ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ(...)Με δεδομένα αυτά, και λαμβανομένης περαιτέρω υπόψη της Δ1/Β/6922/1564/31.3.2017 βεβαίωσης του Διοικητή της Υ.Π.Α. ότι κατά της ως άνω διαδικασίας δεν εκκρεμούν άλλες ενστάσεις ή ένδικα βοηθήματα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:Α. Δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων σύμβασης μεταξύ: 1. του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών και της εταιρείας «....» με αντικείμενο την αποκλειστική εκμετάλλευση των αεροπορικών γραμμών: «... ..», «.. ...» και «..... .», που υποβλήθηκαν με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 15803/13.3.2017 έγγραφο του Διοικητή της Υ.Π.Α. και των οποίων αντίγραφο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό τις ακόλουθες επισημάνσεις: α) αναφορικά με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 4 παρ. 3 του σχεδίου σύμβασης όρο, που προβλέπει ότι το ανώτατο ύψος του δυνάμενου να καταβληθεί οικονομικού αντισταθμίσματος μπορεί να αναθεωρηθεί από τον πρώτο συμβαλλόμενο (Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών) μόνο σε περίπτωση απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών εκμετάλλευσης, επισημαίνεται ότι βάσει αυτού χωρεί μόνον η μείωση και όχι η αύξηση του συνομολογηθέντος ανώτατου οικονομικού αντισταθμίσματος και β) αναφορικά με τον προβλεπόμενο στο άρθρο 11 παρ. 2 του σχεδίου σύμβασης όρο, που προβλέπει τη δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης, επισημαίνεται ότι βάσει αυτού χωρεί μόνο η τροποποίηση επιμέρους συμβατικών όρων που δεν είναι ουσιώδεις και όχι η επαύξηση του φυσικού και οικονομικού της αντικειμένου. Τέλος, επισημαίνεται ότι σε προσυμβατικό έλεγχο υπόκεινται και οι ουσιώδεις τροποποιήσεις όρων σύμβασης που έχει ελεγχθεί, ανεξάρτητα από το αν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικείμενου πέραν του κατώτατου χρηματικού ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δοθέντος ότι οι τροποποιητικές συμβάσεις δεν έχουν τον χαρακτήρα αυτοτελών συμβάσεων με ιδιαίτερο οικονομικό αντικείμενο, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με την αρχική, στην οποία ενσωματώνονται και της οποίας οι ουσιώδεις μεταβολές απαιτείται να ελεγχθούν ως προς τη νομιμότητά τους (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 289/2016, 41/2015). Το δε ουσιώδες ή μη της τροποποίησης όρων σύμβασης εναπόκειται στην κρίση του ελέγχοντος την τροποποιητική σύμβαση Κλιμακίου.Β. Πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής πράξης, όσον αφορά στην υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του ανωτέρω Υπουργού και της εταιρείας «....», με αντικείμενο την αποκλειστική εκμετάλλευση της αεροπορικής γραμμής «......», προκειμένου να προσκομισθεί από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που θα εκδοθεί επί της προαναφερθείσας αίτησης ασφαλιστικών μέτρων (Α.Β.Δ. 82/13.4.2017) της εταιρείας «....» (βλ. Ε.Σ. Ολ. Πρακτ. 16ης Γεν. Συν./ 19.12.2012 Θέμα Γ΄).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ενέργειες Καταπολέμησης Κουνουπιών :Με τα δεδομένα αυτά και λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι, όπως βεβαιώνεται με το οικ.1527/21.6.2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας Ανατολικής …, κατά της ελεγχόμενης διαδικασίας δεν έχουν ασκηθεί ούτε εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές, αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων ή άλλα ένδικα μέσα, πλην της προαναφερθείσας με αριθ. πρωτ. 7/2.1.2017 προδικαστικής προσφυγής του … και της με αριθμό κατάθεσης 533/24.2.2017 αίτησης ακύρωσης του ιδίου, δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις πλημμέλειες κατά το διενεργηθέντα, σύμφωνα με τα προπαρατεθέντα (σκ. 2), έλεγχο του παρόντος Κλιμακίου. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο, με το 378/6.6.2017 έγγραφο της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της Περιφέρειας …, έξι σχεδίων σύμβασης, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται, πάντως, σχετικά με το πρώτο εδάφιο του άρθρου 2.2 των σχεδίων συμβάσεων, όπου ορίζεται ότι: «Η Σύμβαση αυτή μπορεί να παραταθεί ή να τροποποιηθεί μόνον εγγράφως και με την σύμφωνη γνώμη και των δύο συμβαλλομένων», ότι σε προσυμβατικό έλεγχο υπόκεινται και οι ουσιώδεις τροποποιήσεις όρων σύμβασης που έχει ελεγχθεί, ανεξάρτητα από το αν προκαλούν αύξηση του οικονομικού της αντικείμενου πέραν του κατώτατου χρηματικού ορίου υπαγωγής στον έλεγχο, δοθέντος ότι οι τροποποιητικές συμβάσεις δεν έχουν το χαρακτήρα αυτοτελών συμβάσεων με ιδιαίτερο οικονομικό αντικείμενο, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο με την αρχική, στην οποία ενσωματώνονται και της οποίας οι ουσιώδεις μεταβολές απαιτείται να ελεγχθούν ως προς τη νομιμότητά τους (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 85, 5/2017, 41/2015). Το δε ουσιώδες ή μη της τροποποίησης όρων σύμβασης εναπόκειται στην κρίση του ελέγχοντος την τροποποιητική σύμβαση Κλιμακίου.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ανωτέρω διαγωνιστικής διαδικασίας. Ως εκ τούτου, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 2832.8/1247/17 έγγραφο του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας «….», για την ανάθεση υπηρεσιών μελέτης και ανάπτυξης Εθνικής Ενιαίας Ναυτιλιακής Θυρίδας για λογαριασμό του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. Τέλος, επισημαίνεται ότι η νομιμότητα οποιασδήποτε τροποποίησης συμβατικού όρου σε εκτέλεση του άρθρου 10 του σχεδίου σύμβασης, σύμφωνα με το οποίο: «Επιτρέπεται η τροποποίηση όρων της παρούσης σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 24 του Π.Δ. 118/2007 όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο και ύστερα από γνωμοδότηση των αρμοδίων επιτροπών», τελεί υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 4424/2013, 2440/2012, Ζ΄ Κλ. 221, 62/2016, 151, 131/2014).

Καθαρισμός χώρων και επιφανειών...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν έχει ασκηθεί άλλη προδικαστική προσφυγή κατά της διακήρυξης και της απόφασης κατακύρωσης (βλ. το …..2019 έγγραφο του Διοικητή της Υ.Π.Α.), δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το ….2019 έγγραφο σε ορθή επανάληψη (αρ. πρωτ. Ε.Σ. ….2019) έγγραφο του Διοικητή της Υ.Π.Α., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό την επισήμανση ότι ο περιληφθείς στη διακήρυξη όρος (βλ. άρθρο 1 αυτής), ο οποίος δεν επαναλαμβάνεται στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο σύμβασης, περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης της χρονικής διάρκειας αυτής έως έξι μήνες δεν είναι νόμιμος, αφού πέραν της αοριστίας του ως προς την προϋπολογιζόμενη δαπάνη για το χρονικό διάστημα της παράτασης, δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας (πρβλ. Ζ΄ Κλ. πρ. 469/2018).

Ελεγχος νομιμότητας  σχεδίων σύμβασης.(..) ανάθεση από την Περιφέρεια ... της παροχής των υπηρεσιών «Εκτέλεση εργασιών αποχιονισμού περιόδου 2018-2019 σε τμήματα του δικτύου της Περιφέρειας..(..)Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία και στα υποβληθέντα, με το οικ. 15851/24.11.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 74348/24.11.2017) έγγραφο της αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Διαχείρισης Μητροπολιτικών Υποδομών της Περιφέρειας ..., σχέδια σύμβασης, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, υπό τον όρο ότι θα πρέπει να απαλειφθεί η πρόβλεψη του άρθρου 6.2.2 της προσαρτημένης στα ελεγχόμενα σχέδια διακήρυξης, περί του δικαιώματος της αναθέτουσας αρχής για επέκταση της διάρκειας ισχύος της σύμβασης, σε ποσοστό 50%, σε περίπτωση συνδρομής περιστάσεων, που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα του αναδόχου, διότι δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας, δεδομένου ότι δεν δημοσιεύτηκε νομίμως στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στον εθνικό τύπο και, συνεπώς, δεν παράγει έννομα αποτελέσματα (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 91, 304/2017, 67/2013, 91, 482/2012, 11, 186/2011). Εν πάση δε περιπτώσει, η τροποποίηση συμβατικών όρων θα κριθεί, εάν ανακύψει σχετικό ζήτημα κατά την εκτέλεση των συμβάσεων, υπό τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, καθώς και υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 91/2017).

Υπηρεσία απομάκρυνσης αποβλήτων κατεδάφισης...Κατόπιν των ανωτέρω, και ενόψει της επιτακτικής και αδήριτης ανάγκης παροχής των εν λόγω υπηρεσιών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και του ... ..., για χρονικό διάστημα 12 μηνών από την υπογραφή της. Επισημαίνεται ότι η τροποποίηση συμβατικών όρων, συμπεριλαμβανομένης και της κατ’ άρθρο 217 παρ. 2 του ν.4412/2016 δυνατότητας επέκτασης της διάρκειας της σύμβασης μέχρι το 50% αυτής, θα κριθεί, εάν ανακύψει σχετικό ζήτημα κατά την εκτέλεση της σύμβασης, υπό τη συνδρομή των προϋποθέσεων που ορίζουν οι σχετικές διατάξεις, καθώς και υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 91/2017).

Παροχή υπηρεσιών...Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στο πλαίσιο της ανωτέρω διαδικασίας, δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το .....2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. .....2018) έγγραφο του Δημάρχου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου, με την επισήμανση να συμπληρωθεί στο σχέδιο της σύμβασης το ανωτέρω ποσό της αμοιβής της αναδόχου ένωσης εταιρειών, σύμφωνα με την υποβληθείσα οικονομική προσφορά της.

Νομιμότητα της διαδικασίας του διαγωνισμού και του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαγωνιστική διαδικασία επιλογής αναδόχου των υπηρεσιών με τίτλο «Υπηρεσίες συλλογής, μεταφοράς και μεταφόρτωσης απορριμμάτων και καθαριότητας κοινοχρήστων χώρων Δήμου Καρπενησίου» και δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 16751/3.11.2017 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 69663/7.11.2017) έγγραφο της Προϊσταμένης Διεύθυνσης τμήματος διαχείρισης περιβάλλοντος του Δήμου Καρπενησίου, σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι η νομιμότητα οποιασδήποτε τροποποίησης συμβατικού όρου, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 4.5 της διακήρυξης, σύμφωνα με το οποίο «Η σύμβαση μπορεί να τροποποιείται κατά τη διάρκειά της, χωρίς να απαιτείται νέα διαδικασία σύναψης σύμβασης, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν γνωμοδότησης του αρμοδίου οργάνου», τελεί υπό την προϋπόθεση της προηγούμενης υποβολής της στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ-ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τη νομική σκέψη που παρατέθηκε, η υπό έλεγχο προμήθεια, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 36.698,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α., είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας, συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.275.198,86 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία, αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί ανοικτοί διαγωνισμοί, βάσει διαφορετικών (τροποποιηθέντων) όρων και τεχνικών προδιαγραφών, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλ. 10/2016, 231, 90, 44/2015, 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ Φ.Π.Α.) της νέας διακήρυξης, δυνάμει της οποίας έλαβε χώρα η σύμβαση επί της οποίας ερείδεται το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, είναι κατώτερη των 200.000 ευρώ, δεν υπέκειτο αυτή σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, κατ’ άρθρο 36 του ν. 4129/2013 (βλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλ. 231/2015). Επομένως, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου πρέπει να απορριφθεί και το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (...)Κατόπιν των ανωτέρω και λαμβανομένου, περαιτέρω, υπόψη ότι κατά των πράξεων της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας και της κατακυρωτικής απόφασης δεν εκκρεμούν ενστάσεις, διοικητικές ή  προδικαστικές προσφυγές, αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ή άλλο ένδικο βοήθημα ή μέσο, όπως τούτο βεβαιώνεται με το 485/18.1.2017 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του ....., το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στα ελεγχόμενα σχέδια συμφωνίας – πλαίσιο για τη «Συντήρηση και επισκευή κινητού εξοπλισμού .....» και στην προηγηθείσα διαδικασία ανάδειξης αναδόχου. Ως εκ τούτου, δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων, με το 446/18.1.2017 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του ..... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 2857/18.1.2017), δύο σχεδίων σύμβασης, αντίγραφα των οποίων τηρούνται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού. Επισημαίνεται, όμως, ότι οι δυνατότητες περί παράτασης της διάρκειας της σύμβασης, επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου, ανάθεσης συμπληρωματικών εργασιών, υποκατάστασης αναδόχου και λοιπών τροποποιήσεων της σύμβασης, που προβλέπονται στο άρθρο 4 των σχεδίων σύμβασης, θα κριθούν ως προς τη νομιμότητά τους κατά την ενεργοποίησή τους διά της υποβολής σχετικού σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.