Μη νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου στην πρώτη μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, καθόσον η προσφορά της, στην οποία, σύμφωνα με την υποβληθείσα δήλωση-επιφύλαξή της, δεν συμπεριλαμβάνονταν τυχόν πρόσθετες τεχνικές και οικονομικές ευθύνες, που αφορούσαν περαιτέρω στην εξυγίανση του εδάφους, δεν πληρούσε τους όρους της διακήρυξης και των συμβατικών τευχών. Με την 1891/2010 απόφασή του το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την προμνησθείσα πράξη του Κλιμακίου αναγνωρίζοντας συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής.

Ανάδειξη εργολάβων για τον από εδάφους δολωματικό ψεκασμό ελαιοδέντρων στο πλαίσιο του Προγράμματος Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς (...)Κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο της 1ης τροποποίησης τριάντα τριών (33) σχεδίων συμβάσεων για την «Ανάδειξη εργολάβων για τον από εδάφους δολωματικό ψεκασμό ελαιοδέντρων στα πλαίσια του Προγράμματος Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς στην Περιφέρεια ....... για τα έτη 2017-2019»,μεταξύ της Περιφέρειας ....... και των επιλεγέντων αρχικών αναδόχων, ήτοι των: 1. ….., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Γραμβούσας, ποσού 155.255,20 ευρώ, 2. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο της Αποκόρωνας Αναπτυξιακής Ανώνυμης Εταιρείας ΟΤΑ, ποσού 79.820,10 ευρώ, 3. ….., ως νόμιμο εκπρόσωπο της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Πλατανιά, ποσού 173.859,10 ευρώ, 4. …. ως νόμιμο εκπρόσωπο της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Σφακίων, ποσού 15.203,00 ευρώ, 5. ….., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγγελιανών, ποσού 139.121,00 ευρώ, 6. …, ποσού 8.820,00 ευρώ, 7. ……. ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πύργου Μονοφατσίου, ποσού 15.558,00 ευρώ, 8. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο της Αγροτικής Συνεταιριστικής Οργάνωσης Ελαιοπαραγωγών του Δήμου Βιάννου, ποσού 20.335,00 ευρώ, 9. ………., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ε…, ποσού 13.649,00 ευρώ, 10. …, ποσού 9.049,00 ευρώ, 11. …ποσού 13.553,00 ευρώ, 12. …., ποσού 17.274,00 ευρώ, 13. Περσεφόνη Καλλέργη, ποσού 19.393,00 ευρώ, 14. …., ποσού 14.787,00 ευρώ, 15. …., ποσού 19.143,00 ευρώ, 16. …., ποσού 9.518,00 ευρώ, 17. …, ποσού 14.235,00 ευρώ, 18. …. ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παναγιάς, ποσού 18.422,00 ευρώ, 19. …, ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παρτίρων, ποσού 18.956,00 ευρώ, 20. …., ποσού 9.852,00 ευρώ, 21. …, ποσού 23.628,00 ευρώ, 22… ποσού 18.642,00 ευρώ, 23. ….., ποσού 25.541,00 ευρώ, 24. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού …., ποσού 15.444,00 ευρώ, 25. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγίου Στεφάνου, ποσού 9.729,00 ευρώ, 26. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζάκρου, ποσού 25.401,60 ευρώ, 27. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού …., ποσού 12.700,80 ευρώ, 28. ….., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ορεινού, ποσού 16.599,60 ευρώ, 29. …….…., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Ελαιουργικού Συνεταιρισμού Πεύκων, ποσού 6.615,00 ευρώ, 30. …., ως νόμιμο εκπρόσωπο του Αγροτικού Ελαιοκομικού Συνεταιρισμού Ρούσσας Εκκλησιάς, ποσού 9.437,40 ευρώ, 31. …., ποσού 9.437,40 ευρώ, 32. …., ποσού 9.727,20 ευρώ και 33. …., ποσού 15.151,20 ευρώ,άνευ Φ.Π.Α..

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες εργασίες στο Ε.Ο.Δ. Κρήτης (Περιφέρειας Κρήτης) – 10ο υποέργο “Βελτίωση – Συντήρηση Σήμανσης στο Ε.Ο.Δ. Κρήτης”(...) Όπως παγίως γίνεται δεκτό, οι αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης στους δημόσιους διαγωνισμούς επιτάσσουν στις αναθέτουσες αρχές να διατυπώνουν τους όρους διεξαγωγής της διαδικασίας ανάθεσης στην προκήρυξη του διαγωνισμού με σαφήνεια, ακρίβεια και χωρίς αμφισημία, κατά τρόπο ώστε αφενός να παρέχουν σε όλους τους ευλόγως ενημερωμένους και επιδεικνύοντες τη συνήθη επιμέλεια διαγωνιζομένους τη δυνατότητα να κατανοούν το ακριβές περιεχόμενο των όρων αυτών και να τους ερμηνεύουν με τον ίδιο τρόπο, αφετέρου, να καθιστούν δυνατό τον αποτελεσματικό έλεγχο του αν οι προσφορές των υποψηφίων ανταποκρίνονται στα τιθέμενα κριτήρια (Ε.Σ. Τμ. VI 2452/2012, 1643/2014, 6869/2015, 261/2017, βλ. και ΔΕΚ απόφαση της 18.10.2001, C-19/2000, SIAC Construcion Ltd, σκέψεις 41 έως 44, απόφαση της 29.4.2004, C‑496/1999 Επιτροπή κατά CAS Succhi di Frutta, σκέψη 111, απόφαση της 10.5.2012, C-368/10, Επιτροπή κατά Κάτω Χωρών σκ. 109 επ.). (...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η απόρριψη της προσφοράς της εταιρείας …. δεν είναι νόμιμη. Και τούτο διότι, η από 13.9.2016 υπεύθυνη δήλωση που υπέβαλε στο διαγωνισμό ο ομόρρυθμος εταίρος και εκπρόσωπος της εν λόγω εταιρείας, …, με την οποία, νόμιμα εξουσιοδοτημένος από τους λοιπούς διαχειριστές (βλ. την από 13.9.2016 δήλωση εκπροσώπησης / εξουσιοδότηση), δήλωσε ότι άπαντες οι διαχειριστές της εταιρείας (…) δεν έχουν καταδικαστεί αμετάκλητα για τα αναφερόμενα στο άρθρο 22.2 της διακήρυξης αδικήματα, πληρούσε τους όρους της διακήρυξης. Ειδικότερα, η δήλωση αυτή δεν υπογράφεται από τον δηλούντα ως φυσικό πρόσωπο για λογαριασμό δικό του, αλλά ως νόμιμο εκπρόσωπο της συμμετέχουσας στο διαγωνισμό επιχείρησης, που αρμοδίως βεβαιώνει την ύπαρξη ή μη συγκεκριμένων ιδιοτήτων στα πρόσωπα που την διοικούν (βλ. Ε.Σ. Κλ. Ε΄ 242/2014, 73/2015) (...)Κατ’ ακολουθίαν, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. 

Δημόσια έργα (...) Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, η ανάθεση, με την 1575/19.7.2016 πράξη της Οικονομικής Επιτροπής της Περιφέρειας …, της κατασκευής του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …" στην εργοληπτική επιχείρηση "…." δεν είναι νόμιμη, καθόσον, κατά παράβαση του άρθρου 26 παρ. 1 του ... που ορίζει ότι «η ανάθεση της κατασκευής των δημοσίων έργων γίνεται υποχρεωτικά στην εργοληπτική επιχείρηση ή κοινοπραξία η οποία προσέφερε τη χαμηλότερη τιμή (…)», η ανάθεση δεν έγινε στην ατομική εργοληπτική επιχείρηση ...η οποία κάλυπτε όλες τις προϋποθέσεις συμμετοχής στη δημοπρασία και είχε προσφέρει τη χαμηλότερη τιμή. Ως εκ τούτου, για τον ως άνω λόγο κωλύεται η υπογραφή του υπό κρίση σχεδίου σύμβασης, με το οποίο η κατασκευή του έργου ανατίθεται στην εργοληπτική επιχείρηση "….".

Από τις ανωτέρω διατάξεις του ν.3669/2008 καθώς και της διακήρυξης, η οποία κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, ως κανονιστική πράξη, δεσμεύει με τους όρους της τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό, αλλά και το νομικό πρόσωπο που τον έχει προκηρύξει, το οποίο υποχρεούται από την έναρξη και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας του διαγωνισμού να εφαρμόζει όσα ορίζονται σ’ αυτή (VI Τμ. Ελ. Συν. Απόφ. 291/2010 και Πρ. 78/2007, 19/2005, 31/2003), συνάγεται ότι για την παραδεκτή συμμετοχή στο διαγωνισμό αυτό απαιτείται η υπογραφή του εντύπου της οικονομικής προσφοράς της διαγωνιζόμενης εργοληπτικής επιχείρησης από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, τούτο δε ανεξάρτητα από την ειδικότερη νομική μορφή της. Για την απόδειξη δε της ιδιότητας αυτής προβλέπεται η προσκόμιση υπεύθυνης δήλωσης του προσώπου που θέτει την υπογραφή του στην προσφορά ότι αποτελεί νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης για την οποία υπογράφει και ότι έχει το εκ του καταστατικού δικαίωμα εκπροσώπησης αυτής στο διαγωνισμό. Σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις της διακήρυξης, το πρόσωπο που υπογράφει την προσφορά εργοληπτικής επιχείρησης τεκμαίρεται ότι αποτελεί το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, ενώ την ιδιότητά του αυτή μπορούν να αμφισβητήσουν η εταιρεία μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αλλά και η Επιτροπή Διαγωνισμού και η Προϊσταμένη Αρχή, οι οποίες δικαιούνται να ζητήσουν από την επιχείρηση που αναδείχθηκε μειοδότρια, πριν από τη σύναψη της οικείας σύμβασης, να προσκομίσει οποιοδήποτε έγγραφο θεωρούν αναγκαίο για την απόδειξη της νομιμοποίησης. Ούτε, όμως, από τις διατάξεις αυτές ούτε από άλλη διάταξη της διακήρυξης απαιτείται η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής που έχει τεθεί στην προαναφερόμενη υπεύθυνη δήλωση και συνεπώς δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο αποκλεισμού διαγωνιζόμενου η έλλειψη αυτή.

Ο διαγωνιζόμενος οφείλει να υποβάλει μόνον αξιούμενα από τη διακήρυξη ή από τυχόν άλλη διάταξη, στην οποία αυτή ρητά παραπέμπει,δικαιολογητικά και στοιχεία για την απόδειξη ιδιότητας κρίσιμης για τη  συμμετοχή στο διαγωνισμό. Για το παραδεκτό της συμμετοχής του διαγωνιζομένου στον επίδικο διαγωνισμό δεν απαιτείται και η υποβολή πιστοποιητικού  ασφαλιστικής ενημερότητας του ΤΣΜΕΔΕ, αλλά για την απόδειξη του προσόντος  αυτού αρκεί η υποβολή της "ενημερότητας πτυχίου". Αν το σμπράττον με τη  διαγωνιζόμενη εργοληπτική επιχείρηση μελετητικό γραφείο έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρείας, ο νόμιμος εκπρόσωπος αυτής υποβάλλει υπεύθυνη δήλωση τόσο για τον Πρόεδρο όσο και για το Διευθύνοντα Σύμβουλο αυτής. Οι εγγυητικές επιστολές συμμετοχής στον επίδικο διαγωνισμό απευθύνονταν στο σωστό νπδδ, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό τους και ορθά κρίθηκε ότι η προσφορά της υποψήφιας εταιρείας δεν ήταν απαράδεκτη. Μη νόμιμα αποκλείσθηκαν συμμετέχουσες στο διαγωνισμό εταιρείες. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.

Νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου στην 1η μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση, αφού αυτή υπέβαλε πλήρη ενημερότητα πτυχίου, η οποία κάλυπτε τα ζητούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά, ενώ από τη διακήρυξη δεν προβλέπεται η συνυποβολή αποσπάσματος του βιβλίου μετόχων της εταιρείας παρά μόνο η αναλυτική κατάσταση μετόχων και μετοχών.

Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει το μεν ότι για την ανάληψη από την ανάδοχο εργοληπτική επιχείρηση του άνω έργου, που περιλαμβάνει περισσότερες κατηγορίες εργασιών, δεν αρκεί η εγγραφή της στο Μ.Ε.ΕΠ. για την κύρια κατηγορία των οικοδομικών εργασιών, αλλά απαιτείται εγγραφή της και για τις δευτερεύουσες εκείνες κατηγορίες. Το δε ότι η ανάδοχος εργοληπτική επιχείρηση κατέχοντας πτυχίο 2ης Τάξης δεν μπορούσε να αναλάβει την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου καθόσον το κατώτερο προβλεπόμενο όριο για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις της τάξης αυτής για έργα που εκτελούνται στο νομό που βρίσκεται η έδρα τους, όπως εν προκειμένω, είναι 87.500,00 ευρώ, που είναι κατά πολύ μεγαλύτερο του ανερχόμενου σε μόλις 6.900,00 ευρώ προϋπολογισμού του ανωτέρω έργου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".(....)Η ως άνω αναδειχθείσα ανάδοχος, όμως, δεν προσήλθε να υπογράψει το συμφωνητικό, δηλώνοντας, με το από 1.3.2017 έγγραφό της, ότι δεν επιθυμεί να παρατείνει την ισχύ της προσφοράς της που έληξε στις 28.2.2017.(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από την Περιφέρεια Αττικής στην εργοληπτική επιχείρηση με την επωνυμία "… Α.Τ.Ε.Β.Ε.", του έργου "Ανακατασκευή χλοοτάπητα γηπέδου ποδοσφαίρου …".

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕλΣυν/Κλ.Ε/366/2016 ΚΑΙ ΕΣ/ΚΛ.Ε/15/2017.

Νόμιμη η διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον: α) η πρώτη μειοδότρια εργολη¬πτική επιχείρηση προσκόμισε ενημερότητα πτυχίου, στην οποία αναγράφεται ότι τα στελέχη του πτυχίου της είναι ασφαλιστικώς ενήμερα στο ΤΣΜΕΔΕ και επιπλέον, αν και δεν απαιτείτο προσκομίστηκαν ασφαλιστικές ενημερότητες του ΕΤΑΑ για τη βασική στελέχωσή της και υπεύ¬θυνη δήλωση ότι είναι ασφαλιστικά ενήμερη, β) η προσκομισθείσα από την πρώτη μειοδότρια εργοληπτική επιχείρηση τραπεζική βεβαίωση καλύπτει τις απαιτήσεις της διακήρυξης, γ) οι ανώνυμες εταιρείες έχουν απαλλαγεί από την υποχρέωση θεώρησης του βιβλίου μετοχών. Με την 657/2010 απόφαση του VI Τμήματος απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου.