Αποζημίωση δικηγόρου με έμμισθη εντολή.  Το ανώτατο όριο αποζημίωσης του άρθρου 2, παρ. 2 του α.ν. 173/1967, που ανέρχεται σήμερα στις δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ, δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση του δικηγόρου Χ.Π., του οποίου η σύμβαση έμμισθης εντολής με το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ λύθηκε αυτοδίκαια (ομοφ.).

Υποχρέωση αποδοχής από τον Υπουργό Δικαιοσύνης υποβληθείσας αίτησης παραίτησης δικηγόρου, για τον οποίο διαπιστώθηκε ότι δεν διαθέτει πτυχίο Νομικής Σχολής ή ανάκλησης του διορισμού του ως δικηγόρου.(...)Μετά την αμετάκλητη καταδίκη δικηγόρου για αδίκημα το οποίο αποτελεί κώλυμα διορισμού, ο Υπουργός Δικαιοσύνης υποχρεούται να εκδώσει διαπιστωτική πράξη απώλειας της δικηγορικής του ιδιότητας (ομόφωνα), και, ως εκ τούτου, παρέλκει η αποδοχή της μεταγενεστέρως υποβληθείσας παραίτησής του (κατά πλειοψηφία). Περαιτέρω, με δεδομένη τη διαπίστωση ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο του διορισμού του, ως δικηγόρου, ο ως άνω δεν κατείχε πτυχίο Νομικής Σχολής, ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα πρέπει να προβεί και σε ανάκληση του διορισμού του ως δικηγόρου (ομόφωνα), για την οποία δεν απαιτείται η τήρηση της διαδικασίας διορισμού του (κατά πλειοψηφία ).

Αποζημίωση δικηγόρου του ΙΚΑ (και νυν ΕΦΚΑ), λόγω συνταξιοδότησης.Αποζημίωση δικηγόρου του ΙΚΑ (και νυν ΕΦΚΑ), λόγω συνταξιοδότησης.(..)Το ανώτατο όριο αποζημίωσης που ορίζεται στο άρθρο 2, παρ.2 του αναγκαστικού ν. 173/1967 (ήδη ανερχόμενο σε δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ), δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση του ερωτήματος, διότι ο δικηγόρος συνδεόταν με το ΙΚΑ με σχέση έμμισθης εντολής και όχι υπαλληλική.

Δικηγόροι-Αποζημίωση συνταξιοδότησης.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι από ..και από …αιτήσεις του φερόμενου ως δικαιούχου του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος προς το Δήμο ...., οι οποίες υποβλήθηκαν πριν αυτός θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, κατά τη νομοθεσία που διέπει τον οικείο Ο.Τ.Α. (ν.3584/2007, ν.4505/1966 και ν.δ. 1827/1942), έχοντας συμπληρώσει είκοσι οκτώ (28) έτη συντάξιμης υπηρεσίας και όχι τριάντα πέντε (35) έτη που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη, συνιστούν καταγγελία της σύμβασης έμμισθης εντολής (οικειοθελή αποχώρηση) και δεν συνεπάγονται υποχρεωτική αποχώρηση.  Περαιτέρω, το δικαίωμα προς αποζημίωση του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου κρίνεται σύμφωνα με νομοθετικό καθεστώς, που ίσχυε κατά τον χρόνο περιέλευσης (βλ. και άρθρο 152 παρ. 5 του ν. 3584/2007) της σχετικής δεύτερης αίτησης – καταγγελίας στο Δήμο .... (31.10.2014), που αποτελεί τον κρίσιμο χρόνο, δεδομένου ότι η καταγγελία της έμμισθης εντολής, παράγει τα έννομα αποτελέσματά της, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα προς αποζημίωση, από την περιέλευσή της στον εντολέα (Ε.Σ. Κλ.Πρ.Ελ.Δαπ. 116/2015). Λαμβάνοντας, δε, υπόψη ότι ο εν λόγω πρώην έμμισθος δικηγόρος του Δήμου κατήγγειλε (έλυσε) οικειοθελώς τη σύμβαση έμμισθης εντολής με τον Δήμο ...., δεν δικαιούται την  προβλεπόμενη στο άρθρο 46 παρ. 3 του Κώδικα Δικηγόρων αποζημίωση. Περαιτέρω, δεδομένου ότι από 7.4.2014, ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου πρώτου υποπαρ. ΙΕ.1.α΄ του ν.4254/2014, καταργήθηκε η προβλεπόμενη στο άρθρο 46 παρ.5 του Κώδικα Δικηγόρων αποζημίωση σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης δικηγόρου από την υπηρεσία, ο φερόμενος ως δικαιούχος δεν δικαιούται ούτε την μειωμένη αποζημίωση που προβλεπόταν μέχρι τις 6.4.2014, σε περίπτωση οικειοθελούς αποχώρησης δικηγόρου. Εξάλλου, εσφαλμένως υπολαμβάνει αυτός ότι θεμελίωσε δικαίωμα για πλήρη σύνταξη από το Ελληνικό Δημόσιο, βάσει του άρθρου 6 παρ.2 περ. βα΄ του ν. 3865/2010, καθόσον με τη διάταξη αυτή, οι δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι, οι οποίοι έχουν ανήλικο τέκνο δικαιούνται να λάβουν σύνταξη, ακόμα και αν έχουν συμπληρώσει χαμηλότερο όριο ηλικίας, ήτοι το πεντηκοστό δεύτερο (52ο) έτος της ηλικίας τους συμπληρωμένο, το οποίο αυξάνεται στο πεντηκοστό πέμπτο (55ο) έτος από 1ης Ιανουαρίου 2012, κατ’ εξαίρεση των γενικών κανόνων που διέπουν τα όρια ηλικίας που απαιτούνται για τη θεμελίωση δικαιώματος σε σύνταξη. Η διάταξη αυτή, ωστόσο  δεν αναιρεί το γεγονός ότι πλήρη σύνταξη, ανερχόμενη δηλαδή στα 35/35 του μηνιαίου συντάξιμου μισθού δικαιούται ο υπάλληλος που συμπληρώνει 35ετή πραγματική συντάξιμη υπηρεσία. Κατ’ ακολουθία, είναι αβάσιμα όσα περί του αντιθέτου προβάλλονται με τα από 10.12.2015, 5.1.2016 και 15.1.2016 υπομνήματα του φερόμενου ως δικαιούχου. Κατόπιν τούτων η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη στο σύνολό της και το χρηματικό αυτό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί,  παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση του επικουρικά προβαλλόμενου λόγου  διαφωνίας της Επιτρόπου. 

Συνδρομή προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 14 παρ. 20 του ν. 2266/1994 για τον διορισμό στο Δημόσιο τέκνου θανόντος υπαλλήλου και ιδίως της προϋπόθεσης της επέλευσης του θανάτου κατά και εξαιτίας εκτελέσεως του υπηρεσιακού του καθήκοντος.(...)Δεν μπορεί να διορισθεί στο Δημόσιο τέκνο θανόντος υπαλλήλου όταν δεν αποδεικνύεται, από την εκτίμηση του συνόλου των πραγματικών περιστατικών της υποθέσεως, η συνδρομή, μεταξύ άλλων, και της προϋπόθεσης της επέλευσης του θανάτου κατά και εξαιτίας της εκτέλεσης του υπηρεσιακού του καθήκοντος, σχετικά με την οποία το πόρισμα της διεξαχθείσας ΕΔΕ. δεν αιτιολογεί επαρκώς την ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας μεταξύ του θανάτου του υπαλλήλου και της εκτελέσεως του υπηρεσιακού του καθήκοντος, κατά σχέση αιτίου - αιτιατού (ομοφ.)

Αμοιβές δικηγόρων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ... ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ... (..) νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την από 2.3.2015 έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου .... και την ../4.3.2015 απόφαση (θέμα 23ο) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής.

Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι  ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.

Δικηγόροι-Αποζημίωση λόγω συνταξιοδότησής(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η από …αίτηση της φερόμενης ως δικαιούχου του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος προς το Δήμο ......, η οποία υποβλήθηκε πριν αυτή θεμελιώσει δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, κατά τη νομοθεσία που διέπει τον οικείο Ο.Τ.Α. (ν.3584/2007, ν.4505/1966 και ν.δ. 1827/1942), έχοντας συμπληρώσει 31 έτη συντάξιμης υπηρεσίας και όχι 35 έτη που απαιτούνται για πλήρη σύνταξη, συνιστά καταγγελία της σύμβασης έμμισθης εντολής, όπως συνομολογεί και η ίδια με το από 9.3.2015 υπόμνημά της (αριθ. πρωτ. Ε.Σ….), δηλαδή οικειοθελή αποχώρησή της από την υπηρεσία και όχι αυτοδίκαιη λύση της σχετικής σύμβασης, αφού κατά τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας της (31.12.2013) δεν είχε συμπληρώσει 35 έτη συνολικής συντάξιμης υπηρεσίας. Περαιτέρω, το δικαίωμα προς αποζημίωση της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου κρίνεται σύμφωνα με νομοθετικό καθεστώς, που ίσχυε κατά τον χρόνο περιέλευσης της σχετικής αίτησης – καταγγελίας στο Δήμο ...... (…), που αποτελεί τον κρίσιμο χρόνο, δεδομένου ότι η καταγγελία της έμμισθης εντολής, παράγει τα έννομα αποτελέσματά της, μεταξύ των οποίων και το δικαίωμα προς αποζημίωση, από την περιέλευσή της στον εντολέα, χωρίς να αλλοιώνεται η φύση της ως μονομερούς απευθυντέας δικαιοπραξίας από την έκδοση της προβλεπόμενης στο άρθρο 165 παρ. 7 του ν.3584/2007 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί όρο του ενεργού της δικαιοπραξίας. Λαμβάνοντας, δε, υπόψη ότι η εν λόγω πρώην έμμισθη δικηγόρος του Δήμου κατήγγειλε (έλυσε) οικειοθελώς τη σύμβαση έμμισθης εντολής με τον Δήμο ...... και εντός ευλόγου χρόνου αποχώρησε από το δικηγορικό λειτούργημα λόγω συνταξιοδότησης, η αποζημίωση που δικαιούται, σύμφωνα με το ισχύον κατά τον κρίσιμο χρόνο άρθρο 46 παρ.5 του Κώδικα Δικηγόρων, πρέπει να είναι μειωμένη, λόγω της επικουρικής ασφάλισής της, στο 40% της αποζημίωσης που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου αυτού βάσει του χρόνου προϋπηρεσίας της στο Δήμο (αποζημίωση 24 μηνών). Συνακόλουθα, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, κατά το μέρος που υπερβαίνει το 40% της προβλεπόμενης στο άρθρο 46 παρ. 3 του Κώδικα Δικηγόρων αποζημίωσης και, ως εκ τούτου, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Καταβολή αποζημίωσης σε έμμισθο δικηγόρο...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος από την διαφωνούσα Επίτροπο λόγος είναι βάσιμος και, ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη. Τούτο δε διότι, όπως αποδεικνύεται από την προαναφερόμενη βεβαίωση του Τμήματος Αστικής & Δημοτικής Αρχής του Υπουργείου Εσωτερικών, ο φερόμενος ως δικαιούχος δικηγόρος είναι γεννημένος το έτος 1946 και όχι το έτος 1950, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει με υπεύθυνη δήλωσή του. Συνεπώς, η λύση της –με έμμισθη εντολή- σχέσης εργασίας του με τον ... μη νομίμως χώρησε το έτος 2017 και, ως εκ τούτου, μη νομίμως η ελεγχόμενη αποζημίωση υπολογίστηκε βάσει μεγαλύτερης διάρκειας της έμμισθης εντολής του. Λαμβάνοντας δε υπόψη ότι ο ανωτέρω συμπλήρωσε το ανώτατο όριο ηλικίας που προβλέπεται στο προαναφερόμενο άρθρο 45 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων, ήτοι το 67ο έτος της ηλικίας του, το έτος 2013, καθώς και ότι με την συμπλήρωση του έτους αυτού θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα για πλήρη σύνταξη, στην υπό κρίση υπόθεση οι τιθέμενες στις ως άνω διατάξεις προϋποθέσεις λύσης της εν λόγω σχέσης εργασίας πληρούνταν ήδη από το έτος 2013. Επομένως, ανεξαρτήτως του ότι η διαπιστωτική πράξη λύσης της επίμαχης σύμβασης εντολής εκδόθηκε κατά το έτος 2017 και όχι κατά το έτος 2013, όπως θα έπρεπε σύμφωνα με το πραγματικό έτος γέννησης του συγκεκριμένου δικηγόρου, η αποζημίωση που ο φερόμενος ως δικαιούχος δικαιούται να λάβει δεν πρέπει να υπολογιστεί με βάση την προϋπηρεσία δεκαεννέα (19) ετών, που στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με το νόμο, η αποζημίωση ισούται με αποδοχές δεκαπέντε (15) μηνών. Κατόπιν τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που υπερβαίνει το ύψος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στον χρόνο υπηρεσίας που διένυσε ο ως άνω δικηγόρος με έμμισθη εντολή στον Οργανισμό μέχρι τις 31.12.2013, οπότε και η εν λόγω σχέση εργασίας έπρεπε να είχε λυθεί λόγω συμπλήρωσης του κατά τα προεκτεθέντα ανώτατου ορίου ηλικίας.

ΕΦΑΠΑΞ:Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα ειδικότερα έγιναν ερμηνευτικά δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας (υπό στοιχ ΙΙ.Α και Β), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υπό κρίση δαπάνη παρίσταται, εν προκειμένω, νόμιμη. Και τούτο, διότι, λαμβάνοντας υπόψη ότι με το άρθρο 56 παρ. 1 του ν. 2084/1992 εισήχθη, καταρχήν, για τους μέχρι 31.12.1992 ασφαλισμένους σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης, όπως η ....– …., η οποία κατά το χρονικό αυτό σημείο ήταν ασφαλισμένη στο Τ.Α.Ε., ευνοϊκή ρύθμιση για τα τέκνα θανόντος ασφαλισμένου που κληρονομούν εξ αδιαθέτου, οι φερόμενοι ως δικαιούχοι του χρηματικού εντάλματος πληρωμής, τέκνα της προαναφερόμενης δημοτικής υπαλλήλου, δικαιούνται σε κάθε περίπτωση να λάβουν το εφάπαξ βοήθημα, κατά το λόγο της κληρονομικής τους μερίδας, ελλείψει άλλων δικαιούχων προσώπων, ήτοι κατά το ένα τρίτο έκαστος, μολονότι η δικαιοπάροχός τους δεν είχε κατά το χρόνο του θανάτου της αποκτήσει δικαίωμα για τη λήψη αυτού και ανεξαρτήτως του ότι οι ίδιοι δεν δικαιούνται να λάβουν σύνταξη από το Δημόσιο ταμείο λόγω του θανάτου της μητέρας τους. Ως εκ τούτου, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον εφαρμοστέες, εν προκειμένω, δεν είναι οι διατάξεις του ν. 103/1975 αλλά οι καταστατικές διατάξεις του Τ.Π.Δ.Υ., βάσει των οποίων ρυθμίζεται το ζήτημα της λήψης του εν λόγω βοηθήματος από τα μέλη της οικογένειας θανόντος ασφαλισμένου, τούτο δε κατά ρητή πρόβλεψη του άρθρου 21 του ν. 3232/2004.