ΕλΣυν/κλ.7/48/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Απευθείας αγορά ακινήτων (...)η απόφαση του Δήμου να επιλέξει τη διαδικασία της απευθείας αγοράς του ακινήτου έναντι εκείνης της συνέχισης της επανεπιβολής απαλλοτρίωσης στα συγκεκριμένα ακίνητα αφενός δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί, ως αναγόμενη στη σκοπιμότητα της δαπάνης, η οποία εκφεύγει του ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο προληπτικού ελέγχου των δαπανών, κατά το άρθρο 21 του π.δ/τος 774/1980, αφετέρου δε δεν προκύπτει από την επιλογή αυτή αδικαιολόγητη επιβάρυνση του Δήμου, καθώς η προβλεπόμενη στην απόφαση πρότασης επανεπιβολής της απαλλοτρίωσης τιμή των 868,00 ευρώ/τ.μ. είναι αμφίβολο ότι θα ήταν και η τελικώς προσδιορισθείσα, ενώ επιπροσθέτως ο Δήμος ακολουθώντας εν προκειμένω την αντικειμενική διαδικασία προσδιορισμού του τιμήματος από το Σώμα Ορκωτών Λογιστών πέτυχε τελικώς και για τα δύο ακίνητα μικρότερο τίμημα από το εκτιμηθέν με την έκθεση αυτών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι νόμιμες και τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΝΣΚ/10/2023
Ζητήματα που γεννώνται σχετικά με τη δυνατότητα καταβολής από τη διοίκηση της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ύστερα από την επελθούσα κατά το νόμο αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης, λόγω μη έγκαιρης παρακατάθεσης της αποζημίωσης .(...)α) Η έκδοση από τη διοίκηση βεβαιωτικής πράξης για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης της 18μηνης προθεσμίας συντέλεσης, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να καταβάλει το σύνολο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε οριστικά, στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα). β) Η παραπάνω υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης, υφίσταται τόσο στην περίπτωση κατά την οποία τηρήθηκαν απ’ αυτόν οι κατά νόμο διατυπώσεις (αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στη διοικητική αρχή) όσο και στην περίπτωση που η βούλησή του εκδηλώνεται με την άσκηση αγωγής ή την έκδοση διαταγής πληρωμής για την είσπραξη της αποζημίωσης (ομόφωνα). Στη δε ως άνω (β’) υποπερίπτωση υφίσταται υποχρέωση προς πληρωμή του νομίμου τόκου από την επίδοση της αγωγής ή της διαταγής πληρωμής και μέχρι την εξόφληση (κατά πλειοψηφία). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί την αναβίωση της απαλλοτρίωσης είναι ανεξάρτητη από την κατάληψη ή μη της απαλλοτριωθείσας έκτασης από τον υπερού η απαλλοτρίωση (ομόφωνα). δ) Εάν τελικώς καταβληθεί η αποζημίωση στον καθ’ ου η απαλλοτρίωση, η διοίκηση υποχρεούται να ενεργήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση για τη μεταγραφή της απόφασης κήρυξης αυτής, στο κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό Γραφείο, προσκομίζοντας μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Περαιτέρω για λόγους ασφαλείας του δικαίου, δύναται να ανακαλέσει την προηγουμένως εκδοθείσα διαπιστωτική πράξη περί αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης, ως εκδοθείσα για πλάνη περί τα πράγματα, με τον τύπο και διαδικασία που επιβάλλονται από το νόμο για την έκδοσή της (ομόφωνα). ε) Στην περίπτωση διατήρησης της απαλλοτρίωσης μετά από υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης του καθ’ου η απαλλοτρίωση, οι αξιώσεις του για καταβολή ιδιαίτερης αποζημίωσης λόγω μείωσης της αξίας του εδαφικού τμήματος ακινήτου που απέμεινε εκτός απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης μετά την αναγνώριση μη ύπαρξης ωφέλειάς του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωμένου ακινήτου που αποκτά πρόσωπο σε διανοιγόμενη εθνική οδό, δεν συνιστούν περίπτωση απαγορευμένου ανακαθορισμού σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 11 του Κ.Α.Α.Α (ομόφωνα).
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/359/2022
ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:απευθείας εκμίσθωση, από την ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» («…. Α.Ε.»), τμήματος του ακινήτου με Αριθμό Βιβλίου Καταγραφής (ΑΒΚ) 43 προς το Δήμο Σητείας, για χρονικό διάστημα τριάντα (30) ετών με δυνατότητα παράτασης για επιπλέον δέκα (10) έτη, έναντι συνολικού ποσού 576.000,00 ευρώ.(...)δεν τηρήθηκε εν προκειμένω η νόμιμη, σαφώς προκύπτουσα από τις διατάξεις του άρθρου 3 του Κανονισμού Εκμισθώσεων, Μισθώσεων, Παραχωρήσεων, Εκποιήσεων, Ανταλλαγών, Αγορών και Αντιπαροχών της «…. Α.Ε.», διαδικασία για την απευθείας εκμίσθωση του συγκεκριμένου διώροφου κτίσματος, αντικειμενικής αξίας ύψους 280.883,23 ευρώ, η οποία εκκινεί από τη σύνταξη Έκθεσης για την εκτίμηση της αξίας του προς εκμίσθωση ακινήτου από ανεξάρτητο πιστοποιημένο εκτιμητή, προκειμένου η προσδιορισθείσα μισθωτική αξία αυτού να αποτελέσει την ελάχιστη αποδεκτή για τη σύναψη της σχετικής σύμβασης. Αντιθέτως, όπως ως άνω αναφέρεται, το μηνιαίο μίσθωμα συμφωνήθηκε τελικώς από τα συμβαλλόμενα μέρη στα (14.400,00 : 12 =) 1.200,00 ευρώ, ήτοι σε ποσό μικρότερο του κατά τα ανωτέρω εξαρχής εκτιμηθέντος μηνιαίου μισθώματος των 1.585,00 ευρώ, η δε από 5.5.2021 νεώτερη αντίστοιχη έκθεση συντάχθηκε από εσωτερικό εκτιμητή του Τομέα Εκτιμήσεων της «…. Α.Ε.». Συνεπώς και δεδομένου ότι, ακόμη και μετά τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και υποβολής των σχετικών στοιχείων προς κρίση, το αρμόδιο αποφασίζον όργανο της «…. Α.Ε.» σε κάθε περίπτωση παρέλειψε να τηρήσει τη νόμιμη διαδικασία εκτίμησης του ελάχιστου αποδεκτού μισθώματος για αυτό, κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης απευθείας εκμίσθωσης.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/510/2022.
ΕλΣυνΤμ.7/79/2010
Μίσθωση ακινήτων από Δήμους:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα μη νόμιμα εντέλλεται η δαπάνη καταβολής του μισθώματος μηνός Οκτωβρίου, καθόσον η διαδικασία επιλογής του προς μίσθωση ακινήτου είναι πλημμελής για τους βασίμως προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους. Συγκεκριμένα, στο πρακτικό της Επιτροπής Εκτίμησης Ακινήτων δεν αναφέρεται ότι είναι ακατάλληλο κανένα από τα προσφερόμενα ακίνητα, με συνέπεια να παρίσταται αυθαίρετη η επιλογή του Δήμου να καλέσει στη β΄ φάση της διαδικασίας μόνο τον ιδιοκτήτη του επιλεγέντος ακινήτου, η δε έλλειψη της αιτιολογίας του πρακτικού αυτού δεν καλύπτεται ούτε με το, κατά πολύ μεταγενέστερο της αρχικής της κρίσης και μετά την εκδήλωση της άρνησης θεώρησης από την Επίτροπο, αρ.πρυτ. 32ΕΕΑ/10.12.2009 «διευκρινιστικό» έγγραφο της επιτροπής αυτής, με το οποίο τελικώς εξηγεί τους λόγους ακαταλληλότητας των λοιπών ακινήτων...Λαμβάνοντας, όμως, υπόψη ότι το τελικώς επιλεγέν ακίνητο είναι βιομηχανικό, με αυξημένη μέγιστη αντοχή φορτίου έναντι των λοιπών προσφερθέντων ακινήτων, ικανή να καλύψει τις ανάγκες δημιουργίας επ’ αυτού χώρου αρχείου, το δε επιτευχθέν τίμημα των 10,00 ευρώ ανά τ.μ. δεν είναι υψηλότερο από το αναγραφόμενο στη διακήρυξη των 8,00 ευρώ ανά τ.μ. για τους υπόγειους και 12,00 ευρώ για τους λοιπούς χώρους του ακινήτου τίμημα, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... δεν ενήργησαν με σκοπό καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά διότι συγγνωστώς υπέλαβαν ότι το συγκεκριμένο ακίνητο πληρούσε τους όρους της διακήρυξης..(συγγνωστή πλάνη)
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/39/2019
ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τα προαναφερθέντα προκύπτει τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά των ως άνω ακινήτων, όσο και η μοναδικότητα των εν λόγω ακινήτων για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού, που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά αυτών. Τούτο δε διότι, σύμφωνα με την 62/19.3.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ….., τα ανωτέρω ακίνητα προορίζονται για την ανέγερση δημοτικού σχολείου, ήτοι για την εκπλήρωση δημοτικού σκοπού, κατά την έννοια των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 75 του Κ.Δ.Κ. (σκ. ΙΙ Α), ενώ, περαιτέρω, από τα χαρακτηριστικά των ακινήτων αυτών (τοποθεσία, έκταση, σχήμα, αρτιότητα), προκύπτει ότι είναι τα μόνα κατάλληλα για την εκπλήρωση του προαναφερθέντος δημοτικού σκοπού.
ΣΤΕ/1681/2019
ΦΠΑ. Το άρθρο 47 της οδηγίας 2006/112/ΕΚ έχει την έννοια ότι σύνθετη παροχή υπηρεσιών αποθηκεύσεως εμπορευμάτων εμπίπτει στο εν λόγω άρθρο μόνον εφόσον η αποθήκευση συνιστά την κύρια παροχή ενιαίας πράξεως και χορηγείται στους δικαιούχους της παροχής δικαίωμα χρήσεως του συνόλου ή μέρους ρητώς προσδιορισμένου ακινήτου. Τόπος παροχής υπηρεσιών προς υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο, προκειμένου για υπηρεσίες σχετικές με ακίνητα, είναι ο τόπος όπου κείται το ακίνητο. Ποιες νοούνται ως υπηρεσίες συναφείς με ακίνητα. Όταν, κατά τη σχετική σύμβαση των μερών, στον λήπτη της παροχής δεν έχει παραχωρηθεί το δικαίωμα προσβάσεως στο μέρος του ακινήτου που τοποθετούνται τα εμπορεύματα, δεν τυγχάνει εφαρμογής η παρ. 4, αλλά η γενική ρύθμιση της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 2859/2000. Εσφαλμένη η κρίση της αναιρεσιβαλλομένης απόφασης ότι οι ένδικες υπηρεσίες συνιστούσαν “υπηρεσίες σχετικές με ακίνητα”. Η αναίρεση ασκήθηκε παραδεκτά κατά το άρθρο 12 παρ. 1 του ν.3900/2010. Δεκτή η αναίρεση, απορρίπτεται η προσφυγή κατά της απόρριψης των αιτήσεων του αναιρεσιβλήτου για επιστροφή του ΦΠΑ (αναιρεί την αριθμ. 2017/2012 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών).
ΝΣΚ/62/2022
Δυνατότητα δεύτερης επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης υπό την ισχύ του ν. 4759/2020, σε περίπτωση που οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου που απαλλοτριώνεται.(..)Μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4759/2020 δεν είναι επιτρεπτή η εκ νέου ολική ή μερική ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, στο οποίο είχε ήδη επανεπιβληθεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, που προβλέπεται στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και εάν ο οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου ένεκα της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα με συγκλίνουσες αιτιολογίες).
ΣτΕ/186/2010/ΕΑ
Διαγωνισμός Δήμου για την εκπόνηση πολεοδομικής μελέτης. Αίτηση αναστολής εκτελέσεως πράξεων με τις οποίες απερρίφθη η προσφορά της αιτούσας και κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού σε άλλον διαγωνιζόμενο. Eφ` όσον είναι αμφίβολο εάν η αιτούσα πλήσσει παραδεκτώς και βασίμως τον αποκλεισμό της σε προηγούμενο στάδιο του διαγωνισμού, γεννώνται αμφιβολίες και ως προς το έννομο συμφέρον της για την προσβολή της 202/2009 αποφάσεως της Δημαρχιακής Επιτροπής του Δήμου …., με την οποία κατακυρώθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού Η βλάβη που προκαλείται σε συμμετέχοντα σε δημόσιο διαγωνισμό από την μη ανάδειξή του ως αναδόχου είναι προεχόντως οικονομική και συνεπώς, δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεπανόρθωτη ή δυσχερώς επανορθώσιμη. Οι συμμετέχοντες στους δημόσιους διαγωνισμούς αναλαμβάνουν από την φύση της δραστηριότητάς τους, τον κίνδυνο να αποκλεισθούν ή να μην αναδειχθούν ανάδοχοι. Απορρίπτει την αίτηση.
ΕλΣυν/Κλιμ7/175/2015
Απαλλοτρίωση ακινήτου.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η καταβολή της δικαστικής δαπάνης της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων η απαλλοτρίωση υπέρ του Δικηγορικού Συλλόγου ...... είναι καθόλα νόμιμη προκειμένου να συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, διότι, προς τούτο, απαιτείται η καταβολή να είναι πλήρης, δηλαδή να περιλαμβάνει τόσο την αξία του ακινήτου όσο και τα δικαστικά έξοδα και την αμοιβή του δικηγόρου. Επειδή δε η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού της αποζημίωσης, την οποία αιτήθηκαν τα μέρη, δεν έχει εκδοθεί εντός της προθεσμίας του ενός και ημίσεος έτους που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, η διάταξη του άρθρου 18 παρ.4 εδ. δ΄ και ε΄ δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής, καθόσον αυτή καταλαμβάνει μόνον τις περιπτώσεις που η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού εκδίδεται εντός του χρόνου που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης. Κατά συνέπεια, νομίμως ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση Δήμος ...... εξέδωσε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα προκειμένου η καταβληθείσα, ως προς την αξία του ακινήτου δαπάνη, να συμπληρωθεί με τα έξοδα της αμοιβής της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων και να συντελεσθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο η απαλλοτρίωση.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/201/2018
Ανάθεση υπηρεσιών καθαριστή:..Στη συγκεκριμένη περίπτωση από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν μπορεί να τεκμηριωθεί το ποσό των 2.500,00 ευρώ που διατίθεται ως μηνιαία αμοιβή στον εκκαθαριστή - ορκωτό ελεγκτή λογιστή - της ... που ανέλαβε την εκκαθάριση της .... και η οποία εισπράττεται από τη .... (άρθρο 4 της σύμβασης), ούτε το χρονικό διάστημα για το οποίο η αμοιβή αυτή θα πρέπει να καταβάλλεται, αφού σύμφωνα με το άρθρο 4 της σύμβασης αυτό είναι καταρχάς τρίμηνο, ωστόσο προβλέπεται δυνατότητα ανανέωσης χωρίς η χρονική περίοδος αυτής να προσδιορίζεται, ενώ στο 3793/18.7.2018 έγγραφο του Δήμου ... σημειώνεται ότι «η εκκαθάριση βρίσκεται σε εξέλιξη και πρέπει να διεκπεραιωθεί ομαλά, η λήξη της σύμβασης είναι 23.7.2018, όμως δεν έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση οπότε απαιτείται να γίνει παράταση του χρόνου πέραν των τριών μηνών που έχει υπογραφεί αρχικά. Η παράταση θα γίνει με απόφαση του Δ.Σ. ...». Ενόψει των ανωτέρω, η 357/2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... περί απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών εκκαθαριστή είναι πλημμελής, καθόσον δεν υπάρχει κανένα στοιχείο σχετιζόμενο με την περιουσιακή και οικονομική κατάσταση της ...., το αντικείμενό της και τη, συνεπεία αυτών, πολυπλοκότητα του αντικειμένου της εκκαθάρισης, που να τεκμηριώνει την ως άνω δαπάνη, για την οποία, επίσης, είναι ακαθόριστο για πόσο χρονικό διάστημα αυτή θα καταβάλλεται, αφού η καταβολή της συναρτάται απόλυτα από τη χρονική διάρκεια της εκκαθάρισης, η οποία, όμως, είναι άγνωστη, ούτε καν κατά προσέγγιση προσδιορισθείσα. Εξάλλου, ούτε προσφορά της εταιρείας ... προσκομίζεται, ώστε να γίνει αντιληπτό με βάση ποια κριτήρια αυτή διαμορφώθηκε. Επιπλέον, ούτε στο σχετικό πρωτόκολλο παραλαβής υπηρεσιών προσδιορίζονται ποιες από τις εργασίες εκκαθάρισης που περιλαμβάνονται στο άρθρο 49 του κ.ν. 2190/1920 παρελήφθησαν, ώστε να μπορεί να συναχθεί κάποιο κριτήριο περί της εξαγωγής του ποσού της δαπάνης από το Δήμο ....Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/101/2021
Αγορά ακινήτων από Δήμο(....)η άμεση απόκτηση των ανωτέρω ακινήτων, πέραν της υφιστάμενης υποχρέωσης του Δήμου … για αποζημίωση, είναι ιδιαίτερης σημασίας για την άμεση εφαρμογή του εγκεκριμένου διατάγματος ρυμοτομίας και τη θέση σε κοινή χρήση των εκτάσεων. Τούτο διότι τα υπό εξαγορά ακίνητα παρεμβάλλονται μεταξύ ήδη αποζημιωμένων ιδιοκτησιών και, συνεπώς, με αυτά θα δοθεί άμεση πρόσβαση τόσο προς την ήδη διανοιγμένη οδό Πόντου και τον υπό κατασκευή εκεί σταθμό του Μετρό, όσο και προς τις παρακείμενες κάθετες διανοιγμένες οδούς της επέκτασης, ενώ η αγορά είναι και οικονομικά επωφελής για τον Δήμο, διότι αποκτάται άμεσα η πλήρης κυριότητά των ακινήτων με μακρόχρονη και άτοκη αποπληρωμή τους. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι προκύπτει τόσο η ωφέλεια του Δήμου … από την αγορά των ανωτέρω ακινήτων, όσο και η μοναδικότητά τους για την εκπλήρωση του επιδιωκόμενου δημοτικού σκοπού (εφαρμογή πράξης αναλογισμού για τη ρυμοτόμηση οδού), που δικαιολογεί την χωρίς δημοπρασία απευθείας αγορά των ακινήτων.Δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης για την αγορά δύο ακινήτων από τον Δήμο ….