Δημόσια έργα,(..) ΙΙΙ. Ο ν. 1418/1984 «Δημόσια έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (ΦΕΚ Α΄ 23), στο άρθρο 4 παρ. 2 ορίζει : «Τρόποι επιλογής της εργοληπτικής επιχείρησης για την κατασκευή του έργου είναι : α) ... β) ... γ) Η απευθείας ανάθεση ή διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ο τρόπος αυτός αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και εφαρμόζεται όταν συντρέχει μία από τις εξαιρέσεις που προβλέπει το άρθρο 86 του Ν.Δ. 321/1969 (ΦΕΚ Α΄ 205), όπως κάθε φορά ισχύει και σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε περίπτωση θεομηνίας, σοβαρού επικείμενου κινδύνου, μοναδικότητας του κατασκευαστή, συνέχισης εργασιών ύστερα από έκπτωση του αναδόχου ή διάλυσης της εργολαβικής σύμβασης (...)». Από τις προεκτεθείσες διατάξεις συνάγεται ότι ο διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλουμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως τρόπος επιλογής αναδόχου για την κατασκευή έργου, αποτελεί εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, εφαρμοζόμενη στις περιπτώσεις που ορίζονται ρητά από το νόμο, μεταξύ των οποίων αναφέρεται και η απειλή επέλευσης σοβαρού κινδύνου, όπως είναι ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, ή ο κίνδυνος προκλήσεως πλημμυρών συνεπεία εντόνων βροχοπτώσεων μη οφειλομένου σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, η αποτροπή του οποίου επιβάλλει την άμεση έναρξη εκτέλεσης του έργου και την εντός σύντομου χρόνου αποπεράτωση αυτού (Πράξεις VI Τμ. 46/2007, 140/2006, 102/2005). Περαιτέρω, η απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τη διενέργεια διαγωνισμού με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως διοικητική πράξη αιτιολογητέα από τη φύση της, αφού εκδίδεται κατ’ εφαρμογή εξαιρετικών διατάξεων, πρέπει, βάσει γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου, να είναι επαρκώς αιτιολογημένη, υπό την έννοια ότι οι ειδικές εκείνες περιστάσεις που δικαιολογούν την εφαρμογή της εξαιρετικής αυτής διαδικασίας επιλογής αναδόχου αρκεί να προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος νομιμότητάς της από το Δικαστήριο (Πράξη VII Τμ. 196/2006).

Διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων Η επιλεγείσα εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων για την κατασκευή του ελεγχόμενου έργου είναι μη νόμιμη, καθόσον αυτή δεν διενεργήθηκε σε απόλυτη χρονική εγγύτητα προς το χρόνο κατά τον οποίο ο Δήμος έλαβε γνώση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν και επέβαλαν την εκτέλεση του έργου για την αποτροπή της επέλευσης σοβαρού κινδύνου για την υγεία των δημοτών, αλλά σε ικανή χρονική απόσταση από αυτόν, κατά τη διάρκεια του οποίου θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και να ολοκληρωθεί η κύρια διαδικασία επιλογής της ανοικτής διαδικασίας, για την προσφυγή στην οποία, η μόνη χρονική επιβάρυνση θα ήταν η δεκαπενθήμερη προθεσμία, που τάσσεται από το νόμο για την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας προ της διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού (βλ. άρθ. 15 παρ.7 του ν. 3669/2008). Πέραν τούτου και κατά τη μετέπειτα διαδικασία παρήλθαν ικανά χρονικά διαστήματα και καθυστερήσεις, που διέρρευσαν άπρακτα κατά τρόπο που δε συμβαδίζει με την επικαλούμενη ύπαρξη «άμεσου επαπειλούμενου κινδύνου για την υγεία των δημοτών» Η μελέτη της υπηρεσίας, η οποία εκπονήθηκε το Δεκέμβριο 1991 και έχει θεωρηθεί το 1993 έχει καταστεί κατά την κρίση του Κλιμακίου ανεπίκαιρη και θα έπρεπε να έχει διενεργηθεί επικαιροποίηση της, δεδομένου ότι από την εκπόνηση της (1991) μέχρι τη διεξαγωγή της ελεγχόμενης διαδικασίας δημοπράτησης (2010), έχει παρέλθει σημαντικά μεγάλο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο έχουν ενδεχομένως επέλθει αλλαγές που μπορεί να επηρεάσουν την εφαρμοσιμότητα της. Αλλωστε, το γεγονός ότι δεν έχουν μεταβληθεί οι πληθυσμιακές συνθήκες, που έχουν προβλεφθεί στη μελέτη αυτή δεν αποδεικνύει άνευ άλλου τινός, ότι δεν απαιτείται επικαιροποίηση της, δεδομένου ότι για τη σύνταξη μιας μελέτης λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο οι πληθυσμιακές συνθήκες μιας περιοχής, αλλά και οι οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές κ.λ.π. συνθήκες, καθώς και το ισχύον νομοθετικό καθεστώς.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Από τα ανωτέρω στοιχεία δεν προκύπτουν αιτιολογημένα οι περιστάσεις σοβαρού επικείμενου κινδύνου που επέβαλαν την κατεπείγουσα εκτέλεση του έργου, κατόπιν προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της ανάθεσης μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλουμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, χωρίς δημοσίευση σχετικής διακήρυξης. Ειδικότερα, από την ως άνω 207/23.11.2009 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου ..... δεν προκύπτει ότι οι κατηγορίες εργασιών που ήταν αναγκαίες για τις αποκαταστάσεις ρεμάτων και δικτύων ύδρευσης ήταν έκτασης και έντασης απαγορευτικής της τακτικής ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης. Επισημαίνεται ότι ειδικά οι εργασίες καθαρισμού ρεμάτων στους οικισμούς Μεγαλοχώρι, Σκάλα και Μετόχι και η κατασκευή τοιχίων αντιστήριξης σε διασταυρώσεις ρεμάτων και δόμων καθώς και ιρλανδικών τάφρων δεν δικαιολογούν την εφαρμογή της εξαιρετικής διαδικασίας ανάθεσης. Αντιθέτως, τέτοιες εργασίες εκτελούνται προληπτικά, προγραμματισμένα και με τακτικές διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης. Περαιτέρω, ότι το νησί δεν υπέστη ζημιές από τις οποίες προέκυπτε σοβαρός επικείμενος κίνδυνος επιβεβαιώνεται από τις περιορισμένες αναφορές που γίνονται για το ζήτημα αυτό στην προαναφερθείσα από 29.10.2009 εισήγηση του Νομάρχη Πειραιά, στην οποία εκτίθεται ότι ο ήδη Δήμος ..... επλήγη μεν από ισχυρές βροχοπτώσεις, ωστόσο οι καθαρισμοί ρεμάτων που είχαν συντελεστεί απέδωσαν και συνέβαλαν στο να μην προκληθούν πλημμυρικά φαινόμενα ούτε να απειληθούν ζωές και περιουσίες. Επίσης, στην ίδια εισήγηση, αντίθετα προς τις εκτενείς παρατηρήσεις που αφορούσαν στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα Μέθανα, ως προς το…., μεταξύ άλλων περιοχών, δεν έγινε αναφορά σε εκτεταμένες ζημιές είτε σε υποδομές είτε άλλες.Β. Το γεγονός ότι δεν συνέτρεχαν περιστάσεις σοβαρού επικείμενου κινδύνου, αποδέχθηκε σιωπηρά ο Δήμος ..... κατά την άσκηση της από 20.9.2010 αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η συζήτηση της οποίας ως ενδίκου βοηθήματος ούτε συντελείται άμεσα ούτε προσδιορίζεται άμεσα, ενώ σε κάθε περίπτωση η άσκησή της συνεπάγεται την πάροδο μακρού χρόνου μέχρι την έκδοση απόφασης. Η, κατά τα λοιπά, νόμιμη επιλογή να ασκηθεί αίτηση ακύρωσης, ενόψει της μακροχρόνιας εκκρεμότητας που συνεπαγόταν και της αδυναμίας να εκτελεστούν οι υπόψη εργασίες, ανέτρεψε στο σύνολό του οποιοδήποτε δικαιολογητικό στοιχείο επικαλέστηκε η αναθέτουσα αρχή προκειμένου να αιτιολογήσει την προσφυγή της στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης για την αντιμετώπιση επικείμενου κινδύνου. Εξάλλου, στο προαναφερόμενο 2444/2017 έγγραφο γίνεται επίκληση της ανάγκης να εκτελεστεί το έργο στην παρούσα φάση, ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, λόγω των ακραίων φαινομένων που παρατηρούνται στην επικράτεια και λόγω των πυρκαγιών που έχουν δημιουργήσει και στο νησί ..... αυξημένες ανάγκες αντιπλημμυρικής προστασίας. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί δε συνδέονται με τις βροχοπτώσεις στις 24-25.10.2009 και δεν δικαιολογούν την εκτέλεση του έργου σήμερα, ύστερα από εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης λόγω σοβαρού επικείμενου κινδύνου που ανέκυψε κατά το έτος 2009 (πρβ. 493/2017 Ε ΄Κλιμακίου)Γ. Τέλος, δοθέντος ότι στην Ε055 Τροπ. 1/24.12.2014 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας το έργο εγγράφηκε με προϋπολογισμό 830.000 ευρώ, στο δε προϋπολογισμό του Δήμου ..... έχει εγγραφεί πίστωση κατά πολύ μικρότερη, ποσού 300.000 ευρώ, η συμβατική δαπάνη δεν καλύπτεται στο σύνολό της. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1311/2018

Έργο- κατασκευή δικτύου ακαθάρτων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα γίνονται δεκτά στη σκέψη VΙI της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δεν εφαρμόστηκε νομίμως η επιλεγείσα εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, διότι παρά την ύπαρξη προβλημάτων διαρροής λυμάτων στην περιοχή του τομέα Γ του Δήμου ..., τα οποία, όπως άλλωστε ομολογεί η αιτούσα στην κρινόμενη αίτηση, ήταν γνωστά από τις αρχές του έτους 2010, και σε κάθε περίπτωση από 20.4.2010, η απόφαση προσφυγής σ’ αυτή εκδόθηκε με χρονική καθυστέρηση, στις 29.7.2010, οπότε και θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί ή τουλάχιστον διενεργηθεί στο μεγαλύτερο μέρος της η ανοικτή διαδικασία επιλογής, ενώ και κατά τη μετέπειτα διαδικασία σημειώθηκαν οι ως άνω επισημανθείσες καθυστερήσεις. Και τούτο διότι τόσο η προαναφερόμενη αρχική καθυστέρηση, η διαπίστωση της οποίας και μόνο αρκεί για να θεμελιώσει την κρίση περί της μη νόμιμης προσφυγής στην επίμαχη εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, όσο και οι μετέπειτα καθυστερήσεις, δεν είναι συμβατές με τον εξαιρετικό χαρακτήρα της εν λόγω διαδικασίας, η οποία στοχεύει στην επείγουσα αντιμετώπιση επικείμενου κινδύνου, όταν τα χρονικά περιθώρια δεν επαρκούν για την τήρηση της κύριας διαδικασίας επιλογής, προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω. Ως εκ τούτου η κρινόμενη αίτηση, με την οποία η αιτούσα προβάλλει ότι ο χρόνος που μεσολάβησε από τη διαπίστωση του προβλήματος και των αιτίων αυτού μέχρι την απόφαση προσφυγής στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία, ήταν εύλογος και ότι σε κάθε στάδιο της μετέπειτα διαδικασίας δεν υπήρξαν χρονικά διαστήματα άπρακτα ή καθυστερήσεις είναι αβάσιμη και απορριπτέα. (...)Επομένως, σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν, οι ανωτέρω διαπιστωθείσες αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και η μεσολάβηση άπρακτων περιόδων στις επιμέρους πράξεις των αρμοδίων οργάνων για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου, δεν συμβαδίζουν με την επικαλούμενη ύπαρξη επικείμενου κινδύνου και καθιστούν μη νόμιμη την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, με συνέπεια να συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση ανακλητική αίτηση της εταιρείας «....» κατά της 371/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου πρέπει να απορριφθεί κωλυομένης εντεύθεν της υπογραφής του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχετικού σχεδίου σύμβασης.

ΕΡΓΑ. ζητειται η αναθεώρηση της 2749/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση του ως άνω αιτούντος για ανάκληση της 386/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη (ΙΙΙ) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η επιλεγείσα κατά τα ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης πάσχει ως προς τη νομιμότητα εφαρμογής της. Και τούτο, διότι η τηρηθείσα εξαιρετική διαδικασία της δημοπράτησης μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων για την κατασκευή του έργου δεν ενεργήθηκε σε απόλυτη χρονική εγγύτητα προς το χρόνο κατά τον οποίο συντελέστηκε η λύση της αρχικής σύμβασης (8.4.2008), αλλά σε ικανή χρονική απόσταση από αυτόν, καθόσον από την 158/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …, με την οποία λύθηκε και τέθηκε σε εκκαθάριση η δημοτική επιχείρηση και, κατά συνέπεια, διαλύθηκε εν τοις πράγμασι η από 23.11.1998 εργολαβική σύμβαση, η οποία από το έτος 1999 ήταν πάντως ανενεργός, μέχρι την 279/6.7.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου .., με την οποία αποφασίσθηκε η ανάθεση του έργου με την εν λόγω διαδικασία, μεσολάβησε απράκτως ικανό χρονικό διάστημα,  κατά τη διάρκεια του οποίου θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και να ολοκληρωθεί η διαδικασία του ανοιχτού διαγωνισμού. Η κρίση αυτή δεν δύναται να διαφοροποιηθεί από την επικαλούμενη ανάγκη αποτροπής σοβαρού επικείμενου κινδύνου, δοθέντος ότι αυτή δεν αποτελεί στην προκειμένη περίπτωση λόγο που δικαιολογεί την ανάθεση του ως άνω έργου με την εξαιρετική διαδικασία του διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων, καθόσον η αποτροπή κινδύνων που εγκυμονεί για τη δημόσια υγεία, την ασφάλεια και τη ζωή των κατοίκων της περιοχής η κατάληψη του ημιτελούς κτιρίου από ναρκομανείς και εγκληματικά στοιχεία, μπορεί να επιτευχθεί με τα προβλεπόμενα από την κείμενη νομοθεσία μέτρα διασφάλισης της νομής του ακινήτου. Εξάλλου, οι φθορές που υφίσταται το ως άνω ημιτελές κτιριακό έργο είναι γνωστές ήδη από το έτος 1999, οπότε σταμάτησαν οι εργασίες ολοκλήρωσης της από 23.11.1998 σύμβασης κατασκευής του, η οποία έκτοτε κατέστη ανενεργός. Επομένως, δεν αιτιολογείται γιατί μέχρι τις 6.7.2010, οπότε και αποφασίστηκε η προσφυγή  στην εν λόγω εξαιρετική διαδικασία,  δεν έγινε καμία ενέργεια για την επιλογή αναδόχου. (..)Περαιτέρω, οι  ανωτέρω διαπιστωθείσες αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και η μεσολάβηση άπρακτων περιόδων στις επιμέρους πράξεις των αρμοδίων οργάνων για την εκτέλεση του  ελεγχόμενου έργου,  δεν συμβαδίζουν με την επικαλούμενη ύπαρξη επικείμενου κινδύνου, λόγοι που καθιστούν μη νόμιμη την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, με συνέπεια να συντρέχει ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης....Απορρίπτει την αίτηση του Δήμου ... καθώς και την υπέρ αυτού ασκηθείσα παρέμβαση της εργοληπτικής επιχείρησης με την επωνυμία «...» για αναθεώρηση της 2749/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 

Δημόσια έργα.ΙΙΙ. Ο ν. 1418/1984 «Δημόσια έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (ΦΕΚ Α΄ 23), στο άρθρο 4 παρ. 2 ορίζει : «Τρόποι επιλογής της εργοληπτικής επιχείρησης για την κατασκευή του έργου είναι : α) ... β) ... γ) Η απευθείας ανάθεση ή διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ο τρόπος αυτός αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και εφαρμόζεται όταν συντρέχει μία από τις εξαιρέσεις που προβλέπει το άρθρο 86 του Ν.Δ. 321/1969 (ΦΕΚ Α΄ 205), όπως κάθε φορά ισχύει και σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε περίπτωση θεομηνίας, σοβαρού επικείμενου κινδύνου, μοναδικότητας του κατασκευαστή, συνέχισης εργασιών ύστερα από έκπτωση του αναδόχου ή διάλυσης της εργολαβικής σύμβασης (...)». Περαιτέρω, η διάταξη του άρθρου 86 του ν.δ/τος 321/1969 καταργήθηκε με το άρθρο 17 παράγραφος 1 περ. β’ του ν. 1797/1988, ενώ η παράγραφος 2 της 2043748/519/0026/22.5.1989 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ Β΄ 388), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 11 του ν. 1881/1990 (ΦΕΚ Α΄ 42), αναφέρει : «Ειδικές διατάξεις που παραπέμπουν στα άρθρα 86 του ν.δ. 321/1969 (…), νοούνται εφεξής ότι παραπέμπουν στα κατ’ ιδίαν άρθρα του ν. 1797/1988». Συνεπώς, η διάταξη του άρθρου 4 παράγραφος 2 εδ. γ΄ του ν. 1418/1984, η οποία παρέπεμπε στο άρθρο 86 του ν.δ/τος 321/1969, παραπέμπει πλέον στις ανάλογες διατάξεις περί αναθέσεως προμηθειών με διαπραγμάτευση του ν. 2286/1995 «Προμήθειες του δημοσίου τομέα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» (ΦΕΚ Α΄ 19), ο οποίος ισχύει μετά την κατάργηση του ν. 1797/1988 και ορίζει στο άρθρο 2 ότι : «(…) 12. Οι διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων προμηθειών διακρίνονται σε συνοπτικές, ανοικτές, κλειστές και με διαπραγμάτευση : (…) δ) Με διαπραγμάτευση (εξαιρετική ή απευθείας ανάθεση) είναι η διαδικασία που οι επί μέρους φορείς προσφεύγουν στους προμηθευτές της επιλογής τους και διαπραγματεύονται τους όρους των υπό σύναψη συμβάσεων με έναν ή περισσότερους από αυτούς, με ή χωρίς δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού». Από το συνδυασμό των προεκτεθεισών διατάξεων συνάγεται ότι ο διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλουμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως τρόπος επιλογής αναδόχου για την κατασκευή έργου, αποτελεί εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, εφαρμοζόμενη στις περιπτώσεις που ορίζονται ρητά από το νόμο, μεταξύ των οποίων αναφέρεται και η απειλή επέλευσης σοβαρού κινδύνου, όπως είναι ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία, μη οφειλομένου σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής, η αποτροπή του οποίου επιβάλλει την άμεση έναρξη εκτέλεσης του έργου και την εντός σύντομου χρόνου αποπεράτωση αυτού (Πράξεις VI Τμ. 140/2006, 102/2005). Περαιτέρω, η απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τη διενέργεια διαγωνισμού με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως διοικητική πράξη αιτιολογητέα από τη φύση της, αφού εκδίδεται κατ’ εφαρμογή εξαιρετικών διατάξεων, πρέπει, βάσει γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου, να είναι επαρκώς αιτιολογημένη, υπό την έννοια ότι οι ειδικές εκείνες περιστάσεις που δικαιολογούν την εφαρμογή της εξαιρετικής αυτής διαδικασίας επιλογής αναδόχου αρκεί να προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος νομιμότητάς της από το Δικαστήριο (Πράξη VII Τμ. 196/2006).

Δημοτικό έργο. Διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων χωρίς δημοσίευση προκήρυξης. Μη νόμιμη η κατακυρωτική απόφαση, καθόσον υπήρξε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής σχετικά με την πρόκληση του επικείμενου κίνδυνου πρόκλησης τροχαίων ατυχημάτων και πλημμυρών. Ο διαδραμών χρόνος από την εισήγηση της τεχνικής υπηρεσίας για την ανάθεση του έργου μέχρι την έγκριση της εξαιρετικής διαδικασίας από τη Δημαρχιακή Έπιτροπή ήταν επαρκής για την τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας και διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού. Με την 2731/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.

Ανάθεση της εκτέλεσης Δημοσίου έργου χωρίς να διενεργηθεί διαγωνισμός, αλλά εφαρμόστηκε η εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 περ. γ΄ του άρθρου 4 του ν.1418/1984, χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της διαδικασίας αυτής, αλλά και των προϋποθέσεων του άρθρου 8 παρ. 3 του π.δ.334/2000 (για τη συμπληρωματική σύμβαση).Εννοια "σοβαρού επικείμενου κινδύνου"-Μη αιτιολογημένος χαρακτηρισμός ως έργου "ειδικής φύσης"

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Από τα ανωτέρω στοιχεία δεν προκύπτουν αιτιολογημένα οι περιστάσεις σοβαρού επικείμενου κινδύνου που επέβαλαν την κατεπείγουσα εκτέλεση του έργου κατόπιν εξαιρετικής διαδικασίας ανάθεσης χωρίς δημοσίευση διακήρυξης. Οι γενικές και αόριστες αναφορές της τεχνικής έκθεσης στις κατηγορίες εργασιών που ήταν αναγκαίες και συνδέονταν με ζημίες στο οδικό δίκτυο, δεν προκύπτει ότι ήταν έκτασης και έντασης απαγορευτικής της τακτικής ανοικτής διαδικασίας ανάθεσης. Άλλωστε, η τεχνική έκθεση αναφέρεται αδιακρίτως και σε εργασίες συντήρησης του οδικού δικτύου, οι οποίες δεν συνδέονται ειδικά με σοβαρό επικείμενο κίνδυνο, αλλά εκτελούνται για τη διατήρηση του επιβαλλόμενου επιπέδου οδικής ασφάλειας, τούτο δε δεν δικαιολογεί την εφαρμογή εξαιρετικής διαδικασίας ανάθεσης. Αντίθετα, τέτοιες εργασίες εκτελούνται προληπτικά, προγραμματισμένα και με τακτικές διαγωνιστικές διαδικασίες ανάθεσης. Εξάλλου, ότι το νησί δεν υπέστη ζημιές από τις οποίες προέκυπτε σοβαρός επικείμενος κίνδυνος επιβεβαιώνεται από τις περιορισμένες αναφορές που γίνονται σε αυτό στην προαναφερθείσα από 29.10.2009 εισήγηση του Νομάρχη ......, στην οποία εκτίθεται ότι ο ήδη Δήμος ...... επλήγη μεν από ισχυρές βροχοπτώσεις, ωστόσο, οι καθαρισμοί ρεμάτων που είχαν συντελεστεί απέδωσαν και συνέβαλαν στο να μην προκληθούν πλημμυρικά φαινόμενα ούτε να απειληθούν ζωές και περιουσίες. Επίσης, στην ίδια εισήγηση, σε αντίθεση προς τις εκτενείς παρατηρήσεις που αφορούσαν στα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα Μέθανα, ως προς το ......, μεταξύ άλλων περιοχών, δεν έγινε αναφορά σε εκτεταμένες ζημιές είτε σε υποδομές είτε άλλες. Το γεγονός ότι δεν συνέτρεχαν περιστάσεις σοβαρού επικείμενου κινδύνου, αποδέχθηκε σιωπηρά ο ήδη Δήμος ...... κατά την άσκηση της από 20.9.2010 αίτησης ακύρωσης ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, η συζήτηση της οποίας ως ενδίκου βοηθήματος ούτε συντελείται άμεσα, ούτε προσδιορίζεται άμεσα, σε κάθε δε περίπτωση η άσκησή της συνεπάγεται την πάροδο μακρού χρόνου μέχρι την έκδοση απόφασης. Η, κατά τα λοιπά, νόμιμη επιλογή να ασκηθεί αίτηση ακύρωσης, ενόψει της μακροχρόνιας εκκρεμότητας που συνεπαγόταν και της αδυναμίας να εκτελεστούν οι υπόψη εργασίες, ανέτρεψε στο σύνολό του οποιοδήποτε δικαιολογητικό στοιχείο επικαλέστηκε η αναθέτουσα αρχή προκειμένου να αιτιολογήσει την προσφυγή της στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης για την αντιμετώπιση επικείμενου κινδύνου. Περαιτέρω, στο προαναφερόμενο 2444/2017 έγγραφο γίνεται επίκληση της ανάγκης να εκτελεστεί το έργο στην παρούσα φάση, ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, λόγω των ακραίων φαινομένων που παρατηρούνται στην επικράτεια και λόγω των πυρκαγιών που έχουν δημιουργήσει και στο νησί ...... αυξημένες ανάγκες αντιπλημμυρικής προστασίας. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί αυτοί δεν συνδέονται με τις βροχοπτώσεις στις 24-25.10.2009 και δεν δικαιολογούν την εκτέλεση του έργου σήμερα μετά από εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης λόγω σοβαρού επικείμενου κινδύνου που ανέκυψε κατά το έτος 2009. Ενόψει του ότι στην Ε055 Τροπ. 1/24.12.2014 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας το έργο εγγράφηκε με προϋπολογισμό 800.000 ευρώ, στο δε προϋπολογισμό του Δήμου ...... έχει εγγραφεί πίστωση κατά πολύ μικρότερη, ποσού 300.000 ευρώ, η συμβατική δαπάνη δεν καλύπτεται στο σύνολό της. Επιπροσθέτως και κατά τα λοιπά: Στο σχέδιο σύμβασης φέρεται συμβαλλόμενη η «….», η οποία δεν συμμετείχε στη διαγωνιστική διαδικασία ούτε η κατακυρωτική απόφαση τη μνημονεύει. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1310/2018

Δημοτικό έργο:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη (ΙΙΙ.) νομική σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η επιλεγείσα κατά τα ανωτέρω εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης πάσχει ως προς τη νομιμότητα εφαρμογής της. Και τούτο διότι η τηρηθείσα εξαιρετική διαδικασία της δημοπράτησης μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων για την κατασκευή του έργου δεν ενεργήθηκε σε απόλυτη χρονική εγγύτητα προς το χρόνο κατά τον οποίο συνέτρεξαν οι εξαιρετικές περιστάσεις, εξαιτίας των οποίων απειλήθηκε η επέλευση σοβαρού κινδύνου, αλλά σε ικανή χρονική απόσταση απ’ αυτού, αφού από τότε που ο Δήμος έλαβε γνώση των προβλημάτων που δημιουργήθηκαν και επέβαλαν την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου (μεγάλος αριθμός καταγγελιών και δελτία συμβάντων ήδη από τις 14.09.2009 και καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα 2009-2010) μέχρι τις 22.06.2010, οπότε και η Δημαρχιακή Επιτροπή του Δήμου ενέκρινε, τελικώς, τη δημοπράτηση με την ως άνω εξαιρετική διαδικασία, μεσολάβησε εννεάμηνο περίπου χρονικό διάστημα που διέρρευσε απράκτως και κατά τη διάρκεια αυτού θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί και ολοκληρωθεί η κύρια διαδικασία επιλογής της ανοιχτής διαδικασίας. Η κρίση αυτή δεν δύναται να διαφοροποιηθεί από τις επικαλούμενες το πρώτον ενώπιον του Τμήματος αλλαγές στην κατάσταση της ευρύτερης περιοχής που αφορούν στην πυρκαγιά στην .. και στην ανύψωση του οδοστρώματος της Εθνικής οδού, που έλαβαν χώρα κατά τον Ιούνιο του 2009, οι οποίες συντέλεσαν στην πρόκληση εκτεταμένων πλημμυρών και, συνακόλουθα, επιπλέον φθορών στο οδόστρωμα, καθόσον, τα πραγματικά αυτά περιστατικά ανάγονται σε χρόνο προγενέστερο του φθινοπώρου του 2009 από το οποίο, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω, ο διαδραμών χρόνος ήταν επαρκής, ώστε να τηρηθούν οι διατυπώσεις δημοσιότητας για τη διενέργεια ανοικτής δημοπρασίας. Συνεπώς, ορθώς κατ’ αποτέλεσμα έκρινε το Κλιμάκιο κατά τη δεύτερη αιτιολογική του σκέψη με την προσβαλλόμενη πράξη του. (...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η υπό κρίση ανακλητική αίτηση του Δήμου .... κατά της 367/2010 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου πρέπει να απορριφθεί, κωλυομένης εντεύθεν της υπογραφής του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχετικού σχεδίου σύμβασης.