ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:(...)Ενόψει των ανωτέρω και με δεδομένο ότι ο «…….» είναι ο μοναδικός φορέας στην ευρύτερη περιοχή των … που δύναται να προμηθεύσει με νερό τη «...» στις απαιτούμενες ποσότητες και την κατάλληλη ποιότητα για ύδρευση (βλ. το αριθ. πρωτ. 3824/7.12.2016 έγγραφο του Διευθυντή της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης…), για την ανάθεση της επίμαχης σύμβασης συντρέχουν οι προϋποθέσεις προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης (άρθρο 269 περ. β΄ υποπερ. ββ΄ του ν. 4412/2016) και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης (ad hoc VI Tμ. Ελ. Συν 3218/2012, Στ΄ Κλιμ. 209/2015, 173/2014, 100/2013).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ελεγχόμενης διαδικασίας τροποποίησης και ως εκ τούτου κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησής της, υπό τον όρο ότι η υπό έλεγχο τροποποίηση θα αφορά στον χρόνο από την υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης και για το μέλλον και όχι αναδρομικά από το χρονικό διάστημα από 1.4.2023 έως την υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης, δοθέντος ότι οι συμβάσεις που συνάπτει η δημόσια διοίκηση, η συμβατική δράση της οποίας διέπεται από την αρχή της νομιμότητας και όχι από τον κανόνα της συμβατικής ελευθερίας του άρθρου 361 Α.Κ., υπόκεινται στην απαγόρευση αναδρομικής ισχύος (βλ. Ελ.Συν Ζ΄Κλ. ad hoc 931/2022, 649, 621/2022, 666/2021). Επισημαίνεται, περαιτέρω, ότι αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας τροποποίησης με την υπογραφή του οικείου σχεδίου, πρέπει να δημοσιευθεί, σύμφωνα με το άρθρο 65 του ν. 4412/2016, σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, περιέχουσα τις πληροφορίες που προβλέπονται στο Μέρος Ζ΄ του Παραρτήματος V του Προσαρτήματος Α΄ του ίδιου νόμου (Ελ.Συν. Ζ΄ Κλ. ad hoc 931/2022, 74/2020 κ.ά.).ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1192/2023

Έγκριση, προκήρυξη, ανάθεση και κατανομή των δαπανών διενέργειας της στατιστικής έρευνας σχετικά με την απασχόληση του πληθυσμού της χώρας (Έρευνα Εργατικού Δυναμικού), έτους 2017 και της ad hoc ενότητας «έρευνα για την αυτοαπασχόληση», έγκριση χρησιμοποίησης στατιστικών οργάνων και καθορισμός αμοιβής τους.

Προμήθεια πρόσθετου εξοπλισμού για την αναβάθμιση της Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων (...)Συναφώς, το περιλαμβανόμενο στο Παράρτημα ΙΙ του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης χρονοδιάγραμμα αφενός δεν περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 (Ελ.Σ. Ε΄ Κλ. 111/2015, ΣΤ΄ Κλ. 34/2017, 178/2015 κ.ά.), αφετέρου αναφέρει ως συνολική εκτιμώμενη διάρκεια της σύμβασης τα τρία (3) έτη. Ο χρόνος αυτός όμως δεν επαρκεί για την υλοποίηση του αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης, αφού, κατά τα αναφερόμενα στο άρθρο 3 του σχεδίου αυτής (σκέψη 4.Β.β), τρία (3) έτη αναμένεται να διαρκέσει μόνο η παροχή υπηρεσιών συντήρησης και λειτουργίας της ΕΕΛ Αγίων Θεοδώρων, χωρίς στο χρονικό διάστημα αυτό να περιλαμβάνεται ο χρόνος που θα απαιτηθεί για τον σχεδιασμό και την προμήθεια του πρόσθετου εξοπλισμού, τις απαραίτητες επισκευές στον υφιστάμενο εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις, καθώς και τις πάσης φύσης τροποποιήσεις για την εγκατάσταση του νέου εξοπλισμού, που αποτελούν, επίσης, αντικείμενα της προγραμματικής σύμβασης και των οποίων η υλοποίηση θα πρέπει, κατά λογική αναγκαιότητα, να έχει προηγηθεί. Στο άρθρο 4 του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης (σκέψη 4.Β.γ) δεν προσδιορίζονται οι πόροι της ΔΕΥΑ Λουτρακίου - Αγίων Θεοδώρων από τους οποίους θα χρηματοδοτηθεί η εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Τούτο έχει ως συνέπεια να αναλαμβάνονται συμβατικές υποχρεώσεις από την ανωτέρω ΔΕΥΑ, χωρίς να διασφαλίζεται η οικονομική δυνατότητά της να ανταποκριθεί σε αυτές, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και υπαγορεύεται από τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ad hoc Ελ.Σ. ΣΤ΄ Κλ. 317/2018).Οι όροι των άρθρων 7.9 (σκέψη 4.Β.στ) και 11.1 (σκέψη 4.Β.η) του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, που προβλέπουν τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αποφασίζει για τυχόν τροποποιήσεις των όρων της σύμβασης και για την επέκτασή της, λόγω ανάγκης εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών, με τους οποίους καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αναλυτική αποτύπωση του κόστους αυτών, καθιστά τους όρους αυτούς  αντίθετους προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ελ.Σ. ΣΤ΄ Κλ. 317/2018).

Ανάθεση στον ΕΛ.Γ.Α. της υλοποίησης του ad hoc προγράμματος ενισχύσεων για την αντιστάθμιση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες στον γεωργικό τομέα: Μέτρα υπέρ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των Περιφερειακών Ενοτήτων: Αργολίδας, Αρκαδίας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Εύβοιας, Ηλείας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λάρισας, Μαγνησίας, Σποράδων, Μεσσηνίας, Τρικάλων, Φθιώτιδας, οι οποίες υπέστησαν εκτεταμένες ζημίες κατά το έτος 2023, επακόλουθο των θεομηνιών Daniel και Elias, το χρονικό διάστημα 4-11 και 25-30 Σεπτεμβρίου 2023. 

Ανάθεση στον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων της υλοποίησης του ad hoc προγράμματος κρατικών οικονομικών ενισχύσεων: Μέτρα υπέρ των παραγωγών των Περιφερειακών Ενοτήτων Αρκαδίας, Βοιωτίας, Έβρου, Ημαθίας, Κοζάνης, Μαγνησίας, Πέλλας, Πιερίας, Ροδόπης, Σερρών και Φλώρινας των οποίων οι καλλιέργειες όψιμων κερασιών, βύσσινων στην ΠΕ Αρκαδίας, μήλων στις ΠΕ Αρκαδίας, Γρεβενών, Κοζάνης, αχλαδιών όψιμων (βιομηχανικών) στην ΠΕ Λάρισας, καρυδιών (ορεινών περιοχών Δυτικής Μακεδονίας: Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης, Φλώρινας) παρουσίασαν μείωση παραγωγής, κατά το έτος 2021, ως αποτέλεσμα συνεχών παγετών, σε διαδοχικές περιόδους, το χρονικό διάστημα 15.02.2021 - 20.4.2021.

Τροποποίηση της υπ' αρ. 1494/341065/06.11.2023 κοινής υπουργικής απόφασης «Ανάθεση στον ΕΛ.Γ.Α. της υλοποίησης του ad hoc προγράμματος ενισχύσεων για την αντιστάθμιση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες στον γεωργικό τομέα: Μέτρα υπέρ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων των Περιφερειακών Ενοτήτων: Αργολίδας, Αρκαδίας, Αχαΐας, Βοιωτίας, Εύβοιας, Ηλείας, Καρδίτσας, Καστοριάς, Κοζάνης, Κορινθίας, Λακωνίας, Λάρισας, Μαγνησίας, Σποράδων, Μεσσηνίας, Τρικάλων, Φθιώτιδας, οι οποίες υπέστησαν εκτεταμένες ζημίες κατά το έτος 2023, επακόλουθο των θεομηνιών Daniel και Elias, το χρονικό διάστημα 4-11 και 25-30 Σεπτεμβρίου 2023» (Β' 6367, διόρθωση σφαλμάτων Β' 6561).

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ:(…)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Α. Παρέλκει η έρευνα της βασιμότητας ή μη του λόγου διαφωνίας του Επιτρόπου, καθώς αυτός ερείδεται στην εσφαλμένη προϋπόθεση ότι με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα εντέλλεται στον ανωτέρω υπάλληλο του ν.π.ι.δ. η προβλεπόμενη από το άρθρο 8 εδ. β΄ του ν. 3198/1955 αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησης. Β. Ανεξαρτήτως του αν η προβλεπόμενη από την Ε.Σ.Σ.Ε. της Δ.Ε.Υ.Α.Ι. χρηματική παροχή συνιστά πρόσθετη αυτοτελή αποζημίωση, πέραν, δηλαδή, εκείνης του ν. 2112/1920 (αποζημίωση απόλυσης), και, συνεπώς δεν δύναται να υπερβαίνει, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 του α.ν. 173/1967, ποσοστό 15% του ανωτάτου ορίου αποζημίωσης λόγω απόλυσης του άρθρου 2 παρ. 2 του ίδιου ως άνω νόμου, όπως αυτό καθορίστηκε με το άρθρο 21 παρ. 13 του ν. 3144/2003 (15.000,00 ευρώ), ήτοι το ποσό των 2.250,00 ευρώ (βλ. Ε.Σ. πρακτ. 6ης Γεν.Συν./19.2.2014 Ολ., Θέμα Β΄, πράξ. VII Τμ. 13/2014, Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. ad hoc 111/2014, 179/2013), ή αν συνιστά κίνητρο εθελούσιας εξόδου και, επομένως, δεν υπόκειται στον περιορισμό του άρθρου 3 του α.ν. 173/1967 ως προς το ύψος της (βλ. Ε.Σ. πράξ. VII Τμ. 39/2014), η εν λόγω παροχή μη νομίμως καταβλήθηκε στον οικειοθελώς αποχωρήσαντα Γενικό Διευθυντή της δημοτικής επιχείρησης βάσει του θεωρημένου από τον Επίτροπο 36Α/2016 χρηματικού εντάλματος πληρωμής της Δ.Ε.Υ.Α.Ι.. Τούτο διότι, όπως προαναφέρθηκε στη σκέψη III.α της παρούσας, ο όρος της Ε.Σ.Σ.Ε. της Δ.Ε.Υ.Α.Ι. περί καταβολής της παροχής αυτής είχε παύσει να ισχύει κατά το χρόνο αποχώρησης (20.4.2016) του υπαλλήλου από την υπηρεσία (πρβλ. Α.Π. 478/2007, 44/2006, 416/1994, 414/1991, Ε.Σ. πράξ. I Τμ. 51/2015, Δ. Ζερδελής, Εργατικό Δίκαιο, Ατομικές Εργασιακές Σχέσεις, εκδ. 2011, σελ. 1241-1242, 1245-1246).(...)

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ-ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΙΜΟΛΟΓΙΟΥ:Συνεπώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη, η έκδοση των τιμολογίων στις 28.2.2006 παραβιάζει μεν τη διάταξη της παραγράφου 15 του άρθρου 12 του π.δ/τος 186/1992, και δύναται να επισύρει την επιβολή κυρώσεων από μέρους των οργάνων της αρμόδιας Δ.Ο.Υ., πλην όμως, νομίμως αναγνωρίζεται η αξίωση της εταιρείας …. καθώς προσκομίζονται τα οικεία τιμολόγια παροχής υπηρεσιών, τα οποία παρά την έκδοσή τους σε χρόνο μεταγενέστερο της διαχειριστικής περιόδου παροχής των υπηρεσιών, αποτελούν νόμιμο δικαιολογητικό (βλ. σχετ. την 50/1999 ad hoc πράξη του Τμήματος τούτου). Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη και πρέπει αυτό να θεωρηθεί.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, η υποβληθείσα προς έλεγχο σύμβαση δεν αποτελεί προϊόν συμβατικής ελευθερίας των μερών, καθόσον: α. συνάπτεται αναγκαστικώς με απευθείας ανάθεση προς το Ταμείο, μετά από την 399/24.11.2022 απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, σύμφωνα με τα άρθρα 126 και 130 του ν. 4799/2021, η οποία ελήφθη βάσει μονομερούς αιτήματος της Δ.ΥΠ.Α., β. το περιεχόμενο των όρων της προσδιορίζεται δεσμευτικά από τις διατάξεις του άρθρου 5Β του ν. 3986/2011 επί των οποίων δεν υφίσταται ουσιαστική διαπραγματευτική δυνατότητα των μερών, ενώ η προβλεπόμενη στη σύμβαση αμοιβή αποτελεί, κατ’ ουσίαν, μεταφορά πιστώσεων προς το Ταμείο για την άσκηση της εκ του ανωτέρω άρθρου προσδιορισμένης αρμοδιότητάς του, ήτοι για την κάλυψη των δαπανών του για την ωρίμανση της σύμβασης, τη διενέργεια της διαδικασίας ανάθεσης, την παρακολούθηση της εκτέλεσης των σχετικών συμβάσεων, καθώς και των λειτουργικών εξόδων του ως αναθέτουσας αρχής (βλ. ad hoc ΕλΣυν Ζ΄ Κλ. 50/2022). Συνεπώς, δεν καταλείπεται, εν προκειμένω, στα συμβαλλόμενα μέρη πεδίο επιλογών, αφού δεν υφίσταται περιθώριο ανάπτυξης ουσιαστικής διαπραγματευτικής δυνατότητας ούτε ως προς το πρόσωπο των αντισυμβαλλομένων ούτε ως προς τους εν γένει επιμέρους όρους της σύμβασης. Συνακόλουθα, λαμβανομένου υπόψη και του σκοπού για τον οποίο καθιερώθηκε ο έλεγχος των σχεδίων δημοσίων συμβάσεων από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. σκέψη 4 της παρούσας), δεν καταλείπεται στο πλαίσιο της υπό κρίση σύμβασης αντικείμενο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου.