Με την υπό εξέταση προδικαστική προσφυγή οι προσφεύγοντες αιτούνται να ακυρωθoύν οι προσβαλλόμενες αποφάσεις της αναθέτουσας αρχής με αρ. 96/2-3-22, 118/15-3-22 και 155/30-3-22, ο μεν α προσφεύγων κατά το μέρος αποδοχής της προσφοράς του ήδη α παρεμβαίνοντος διότι η Αναθέτουσα Αρχή κατά παράβαση των άκρων ορίων της διακριτικής της ευχέρειας δεν διαπίστωσε το prima facie ασυνήθιστα χαμηλό της προσφοράς του και δεν τον κάλεσε να αιτιολογήσει το διοικητικό της κόστος, να αναπεμφθεί η υπόθεση στην αναθέτουσα αρχή και κατόπιν κλήσεως του σε διευκρινίσεις επί του διοικητικού της κόστους να απορριφθεί από την αναθέτουσα αρχή η προσφορά της ως ασυνήθιστα χαμηλή σύμφωνα με τον νόμο. Ο β προσφεύγων αιτείται την ακύρωση των προσβαλλόμενων κατά το μέρος αποδοχής των προσφορών των ήδη α και β παρεμβαινόντων.

Επισκευή και συμπλήρωση των οικοδομικών εγκαταστάσεων... ζητείται η ανάκληση της 16/2022 Πράξης προσυμβατικού ελέγχου της Επιτρόπου της 1ης Υπηρεσίας Επιτρόπου  Τομέα Παιδείας του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Δικαστήριο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή, εκτιμώντας εκ πρώτης όψεως (prima facie) ότι η προσφορά του έκτου κατά σειρά μειοδοσίας οικονομικού φορέα φαινόταν ασυνήθιστα χαμηλή, έστω και αν η απόκλιση της προσφοράς του ήταν μικρότερη των δέκα (10) ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των προσφορών που υποβλήθηκαν, είχε τη διακριτική ευχέρεια σύμφωνα με το άρθρο 88 παρ.5 α εδ. β΄ του ν. 4412/2016, να αποστείλει πρόσκληση προς τον εν λόγω φορέα, προκειμένου αυτός να αιτιολογήσει τα στοιχεία της προσφοράς του, χωρίς να συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια το γεγονός ότι εκ του περιεχομένου της σχετικής πρόσκλησης η προσφορά του εμφανιζόταν ότι υπερέβαινε το μαθηματικό εύρος των δέκα ποσοστιαίων μονάδων. 

Επειδή, δέον όπως επισημανθεί ότι η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται να απορρίψει προσφορά ως ασυνήθιστα χαμηλή, χωρίς προηγουμένως να έχει τοποθετηθεί αιτιολογημένα η αναθέτουσα αρχή στους ουσιώδεις ισχυρισμούς της προσφεύγουσας σχετικά με τις ελλείψεις στις εξηγήσεις της για την αιτιολόγηση της προσφοράς της. Περαιτέρω, κατά τα ως άνω αναφερόμενα, η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται το πρώτον, καθ’ υποκατάσταση της αναθέτουσας αρχής, να απορρίψει την προσφορά της προσφεύγουσας κρίνοντάς την ως ασυνήθιστα χαμηλή, αφ’ ης στιγμής στην προσφορά της περιλαμβάνονται όλα τα επιμέρους κόστη και έχει προσηκόντως συμπληρωθεί το έντυπο της οικονομικής της προσφοράς, η δε προσβαλλόμενη πάσχει ακυρότητα λόγω μη νόμιμης, ήτοι σαφούς, ειδικής και επαρκούς, αιτιολογίας. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα ειδικώς αναφερόμενα στις ανωτέρω σκέψεις, και η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στην αναθέτουσα αρχή, προκειμένου αυτή να ασκήσει τις κατά νόμο αρμοδιότητές της

Με την προδικαστική προσφυγή του ο προσφεύγων αιτείται να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το σκέλος που δεν κλήθηκε σε παροχή εξηγήσεων λόγω ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς η ένωση οικονομικών φορέων «…».

Οικοδομικές και ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες ανέγερσης νέου Μουσείου...Επειδή, εν όψει των εκτεθέντων στην προηγουμένη σκέψη, η προσβαλλομένη πράξη απορρίψεως της υποβληθείσης από την αιτούσα αιτιολογήσεως της προσφοράς της θα έπρεπε να ακυρωθεί, για το βασίμως προβαλλόμενο λόγο ότι το περιεχόμενο της ενσωματωθείσης σ’ αυτήν πράξεως, με την οποία η αιτούσα προσκλήθηκε να υποβάλει την μνημονευθείσα αιτιολόγηση, δεν πληροί τις απαιτήσεις του άρθρου 30 παράγραφος 4 της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ. Εν τούτοις, ως προς το ζήτημα του περιεχομένου, το οποίο πρέπει, κατά την τελευταία αυτή διάταξη, να έχει η πρόσκληση που απευθύνει η αναθέτουσα αρχή σε διαγωνιζόμενο προς αιτιολόγηση προσφοράς, εμφανιζομένης ως ασυνήθιστα χαμηλής, διατυπώθηκαν, κατά τα εκτεθέντα ανωτέρω, στη δέκατη ένατη σκέψη της παρούσης, δύο διαφορετικές απόψεις, κάθε μια των οποίων συνεπάγεται διαφορετική αιτιολογία της αποδοχής του προβαλλομένου σχετικού λόγου και, περαιτέρω, διαφορετικές, κατά τη φύση και την έκταση, συνέπειες εν σχέσει προς τις υποχρεώσεις που θα βαρύνουν την αναθέτουσα αρχή κατά το στάδιο της συμμορφώσεώς της στην εκδοθησόμενη ακυρωτική απόφαση. Για το λόγο αυτόν, το Δικαστήριο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική κρίση της υποθέσεως, προκειμένου να διατυπώσει προς το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 234 παράγραφος 3 της Συνθήκης για την Ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητος, τα εξής δύο προδικαστικά ερωτήματα: α) « Κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 30 παράγραφος 4 της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 14.6.1993, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων (ΕΕ L 199), η αναθέτουσα αρχή, επί διενεργείας διαγωνισμού, με σύστημα δημοπρατήσεως, όπως αυτό που περιγράφεται στο αιτιολογικό της παρούσης (σύστημα υποβολής προσφορών, μη συνοδευομένων από έκθεση αιτιολογήσεως, με επί μέρους ποσοστά εκπτώσεως επί ομάδων τιμών και έλεγχο ομαλότητος των επί μέρους ποσοστών εκπτώσεων), έχει την υποχρέωση να προσδώσει ορισμένο περιεχόμενο στην πράξη της, με την οποία καλεί διαγωνιζόμενο να παράσχει εξηγήσεις επί της προσφοράς του, η οποία χαρακτηρίσθηκε ασυνήθιστα χαμηλή βάσει σχετικού κατωφλίου, προσδιορισθέντος κατ’ εφαρμογή μαθηματικής μεθόδου, με χαρακτηριστικά ανάλογα προς εκείνα της μαθηματικής μεθόδου που περιγράφεται στο αιτιολογικό της παρούσης ; » β) «Επί καταφατικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα, αρκεί, κατά την έννοια της μνημονευθείσης διατάξεως της οδηγίας 93/37/ΕΟΚ, να επισημαίνεται στην ανωτέρω πράξη, η επί μέρους έκπτωση, την οποία προσέφερε ο διαγωνιζόμενος σε μια ή περισσότερες ομάδες τιμών και την οποία η αναθέτουσα αρχή θεωρεί προβληματική ή η αναθέτουσα αρχή οφείλει, επί πλέον, να προσδιορίσει τους λόγους για τους οποίους θεωρεί την έκπτωση αυτή προβληματική, εκθέτοντας τεκμηριωμένα τις εκτιμήσεις της εν σχέσει προς το οριακό κόστος εκτελέσεως των αντίστοιχων εργασιών ;»

Το άρθρο 55 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών, έχει την έννοια ότι επιβάλλει τη θέσπιση στην εθνική νομοθεσία εθνικής διάταξης όπως το άρθρο 42, παράγραφος 3, του σλοβακικού νόμου 25/2006 για τις δημόσιες συμβάσεις, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο για την υπόθεση της κύριας δίκης χρόνο, που προβλέπει κατ’ ουσίαν ότι, σε περίπτωση που ο υποψήφιος προτείνει ασυνήθιστα χαμηλό τίμημα, η αναθέτουσα αρχή του ζητεί εγγράφως να διευκρινίσει την πρόταση αυτή. Στο εθνικό δικαστήριο απόκειται να εξακριβώνει, λαμβανομένων υπόψη όλων των στοιχείων της δικογραφίας που έχει ενώπιόν του, αν η αίτηση παροχής διευκρινίσεων κατέστησε εφικτή στους ενδιαφερόμενους υποψηφίους την επαρκή διευκρίνιση της προσφοράς τους. Αντιβαίνει προς το άρθρο 55 της οδηγίας 2004/18 η άποψη της αναθέτουσας αρχής ότι δεν υπέχει υποχρέωση να ζητεί από τον υποψήφιο να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους προτείνει ασυνήθιστα χαμηλό τίμημα. Δεν αντιβαίνει προς το άρθρο 2 της οδηγίας 2004/18 διάταξη της εθνικής νομοθεσίας όπως το άρθρο 42, παράγραφος 2, του νόμου 25/2006, κατά την οποία, κατ’ ουσίαν, η αναθέτουσα αρχή μπορεί να ζητεί εγγράφως από τους υποψηφίους να διευκρινίσουν την προσφορά τους χωρίς ωστόσο να απαιτεί ή να δέχεται οποιαδήποτε τροποποίηση της προσφοράς αυτής. Η αναθέτουσα αρχή, κατά την άσκηση της εξουσίας εκτιμήσεως που διαθέτει, οφείλει να επιφυλάσσει ίση και σύννομη μεταχείριση προς όλους τους υποψηφίους, ώστε να μην δημιουργείται η υπόνοια ότι η αίτηση παροχής διευκρινίσεων, την οποία η εν λόγω αρχή απευθύνει κατά το πέρας της διαδικασίας επιλογής των προσφορών, δύναται, υπό το πρίσμα των αποτελεσμάτων της, να έχει αδικαιολόγητα ευνοϊκές ή δυσμενείς συνέπειες για τον ή τους υποψηφίους τους οποίους αφορά η αίτηση αυτή.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΛΑΞΗΣ....ζητείται η αναθεώρηση της 47/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία απορρίφθηκε αίτηση της πρώτης αιτούσας για ανάκληση της 316/2017 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με την πράξη αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ των αιτουσών εταιρειών, με αντικείμενο τη φύλαξη τριάντα τεσσάρων ισόπεδων διαβάσεων του .... με ανθρώπινο δυναμικό για χρονικό διάστημα είκοσι τεσσάρων μηνών, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 3.847.169,15 ευρώ (χωρίς  Φ.Π.Α.), με την αιτιολογία ότι κατά παράβαση του άρθρου 88 του ν. 4412/2016 η πρώτη αιτούσα, δια των αρμοδίων οργάνων της, προέβη στην απόρριψη ως ασυνήθιστα χαμηλής της οικονομικής προσφοράς της πρώτης κατά σειρά μειοδοσίας εταιρείας με την επωνυμία «...» και το διακριτικό τίτλο «....», χωρίς προηγουμένως να την καλέσει για την παροχή εξηγήσεων..(..)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ. Β της παρούσας, ότι, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη απόφαση, εφόσον η προσφορά της εταιρείας «....» φαίνεται prima facie ασυνήθιστα χαμηλή, ο αναθέτων φορέας όφειλε να καλέσει την ως άνω εταιρεία να παράσχει εξηγήσεις-διευκρινίσεις για τη σοβαρότητα και βιωσιμότητα της προσφοράς της και να προσκομίσει τα αναγκαία δικαιολογητικά στοιχεία, ως εκ τούτου δε, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 313 του ν. 4412/2016, προέβη στον αποκλεισμό της εταιρείας αυτής, χωρίς προηγουμένως να της δοθεί η δυνατότητα να παράσχει τις ως άνω διευκρινίσεις.​(...)Εξάλλου, το παρόν Τμήμα δεν δύναται να προβεί το πρώτον στην εξέταση της ουσιαστικής βασιμότητας των ισχυρισμών της εταιρείας «....», δεδομένου ότι σχετική αρμοδιότητα έχει κατά το άρθρο 313 του ν. 4412/2016 μόνο η αναθέτουσα αρχή, οι κρίσεις της οποίας υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας και επάρκειας της αιτιολογίας τους που διενεργείται τόσο από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια κατόπιν άσκησης ένδικου βοηθήματος όσο και από το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση του προσυμβατικού ελέγχου. Τέλος, ο λόγος περί συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως απαράδεκτος, αφού η συγγνωστή πλάνη δεν αποτελεί λόγο αναθεώρησης,....οι υπό κρίση αιτήσεις αναθεώρησης πρέπει να απορριφθούν​...(Δεν αναθεωρείται η 47/2018 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου)

Με την υπό εξέταση προδικαστική Προσφυγή, ο προσφεύγων αιτείται να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση της Αναθέτουσας αρχής με αρ. 120377 ΕΞ 2021/ … εκδοθείσας στο πλαίσιο της με αρ. … Διακήρυξης κατά το μέρος αποδοχής της προσφοράς και κατακύρωσης της σύμβασης στον ήδη παρεμβαίνοντα.

Ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά.Αίτηση ανάκλησης της 13/2015 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες νομικές σκέψεις, η Αναθέτουσα Αρχή δεν όφειλε να ζητήσει διευκρινίσεις από τη μειοδότρια εταιρεία ως προς την αιτιολόγηση της προσφοράς της ως υπερβολικά χαμηλής, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση και την υπέρ αυτής παρέμβαση. Και τούτο, διότι ουδεμία ένσταση ή προσφυγή με συγκεκριμένους σχετικούς ισχυρισμούς κατατέθηκε, ώστε να δημιουργούνται εύλογες υπόνοιες περί υπερβολικά χαμηλής προσφοράς, και, κατά συνέπεια, ουδεμία υποχρέωση περαιτέρω αιτιολόγησης της κατακυρωτικής κρίσης της Αναθέτουσας Αρχής γεννάται εξ αυτού του λόγου.

Επειδή, εν συνεχεία, κατά το στάδιο των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ο προσφεύγων προσκόμισε, μεταξύ άλλων, αντίγραφο της από 13.12.2021 σύμβασης με το Δήμο …, από την οποία όμως δεν προκύπτει με σαφήνεια αν πληροί το κριτήριο του όρου 2.2.6 της διακήρυξης διότι δεν αναφέρονται οι παραδόσεις στις οποίες προέβη μέχρι το τέλος του έτους 2021. Ως εκ τούτου, νομίμως κλήθηκε την 1.06.2022 από την αναθέτουσα αρχή σε παροχή διευκρινίσεων ως προς τις ποσότητες που έχει παραδώσει μέχρι και 31.12.2021 αναφορικά με τη συγκεκριμένη σύμβαση. Ο δε προσφεύγων την 11.06.2022 προσκόμισε κατάλογο παραδόσεων στον οποίο δήλωσε ότι δυνάμει της από 13.12.2021 σύμβασης με το Δήμο … εκτέλεσε παραδόσεις ύψους 4.135,90€ και άρα προδήλως δεν πληροί το κριτήριο του όρου 2.2.6 της διακήρυξης και επιπροσθέτως κατέθεσε πέντε νέες συμβάσεις, έτερες από τις ήδη δηλωθείσες στο ΕΕΕΣ. Ωστόσο, οι εν λόγω συμβάσεις δεν μπορούν νομίμως να ληφθούν υπόψιν, ως βασίμως αναφέρει η αναθέτουσα αρχή, διότι δεν έχουν δηλωθεί στο ΕΕΕΣ του προσφεύγοντος, ο οποίος προέβη δια των πρόσθετων δικαιολογητικών κατακύρωσης που προσκόμισε στις 11.06.2022 σε ανεπίτρεπτη εκ των υστέρων τροποποίηση της προσφοράς του. Δοθέντος δε ότι, ως έχει ήδη εκτεθεί υπό σκέψη 35, η προσφορά του προσφεύγοντος δεν παρουσιάζε ασάφεια ούτε η αναθέτουσα αρχή όφειλε να τον καλέσει σε παροχή διευκρινίσεων, αβασίμως ο προσφεύγων προβάλλει ότι η αναθέτουσα αρχή δια της εσφαλμένης εφαρμογής του νόμου λόγω μη κλήσης του σε διευκρινίσεις κατά το στάδιο της προαπόδειξης οδηγήθηκε έπειτα σε απόρριψη της προσφοράς του και κατάπτωση της εγγυητικής του επιστολής συμμετοχής. Επομένως, η αναθέτουσα αρχή ορθώς και κατα δεσμία αρμοδιότητα με την προσβαλλόμενη απόφαση απέρριψε την προσφορά του προσφεύγοντος και αποφάσισε την κατάπτωση της εγγυητικής του επιστολής συμμετχοής διότι δεν πληροί το κριτήριο τεχνικής ικανότητας ως τούτο αποδείχτηκε εκ των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης τα οποία δύναται, κατά τα προεκτεθέντα, να ληφθούν νομίμως υπόψιν, και οι σχετικοί λόγοι της προσφυγής θα πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.