ΕλΣυν/Κλ.Τμ.7/55/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Καταβολή της αμοιβής της για την εκτέλεση του έργου «Ανάθεση Υπηρεσιών Εξειδικευμένης Υποστήριξης του Δήμου ..από Εξωτερικό Σύμβουλο(...) Αντίθετα, βασίμως προβάλλει η Επίτροπος παραβίαση της αρχής της οικονομικότητας, καθόσον από κανένα έγγραφο του Δήμου …δεν προκύπτει ο τρόπος προσδιορισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπό ανάθεση υπηρεσιών στο ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.. Συγκεκριμένα, ενώ στις σχετικές τεχνικές προδιαγραφές υπάρχει πλήρης ανάλυση των υπηρεσιών που πρόκειται να ανατεθούν και η διάρκεια εκτέλεσης αυτών, ο ενδεικτικός προϋπολογισμός δεν έχει το απαιτούμενο περιεχόμενο, καθώς περιορίζεται απλώς στην αναφορά της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ποσού 24.600,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να παραθέτει κανένα στοιχείο τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού, όπως ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας - ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία (βλ. Ελ.Συν. Πρ. VII Tμ. 363/2006 και Πρ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 261/2016, 388, και 119/2015).ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/20/2017.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/194/2018
Προώθηση Δήμου citybranding:Με τα δεδομένα αυτά, οι ως άνω υπηρεσίες ανατέθηκαν κατά παράβαση της αρχής της οικονομικότητας, διότι το αντικείμενό τους δεν είναι εξειδικευμένο και εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Γραφείου Προγραμματισμού Ανάπτυξης και Οργάνωσης, όπως άλλωστε συνομολογεί και ο Δήμος στο 8362/17.7.2018 έγγραφό του. Επιπλέον, οι υπηρεσίες του Δήμου θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν, για τη σύνταξη της πρότασης για τις προοπτικές του Δήμου στον τομέα του τουρισμού και στον οργανωτικό και λειτουργικό του χαρακτήρα, την ως άνω από 1.3.2018 αναλυτική μελέτη, στην οποία ήδη προσδιορίζονται οι ανάγκες, τα σημεία ενδιαφέροντος και οι προοπτικές του Δήμου ..., ενώ υποδεικνύονται και στόχοι. Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται ότι λήφθηκαν υπόψη οι εξειδικευμένες γνώσεις και η εμπειρία της αναδόχου, αφού, πέραν του ότι αυτές δεν αποδεικνύονται καθώς δεν προσκομίζονται στοιχεία πέραν του εγγράφου της Α.Α.Δ.Ε. από το οποίο προκύπτει ότι δραστηριοποιείται ως πολιτικός μηχανικός, για τη σύνταξη του ως άνω παραδοτέου αντλήθηκαν στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία και από τον ΟΑΕΔ για τον πληθυσμό, τις ηλικιακές ομάδες, το επίπεδο εκπαίδευσης, την απασχόληση και την ανεργία των δημοτών. Επίσης, ως εκ της φύσης του αντικειμένου τους, η απλή καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στα όρια του Δήμου όσον αφορά τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού και η παρουσίαση των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών και του αριθμού των ξενοδοχείων/καταλυμάτων και των πολιτιστικών συλλόγων (πρώτο παραδοτέο) δεν αποτελούν εξειδικευμένες εργασίες. Εξάλλου, ο Δήμος, προκειμένου να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα της ανάθεσης, αβασίμως επικαλείται τον φόρτο εργασίας του προσωπικού που δυνητικά θα μπορούσε να διεκπεραιώσει την εργασία αυτή. Τούτο διότι, ο τυχόν μεγάλος φόρτος εργασίας δεν απαλλάσσει τις υπηρεσίες του Δήμου από την εκτέλεση των επίμαχων εργασιών, οι οποίες θα μπορούσαν να διεκπεραιωθούν με έγκαιρο προγραμματισμό και ορθή κατανομή των ωρών απασχόλησης (Ε.Σ. Κλ. Πρ. Ελ. VII Τμ. Πρ. 1/2018), ειδικά στην υπό κρίση περίπτωση, όπου η προθεσμία παράδοσης των υπηρεσιών δεν είναι βραχύς (σχεδόν 9 μήνες). Σε κάθε περίπτωση οι φορείς του Δημοσίου δύνανται να υποβάλλουν αιτήματα πρόσληψης τακτικού προσωπικού, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 2 και 3 της ΠΥΣ 33 της 27.12.2006 «Αναστολή Διορισμών και Προσλήψεων στο Δημόσιο Τομέα» (Α΄ 280), η ισχύς της οποίας έχει παραταθεί διαδοχικά (Ε.Σ. VII Τμ. Πρ. 70/2016), ενώ αναποδείκτως προβάλλεται ότι «ο Δήμος ... έχει απευθύνει αιτήματα πρόσληψης τακτικού προσωπικού». Περαιτέρω, από κανένα έγγραφο του Δήμου δεν προκύπτει ο τρόπος προσδιορισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των υπό ανάθεση υπηρεσιών. Συγκεκριμένα, ο ενδεικτικός προϋπολογισμός δεν έχει το απαιτούμενο περιεχόμενο, καθώς περιορίζεται απλώς στην αναφορά της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ποσού 18.600 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να παραθέτει κανένα στοιχείο τεκμηρίωσής της, όπως ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας - ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία. Τέλος, οι σπουδές της αναδόχου είναι συναφείς με την ανατεθείσα υπηρεσία, καθώς το πρόγραμμα σπουδών της περιλάμβανε μεταξύ άλλων τα μαθήματα «Περιφερειακή Ανάπτυξη Πολεοδομία - Χωροταξία», «Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία στους Πολιτικούς Μηχανικούς», «Περιβαλλοντική Πολιτική», ενώ στον κατάλογο «Εθνικής ονοματολογίας οικονομικών δραστηριοτήτων», στις δραστηριότητες των πολιτικών μηχανικών, περιλαμβάνεται και η εκπόνηση οικονομικοτεχνικών μελετών.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/27/2019
Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης στην αναζήτηση και εξεύρεση χρηματοδοτήσεων μέσω των διαθέσιμων Ευρωπαϊκών, Εθνικών και συγχρηματοδοτούμενων εργαλείων (...)Με αυτά τα δεδομένα και λαμβανομένων υπ’οψη των ανωτέρω (υπό ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV σκέψεων) το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι Α) οι Ανατεθείσες εργασίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων και στελεχών των Υπηρεσιών του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου – Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου, καθόσον ούτε με το έγγραφο επανυποβολής του εν λόγω χρηματικού εντάλματος αποδεικνύονται, αντιθέτως δε αορίστως προβάλλονται, οι ιδιαίτερες απαιτήσεις της εν λόγω σύμβασης, ούτε συγκεκριμένες ελλείψεις στη στελέχωση των υπηρεσιών του, που να καθιστούν αδύνατη ή δυσχερή την εκτέλεση των ανατεθεισών υπηρεσιών από το υπηρετούν προσωπικό – στα πλαίσια μάλιστα της επιστημονικής και λειτουργικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο Νοσοκομείων του Π.Γ.Ν.Ε. που ορίζει η ανωτέρω αναφερόμενη Υπουργική Απόφαση – με συνέπεια μη νομίμως να έχει ανατεθεί η εκτέλεση των ανωτέρω υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία (βλ. Ε.Σ. Πράξη ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 294/2017 και η εκεί παρατεθείσα νομολογία).Της ανάθεσης δεν προηγήθηκε μελέτη των υπηρεσιών του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου–Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου, που να περιλαμβάνει όχι μόνο τεχνική περιγραφή των εργασιών αλλά και σαφή προσδιορισμό και καθορισμό της ποσότητας αυτών με αναφορά και στοιχειώδη, έστω, εκτίμηση του προϋπολογισθέντος κόστους (π.χ. με αναφορά σε συγκεκριμένες εργατοώρες) χωρίς να παρατίθεται κανένα στοιχείο τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού, όπως ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας - ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία. Η ανάλυση κόστους εκ μέρους του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Έβρου–Τομέας Νοσ. Μον. Διδυμοτείχου ότι για την παροχή των ως άνω υπηρεσιών θα απαιτείτο η απασχόληση συγκεκριμένου αριθμού ανθρώπων για συγκεκριμένους μήνες για το κάθε πρόγραμμα προβάλλεται αορίστως, καθόσον δεν παρέχει καμμία αιτιολογία ως προς τον προσδιορισμό των απαιτούμενων ανθρωπομηνών ώστε να αιτιολογείται το ύψος της προϋπολογιζόμενης δαπάνης· και αυτό διότι, αυτή η έλλειψη τεκμηρίωσης, αντίκειται στις διατάξεις του ν. 4412/2016, που υποχρεώνουν τις αναθέτουσες Αρχές σε σαφή καθορισμό του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης των προς ανάθεση υπηρεσιών, ανεξάρτητα από το αν η παροχή αυτών ανατίθεται απευθείας ή όχι.Στο πλαίσιο της ορθής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία επιβάλλει την παροχή υπηρεσιών με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση του προϋπολογισμού του φορέα, η υποχρέωση σαφούς καθορισμού του είδους, της ποσότητας και του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους υφίσταται ανεξάρτητα από το αν η παροχή αυτών ανατίθεται απευθείας ή κατόπιν ανοικτού ή πρόχειρου διαγωνισμού, ούτως ώστε να αποτρέπεται ο αυθαίρετος ορισμός της προϋπολογιζόμενης δαπάνης τους. Τούτο δε, ιδιαιτέρως όταν αυτή βρίσκεται κοντά στο όριο των 20.000 ή 60.000 ευρώ, που έχει τεθεί ως ανώτατο όριο για τη σύναψη συμβάσεων παροχής υπηρεσιών με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης ή του πρόχειρου διαγωνισμού, αντίστοιχα. Η έλλειψη των ως άνω στοιχείων καθιστά τη σχετική διαδικασία και τις οικείες δαπάνες μη νόμιμες (βλ. Ε.Σ. Πράξεις ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 23, 55, 68, 151, 168/2017 και η εκεί παρατεθείσα νομολογία).Ειδικότερα δε απορριπτέος είναι και ο ισχυρισμός ότι στελέχη του Νοσοκομείου δεν διαθέτουν την απαιτούμενη γνώση, αφού ο ίδιος ο Διοικητής ως ανώτατο στέλεχος έχει πολύ αξιόλογες και εξειδικευμένες σπουδές μεταπτυχιακού επιπέδου επαρκέστατες σε διαχείριση και διεκπεραίωση αντίστοιχων υποθέσεων, οι οποίες άλλωστε εμπίπτουν στο πλαίσιο των καθηκόντων του (βλ. ανωτέρω και σκέψη υπό ΙΙΙ).
ΕΣ/Τμ.7(ΚΠΕ)184/2013
Kαταβολή αμοιβής για την εκτέλεση «εργασιών πλήρωσης κενού χώρου μεταξύ τοιχίου-πρανούς στη θέση Μάτι του Δήμου ......». Περαιτέρω, στο άρθρο 21 του β.δ/τος της 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α΄ 114, διόρθ. ΦΕΚ Α΄ 145 και 197), ορίζεται ότι: «1. Η εκκαθάρισις ενεργείται παρά της λογιστικής υπηρεσίας κατά τας κειμένας περί εκάστης δαπάνης διατάξεις, είτε αυτεπαγγέλτως οσάκις υπάρχουν παρά τη υπηρεσία ταύτη πλήρη τ΄ αποδεικνύοντα τα δικαιώματα των δικαιούχων στοιχεία, είτε επί τη υποβολή αυτή των δικαιολογητικών στοιχείων, μετά προέλεγχον τούτων εκ μέρους των αρμοδίων υπηρεσιών του Δήμου (…) 3. Τα δικαιολογητικά έγγραφα εκάστης δαπάνης (…) προσαρτώνται εις τα σχετικά χρηματικά εντάλματα (…)», στο άρθρο 23 παρ. 1 ότι: «Μετά την εκκαθάρισιν εκάστης δαπάνης το αρμόδιον τμήμα ή γραφείον της λογιστικής υπηρεσίας του Δήμου προκαλεί την πληρωμήν της εκκαθαρισθείσας δαπάνης συντάσσον χρηματικόν ένταλμα», στο άρθρο 25 αυτού ότι: «Εις παν χρηματικόν ένταλμα δέον να επισυνάπτεται υπ’ ευθύνη των επιτετραμμένων την εκκαθάρισιν και εντολήν της δαπάνης οργάνων του δήμου παν δικαιολογητικόν έγγραφον εξ ου να προκύπτη σαφώς το δικαίωμα του πιστωτού του δήμου κατά βάσιν και ποσόν». Από τις ως άνω διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν τη διαδικασία της ανάληψης, εκκαθάρισης και εντολής πληρωμής δαπανών συνάγεται, πλην άλλων, ότι οι δαπάνες των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) εξοφλούνται κατά κανόνα με την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος. Προκειμένου δε να εκδοθεί τακτικό χρηματικό ένταλμα, πρέπει οι απαιτήσεις των πιστωτών των Ο.Τ.Α., καθώς και οι αντίστοιχες υποχρεώσεις των τελευταίων να αποδεικνύονται κατά την υπόσταση και την έκτασή τους από πλήρη και νόμιμα δικαιολογητικά, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων για κάθε είδος συναλλαγής φορολογικά στοιχεία. Η μη έκδοση ή η μη νόμιμη έκδοση των ως άνω δικαιολογητικών καθιστά την εντελλόμενη δαπάνη μη κανονική (βλ. σχετ. Πρ. VII Τμ. 13/2008, 11, 373/2009, Κλ. Πρ. Ελ. Στο VII Τμ. 47/2013). Πλην, όμως, η έκδοση απόδειξης δαπάνης αντί τιμολογίου παροχής υπηρεσιών κατά την περίπτωση παροχής των τελευταίων σε ο.τ.α, δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα και κανονικότητα της δαπάνης, διότι δύναται μεν να επισύρει την επιβολή των προβλεπόμενων κυρώσεων εκ μέρους των αρμοδίων φορολογικών αρχών, δεν άγει όμως σε ακυρότητα της απόδειξης, και κατά συνέπεια δεν καθιστά μη νόμιμη ή ανύπαρκτη την αξίωση του δικαιούχου επιτηδευματία, αφού το τιμολόγιο εξακολουθεί να αποτελεί δικαιολογητικό εκκαθάρισης και ενταλματοποίησης της σχετικής δαπάνης (πρβλ. Πράξεις VII Τμ. 74, 103, 104/2011, Κλ. Πρ. Ελ. Στο VII Τμ. 36/2013).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/214/2019
Ασφαλτοστρώσεις Δήμων:..Με δεδομένα αυτά, η επίμαχη σύμβαση έργου του Δήμου … έπρεπε, ως εκ του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της, που υπερέβαινε τις 200.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., να υποβληθεί σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από τον έλεγχο όμως της διαδικασίας σύναψης της σύμβασης αυτής, όπως ανωτέρω εκτέθηκε, δεν διαπιστώνεται ουσιώδης πλημμέλεια που θα μπορούσε να δημιουργήσει κώλυμα για την υπογραφή της. Εν όψει αυτών, τα αρμόδια όργανα παρέλειψαν να υποβάλουν την εν λόγω σύμβαση στον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά από πλάνη η οποία, ενόψει και της νομιμότητας της διαδικασίας που προηγήθηκε της σύναψης της σύμβασης, κρίνεται συγγνωστή (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 294, 212, 198/2017).Κατόπιν αυτών το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω πλάνης.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/156/2019
Εκτέλεση εργασιών επισκευής και συντήρησης δικτύων αποχέτευσης.: Με δεδομένα αυτά, ελλείψει σχετικής ρύθμισης για την αρμοδιότητα σύνταξης και υπογραφής των χρηματικών ενταλμάτων στη Δ.Ε.Υ.Α. ....., εφαρμόζονται οι σχετικές για τους Δήμους διατάξεις (πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. VII Τμ. 69/2016, Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 212/2016) που, πλέον, ορίζουν ότι τα χρηματικά εντάλματα πληρωμής υπογράφονται από τον Προϊστάμενο Οικονομικών Υπηρεσιών (Π.Ο.Υ.) του Δήμου, ή το υφιστάμενό του όργανο που εξουσιοδοτείται από αυτόν, και τον συντάκτη τους, ήτοι τον υπάλληλο της λογιστικής υπηρεσίας, ως αρμοδίου για την εκκαθάριση οργάνου (πρβλ. Ελ.Συν. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 228, 276/2018, 63/2019). Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αναρμοδίως υπογράφεται τόσο από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της Δ.Ε.Υ.Α. όσο και από τον Αντιπρόεδρό της, στον οποίο παρανόμως έχουν ανατεθεί καθήκοντα έκδοσης χρηματικών ενταλμάτων διότι, κατά τα προαναφερθέντα, αυτά ανήκουν στους υπαλλήλους της λογιστικής υπηρεσίας.
ΕΣ/Τ7/61/2007
Tο Ελεγκτικό Συνέδριο έχει τη δυνατότητα να διενεργεί παρεμπίπτοντα έλεγχο ζητημάτων που άπτονται της νομιμότητας και κανονικότητας της ελεγχόμενης δαπάνης, δεσμευόμενο μόνο από το δεδικασμένο που απορρέει από δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν σχετικώς στο πλαίσιο διαγνωστικής δίκης (Πρ VII Τμ. 418/2006). Το Ελεγκτικό Συνέδριο διενεργώντας παρεμπίπτοντα έλεγχο νομιμότητας των ατομικών διοικητικών πράξεων, οι οποίες αποτελούν έρεισμα της ελεγχόμενης δαπάνης, ακόμα και στην περίπτωση που αυτές δεν έχουν ανακληθεί ή ακυρωθεί και επομένως καλύπτονται από το τεκμήριο νομιμότητας, δεν προβαίνει στην ακύρωση των πράξεων αυτών, αλλά στην αποδυνάμωση τους από τις δημοσιονομικές συνέπειες που αυτές μπορούν να επιφέρουν. Η απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τη διενέργεια κλειστού διαγωνισμού με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, ως διοικητική πράξη αιτιολογητέα από τη φύση της, αφού εκδίδεται κατ' εφαρμογή εξαιρετικών διατάξεων, πρέπει, σύμφωνα με γενική αρχή του διοικητικού δικαίου να είναι επαρκώς αιτιολογημένη, υπό την έννοια ότι οι ειδικές εκείνες περιστάσεις που δικαιολογούν την εφαρμογή της εξαιρετικής αυτής διαδικασίας επιλογής αναδόχου, αρκεί να προκύπτουν από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος νομιμότητας της από το Δικαστήριο (βλ Πρ VII Τμ 264, 196/2006, V Τμ 4/2004, IV Τμ. 54/2002,33,64/1997).
ΕΣ/ΤΜ.7/63/2016 (σε συμβούλιο)
Παροχή υπηρεσιών συμβούλου για την υποστήριξη της ομάδας εργασίας αξιολόγησης και αναδιοργάνωσης των δομών του Δήμου ζητείται η ανάκληση της 261/2016 πράξης του Κλιμακίου προληπτικού ελέγχου δαπανών στο Τμήμα αυτόΤο Τμήμα, μετά την επανεξέταση της υπόθεσης, στις ίδιες άγεται κρίσεις, στις οποίες ήχθη και το Κλιμάκιο με την ήδη προσβαλλόμενη πράξη του, στις ορθές σκέψεις και λεπτομερείς αιτιολογίες της οποίας παραπέμπει προς αποφυγή περιττών επαναλήψεων. Οι κατά τα ανωτέρω προβληθέντες με την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης λόγοι είναι απορριπτέοι, καθόσον : Α) Κατά τα γενόμενα δεκτά από το Ελεγκτικό Συνέδριο (βλ. Πράξεις Κλιμ. VII Τμ. 40/2016, 92/2015) η συνδρομή εξωτερικών συμβούλων κατά τη διαδικασία αξιολόγησης των δομών των δήμων μπορεί να λάβει χώρα μόνο στο πλαίσιο της ομάδας εργασίας, που συστήνει ο Δήμαρχος, από στελέχη του κάθε δήμου ή και άλλους υπαλλήλους του δημόσιου τομέα ή και ιδιώτες, και η οποία έχει ως αντικείμενο την αξιολόγηση των δομών και υπηρεσιών του δήμου. Στην προκειμένη δε περίπτωση, στην ομάδα εργασίας του Δήμου, που συγκροτήθηκε δύο μήνες προ της επίμαχης ανάθεσης με αντικείμενο ταυτόσημο με αυτό των ανατεθεισών υπηρεσιών, δεν συμπεριελήφθη εμπειρογνώμονας. Επομένως, ο ισχυρισμός της αιτούσας περί της αναγκαιότητας της «παροχής εμπειρογνωμοσύνης εξωτερικής αξιολόγησης», για λόγους αντικειμενικότητας πρέπει να απορριφθεί, προεχόντως, ως αλυσιτελής. Β) Η δυνατότητα του οικείου δήμου να αναθέτει απευθείας υπηρεσίες, όταν η σχετική δαπάνη δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., δε σημαίνει ότι και στην περίπτωση αυτή δεν απαιτείται τεκμηρίωση της προϋπολογισθείσας δαπάνης. Στην προκειμένη δε περίπτωση, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, ο προϋπολογισμός των ανατεθεισών υπηρεσιών δεν έχει το απαιτούμενο περιεχόμενο, καθόσον περιορίζεται απλώς στην αναφορά της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, χωρίς να παραθέτει κανένα στοιχείο τεκμηρίωσής της (π.χ. ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας - ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία), ενώ τα στοιχεία αυτά δεν προκύπτουν ούτε από την απόφαση του Αντιδημάρχου .....-..... με την οποία εγκρίθηκε η ανάθεση των υπηρεσιών. Γ) Η αιτούσα δεν επικαλείται ούτε προσκομίζει συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία να προκύπτει η εμπρόθεσμη παράδοση εκ μέρους της του συμβατικού αντικειμένου. Συνεπώς, ο προβληθείς ισχυρισμός περί υπαιτιότητας της Επιτροπής Παραλαβής για την καθυστερημένη παραλαβή των υπηρεσιών είναι απορριπτέος ως αναπόδεικτος. Δ) Ο ισχυρισμός ότι η 76/18.3.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η διάθεση πίστωσης για την «εκπόνηση μελέτης για την αξιολόγηση και αναδιοργάνωση υπηρεσιών του Δήμου», αφορά την επίμαχη δαπάνη, δεν αναιρεί τη διαπίστωση της προσβαλλομένης πράξης ότι δεν επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά του εντάλματος σχετική πρόταση ανάληψης υποχρέωσης, για το έτος 2015, υπογεγραμμένη από το Δήμαρχο ή το νομίμως εξουσιοδοτηθέν από αυτόν όργανο, η οποία, απαιτείται να προηγείται της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής (διατάκτη) για τη διάθεση της πίστωσης. Επομένως, και ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος. Ε) Ο ισχυρισμός περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του Δήμου είναι απορριπτέος, καθόσον λόγο περί συγγνωστής πλάνης μπορεί να προβάλει και να αποδείξει μόνο το όργανο που ισχυρίζεται ότι πλανήθηκε και όχι τρίτο πρόσωπο, όπως εν προκειμένω η αιτούσα.Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης της εταιρείας περιοσμένης ευθύνης με την επωνυμία «…...».
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/261/2016 (Γ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)
Παροχή «υπηρεσιών συμβούλου για την υποστήριξη της ομάδας εργασίας αξιολόγησης και αναδιοργάνωσης των δομών του Δήμου .....». :Οι ανατεθείσες υπηρεσίες, οι οποίες αφορούν την αξιολόγηση των δομών του Δήμου ..... και τη διατύπωση σχεδίου αναδιοργάνωσης και στελέχωσής τους, δεν εμπίπτουν στις διατάξεις των εδ. α΄ και β΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, απορριπτομένου ως αβασίμου του δεύτερου λόγου διαφωνίας. Και τούτο, διότι οι ως άνω υπηρεσίες, όπως το αντικείμενό τους περιγράφεται στην οικεία σύμβαση, δεν σχετίζονται με τεχνικό έργο, ούτε αφορούν το σχεδιασμό ή την απεικόνιση παραγωγικής διαδικασίας ή την ανάπτυξη και το σχεδιασμό του ευρύτερου χώρου.Ως εκ τούτου, αποτελούν υπηρεσίες, οι οποίες, ως μη εμπίπτουσες στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005, διέπονται από τις διατάξεις του π.δ/τος 28/1980 και ήταν δυνατό να ανατεθούν απευθείας, εν όψει του ύψους της δαπάνης αυτών, κατ’ άρθρο 209 παρ. 9 του Κ.Δ.Κ., σε συνδυασμό με το άρθρο 133 του ν. 4270/2014 (βλ. σκέψη ΙΙΙ.). Γ) Περαιτέρω, όμως, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών δεν είναι νόμιμη, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη IV της παρούσας - πέραν του πρώτου λόγου διαφωνίας - και για τον τρίτο προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, δοθέντος ότι η 1/6.2.2105 μελέτη, η οποία προσκομίσθηκε από το Δήμο κατά την επανυποβολή του χρηματικού εντάλματος και αποτελείται από τεχνική περιγραφή και ενδεικτικό προϋπολογισμό, δεν έχει το απαιτούμενο περιεχόμενο, καθώς περιορίζεται απλώς στην αναφορά της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ποσού 24.600,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να παραθέτει κανένα στοιχείο τεκμηρίωσης του προϋπολογισμού (π.χ. ποσοτικό προσδιορισμό των εργασιών, έστω και κατά προσέγγιση, σε συνάρτηση με ορισμένη τιμή μονάδας – ανθρωποώρα ή συγκριτικά οικονομικά στοιχεία, βλ. σχετ. Πράξη VII Tμ. 363/2006, Πράξεις Κλιμ. VII Τμ. 388, 119/2015, 308/2013). Σε κάθε περίπτωση δε, η ως άνω μελέτη δεν εγκρίνεται με την υπ’ αριθμ. πρωτ. 37043/24.4.2015 απόφαση του Αντιδημάρχου ..... για την ανάθεση των υπηρεσιών, ούτε εμπεριέχονται στην ίδια την απόφαση ανάθεσης τα απαραίτητα για την παροχή των υπηρεσιών αυτών στοιχεία, ήτοι ο προϋπολογισμός της δαπάνης και η τεχνική περιγραφή των υπηρεσιών (Πράξη VII Tμ. 288/2011), αλλά αναφέρονται απλώς επιγραμματικά ο τίτλος των προς ανάθεση υπηρεσιών και η συμβατική αμοιβή της αναδόχου, ποσού 19.680,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Δ) Επιπλέον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον τέταρτο λόγο διαφωνίας, οι επίμαχες εργασίες παραδόθηκαν εκπροθέσμως, μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας περαίωσης (30.6.2015) και χωρίς να έχει τροποποιηθεί το συμφωνηθέν χρονοδιάγραμμα, απορριπτομένων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Δήμου περί εμπρόθεσμης περαίωσης, δοθέντος ότι δεν προσκομίσθηκαν στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι το συμβατικό αντικείμενο ολοκληρώθηκε εμπροθέσμως και τα προβλεπόμενα στη σύμβαση παραδοτέα περιήλθαν στο Δήμο εντός της ως άνω συμβατικής προθεσμίας (πρβλ. Πράξη Κλιμ. VII Τμ. 375/2015). Εξάλλου, η Επιτροπή που υπογράφει την προσκομισθείσα από 16.12.2015 βεβαίωση καλής εκτέλεσης εργασιών - η οποία, σημειωτέον, κατά το άρθρο 5 της σύμβασης, υποχρεούτο να εκδώσει το σχετικό πιστοποιητικό εντός 10 ημερών από το πέρας των εργασιών - δεν βεβαιώνει ότι οι υπηρεσίες εκτελέσθηκαν «εμπροθέσμως», ενώ και το οικείο τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών της φερόμενης ως δικαιούχου εκδόθηκε την ίδια ημέρα (16.12.2015). Ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το επίμαχο ένταλμα δαπάνη, η οποία ερείδεται στην ως άνω βεβαίωση, είναι μη νόμιμη, καθώς η ανωτέρω Επιτροπή δεν νομιμοποιείτο να προβεί στην παραλαβή των υπηρεσιών (πρβλ. Πράξη V Τμ. 11/2010). Και τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη V. της παρούσας, η παραλαβή των υπηρεσιών από την αρμόδια Επιτροπή του δήμου πραγματοποιείται νομίμως μόνο στην περίπτωση που ο ανάδοχος παρέδωσε εμπροθέσμως τις ανατεθείσες σε αυτόν υπηρεσίες, σε αντίθετη δε περίπτωση, πρέπει να τηρηθεί η διαγραφόμενη στο άρθρο 50 του π.δ/τος 28/1980 διαδικασία. Περαιτέρω, έστω και εάν γίνει δεκτό, κατ’ αποδοχή του σχετικού ισχυρισμού του Δήμου, ότι η 76/18.3.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η διάθεση πίστωσης για την «εκπόνηση μελέτης για την αξιολόγηση και αναδιοργάνωση υπηρεσιών του Δήμου», αφορά την επίμαχη δαπάνη και ότι η αναφορά σε «εκπόνηση μελέτης» οφείλεται σε παραδρομή, η εντελλόμενη δαπάνη είναι, σε κάθε περίπτωση, μη κανονική, καθώς δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία δημοσιονομικής δέσμευσης, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος, με τον πέμπτο λόγο διαφωνίας. Και τούτο, διότι δεν επισυνάπτεται στα δικαιολογητικά του εντάλματος σχετική πρόταση ανάληψης υποχρέωσης, για το έτος 2015 (βλ. Πράξη Κλιμ. VII Tμ. 375/2015), υπογεγραμμένη από το Δήμαρχο ή το νομίμως εξουσιοδοτηθέν από αυτόν όργανο, η οποία, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη VI. της παρούσας απαιτείται να προηγείται της απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής (διατάκτη) για τη διάθεση της πίστωσης. Τέλος, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο και κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη VΙ. της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική και για το λόγο ότι η προαναφερθείσα δέσμευση πίστωσης ποσού 24.600,00 ευρώ, εις βάρος του Κ.Α. 00.6142.008 του προϋπολογισμού του Δήμου, έτους 2015, ανατράπηκε μετά τη λήξη του οικονομικού αυτού έτους, με την 29/20.1.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, η οποία αναρτήθηκε στη «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» αυθημερόν. Εξάλλου, η συγκεκριμένη πλημμέλεια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της διάταξης του άρθρου 31 του ν. 4325/2015 (ΦΕΚ Α΄ 47/11.5.2015), που αφορά αποκλειστικά πράξεις ανατροπής που συντάχθηκαν και υπεγράφησαν νομίμως έως και την 31η.12.2015, στις οποίες και προσδίδεται αναδρομική ισχύς από την ημερομηνία αυτή, παρότι δημοσιεύθηκαν στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μεταγενέστερα, έως 31.1.2016 (πρβλ. Πράξη Κλιμ. VII Tμ. 242/2015, Πράξεις Κλιμ. I Tμ. 178, 140/2015). ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/63/2016 (σε συμβούλιο)
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/102/2017
Υλοποίηση προγραμματικής σύμβασης...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις (ΙΙ και ΙΙΙ) που προηγήθηκαν, εφόσον πρόκειται για γνήσια προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξης (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο VII Τμ. 375/2016, Ζ΄ Κλιμ. 111/2015) και όχι για εξ επαχθούς αιτίας δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών, όπως εσφαλμένα υπολαμβάνει το Υπουργείο Οικονομικών, μη νομίμως το ποσό της χρηματοδότησης του Δήμου … επιβαρύνεται με Φ.Π.Α., κατά τον βασίμως προβαλλόμενο λόγο διαφωνίας. Συνεπώς, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το ποσό των 962,23 ευρώ που αντιστοιχεί στον αναλογούντα Φ.Π.Α. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/90/2020
Εναπόθεση και υγειονομική ταφή απορριμάτων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό έλεγχο προγραμματική σύμβαση έχει το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010 ελάχιστο αναγκαίο περιεχόμενο, το οποίο είναι σύμφωνο με τις ρυθμίσεις για τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, και, ως εκ τούτου, εφόσον δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαδικασία, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος, με το 38937/16.12.2019 έγγραφο της Αναπληρώτριας Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Καθαριότητας, Διαχείρισης Απορριμμάτων, Αστικού Περιβάλλοντος και Πρασίνου του Δήμου …(αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 75736/17.12.2019), σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου, υπό τον όρο να αφαιρεθεί από την προϋπολογισθείσα δαπάνη αυτής ο εκ ποσοστού 24% Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.), ποσού 387.096,77 ευρώ, δεδομένου ότι, κατά τα προεκτεθέντα, αποτελεί γνήσια προγραμματική σύμβαση και ως εκ τούτου μη νομίμως έχει συνυπολογισθεί στην προϋπολογισθείσα δαπάνης της Φ.Π.Α., ο οποίος επιβάλλεται μόνο στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. απόφ. 408/2017, VII Τμ. Πρ. 29/2015 και την εγκύκλιο Ε.2197/5.12.2019 της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, πρβλ. VI Τμ. απόφ. 1768/2019).