Οδοιπορικά έξοδα.οι με οποιαδήποτε ιδιότητα μετακινούμενοι με εντολή του Δημοσίου ή των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας, δικαιούνται τις αναγνωριζόμενες από τις άνω διατάξεις δαπάνες μετακίνησης. Για την καταβολή, όμως, των ανωτέρω δαπανών απαιτείται να έχει εκδοθεί, πριν από την αναχώρηση του μετακινούμενου, σχετική εντολή μετακίνησης από το αρμόδιο προς τούτο όργανο του νομικού προσώπου, ενώ ειδικά για τους Διοικητές των νοσοκομείων, η εντολή αυτή εκδίδεται από τον Διοικητή της αρμόδιας Υγειονομικής Περιφέρειας, που εποπτεύει το νοσοκομείο αυτό. Η εντολή αυτή πρέπει να είναι γραπτή και ειδικώς αιτιολογημένη, να αναφέρει επακριβώς την ημερομηνία μετακίνησης, τον αριθμό των ημερών εκτός έδρας, την αιτία μετακίνησης, τον τόπο και το μέσο μετακίνησης, καθώς και ότι η μετακίνηση εκτός έδρας γίνεται για την εκτέλεση υπηρεσίας που ανάγεται στα καθήκοντα των μετακινούμενων, όπως αυτά προσδιορίζονται στο πλαίσιο των ανατιθεμένων σ’ αυτούς αρμοδιοτήτων. Η παράλειψη έκδοσης της ανωτέρω εντολής από το αρμόδιο κατά νόμο όργανο, καθώς και η μη αναφορά όλων των αναγκαίων αυτής στοιχείων, καθιστά μη νόμιμη την υπηρεσιακή μετακίνηση και δεν γεννά δικαίωμα λήψης των νόμιμων δαπανών (πρβλ. Πράξεις Ι Τμ. Ε.Σ. 174/2013, 114/2013, κ.ά.).

Μη νόμιμη η καταβολή δαπανών για εκτός έδρας μετακίνηση για υπηρεσιακούς λόγους σε υπάλληλο του ΟΠΑΔ, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 3 παρ. 3 του ν. 2685/1999,  η ως άνω μετακίνηση που έγινε χωρίς προηγούμενη γραπτή εντολή ή απόφαση, εγκρίθηκε εκ των υστέρων με  απόφαση του αρμοδίου προς τούτο οργάνου, που όμως εκδόθηκε μη νομίμως, μετά την πάροδο 10 ημερών (12.9.2013) από την ημερομηνία επιστροφής της ως άνω μετακινηθείσας υπαλλήλου στην έδρα της (30.7.2013).

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η καταβολή οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης στο φερόμενο ως δικαιούχο υπάλληλο για τη μετάβασή του στην Αθήνα στις 26.7.2018 είναι μη νόμιμη, καθόσον, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, δεν εκδόθηκε, πριν από την πραγματοποίηση της επίμαχη μετακίνησης, η προβλεπόμενη εκ του νόμου εντολή από το Δήμαρχο ..., στην οποία να προσδιορίζεται η ημερομηνία και ο τόπος της μετακίνησης, ο αριθμός των ημερών εκτός έδρας, η αιτία της μετακίνησης, το μέσο μετακίνησης, καθώς και το ποσό της εκτιμώμενης δαπάνης, με αντίστοιχη βεβαίωση δέσμευσης σχετικής πίστωσης. Πλην όμως, ενόψει της αποδεδειγμένης μετακίνησης του φερόμενου ως δικαιούχου υπαλλήλου στην ... για συνάντηση στα γραφεία του Πράσινου Ταμείου και λαμβάνοντας υπόψη ότι α) προϋπόθεση για την έκδοση εντολής μετακίνησης είναι να υπάρχει σχετική πίστωση στον προϋπολογισμό του οικείου φορέα και να βεβαιώνεται η δέσμευση αυτής κατά τις διατάξεις του Δημοσίου Λογιστικού και β) παρά την έκδοση της 1526/17.7.2018 απόφασης ανάληψης υποχρέωσης πριν την ημερομηνία μετακίνησης (26.7.2018), δεν κατέστη δυνατή η ολοκλήρωση της οικεία διαδικασίας με την έκδοση απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ... για την έγκριση της δαπάνης και τη διάθεση της πίστωσης (βλ. και Ε.Σ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 267/2018), λόγω της έναρξης ισχύος του ν. 4555/2018 και των αλλαγών που επήλθαν στη διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η παράλειψη έκδοσης εντολής μετακίνησης δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των κειμένων διατάξεων εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του Δήμου .., αλλά σε συγγνωστή πλάνη αυτών.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες, πλην όμως αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Για την καταβολή των ανωτέρω δαπανών απαιτείται να έχει εκδοθεί, κατά κανόνα πριν από την αναχώρηση του μετακινούμενου, σχετική εντολή μετακίνησης από το αρμόδιο προς τούτο όργανο του Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού. Η εντολή αυτή πρέπει να είναι γραπτή και ειδικώς αιτιολογημένη, δηλαδή θα πρέπει να αναφέρει επακριβώς την ημερομηνία μετακίνησης, τον αριθμό των ημερών εκτός έδρας, την αιτία μετακίνησης, τον τόπο και το μέσο μετακίνησης, καθώς και ότι η μετακίνηση εκτός έδρας γίνεται για την εκτέλεση υπηρεσίας που ανάγεται στα καθήκοντα των υπαλλήλων, όπως αυτά προσδιορίζονται στο πλαίσιο των ανατιθεμένων σ’ αυτούς αρμοδιοτήτων (βλ. Ε.Σ. Πράξ. Ι Τμ. 76/2012, 119/2011, 173/2006, 101/2004 κ.ά.).(...) Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων (2356/1953,129/2534/20.1.2010)συνάγεται ότι υπηρεσιακό αυτοκίνητο Δήμου δεν επιτρέπεται να κινείται εκτός των ορίων της περιφέρειας, στην οποία ασκούνται οι αρμοδιότητες του οικείου δήμου και, ως εκ τούτου, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί νομίμως, για τις εκτός έδρας μετακινήσεις των, με οποιαδήποτε ιδιότητα, μετακινούμενων με εντολή του Δήμου (πρβλ. ΕΣ Πρ. Ι Τμ. 171/2007, VII Tμ. 96/2010, 161/2006). Εάν παρά ταύτα υπηρεσιακό αυτοκίνητο Δήμου κινείται εκτός των ορίων της διοικητικής περιφέρειας αυτού κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων, δεν είναι νόμιμη η καταβολή εξόδων που συνεπάγεται η χρήση του υπηρεσιακού αυτοκινήτου, στην οποία περιλαμβάνεται και η δαπάνη των διοδίων λόγω κίνησης μέσω του εθνικού οδικού δικτύου.

--Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 καταργήθηκαν ρητά οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 9 του ν. 2685/1999, που αφορούσαν στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης πτυχιούχων μηχανικών Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Επίσης, καταργήθηκε η περ. γ΄ της παρ. 2Γ του ίδιου άρθρου, που αφορούσε στο ειδικό καθεστώς των εξόδων κίνησης υπαλλήλων του Υπουργείου Γεωργίας, και όχι συλήβδην η παρ. 2Γ, στην οποία προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η διαβάθμιση της ημερήσιας αποζημίωσης (ολόκληρη, 1/2 και 1/3). Περαιτέρω με την παρ. 5 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010 παρέχεται εξουσιοδότηση για την έκδοση Υ.Α. με την οποία θα καθοριστούν οι προϋποθέσεις καταβολής των δαπανών της ημερήσιας αποζημίωσης καθώς και το ύψος αυτής, συναφώς δε εκδόθηκε η 2/33481/0022/2011 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών, με την οποία μεταξύ άλλων καταργείται το τελευταίο εδάφιο των 2/52971/0022/31-8-2007 και 2/52970/0022/31-8-2007 Κ.Υ.Α., που, κατ’ απόκλιση από τα ισχύοντα για τους λοιπούς υπαλλήλους, όριζαν το ύψος της ημερήσιας αποζημίωσης που δικαιούνται οι πτυχιούχοι μηχανικοί Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής σε ποσό μεγαλύτερο του ενός τρίτου. Από τη συστηματική ερμηνεία των προαναφερόμενων ρυθμίσεων συνάγεται συνακόλουθα ότι μετά την έκδοση της 2/33481/0022/2011 Υ.Α. δεν καταργήθηκε στο σύνολό της η ημερήσια αποζημίωση που καταβάλλεται στους πτυχιούχους μηχανικούς Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. για την ημέρα επιστροφής, αλλά η προβλεπόμενη με τις προαναφερόμενες Κ.Υ.Α. διαφοροποίηση του ύψους αυτής. (----0Για τη νόμιμη μετακίνηση εκτός έδρας, για υπηρεσιακούς λόγους, των προσώπων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2685/1999, στα οποία περιλαμβάνονται και οι υπάλληλοι των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, και την καταβολή σ΄ αυτά των σχετικών δαπανών μετακίνησης απαιτείται, ως ουσιώδης τυπική προϋπόθεση, η έκδοση από το αρμόδιο προς τούτο όργανο, πριν από την ημερομηνία αναχώρησής τους, γραπτής απόφασης ή εντολής μετακίνησης, στην οποία πρέπει να προσδιορίζεται, μεταξύ άλλων, και η αιτία της μετακίνησης, δηλαδή η συγκεκριμένη υπηρεσιακή ανάγκη που επέβαλε τη μετακίνηση του υπαλλήλου εκτός της έδρας της υπηρεσίας του και δικαιολογεί την εκταμίευση των αναγνωριζόμενων εκ του νόμου σε βάρος του Δήμου δαπανών μετακίνησης. Για την αποφυγή δε της καταχρηστικής εφαρμογής των ως άνω διατάξεων, η οποία θα οδηγούσε σε αδικαιολόγητη επιβάρυνση του προϋπολογισμού των Δήμων με μη αναγκαίες δαπάνες μετακίνησης, η αιτία μετακίνησης εκτός έδρας υπαλλήλου, αναγόμενη στο ελάχιστο περιεχόμενο της εντολής μετακίνησης, πρέπει να αναφέρεται κατά τρόπο ορισμένο και ειδικό στο σώμα αυτής, με συνοπτική περιγραφή των εργασιών που θα εκτελεστούν από έκαστο μετακινούμενο υπάλληλο. Ενόψει των ανωτέρω, είναι μη νόμιμη η καταβολή σε υπαλλήλους Ο.Τ.Α. δαπανών εκτός έδρας μετακίνησης, εφόσον η σχετική εντολή μετακίνησης δεν έχει το προβλεπόμενο από το νόμο περιεχόμενο, αλλά είναι γενική και αόριστη (Ι Τμ. Ε.Σ. 136, 191/2008, 224, 235/2010).

Καταβολή οδοιπορικών εξόδων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως εκκαθαρίστηκαν στις φερόμενες ως δικαιούχους δαπάνες μετακίνησης, για τη συμμετοχή τους στο προαναφερόμενο επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Ε.Κ.Δ.Δ.Α. και στην ημερίδα που οργάνωσε η Περιφέρεια ..., καθόσον οι μετακινήσεις τους πραγματοποιήθηκαν χωρίς αυτές να περιλαμβάνονται στους κλάδους, τις κατηγορίες και τις ειδικότητες των μετακινούμενων υπαλλήλων του Δήμου ... για τους οποίους έχει προσδιορισθεί, κατά τα εκτιθέμενα υπό τη σκέψη ΙΙ, ανώτατος αριθμός ημερών εκτός έδρας μετακίνησης με την 16377/22.12.2017 απόφαση της Συντονίστριας Αποκεντρωμένης Διοίκησης .... Επιπλέον, λόγω της ελλείψεως αυτής, στις σχετικές εντολές μετακίνησης δεν προσδιορίζεται ούτε ανώτατος αριθμός ημερών, αλλά ούτε και υπολειπόμενες ημέρες μετακίνησης, με συνέπεια να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος του συνόλου των πραγματοποιηθησών μετακινήσεων των συγκεκριμένων υπαλλήλων, κατά παράβαση των προαναφερθεισών ρυθμίσεων του άρθρου 3 της υποπαραγράφου Δ9 του ν. 4336/2015, με τις οποίες επιχειρήθηκε ο προγραμματισμός και ο περιορισμός των σχετικών δαπανών για τις εκτός έδρας αποζημιώσεις των μετακινουμένων στις πραγματικές ανάγκες λειτουργίας κάθε υπηρεσίας. Αβασίμως δε προβάλλεται από το διαφωνούντα Δήμο ότι οι συγκεκριμένες εργαζόμενες προσελήφθησαν μετά την έκδοση της ως άνω απόφασης της Συντονίστριας, καθώς, ανεξαρτήτως της δυνατότητας τροποποίησης της συγκεκριμένης απόφασης, η πρόσληψή τους διενεργήθηκε με την 2194/10.11.2017 απόφαση του Δημάρχου ..., η οποία δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Γ΄ 1213/28.11.2017, ενώ τόσο το σχετικό (με αριθμ. πρωτ. 20426/30.11.2017) έγγραφο του Δήμου προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση ... για τον καθορισμό του ανωτάτου ορίου επιτρεπομένων ημερών μετακίνησης όσο και η απόφαση της Συντονίστριας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ... (με αριθμό 16377/22.12.2017, ΦΕΚ Β΄ 4874/29.12.2017) εκδόθηκαν μεταγενέστερα και επομένως ήταν εφικτό να ενταχθούν και οι συγκεκριμένες υπάλληλοι στον προγραμματισμό της υπηρεσίας για τις μετακινήσεις τους. Επιπροσθέτως, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως εκκαθαρίζεται για την μετακινούμενη ... το ήμισυ της ημερήσιας διατροφής κατά τις δύο ημέρες της μετακίνησής της για τη συμμετοχή της στο επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Ε.Κ.Δ.Δ.Α., καθώς δεν καλύφθηκαν από το φορέα αυτόν οι δαπάνες διανυκτέρευσης ή ημιδιατροφής της και η πόλη του ... βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη των 160 χιλιομέτρων από την έδρα της, με συνέπεια να δικαιούται το ¼ της ημερήσιας διατροφής. Τέλος, από την 2732/20.11.2018 εντολή μετακίνησης, όπου ορίζεται ως ημερομηνία αναχώρησης και επανόδου η «20.11.2018 ημέρα Τετάρτη», προκύπτει ότι εκ παραδρομής αναγράφηκε ως ημερομηνία η 20.11.2018, διότι η Τετάρτη, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η μετακίνηση, έφερε ημερομηνία 21.11.2018.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν

Οδοιπορικά έξοδα και ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση υπαλλήλου του Οργανισμού Εργατικής Εστίας για την μετάβασή της εκτός έδρας για εκτέλεση υπηρεσίας. Νόμιμη η σχετική δαπάνη, καθόσον, μετά την υποβολή της ορθής επανάληψης της οικείας εντολής μετακίνησης, συγκεκριμενοποιήθηκε τόσο ο τόπος μετάβασης όσο και η αιτία μετακίνησης της ανωτέρω υπαλλήλου (αρθ.3 παρ.3 ν.2685/99).

Καθορισμός ημερών μετακίνησης εκτός έδρας πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης.

Μη νόμιμη η καταβολή οδοιπορικών εξόδων και ημερήσιας αποζημίωσης σε Δήμαρχο, για την εκτός έδρας μετακίνησή του, καθόσον η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίθηκε εκ των υστέρων η ανωτέρω μετακίνηση δεν είναι σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 140 του ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α΄ 114/2014) ειδικώς αιτιολογημένη.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ(...)Με τα δεδομένα αυτά οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και για τους δύο προβαλλόμενους με την έκθεση διαφωνίας λόγους, καθώς αφενός η απόφαση ανάληψης της δημοσιονομικής υποχρέωσης για το σύνολο της δαπάνης μετακίνησης (ημερήσια αποζημίωση, έξοδα διαμονής και δαπάνη εισιτηρίων) εκδόθηκε εκ των υστέρων, κατά παράβαση των διατάξεων που αναφέρονται στη δεύτερη σκέψη, αφετέρου και η κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του ν. 2685/1999 απαιτούμενη απόφαση έγκρισης της μετακίνησης εκ των υστέρων, από το Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, ως κατά χρόνο πλέον αρμοδίου, λόγω της αλλαγής που επήλθε στο μεταξύ με τη διάταξη της παρ. 15 του άρθρου 18 του ν. 4071/2012 (Α 85/11.4.2012). Απορριπτέος δε είναι ο ισχυρισμός του Δήμου ότι εκ παραδρομής εκδόθηκε η απόφαση ανάληψης της δημοσιονομικής υποχρέωσης εκ των υστέρων καθώς -μετά την ως άνω απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου- εκδόθηκε απόφαση ανάληψης μόνο για το Δήμαρχο και όχι για την ως άνω υπάλληλο, διότι, πάντως, και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τη μετακίνηση εσφαλμένως ελήφθη εκ των υστέρων, ανεξάρτητα από το ότι κρίσιμη για τη νομιμότητα της μετακίνησης της υπαλλήλου ήταν η έγκριση της μετακίνησης σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 1 του ν. 2685/1999, η οποία εκδόθηκε κατά πολύ μεταγενέστερα.Μη ανακλητέα με την Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 44/2015)