Καταχώρηση δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου στο νομαρχιακό και τοπικό Τύπο και άλλες διατάξεις.

Εφαρμογή των διατάξεων του Ν 3548/2007 σε διαγωνισμούς προμηθειών και υπηρεσιών που διενεργούνται από τους ΟΤΑ Α΄ βαθμού.Με τις διατάξεις του Ν 3548/2007 θεσπίζονται υποχρεωτικές δημοσιεύσεις στο νομαρχιακό και τοπικό Τύπο, για τις ανωτέρω διακηρύξεις των ΟΤΑ Α΄ βαθμού. Στις περιπτώσεις που οι διατάξεις της ΥΑ 11389/1993 (ΕΚΠΟΤΑ) και του ΠΔ 28/1980, προβλέπουν ότι απαιτούνται δημοσιεύσεις και σε εφημερίδες του νομαρχιακού και τοπικού Τύπου, ισχύουν οι ορισμοί του Ν 3548/2007 σχετικά με την έννοια του νομαρχιακού και τοπικού Τύπου και οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του τελευταίου αυτού νόμου. Απαιτούμενες από τις διατάξεις του ΕΚΠΟΤΑ και του ΠΔ 28/1980, περαιτέρω κατά περίπτωση δημοσιεύσεις και διατυπώσεις δημοσιότητας, δεν θίγονται και διενεργούνται υποχρεωτικώς.

Παρέχονται οδηγίες σχετικά με τα ακόλουθα θέματα δημοσίων έργων: α) ορθή εφαρμογή της διάταξης του ν. 3481/2006 που προβλέπει την επανάληψη διαγωνισμών που δεν διεξήχθησαν ή δεν υποβλήθηκαν προσφορές, β) αναγκαίος χρόνος κατάπτωσης εγγυητικών επιστολών, γ) εφαρμογή διατάξεων ν. 3548/07 για δημοσίευση προκηρύξεων στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο, δ) αυτοδίκαιη έγκριση αναλυτικών επιμετρήσεων έργων.ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Ε.16

H ρύθμιση του άρθρου 46 του Ν. 3801/2009 (ΦΕΚ 163 Α') με την οποία προστέθηκε παρ. 3 στο άρθρο 4 του Ν. 3548/2007 (ΦΕΚ 68 Α'), αφορά το σύνολο των προβλεπομένων υποχρεωτικών δημοσιεύσεων διαγωνισμού προμήθειας ΟΤΑ Α' βαθμού και λοιπών φορέων που διέπονται από τις διατάξεις της ΥΑ 11389/1993 (ΕΚΠΟΤΑ) και όχι μόνο στις δημοσιεύσεις που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 3548/2007.

Από τις παρατεθείσες διατάξεις (π.δ. 118/2007, ν. 3801/2009 (Α΄ 163/4.9.2009 ) συνάγεται κατ’ αρχήν ότι, σε αντίθεση με τα ισχύοντα για τους τακτικούς (ανοικτούς ή κλειστούς) διαγωνισμούς, επί πρόχειρου διαγωνισμού, η μη δημοσίευση στον τύπο σχετικής προκήρυξης δεν καθιστά νομικώς πλημμελή τη διαγωνιστική διαδικασία. Δοθέντος, όμως, ότι σκοπός της εξαιρετικής ρύθμισης του άρθρου 2 παρ. 4 του π.δ/τος 118/2007 είναι να καταστήσει περισσότερο ευέλικτη τη διαδικασία ανάθεσης, σε όσες περιπτώσεις το οικονομικό αντικείμενο της υπό σύναψη δημόσιας σύμβασης είναι τέτοιου ύψους (μέχρι του ποσού των 45.000 ευρώ και, ήδη από 12.11.2010, μέχρι του ποσού των 60.000 ευρώ ετησίως - βλ. τις Π1/7446/2002 και Π1/3305/2010 υπουργικές αποφάσεις), ώστε να δικαιολογείται η κάμψη της αρχής της διαφάνειας χάριν της ταχείας διενέργειας της προμήθειας ή της παροχής των υπηρεσιών, ουδόλως με την επίμαχη διάταξη εισάγεται απόλυτη απαγόρευση δημοσίευσης της προκήρυξης πρόχειρου διαγωνισμού, απλώς η τήρηση της διατύπωσης αυτής απόκειται, υπό το πρίσμα της γενικής αρχής του δημοσιολογιστικού δικαίου περί λειτουργικότητας των δημοσίων δαπανών, στη διακριτική ευχέρεια της Αναθέτουσα Αρχής, στο μέτρο που, κατά την κρίση των αρμοδίων οργάνων της, συντελεί στην προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού υποψηφίων και, κατ’ επέκταση, στην επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος του διαγωνισμού. Η άσκηση, ωστόσο, της εν λόγω ευχέρειας, που ελέγχεται ως προς τη μη υπέρβαση των άκρων ορίων της, δεν εκτείνεται μέχρι τη δημοσίευση των οικείων προκηρύξεων στο νομαρχιακό τύπο, όπως ο τελευταίος προσδιορίζεται με τις διατάξεις του ν. 3548/2007 για τα μη πανελλήνιας κυκλοφορίας έντυπα, με έδρα εκτός των Νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης, στα οποία καταχωρούνται οι εκ του νόμου υποχρεωτικές δημοσιεύσεις των διαγωνισμών των φορέων του Δημοσίου. Και τούτο διότι οι εν προκειμένω δυνητικές δημοσιεύσεις δεν θα μπορούσαν να επιβαρύνουν τον ανάδοχο, προεχόντως ως εκ του προαιρετικού τους χαρακτήρα και της έλλειψης σχετικής ρύθμισης, ούτε, όμως, και την Αναθέτουσα Αρχή, αφού, διαφορετικά, θα καταστρατηγείτο εμμέσως η τεθείσα προς περιστολή των δημοσίων δαπανών διάταξη του άρθρου 46 του ν. 3801/2009, η οποία, ακόμη και για τις κατ’ ελάχιστο υποχρεωτικές δημοσιεύσεις στο νομαρχιακό τύπο προκηρύξεων τακτικών διαγωνισμών, αποκλείει την με οποιονδήποτε τρόπο επιβάρυνση της Αναθέτουσας Αρχής, επιβάλλοντας το κόστος των δημοσιεύσεων αυτών να καταβάλλεται από τον ανάδοχο (πρβλ. την 23/2011 Πράξη IV Τμ. Ελ. Συν.).

Δημοσιεύσεις.Όσον αφορά δε τον τρόπο καταβολής των εξόδων, για τις προβλεπόμενες από το ν.3548/2007 στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο δημοσιεύσεις, με δεδομένο το γεγονός ότι οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται κατά την έναρξη της συνήθως χρονοβόρας, διαδικασίας του διαγωνισμού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι σκοπός του νομοθέτη ήταν να προσδιορίσει ποιος τελικά βαρύνεται με τη δαπάνη δημοσίευσης και όχι ποιος προκαταβάλλει τη δαπάνη αυτή και κατά συνέπεια, η αμοιβή για τη δημοσίευση της διακήρυξης καταβάλλεται, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, στην εφημερίδα από τον φορέα (Ο.Τ.Α. κ.λπ.), ο οποίος αποστέλλει τη σχετική διακήρυξη προς καταχώριση και δίνει την εντολή για τη δημοσίευσή της και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, οι δαπάνες δημοσίευσης, καθώς και τα εν γένει έξοδα της δημοπρασίας, καταβάλλονται στον Ο.Τ.Α. (φορέα διενέργειας του διαγωνισμού) από τον ανάδοχο, που βαρύνεται με τις δαπάνες αυτές. Η ως άνω ερμηνεία βρίσκεται σε αρμονία με τις λοιπές διατάξεις που καθορίζουν τον τρόπο πληρωμής των εξόδων δημοσίευσης, όταν η σχετική δαπάνη βαρύνει τον ανάδοχο (βλ. άρθρα 22 του π.δ/τος 28/1980 και 15 παρ.10 του ν.3669/2008, για τις δαπάνες των λοιπών απαραίτητων δημοσιεύσεων της διακήρυξης, διαγωνισμών, προμηθειών και έργων), ενώ αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε στη μη ανεκτή από το δίκαιο κατάσταση, κατά την οποία η καταβολή της αμοιβής στην εφημερίδα εξαρτάται από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο (κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού), χωρίς αυτός ο τρόπος πληρωμής να έχει αποτελέσει περιεχόμενο της σχετικής συμφωνίας μεταξύ του Ο.Τ.Α., που δίνει την εντολή δημοσίευσης και της εκδοτικής εταιρείας ή στην αντίθετη περίπτωση, της διαπραγμάτευσης δηλαδή παρόμοιας συμφωνίας, το γεγονός αυτό θα είχε ως συνέπεια την απροθυμία δημοσίευσης εκ μέρους των εφημερίδων, με δυσμενές αποτέλεσμα στην εξέλιξη των διαγωνισμών.

Δημοσιεύσεις (,,,) Όσον αφορά δε τον τρόπο καταβολής των εξόδων, για τις προβλεπόμενες από τον ν. 3548/2007 στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο δημοσιεύσεις, με δεδομένο το γεγονός ότι οι σχετικές δημοσιεύσεις διενεργούνται κατά την έναρξη της διαδικασίας του διαγωνισμού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι σκοπός του νομοθέτη ήταν να προσδιορίσει «ποιος» τελικά βαρύνεται με τη δαπάνη δημοσίευσης και όχι «ποιος» προκαταβάλλει και κατά συνέπεια, η αμοιβή για τη δημοσίευση της διακήρυξης καταβάλλεται, κατ’ ορθή ερμηνεία των σχετικών διατάξεων, στην εφημερίδα από τον οικείο φορέα (Ο.Τ.Α. κ.λπ.), ο οποίος αποστέλλει τη σχετική διακήρυξη προς καταχώριση και δίνει την εντολή για τη δημοσίευσή της και στη συνέχεια, μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, οι δαπάνες δημοσίευσης, καθώς και τα εν γένει έξοδα της δημοπρασίας καταβάλλονται στον Ο.Τ.Α. (φορέα διενέργειας του διαγωνισμού) από τον ανάδοχο, τον οποίο βαρύνουν οι δαπάνες αυτές. Η ως άνω ερμηνεία βρίσκεται σε αρμονία με τις λοιπές διατάξεις που καθορίζουν τον τρόπο πληρωμής των εξόδων δημοσίευσης, όταν η σχετική δαπάνη βαρύνει τον ανάδοχο (βλ. άρθρα 22 του π.δ/τος 28/1980 και 15 παρ.10 του ν.3669/2008), ενώ αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή θα οδηγούσε στη μη ανεκτή από το δίκαιο κατάσταση, κατά την οποία η καταβολή της αμοιβής στην εφημερίδα εξαρτάται από γεγονός μελλοντικό και αβέβαιο (κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού), χωρίς αυτός ο τρόπος πληρωμής να έχει αποτελέσει περιεχόμενο της σχετικής συμφωνίας μεταξύ του Ο.Τ.Α., που δίνει την εντολή δημοσίευσης και της εκδοτικής εταιρείας ή στην αντίθετη περίπτωση, της διαπραγμάτευσης δηλαδή παρόμοιας συμφωνίας, το γεγονός αυτό θα είχε ως συνέπεια την απροθυμία δημοσίευσης εκ μέρους των εφημερίδων, με δυσμενές αποτέλεσμα στην εξέλιξη των διαγωνισμών (βλ. ad hoc Πράξη VII Τμ. 217/2011).

“Δημοσίευση ν. 4764/2020 (A 256): α)Θέματα ΜΗ.Τ.Ε./ Παράταση έναρξης ισχύος διατάξεων του π.δ/τος 71/2019 έως 01-09-2021 β) Τροποποίηση άρθρου 379 ν. 4412/2016/ Παράταση ισχύος υποχρεωτικών δημοσιεύσεων περιλήψεων διακηρύξεων στον τοπικό και περιφερειακό τύπο έως 31-12-2021”. ΑΔΑ:ΨΨ7ΥΟΞΤΒ-8ΑΥ

Προμήθεια ανοικτού αυτοκινήτου για τις ανάγκες πυρόσβεσης:(...)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι η διαδικασία του προηγηθέντος πρόχειρου διαγωνισμού διενεργήθηκε πλημμελώς, χωρίς δημοσίευση της οικείας διακήρυξης. Ο ισχυρισμός του Δήμου Γεροποτάμου ότι η ρύθμιση του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., με την οποία επιβάλλεται ως προϋπόθεση για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού η δημοσίευση της διακήρυξης δεν είναι ισχυρή μετά την ισχύ του ν. 2286/1995, είναι αβάσιμος. Τούτο διότι, όπως εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη, αφενός οι προμήθειες των Ο.Τ.Α., κατά ρητή παραπομπή του άρθρου 209 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα εκτελούνται σύμφωνα με τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α., αφετέρου με τις μεταβατικές ρυθμίσεις του ν. 2286/1995 ο τελευταίος έχει διατηρηθεί σε ισχύ στο σύνολό του. Επιπλέον, η προϋπόθεση της δημοσίευσης για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού συμβιβάζεται με το νόημα του συνόλου των ρυθμίσεων του νόμου 2286/1995, με τις οποίες καθιερώνονται ως κατά κανόνα διαδικασίες για τη σύναψη συμβάσεων προμηθειών οι διαγωνιστικές, οι οποίες ενισχύουν τη δημιουργία συνθηκών ανταγωνισμού. Εξάλλου, ο ν. 2286/1995 δεν υπεισέρχεται σε λεπτομερείς διατυπώσεις σχετικά με κάθε διαδικασία που καταλήγει στη σύναψη σύμβασης προμήθειας, αλλά παραπέμπει για το σκοπό αυτό στις ειδικότερες ρυθμίσεις των σχετικών κανονιστικών διοικητικών πράξεων και όσον αφορά τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης στον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.. Ειδικά, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 12 του ν. 2286/1995 εξαιρείται ρητά από τη δημοσίευση προκήρυξης η διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, είναι επίσης αβάσιμος. Τούτο διότι αφενός τέτοια ρητή εξαίρεση δεν διατυπώνεται, από το γεγονός δε ότι ρητά προβλέπεται η δημοσίευση διακήρυξης στις περιπτώσεις του ανοικτού και κλειστού διαγωνισμού, δεν συνάγεται το αντίθετο σχετικά με τη συνοπτική διαδικασία, παρά αυτό είναι ζήτημα που αφίεται να ρυθμιστεί με τις ειδικότερες κανονιστικές αποφάσεις, εν προκειμένω με τον Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α.. Επιπλέον, με δεδομένο ότι θεμελιώδης αρχή που διέπει τις δημόσιες προμήθειες είναι η επίτευξη του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού, προκειμένου να επιλεγεί η καλύτερη προσφορά, η ρύθμιση του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. σχετικά με τις περιπτώσεις, κατά τις οποίες απαιτείται δημοσίευση διακήρυξης πριν από τη διενέργεια διαγωνισμού δεν αντίκειται στο περιεχόμενο του ν. 2286/1995, ακόμα και στην περίπτωση του πρόχειρου διαγωνισμού. Εξάλλου, είναι βάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ότι οι ρυθμίσεις του ν. 3548/2007 «Καταχώριση δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου στο νομαρχιακό και τοπικό Τύπο και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 68 Α΄) δεν επιβάλλουν τη δημοσίευση πριν από τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού και συνεπώς αβασίμως προσάπτεται η παραβίαση και αυτών των ρυθμίσεων από τον Επίτροπο, καθώς με τον νόμο αυτό ρυθμίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τις καταχωρίσεις στο νομαρχιακό και τοπικό τύπο στις περιπτώσεις κατά τις οποίες από άλλες νομοθετικές διατάξεις επιβάλλεται η πραγματοποίηση δημοσιεύσεων, όπως από τις διατάξεις σχετικά με τη διενέργεια διαγωνισμών. Τέλος, ο ισχυρισμός ότι αν και δεν πραγματοποιήθηκε δημοσίευση ο διαγωνισμός γνωστοποιήθηκε σε ευρύ κύκλο πιθανών υποψηφίων εταιρειών, είναι απορριπτέος διότι η παραλαβή της διακήρυξης από τους εν λόγω υποψηφίους πραγματοποιήθηκε στις 22.5.2009, δηλαδή μετά τις 20.5.2009, ημερομηνία η οποία σύμφωνα με την πρώτη διακήρυξη είχε οριστεί για τη λήξη της προθεσμίας υποβολής προσφορών και πριν από την απόφαση για την εκ νέου προκήρυξη του διαγωνισμού που ελήφθη στις 27.5.2009. Συνεπώς δεν προκύπτει ότι οι εν λόγω ενδιαφερόμενοι έλαβαν γνώση σχετικά με το δεύτερο πρόχειρο διαγωνισμό. Επιπλέον δε ακόμα και αν είχαν παραληφθεί, μέσω γνωστοποίησης από το Δήμο τεύχη της δεύτερης διακήρυξης, αυτό δεν θα αναιρούσε την πλημμέλεια της παράλειψης να δημοσιευθεί. Όμως, το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου όχι από πρόθεση καταστρατήγησης των προεκτεθεισών διατάξεων, αλλά από συγγνωστή πλάνη, υπέλαβαν ότι στην περίπτωση του πρόχειρου διαγωνισμού δεν απαιτείται δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης, καθόσον έλαβαν, όπως επικαλούνται, υπόψη το με αριθμ. πρωτ. Π1/2226/26.4.1998 έγγραφο της Διεύθυνσης Πολιτικής Προμηθειών του Υπουργείου Ανάπτυξης (Γενική Γραμματεία Εμπορίου) προς το Δήμο Κηφισιάς, στο οποίο έγγραφο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι «από τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 12 του ν.2286/1995 τεκμαίρεται ότι δεν απαιτείται δημοσίευση περίληψης της διακήρυξης πρόχειρου διαγωνισμού». Κατόπιν αυτών, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα μπορεί να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-Δημοσιεύσεις (...) Με το άρθρο 46 του ν. 3801/2009 (ΦΕΚ Α΄ 163), προστέθηκε στο άρθρο 4 του ν. 3548/2007 παράγραφος 3 ως εξής: « 3. Οι δαπάνες δημοσίευσης της διακήρυξης, τα κηρύκεια και τα λοιπά έξοδα της δημοπρασίας, αρχικής και επαναληπτικής, θα καταβάλλονται σε κάθε περίπτωση από τον εργολάβο ή τον προμηθευτή που ανακηρύχθηκε ανάδοχος με τη διαδικασία, με την προσκόμιση των νομίμων παραστατικών. Οι εκκρεμείς κατά τη δημοσίευση του παρόντος διακηρύξεις δημοπρασιών συνεχίζουν και ολοκληρώνονται με το προγενέστερο νομικό καθεστώς». Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει ότι υπόχρεοι για την καταβολή του συνόλου των δαπανών δημοσίευσης της διακήρυξης στον ημεδαπό τύπο είναι οι ανάδοχοι των σχετικών διαγωνισμών (βλ. σχετ. IV ΤμΕλΣυν 23/2011 και εισηγητική έκθεση ν. 3801/2009 επί του ως άνω άρθρου, όπου αναφορά στον τρόπο καταβολής των εξόδων δημοσίευσης). (...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: 1) Μη νομίμως ο ως άνω διαγωνισμός προκηρύχθηκε και διενεργήθηκε, χωρίς να έχει προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β΄ του π.δ. 118/2007 και κατά παραδοχή του πρώτου λόγου διαφωνίας της Επιτρόπου. 2) Μη νομίμως, κατά την κρατήσασα στο Κλιμάκιο γνώμη, κατακυρώθηκαν, με τις προαναφερθείσες αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου του Νοσοκομείου, η προμήθεια των ειδών για τα οποία υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και το επίμαχο είδος (αντιδραστήρια proBNP), στις μοναδικές προσφέρουσες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η φερόμενη ως δικαιούχος εταιρεία, με μοναδικά συγκριτικά στοιχεία την τιμή που αυτές είχαν προσφέρει σε άλλα Νοσοκομεία, κατά παραδοχή του δεύτερου λόγου της Επιτρόπου. 3) Μη νομίμως και δη κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 30 παρ. 5 του π.δ. 60/2007 και 4 παρ. 2 του π.δ. 118/2007 η περίληψη της διακήρυξης που δημοσιεύτηκε στο Συμπλήρωμα Επισήμων Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) απέκλινε ουσιωδώς από τη δημοσιευθείσα στην ημεδαπή περίληψη