ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Ενίσχυση του μηχανισμού καθαριότηταςΔήμου (...) Η σύμβαση αυτή δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν.4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (Α΄ 147), καθόσον αποτελεί μορφή ενδοϋπηρεσιακής σύμβασης (in house) (βλ. άρθρο 12 παρ. 4 και 6 του  ν.4412/2016, πρβλ. απόφαση ΔΕΚ της 18.11.1999 C- 107/98, «Teckal Srl», σκ. 50 κ.λπ). (...)  Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν.3852/2010 ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, και, ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 11760/8.3.2017 έγγραφο της Αντιδημάρχου ....... (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 15325), σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, το οποίο τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού, υπό τον όρο ότι η προβλεπόμενη στο άρθρο 8 παρ. 5 αρμοδιότητα της Κοινής Επιτροπής υλοποίησης και παρακολούθησης να αποφασίζει ομόφωνα για τυχόν τροποποιήσεις της προγραμματικής σύμβασης θα απαλειφθεί, δεδομένου ότι, με αυτή, μη νομίμως επεκτείνονται οι αρμοδιότητές της σε αντικείμενα πέραν της παρακολούθησης της πορείας του έργου (βλ. Ε.Σ. Ζ΄ Κλ. 89/2011, σκ. 6 β ιιι). Επισημαίνονται, επίσης, τα εξής: α) Τυχόν τροποποίηση του φυσικού (μεταβολή της συχνότητας ή τροποποίηση της μηνιαίας κατανομής των δρομολογίων) και, κατ’ επέκταση, του οικονομικού αντικειμένου της προγραμματικής σύμβασης μέσω ενεργοποίησης του προβλεπόμενου, στο άρθρο 2 παρ. ΙΙΙ του σχεδίου, όρου θα κριθεί ως προς τη νομιμότητά της διά της υποβολής σχετικού σχεδίου σύμβασης στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και β) Η προβλεπόμενη στο άρθρο 2 παρ. ΙΙ περ. Δ΄ μηχανική αποκομιδή (συλλογή και μεταφορά) οργανικών δημοτικών στερεών αποβλήτων από καφέ κάδους δεν αποτελεί αντικείμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο, η ως άνω υπηρεσία είναι υπό διαμόρφωση, ενώ δεν κοστολογείται, με αποτέλεσμα να είναι εκτός προϋπολογισμού, είναι όμως δυνατό να συμπεριληφθεί στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης μέσω της ενεργοποίησης του προβλεπόμενου στο άρθρο 2 παρ. ΙΙΙ όρου περί τροποποίησης αυτής, το δε σχετικό σχέδιο της τροποποιητικής προγραμματικής σύμβασης θα πρέπει να υποβληθεί για προσυμβατικό έλεγχο στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Διαχείριση απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας υπόψη ότι η ελεγχόμενη τροποποίηση της από 25.9.2017 προγραμματικής σύμβασης έλαβε χώρα σύμφωνα με τους νόμιμους τύπους και είναι μη ουσιώδης, καθόσον δεν επάγεται μεταβολή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου αυτής, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 30379/11.9.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 65491/12.10.2018) έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του Δήμου ....., σχεδίου τροποποίησης της ως άνω από 25.9.2017 προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Υπογραφή σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, με αντικείμενο "Πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών..":Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει κατ’ αρχήν ότι οι Δήμοι δεν κωλύονται, ενόψει των προβλεπόμενων στο άρθρο 75 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων αρμοδιοτήτων τους, να σχεδιάσουν αυτοτελώς και να υλοποιήσουν προγράμματα για την προστασία της δημόσιας υγείας στην εδαφική τους περιφέρεια, όπως εν προκειμένω το αντικείμενο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, χωρίς να είναι προς τούτο αναγκαία η συμμετοχή της αντίστοιχης Περιφέρειας. Τούτο δε, ανεξαρτήτως του ότι στην προκειμένη περίπτωση, η Περιφέρεια .. εξακολουθεί να έχει την εποπτεία του συνολικού προγράμματος καταπολέμησης των κουνουπιών και να συνεργάζεται με τους Δήμους κατά την εκτέλεση αυτού.Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, παρόλο που η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει χαρακτηριστικά αμφοτεροβαρούς σύμβασης παροχής υπηρεσιών, στο μέτρο που προβλέπεται η καταβολή αμοιβής για τις ανατιθέμενες στην «..» υπηρεσίες, εντούτοις, λόγω του μη σημαντικού ύψους αυτής (369.000 × 15%= 55.350 ευρώ και για τους 6 Δήμους) δεν χρησιμοποιείται για την παράκαμψη των διαγωνιστικών διαδικασιών που προβλέπονται στο ν. 4412/2016 για την ανάθεση τέτοιων υπηρεσιών, αλλά για τον καλύτερο συντονισμό της δράσης αυτών και την ούτω αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος καταπολέμησης των κουνουπιών.(..)Ανακαλεί την 4/2018 πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ...

Προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 (όπως αυτό εφαρμόζεται μέσω του άρθρου 246 παρ 3 του ν. 4555/2018) ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το ....2019 (αριθ πρωτ Ελ Συν ....) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου …, σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου αυτού

Προγραμματική Σύμβαση: Επιμόρφωση Παιδαγωγών και Εκπαιδευτικών στην Εφαρμογή Καινοτόμων Τεχνικών Αναβάθμισης των Σχολικών Κτιρίων Με τα δεδομένα αυτά, η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση φέρει το ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, το οποίο έχει αρμοδίως εγκριθεί από τα συμβαλλόμενα μέρη (1421/13.9.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ......, 482/14.9.2018 απόφαση της Συγκλήτου του Πολυτεχνείου ...... και Δ.Σ.17/28.9.2018 Πρακτικό της .......). Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το Α.Π. 280541/5.11.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 71448/5.11.2018) έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Παιδικής Ηλικίας, Παιδείας και Διά Βίου Μάθησης της Γενικής Διεύθυνσης Διοίκησης του Δήμου ......, σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου. Επισημαίνεται ότι ο όρος του άρθρου 3, σύμφωνα με τον οποίο «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, εφ’ όσον με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο μετά από έγκριση της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης», πρέπει να αναμορφωθεί ως ακολούθως: «(…) Κατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου, επιτρέπονται τροποποιήσεις του φυσικού αντικειμένου, μόνο σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και εφόσον, με τις αιτούμενες διαμορφώσεις ή τροποποιήσεις, δεν αλλοιώνονται οι βασικοί στόχοι και το αντικείμενο του έργου. Τα αιτήματα αυτά υποβάλλονται προς έγκριση στην Επιτροπή Παρακολούθησης της Προγραμματικής Σύμβασης (…). Επομένως μόνο εφόσον συντρέχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις του άρθρου 132 του ν. 4412/2016 και κατόπιν έγκρισης της Επιτροπής Παρακολούθησης, υποβάλλεται νέα, προσαρμοσμένη μορφή του χρονοδιαγράμματος αποτελώντας αναπόσπαστο μέρος της παρούσας σύμβασης».

Εναπόθεση και υγειονομική ταφή απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, και, ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 38937/16.12.2019 έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Καθαριότητας, Διαχείρισης Απορριμμάτων, Αστικού Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου …(αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 75736/17.12.2019), σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο να αφαιρεθεί από την προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτής ο εκ ποσοστού 24% Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), ποσού 387.096,77 ευρώ, δεδομένου ότι, κατά τα προεκτεθέντα, αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση και ως εκ τούτου μη νομίμως έχει συνυπολογισθεί στην προϋπολογισθείσα δαπάνης της Φ.Π.Α., ο οποίος επιβάλλεται μόνο στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. απόφ. 408/2017, VII Τμ. Πρ. 29/2015 και την εγκύκλιο Ε.2197/5.12.2019 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, πρβλ. VI Τμ. απόφ. 1768/2019).

Προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού εξωτερικού δικτύου ύδρευσης και συστήματος ελέγχου κατανάλωσης και μείωσης διαρροών στα εσωτερικά δίκτυα διανομής νερού της ΔΕ Ελασσόνας του Δήμου Ελασσόνας.(...)Κατ’ ακολουθίαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι υφίστανται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελασσόνας και της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης Ελασσόνας για την εκτέλεση της Πράξης «Προμήθεια και εγκατάσταση ολοκληρωμένου συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού εξωτερικού δικτύου ύδρευσης και συστήματος ελέγχου κατανάλωσης και μείωσης διαρροών στα εσωτερικά δίκτυα διανομής νερού της ΔΕ Ελασσόνας του Δήμου Ελασσόνας».

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης...Από το περιεχόμενο του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης προκύπτουν τα εξής: Σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής, στον συνολικό προϋπολογισμό της πράξης, ποσού 694.950,00 ευρώ, για τον οποίο δεν υπάρχει περαιτέρω ανάλυση, περιλαμβάνονται και κόστη που αφορούν σε εργολαβικό όφελος, αναθεώρηση και απρόβλεπτα. Τα κόστη αυτά, όμως, μη νομίμως περιλαμβάνονται στον ως άνω προϋπολογισμό καθόσον αυτός αφορά αποκλειστικά στην προμήθεια εξοπλισμού του ΚΑΔΥ (βλ. άρθρο 1 αυτής), για την οποία αυτά δεν προβλέπονται. Περαιτέρω σε κανένα σημείο της σύμβασης δεν παρατίθενται οι αναγκαίοι χρηματοδοτικοί πόροι, από τους οποίους θα καλυφθούν οι αναλαμβανόμενες οικονομικές υποχρεώσεις, ο τρόπος κάλυψης των αναγκαίων για την εκπλήρωση της προγραμματικής σύμβασης λειτουργικών εξόδων, καθώς και οι λεπτομέρειες της καταβολής τους. Τέλος, στο άρθρο 4 αυτής, που αφορά στη διάρκειά της, αναφέρεται αόριστα ότι αυτή αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της και λήγει με την ολοκλήρωση του έργου και την τοποθέτηση του εξοπλισμού της προμήθειας, χωρίς περαιτέρω να γίνεται καμία χρονική αναφορά ως προς τον εκτιμώμενο χρόνο ολοκλήρωσης του έργου και χωρίς να προσκομίζεται αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, που να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους δράσεων που απαρτίζουν το συμβατικό αντικείμενο.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:«Παροχή Τεχνικών και Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Ακίνητης Περιουσίας του Δήμου Ρόδου»(...)η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης αντίκειται στις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και της οικονομικότητας, ... καθώς με αυτήν προβλέπεται η καταβολή προσαύξησης 4% επί του συνολικού κόστους της σύμβασης για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων, ενώ δεν αιτιολογείται ο ορθολογικός οικονομικά χαρακτήρας της επιλογής αυτής έναντι της υφιστάμενης εναλλακτικής δυνατότητας διενέργειας από τον Δήμο Ρόδου διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση των ίδιων υπηρεσιών... ή έναντι της δυνατότητας σύναψης από τον ίδιο τον Δήμο, συμβάσεων έργου. Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που ο  Δήμος επέλεγε την ως άνω δυνατότητα θα προέβαινε στις ίδιες ενέργειες στις οποίες θα προβεί ο Οργανισμός βάσει της Προγραμματικής σύμβασης, αλλά θα απαλλασσόταν από τα λειτουργικά έξοδα που επισύρει η τελευταία.Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.

Νομιμότητα του σχεδίου δανειακής σύμβασης.(...)Με δεδομένα αυτά, δεν διαπιστώθηκε ουσιώδης νομική πλημμέλεια που να κωλύει την υπογραφή του, υποβληθέντος με το με αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 12059/18.2.2016 έγγραφο του Δήμου ..., σχεδίου δανειακής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.