ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο (ασφαλτοστρώσεις δημοτικών οδών), καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα (δ. δ…..) και μάλιστα από τον ίδιο ανάδοχο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000,00 ευρώ, που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 88.000,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), οπότε και υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν, κρινομένου ως βασίμου του πρώτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου, γενομένου δε δεκτού του λόγου αυτού, παρέλκει η εξέταση του δεύτερου λόγου διαφωνίας ως αλυσιτελής

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι  τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο, καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.271,46 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 20.447,15 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) που υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της απ’ ευθείας ανάθεσης. Τέλος, η απευθείας ανάθεση των ανωτέρω έργων δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε στη διάταξη του άρθρου 9 παρ.2 εδ.β΄του π.δ/τος 171/1987, καθόσον δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτα γεγονότα, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διενέργεια του τακτικού διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων,(N.3669/2008, πρώτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 2539/1997 ,όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 3274/2004 (ΦΕΚ Α΄ 195), αναδιατυπώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 8 του ν. 3613/2007 (ΦΕΚ Α΄ 263/21.11.2007) και συμπληρώθηκε με το άρθρο 18 παρ. 14 του ν. 3731/2008 (ΦΕΚ Α΄ 263/23.12.2008) η διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί για την ανάδειξη αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας για την κατασκευή ενός δημοτικού έργου τελεί κάθε φορά σε συνάρτηση με την σπουδαιότητα και την εξειδικευμένη φύση του ανατιθέμενου έργου, καθώς και με το ύψος της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του. Ειδικότερα, η επιλογή αναδόχου με τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού αποβλέπει στην προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού υποψηφίων, με αντικειμενικό σκοπό την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και την διασφάλιση των οικονομικών κυρίως συμφερόντων του οικείου Δήμου, με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας για αυτόν, από οικονομικής και τεχνικής άποψης, προσφοράς. Για το λόγο αυτό απαγορεύεται ο επιμερισμός της κατασκευής ενός «ενιαίου» έργου σε μερικότερα μη αυτοτελή έργα - έργα δηλαδή που από τεχνική και ουσιαστική άποψη όχι μόνο δεν μπορούν, αλλά και επιβάλλεται για το οικονομικοτεχνικώς άρτιο και το συμφέρον του ευρύτερου έργου να αποτελέσουν αντικείμενο ενιαίας δημοπρασίας - και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση αυτών χωριστά ή η ανάθεση κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του «ενιαίου» έργου, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση της οριζόμενης από τις διατάξεις αυτές διαδικασία διενέργειας τακτικού διαγωνισμού (βλ. Πράξεις VII Τμ. 45/2009, 79/2008 47, 134, 139, 142/2008, 4, 267/2007, 83, 145, 164, 259, 280/2006, 70/2005, IV Τμ. 136, 137/2004, 193, 37/2003, 88/97, 93/1999 κ.ά.). Το ενιαίο, δε, του έργου κρίνεται κατά περίπτωση με βάση λειτουργικά κριτήρια και ειδικότερα την οικονομικοτεχνική λειτουργία των ανατιθέμενων μερικότερων έργων, το είδος των απαιτούμενων για την κατασκευή καθενός από τα έργα αυτά εργασιών, την ύπαρξη μιας αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας ή περισσοτέρων ασχολούμενων με το αυτό αντικείμενο, την ταυτόχρονη ανάθεση της κατασκευής των μερικότερων έργων, την ομοιότητα των μελετών, τη δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου των εργασιών από μία και μόνο επιχείρηση, τη χρονική διάρκεια κατασκευής τους, την ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, εντός του οποίου θα εκτελεστούν τα ανατιθέμενα έργα. Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός της κατασκευής ενός ενιαίου δημοτικού έργου, η εκτέλεση του οποίου λαμβάνει χώρα εντός του γεωγραφικού πλαισίου του Δήμου, σε περισσότερα ομοειδή έργα, για τα οποία έχουν αναγραφεί ιδιαίτερες πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό, προς αποφυγή της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος και επομένως, δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκτέλεση των έργων αυτών (βλ. Πράξεις VIΙ Τμ. 83, 164, 259/2006, 4, 210, 267/2007, 45/2009 κ.ά.)……Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ανωτέρω έργα, που εκτελέστηκαν στο Δήμο ..., δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν τις ίδιες ή παρεμφερείς εργασίες για την κατασκευή τους -ήτοι τσιμεντοστρώσεις και ασφαλτοστρώσεις- οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δ.Δ. …), κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν ταυτόχρονα τα τρία στην ίδια εταιρεία και λίγο μεταγενέστερα το τέταρτο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε τέσσερα επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών «μικρών έργων», με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή αφενός στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (για τα τρία εξ αυτών) και αφετέρου στην εξαιρετική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (για το τέταρτο έργο), δεδομένου ότι ναι μεν ούτε ο προϋπολογισμός καθενός από τα τρία πρώτα έργα ούτε και ο προϋπολογισμός του τέταρτου εξ αυτών υπερβαίνουν τα ποσά που τίθενται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όρια για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση ή για την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και 45.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., αντίστοιχα), πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 52.781,48 ευρώ (44.354,42 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), που υπερβαίνει τόσο το προαναφερόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης δημοτικών έργων όσο και αυτό για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών έργων, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι αν και ο προϋπολογισμός καθενός από τα δύο έργα χωρίς Φ.Π.Α. δεν υπερβαίνει το ποσό που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όριο για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης υπερβαίνει το ποσό αυτό (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.).  Περαιτέρω, από την απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής για την ανάθεση του α΄ έργου δεν προκύπτει η συνδρομή αλλά ούτε και η επίκληση σοβαρού επικείμενου κινδύνου ή επείγουσας ανάγκης, εξαιτίας απρόβλεπτων καταστάσεων, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διαδικασία του τακτικού διαγωνισμού.(...)η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου … δαπάνη δεν είναι νόμιμη

Κατάτμηση-έργου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι οι ανωτέρω εργασίες που εκτελέστηκαν στο Δήμο .... δεν είναι ανεξάρτητες και αυτοτελείς, αλλά αποτελούν ενιαίο σύνολο ιδίων ή παρεμφερών εργασιών (εργασίες συντήρησης του δικτύου ομβρίων υδάτων και των φρεατίων υδροσυλλογής του Δήμου), οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο, κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν και οι τρεις στον ίδιο εργολάβο, οι δύο δε από αυτές την ίδια ημέρα (11.6.2010). Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση των ανωτέρω εργασιών συντήρησης σε τρεις επιμέρους ξεχωριστές συμβάσεις, με το χαρακτηρισμό αυτών ως «ανεξάρτητων εργασιών», με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός κάθε ομάδας εργασιών χωρίς Φ.Π.Α. (12.393,00 ευρώ, 12.396,00 ευρώ και 12.194,00 ευρώ), υπερβαίνει τα προαναφερόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης μικρών δημοτικών έργων και εργασιών συντήρησης.

Απαγορεύεται ο επιμερισμός της κατασκευής ενός «ενιαίου» έργου σε μερικότερα μη αυτοτελή έργα - έργα δηλαδή που από τεχνική και ουσιαστική άποψη όχι μόνο δεν μπορούν, αλλά και επιβάλλεται για το οικονομικοτεχνικώς άρτιο και το συμφέρον του ευρύτερου έργου να αποτελέσουν αντικείμενο ενιαίας δημοπρασίας - και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση αυτών χωριστά ή η ανάθεση κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού με βάση το ύψος της δαπάνης, που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του «ενιαίου» έργου, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση της οριζόμενης από αυτές διαδικασία διενέργειας τακτικού διαγωνισμού (βλ. Πράξεις VII Τμ. 324, 19/2010, 45/2009, 79/2008 47, 134, 139, 142/2008, 4, 267/2007, 83, 145, 164, 259, 280/2006, 70/2005, IV Τμ. 136, 137/2004, 193, 37/2003, 88/97, 93/1999 κ.ά.). (...)Ακολούθως, για μικρά έργα η εργασίες συντήρησης, τα οποία είναι εκείνα που δεν υπερβαίνουν το τιθέμενο από τις διατάξεις της ως άνω υπουργικής απόφασης όριο για τους λοιπούς Δήμους των 3.500.000 δραχμών και ήδη ευρώ 10.271,46 χωρίς Φ.Π.Α. επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση, τη δε σχετική απόφαση την λαμβάνει η Δημαρχιακή Επιτροπή.

Δεν είναι νόμιμες οι δαπάνες που αφορούν στην πληρωμή εργολάβου για την εκτέλεση τριών δημοτικών έργων, καθόσον αποτελούν κατ' ουσίαν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, του οποίου η κατάτμηση έγινε προς αποφυγή της διαδικασίας ανοικτού διαγωνισμού, καθώς ο προϋπολογισμός της συνολικής του δαπάνης υπερβαίνει το όριο της απευθείας ανάθεσης δημοτικών έργων, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 17 παρ.4 του ν.2539/1997. Όμοιες οι πράξεις 264, 276/2009 του ιδίου Τμήματος

Δοθέντος ότι ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου δημοσίου έργου, μη συνυπολογιζομένης της δαπάνης για αναθεώρηση και Φ.Π.Α., ανέρχεται σε 4.059.854,1 ευρώ και υπερβαίνει ως εκ τούτου το ανώτατο όριο της 2ης τάξης του ΜΕΕΠ, δεν είναι νόμιμη η ελεγχόμενη διαδικασία δημοπράτησης, καθόσον η επιτροπή του διαγωνισμού συγκροτήθηκε από 3 υπηρεσιακά μέλη (και παραστάθηκε και ένας εκπρόσωπος των εργοληπτικών οργανώσεων) κατά παράβαση του άρθρου 21 του ν.3669/2008.

ΟΤΑ. Τεχνικά έργα. Αιτήσεις θεραπείας. Αρμόδια όργανα.Μετά την ισχύ του άρθρου 7 παρ.2 του Π.Δ/τος 186/1996, αρμόδιοι να αποφαίνονται, σε αιτήσεις θεραπείας, κατέστησαν ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας, αν ο αρχικός συμβατικός προϋπολογισμός του έργου δεν υπερβαίνει το ποσόν των 500.000.000 δραχμών και μετά από γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημοσίων Εργων (ή τούτου μη υπάρχοντος - μετά από γνώμη του κατ άρθρο 4 του Π.Δ/τος 186/1996 Νομαρχιακού Συμβουλίου Δημοσίων Εργων) και ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, για έργα με ποσό αρχικού συμβατικού προϋπολογισμού, που υπερβαίνει τα άνω όρια μετά από γνώμη του Συμβουλίου Δημοσίων Εργων της ΓΓΔΕ του ΥΠΕΧΩΔΕ. (πλειοψ.)

Δημόσια έργα. Σε περίπτωση που ο ανάδοχος εκτελέσει εργασίες μη προβλεπόμενες από τη σύμβαση, κατά ποσότητα ή είδος, η δαπάνη των οποίων υπερβαίνει το 50% του συνολικού συμβατικού ποσού, δεν δικαιούται αμοιβής ή αποζημιώσεως για τις εργασίες αυτές, με εξαίρεση την περίπτωση που ο ανάδοχος εκτέλεσε τις ως άνω εργασίες κατόπιν έγγραφης εντολής της Υπηρεσίας ή, σε επείγουσες περιπτώσεις, κατόπιν προφορικής εντολής της Υπηρεσίας στον τόπο εκτέλεσης του έργου, καταχωρηθείσης στο ημερολόγιο αυτού .