(...)V. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το αντικείμενο του κρινόμενου διαγωνισμού αφορά στην εκτέλεση έργου και όχι στην παροχή υπηρεσιών καθόσον πρόκειται για συντήρηση του υφιστάμενου δικτύου άρδευσης και στράγγισης της πεδιάδας της Άρτας. Ειδικότερα, για την πραγματοποίηση του καθαρισμού των τάφρων και των διωρύγων απαιτείται όχι μόνον η αποψίλωση της βλάστησης από τα πρανή και την κοίτη και η αποκομιδή των φερτών υλικών, αλλά, κατά κύριο λόγο, η αποκατάσταση της διατομής των τάφρων και των διωρύγων ώστε να επαναφερθούν τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους (πλάτος, βάθος και κατά μήκος κλίση) στις πρότερες διαστάσεις καθώς και η διαμόρφωση, με εκσκαφές ακριβείας, ο πυθμένας και τα πρανή για να είναι επιτρεπτή η απρόσκοπτη διέλευση του νερού. Προς τούτο απαιτείται η χρήση ιδιαίτερων τεχνικών μέσων (ειδικοί εκσκαφείς συγκεκριμένης ισχύος κ.λπ.), που περιγράφονται στην τεχνική έκθεση και κυρίως, η πραγματοποίηση των εργασιών υπό την επίβλεψη, την καθοδήγηση και τις οδηγίες των ειδικών μηχανικών ή μηχανολόγων μηχανικών του αναδόχου και της Υπηρεσίας, ενώ περαιτέρω η άμεση σύνδεση των εργασιών κατά τρόπο σταθερό και διαρκή με το έδαφος είναι αυτονόητη.