ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ-ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης με τίτλο «Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED εξοικονόμησης ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό»(....)Με βάση τα ανωτέρω, το ετήσιο οικονομικό όφελος που θα προκύψει για το Δήμο από την αντικατάσταση των υφιστάμενων φωτιστικών σωμάτων, λόγω της διαφοράς του κόστους της κατανάλωσης ρεύματος και του κόστους συντήρησης, υπολογίζεται σε 366.551,02 ευρώ. Ταυτόχρονα, με την προμήθεια και εγκατάσταση σε πλήρη λειτουργία φωτιστικών και λαμπτήρων LED πράσινης τεχνολογίας επιτυγχάνεται η μείωση των εκπομπών ρύπων στο δημοτικό φωτισμό εξωτερικών δημόσιων χώρων και οδών κατά ποσοστό 65,51% και εξασφαλίζεται η αναβάθμιση του δημοτικού φωτισμού.(....)το Κλιμάκιο κρίνει ότι η μη υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα αιτιολογείται επαρκώς από τα έγγραφα της σύμβασης σύμφωνα με το άρθρο 59 παρ. 1 του ν. 4412/2016, καθόσον σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να τεθεί σε διακινδύνευση η προσήκουσα εκτέλεσή της και, κυρίως, η εγγυημένη λειτουργία της συγκεκριμένης προμήθειας επί δεκαετία.(....)Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… A.E.» με αντικείμενο την προμήθεια με τίτλο: «Αναβάθμιση συστήματος φωτισμού με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED εξοικονόμησης ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό»

Προμήθεια και εγκατάσταση Φωτιστικών Σωμάτων και Λαμπτήρων(....)Ειδικότερα – με δεδομένο ότι στην ανωτέρω εισήγηση δεν γίνεται καμία αναφορά σε πρόβλεψη της τροποποίησης σε ρητές και ακριβείς ρήτρες αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης, παρά μόνον στο άρθρο 13 αυτής, το οποίο παραπέμπει στο άρθρο 132 του ν 4412/2016, ούτε άλλωστε υπάρχει περίπτωση υποκατάστασης αναδόχου (βλ. άρθρο 132 παρ. 1 περ. α΄ και δ΄ του ν. 4412/2016) – δεν τεκμηριώνεται ότι συντρέχει, σύμφωνα με την παρ. 1 περ. β΄ του ως άνω άρθρου 132, περίπτωση επιτρεπτής προμήθειας συμπληρωματικών αγαθών, καθόσον δεν γίνεται επίκληση κάποιου τεχνικού ή οικονομικού λόγου, για τον οποίο κρίνεται ασύμφορη η εμπλοκή προσώπου διαφορετικού από τον αρχικό ανάδοχο, ούτε γίνεται αναφορά σε απρόβλεπτες συνθήκες, ένεκα των οποίων δεν μπορούσαν να προβλεφθούν οι ανάγκες της αναθέτουσας αρχής για συμπληρωματικές προμήθειες, σύμφωνα με τους κανόνες της ανθρώπινης εμπειρίας και λογικής, ώστε να ενταχθούν στο αρχικό αντικείμενο της ήδη συναφθείσας σύμβασης. Εξάλλου, η, όλως αόριστη, επίκληση της θέσης εκτός λειτουργίας φωτιστικών φθορισμού εξαιτίας διαρροών υδάτων ή η δυσκολία συντήρησης των υφισταμένων φωτιστικών τύπου φθορίου δεν συνιστούν, σύμφωνα με την παρ. 1 περ. γ΄ άρθρου 132 του ν. 4412/2016, περίσταση που δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, παρά την επιμελή προετοιμασία της αρχικής σύμβασης από την αναθέτουσα αρχή (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 77/2018).Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης με τίτλο «Προμήθεια και εγκατάσταση Φωτιστικών Σωμάτων και Λαμπτήρων Τεχνολογίας Led σε χώρους των κτιρίων των Τμημάτων Χημείας, Φυσικής, Χημικών Μηχανικών & Γεωλογίας του Πανεπιστημίου …».

Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED:Ζητείται η αναθεώρηση της 608/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγιναν δεκτές οι αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων κατά της 33/2018 πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. ζητείται η αναθεώρηση της 608/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγιναν δεκτές οι αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων κατά της 33/2018 πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...)Στην υπό κρίση υπόθεση, με την προσβαλλομένη απόφαση έγιναν δεκτές οι αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων Δήμου ..... και της αναδόχου εταιρείας με την επωνυμία «…..», ανακλήθηκε η 33/2018 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου και κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδόχου για την ανάθεση της προμήθειας, με τίτλο: «Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED».,προϋπολογιζόμενης δαπάνης 2.919.845,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων (...) ζητείται η αναθεώρηση της 609/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγιναν δεκτές αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων κατά της 44/2018 πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Στην υπό κρίση υπόθεση, με την προσβαλλομένη απόφαση έγιναν δεκτές οι αιτήσεις ανάκλησης των ήδη παρεμβαινόντων Δήμου Θερμαϊκού και της αναδόχου εταιρείας με την επωνυμία «….», ανακλήθηκε η 44/2018 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου και κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδόχου για την ανάθεση της προμήθειας, με τίτλο: «Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED», προϋπολογιζόμενης δαπάνης2.929.700 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.). Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.Απορρίπτει την από 2.5.2018 αίτηση της Γενικής Επιτρόπου της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και λαμπτήρων τύπου LED .....επιδιώκεται η ανάκληση της 251/2022 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Επομένως ο επίμαχος όρος της Διακήρυξης (αρ. 2.2.4, της Διακήρυξης, υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας», εγγραφή στο Μητρώο Επιχειρήσεων Ενεργειακών Υπηρεσιών) τέθηκε επί τη βάσει των ενωσιακών απαιτήσεων, αφενός για τη δημιουργία και επιβολή και σε δημόσιες διαγωνιστικές διαδικασίες του εν λόγω ειδικού Μητρώου, στο οποίο είναι εγγεγραμμένες ήδη 122 εταιρείες (ενημέρωση Μητρώου τον  Μάϊο 2022) και αφετέρου για την εφαρμογή πράσινων κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις (βλ. την Οδηγία 2012/27/ΕΕ, τον ν. 4342/2015 που την ενσωμάτωσε, την  ΔΕΠΕΑ/Γ/οικ.176381/6.7.2018 υπουργική απόφαση που θέσπισε το εν λόγω Μητρώο και την 14900 υπουργική απόφαση (Β’ 466), με την οποία εγκρίθηκε το σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις). Επιπροσθέτως κρίνεται  ότι μόνο με την εγγραφή στο εν λόγω Μητρώο πιστοποιείται και αποδεικνύεται η  ειδική επαγγελματική καταλληλότητα και η εν γένει επαγγελματική επάρκεια σχετικά με την ικανότητα του οικονομικού φορέα να ανταπεξέλθει σε μία  τέτοια σύμβαση ενεργειακού περιεχομένου, όπως εν προκειμένω, με την προμήθεια ενεργειακών φωτιστικών τύπου LED και όχι απλών συμβατικών φωτιστικών και την παροχή ενεργειακών υπηρεσιών, καθόσον απαιτείται να πιστοποιείται η ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση που προβλέπεται με την υπό κρίση διακήρυξη και σύμβαση, ενώ  υφίσταται παράλληλα και εγγυητική ευθύνη καλής λειτουργίας  από τον ανάδοχο, τουλάχιστον 10 ετών.(..)Ως εκ τούτου, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η αναθέτουσα Αρχή δεν υπερέβη τη διακριτική της ευχέρεια, όπως αυτή οριοθετείται από την αρχή της αναλογικότητας, κατά την πρόβλεψη του συγκεκριμένου όρου για την απόδειξη της ειδικής επαγγελματικής ικανότητας των υποψηφίων στην ελεγχόμενη διαδικασία  (άρθρο 2.2.4 της Διακήρυξης, υπό τον τίτλο «Καταλληλότητα άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας»), αφού αυτός απέβλεπε στην προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης και στην δι’ αυτής επίτευξη του επιδιωκόμενου, κατά τα ως άνω, ειδικού σκοπού δημοσίου συμφέροντος και ότι η εγγραφή στο επίμαχο Μητρώο αποτελεί το μόνο πιστοποιημένο, ελάχιστα επαχθή και πρόσφορο τρόπο βεβαίωσης της ενεργειακής καταλληλότητας της επαγγελματικής δραστηριότητας για τέτοιου είδους μικτές συμβάσεις.  Επομένως, οι  σχετικοί λόγοι ανάκλησης είναι βάσιμοι και πρέπει να γίνουν δεκτοί.

Προμήθεια ηλεκτρολογικού υλικού:επιδιώκεται η ανάκληση της 106/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα του Ελεγκτικού Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα, μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης, κρίνει ότι δεν συντρέχει νόμιμος λόγος να αποστεί από όσα ανωτέρω δέχθηκε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη με την αίτηση ανάκλησης πράξη του στις ορθές και νόμιμες σκέψεις της οποίας αναφέρεται προς αποφυγή επαναλήψεων. Όσα δε αντιθέτως υποστηρίζει ο Δήμος με την κρινόμενη αίτηση και συγκεκριμένα ότι δεν είναι ομοειδή υλικά οι προβολείς led με τα φωτιστικά σώματα και τους βραχίονές τους καθώς και αυτά με το λοιπό ηλεκτρολογικό υλικό που προμηθεύτηκε για τις ανάγκες ηλεκτροφωτισμού των δημοτικών οδών (καλώδια, πρίζες, ρελλέ, διακόπτες, μετασχηματιστές για φωτιστικά σώματα κ.λπ) είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Σε κάθε περίπτωση ακόμα και αν ήθελε κριθεί ότι οι λαμπτήρες με τα φωτιστικά σώματα και τους βραχίονές τους δεν αποτελούν ομοειδή υλικά και η προμήθειά τους με ξεχωριστές διαδικασίες δεν συνιστά κατάτμηση και περιγραφή της κείμενης περί ανάθεσης προμηθειών νομοθεσίας (βλ. ad. hoc Πράξη 14/2015 Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμήμα), η αξία των λοιπών, πλην των λαμπτήρων, ομοειδών υλικών, που ανατέθηκαν στον ίδιο ανάδοχο με τις επίμαχες 20272/11.9.2017 και 18105/8.8.2017 συμβάσεις, υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, η ανάθεσή τους κατόπιν κατάτμησης και χωρίς προηγουμένως τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού αλλά μετά από πρόχειρο διαγωνισμό κι απευθείας ανάθεση, αντίστοιχα, είναι μη νόμιμη καθιστώντας και τις εντελλόμενες, με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα, δαπάνες ομοίως μη νόμιμες. Επιπλέον αβάσιμος και απορριπτέος καθίσταται και  ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η προσβαλλόμενη πράξη έσφαλε κατά το μέρος που δεν δέχθηκε ότι ο προέχων χαρακτήρας της 18105/8.8.2017 σύμβασης για την ενεργειακή αναβάθμιση φωτιστικών οδοφωτισμού μέσω της αντικατάστασης των υφιστάμενων φωτιστικών σωμάτων από αντίστοιχης φωτεινής έντασης  φωτιστικά τύπου led, είναι η παροχή υπηρεσιών και όχι η αγορά (προμήθεια των φωτιστικών σωμάτων. Τούτο, διότι η ανάλυση τιμών, που συνέταξε και προσκόμισε η τεχνική υπηρεσία του αιτούντος Δήμου μετά την πράξη επιστροφής ως αθεώρητου του 486/2017 χρηματικού εντάλματος από την Επίτροπο, προκειμένου να αποδείξει ότι η εκτιμώμενη συνολική αξία των παρεχόμενων από την ανάδοχο υπηρεσιών αποξήλωσης των παλαιών φωτιστικών σωμάτων και τοποθέτησης των νέων τύπου led είναι κατάτι μεγαλύτερη από την αξία της προμήθειας των φωτιστικών αυτών σωμάτων, δεν δύναται, όπως ορθά έκρινε και το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη, να ανατρέψει το περιεχόμενο και την αποδεικτική ισχύ του αποτελούντος αναπόσπαστο τμήμα της ανωτέρω σύμβασης οικείου τιμολογίου μελέτης, από το οποίο προκύπτει το αντίθετο. Περαιτέρω, δοθέντος ότι με βάση την προαναφερόμενη 18105/8.8.2017 μεικτή σύμβαση τα συμβαλλόμενα σε αυτήν μέρη απέβλεψαν στην, κατόπιν προμήθειας και εγκατάστασης 16 φωτιστικών σωμάτων τύπου led, άπαξ αντικατάσταση ισάριθμων φωτιστικών σωμάτων παλαιού τύπου που βρίσκονται στους ιστούς φωτισμού επί της Λεωφόρου Δημοκρατίας στην Δ.Ε. Αμπελακίων του Δήμου ....., είναι ομοίως απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του αιτούντος Δήμου ότι η ως άνω προμήθεια έχει παρακολουθηματικό χαρακτήρα σε σχέση με το κύριο αντικείμενο της σύμβασης αυτής που, κατά τους ισχυρισμούς του, είναι η παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης και καλής λειτουργίας των φωτιστικών σωμάτων της ανωτέρω οδικής αρτηρίας. Τέλος, το επικαλούμενο με την κρινόμενη αίτηση γεγονός της έκδοσης των υπ. αρ. 1/4.1.2018 και 2/4.1.2018 διαταγών πληρωμής σε βάρος του αιτούντος Δήμου από τον ανακηρυχθέντα προμηθευτή, μολονότι αφορά στη συγκεκριμένη περίπτωση σε στάδιο προγενέστερο του προληπτικού ελέγχου που διενεργεί το παρόν Τμήμα, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου δεν δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά τη διενέργεια του ελέγχου των δαπανών (βλ. Πράξεις VII Τμ. 293/2009, 237/2007, 47/2010 κ.ά.), και δεν μπορεί να οδηγήσει σε θεώρηση των ερειδόμενων σε μη νόμιμες δαπάνες χρηματικών ενταλμάτων. Απορρίπτει την αίτηση του Δήμου ..... για την ανάκληση της 106/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο​

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι οι ως άνω διαπιστωθείσες πλημμέλειες παρίστανται εν προκειμένω ουσιώδεις, καθώς η θέσπιση όρων με αυξημένες και ειδικές απαιτήσεις συμμετοχής που είναι δυνατό να ευνοήσουν οικονομικούς φορείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν την εκτέλεση ειδικής κατηγορίας συμβάσεων, όπως εν προκειμένω οι συμβάσεις οδοφωτισμού των Ο.Τ.Α., συνιστά αντικειμενική παραβίαση των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού και της διαφάνειας. Πέραν τούτου, η πλημμέλεια αυτή επέδρασε εν προκειμένω ανασταλτικά στην ανάπτυξη ανταγωνισμού, δοθέντος ότι στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν μπορεί να γίνει ευλόγως δεκτό ότι έχει αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός. Ειδικότερα, ναι μεν υποβλήθηκαν έξι προσφορές, πλην οι πέντε εξ αυτών κρίθηκαν απαράδεκτες, λόγω παραβίασης των ίδιων ουσιωδών όρων της διακήρυξης (μη προσκόμιση των δικαιολογητικών συμμετοχής σε φυσική μορφή ή/και των προβλεπόμενων στη διακήρυξη δειγμάτων), γεγονός που οδήγησε στον αποκλεισμό τους χωρίς εξέταση των δικαιολογητικών συμμετοχής. Ως εκ τούτου, λόγω του απαράδεκτου και ακατάλληλου χαρακτήρα των προσφορών αυτών δεν κατέστη δυνατό να επαληθευτεί αν κάποιος συμμετέχων οικονομικός φορέας πληρούσε πράγματι τα επίμαχα κριτήρια, πλην της αναδόχου, η οποία λόγω του γεγονότος ότι κατά την τελευταία τριετία έχει αναλάβει την εκτέλεση όμοιων συμβάσεων προμήθειας, εγκατάστασης και συντήρησης φωτιστικών και λαμπτήρων LED με αντισυμβαλλόμενους διάφορους Ο.Τ.Α. (βλ. Αποφάσεις VI Τμ. 608, 609/2018, Πράξεις ΣΤ' Κλιμ. 205/2018, 396/2018, 69/2019, 77/2019, 127/2019, 190/2019, 64/2020, 220/2020, 272/2020, 388/2020) υπερπληρούσε τα κριτήρια αυτά (ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση τα κατατεθέντα δικαιολογητικά συμμετοχής της αναδόχου προκύπτει ότι ο γενικός κύκλος εργασιών αυτής ανερχόταν σε 3.208.545,98 ευρώ το έτος 2017, 8.134.281,61 ευρώ το 2018 και 14.411.961,04 ευρώ το έτος 2019, ενώ για την τεχνική της επάρκεια ως προς τον όγκο των προηγούμενων προμηθειών και την εγγυητική της ευθύνη προσκομίζονται βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης που αφορούν όμοιες με την ελεγχόμενη συμβάσεις αντικατάστασης οδοφωτισμού που ανατέθηκαν από Ο.Τ.Α.)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία ως εκ της φύσης της επιδρά στο σύνολο της διαδικασίας και, συνεπώς, κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/282/2021

«Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED»​(...)Εφόσον, στην προκειμένη περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε τμήματα και όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται μόνο για το σύνολο της προμήθειας (ως ενιαίο αντικείμενο), μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν ανέφερε στα έγγραφα της σύμβασης, τους βασικούς λόγους για την απόφασή της αυτή (ούτε εξάλλου στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ως άνω νόμου, όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί).Οι όροι των άρθρων 2.2.4.1. και 2.2.9.2.Β.2 εδ. στ΄ της διακήρυξης με τους οποίους τίθεται επί ποινή αποκλεισμού, ως προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό, ήτοι ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής, η απαίτηση από όλους τους υποψήφιους οικονομικούς φορείς που συμμετέχουν στον διαγωνισμό να διαθέτουν κτιριακές εγκαταστάσεις εντός της Ελληνικής Επικράτειας με όλες τις απαιτούμενες υποδομές ανάλογες με το μέγεθος της προμήθειας (χώροι αποθήκευσης, χώροι – σημεία σέρβις των προϊόντων κ.λπ.), ελάχιστου εμβαδού 100 m2 ανά 1.000 τεμάχια φωτιστικών σωμάτων και να προσκομίσουν προκειμένου να αποδείξουν ότι διαθέτουν τις εγκαταστάσεις αυτές, συμβόλαιο κτήσης ή ενοικίασης ή σχετικό έγγραφο ιδιοκτησίας ή άδειας λειτουργίας των εγκαταστάσεων, καθώς επίσης και θεωρημένο σχέδιο – κάτοψη αυτών, είναι μη νόμιμοι. Τούτο δε διότι περιορίζουν υπέρμετρα και αδικαιολόγητα την προβλεπόμενη από τις διατάξεις του ενωσιακού και εθνικού δικαίου ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού και είναι δυσανάλογοι με τον επιδιωκόμενο σκοπό, ήτοι την εξασφάλιση της εκτέλεσης της υποχρέωσης του αναδόχου περί συντήρησης των προς προμήθεια ειδών, καθόσον αποτρέπουν τους ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς που δεν διαθέτουν εκ των προτέρων τέτοιες εγκαταστάσεις από τη συμμετοχή στο διαγωνισμό, αφού τους υποχρεώνει, προκειμένου να συμμετάσχουν σε αυτόν, να αποκτήσουν κατά κυριότητα ή να μισθώσουν τις εν λόγω εγκαταστάσεις, οι οποίες μάλιστα είναι μεγάλου εμβαδού (100 m2 ανά 1.000 τεμάχια φωτιστικών σωμάτων) και πρέπει να διατεθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα (10 έτη), με κίνδυνο όμως, τελικά οι εν λόγω οικονομικοί φορείς να μην ανακηρυχθούν, για άλλο λόγο, ανάδοχοι στον διαγωνισμό.(…)Γ. Ο όρος του άρθρου 2.2.6.α της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας (οικονομικά έτη 2014, 2015, 2016) τουλάχιστον 10 συμβάσεις προμήθειας του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας περιορίζει υπέρμετρα και αδικαιολόγητα την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού και τον κύκλο των δυναμένων να μετάσχουν στην ελεγχόμενη διαδικασία οικονομικών φορέων. (…)Ομοίως δε, ο όρος του άρθρου 2.2.6.β της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία προμήθεια του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας ανά έτος της προηγούμενης τριετίας περιορίζει υπέρμετρα και αδικαιολόγητα την ανάπτυξη ελεύθερου ανταγωνισμού, τόσο αυτοτελώς όσο και σε συνδυασμό με τον προηγούμενο όρο του άρθρου 2.2.6.α της διακήρυξης, καθόσον δημιουργεί δυσμενή διάκριση εις βάρος των ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων, οι οποίοι, ναι μεν έχουν εντός της προηγούμενης τριετίας την απαιτούμενη τεχνική εμπειρία σε εκτέλεση προμηθειών ιδίου αντικειμένου, συνολικού ύψους που καλύπτει το 100 % του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας, πλην όμως δεν έχουν εκτελέσει μέσα στο ένα ή τα δύο έτη της προηγούμενης τριετίας προμήθεια ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας, χωρίς η διάκριση αυτή να επιβάλλεται από επιτακτικό σκοπό δημοσίου συμφέροντος και υπερβαίνοντας σε κάθε περίπτωση το βαθμό που είναι αναγκαίος για την επίτευξη του σκοπού της συμμετοχής στο διαγωνισμό οικονομικών φορέων που έχουν επαρκή τεχνική εμπειρία, αφού, περαιτέρω, οι ως άνω οικονομικοί φορείς δεν μπορούν να θεωρηθούν λιγότερο τεχνικά έμπειροι από τους οικονομικούς φορείς που έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία τέτοια προμήθεια ανά έτος. Συνεπώς, ο όρος αυτός καθώς και ο όρος του άρθρου 2.2.9.2.Β.4 εδ. ε΄ που ορίζει τα σχετικά με αυτόν αποδεικτικά μέσα είναι μη νόμιμοι.

Ανακλήθηκε με την ΕΣ/ΤΜ.6/608/2018

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ. (Όροι αποκλεισμού υποψηφίων) ζητείται η ανάκληση της 33/2018 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης..(..) Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι, τόσο ο όρος του άρθρου 2.2.6.α της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατά τη διάρκεια της προηγούμενης τριετίας (οικονομικά έτη 2014, 2015, 2016) τουλάχιστον 10 συμβάσεις προμήθειας του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας, όσο και ο όρος του άρθρου 2.2.6.β της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό οικονομικοί φορείς υποχρεούνται επί ποινή αποκλεισμού να έχουν εκτελέσει κατ’ ελάχιστον μία προμήθεια του ιδίου αντικειμένου με αυτό της ελεγχόμενης προμήθειας ανά έτος της προηγούμενης τριετίας, εισάγουν ένα αυθαίρετο ποσοτικό κριτήριο, το οποίο δεν δικαιολογείται και δύναται αντικειμενικά να δημιουργήσει δυσμενείς διακρίσεις εις βάρος των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων, οι οποίοι διαθέτουν την κατάλληλη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα στο ίδιο αντικείμενο με λιγότερες όμως συμβάσεις από τις απαιτούμενες.(..)Όμως, εν προκειμένω, οι ανωτέρω όροι δεν εμπόδισαν εν τοις πράγμασι την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, αφού συμμετείχαν στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία πέντε (5) εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται ενεργά στο συγκεκριμένο τομέα.(..) Συνεπώς, οι όροι αυτοί καθώς και οι όροι του άρθρου 2.2.9.2.Β4 εδ.β΄ και εδ  ε΄ που ορίζουν τα σχετικά με αυτούς αποδεικτικά μέσα παρίστανται νόμιμοι. Ακολούθως, οι  σχετικοί λόγοι ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτοί.

Ανακαλεί την ΕλΣυν.Κλ.ΣΤ/33/2018 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1307/2018Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημοτικό φωτισμό με την προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τύπου LED και την προμήθεια λαμπτήρων τύπου LED:Ζητείται η αναθεώρηση της 608/2018 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...) Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά, η υπό κρίση αίτηση αναθεώρησης είναι απαράδεκτη, αφού στρέφεται κατά θετικής απόφασης του VI Τμήματος, με την οποία κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης.

Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων και λαμπτήρων τύπου LED:Επίσης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι είναι μη νόμιμα τα κριτήρια α) οικονομικής επάρκειας, σύμφωνα με τον οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν μέσο ειδικό κύκλο εργασιών κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020, που καλύπτει το ύψος του προϋπολογισμού της ελεγχόμενης προμήθειας και β) τεχνικής ικανότητας, σύμφωνα με οποίο οι συμμετέχοντες πρέπει να αποδείξουν ότι κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 έχουν εκτελέσει προμήθειες ίδιου ύψους και αντικειμένου με την ελεγχόμενη προμήθεια. Τούτο, διότι σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 10 και 11 της παρούσας, τα οικονομικά στοιχεία για την απόδειξη του γενικού και ειδικού κύκλου εργασιών πρέπει να αναφέρονται στο αμέσως προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος και να εκτείνονται κατ’ ανώτατο όριο σε βάθος τριετίας. Ομοίως, τα στοιχεία για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας πρέπει, κατά διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας Αρχής, να αφορούν τριετία ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, το οποίο πάντως άρχεται είτε από το χρονικό σημείο κατάθεσης των προσφορών, είτε από το χρονικό σημείο δημοσίευσης της διακήρυξης. Όταν δε επιλέγεται τα στοιχεία να αφορούν τη δραστηριότητα των υποψηφίων σε συγκεκριμένα έτη, τότε δεν μπορεί να παραλείπεται το προηγούμενο της δημοσίευσης της διακήρυξης έτος. Εν προκειμένω, η ελεγχόμενη Διακήρυξη απεστάλη για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις 15.2.2022 και εν συνεχεία δημοσιεύθηκε στο ΚΗΔΜΗΣ την ίδια ημέρα. Επομένως, τα ζητούμενα δικαιολογητικά οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας έπρεπε να αφορούν και το έτος 2021, το οποίο είναι το πλησιέστερο στο χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού έτος. Σημειώνεται ότι το γεγονός ότι κατά το χρόνο υποβολής των προσφορών δεν θα είχαν δημοσιευθεί οι οικονομικές καταστάσεις έτους 2020 δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό λόγο παράλειψης του τελευταίου πριν από τη διακήρυξη έτους, διότι η απαίτηση ορισμένου ύψους ειδικού κύκλου εργασιών θα μπορούσε να αποδειχθεί με δήλωση των οικονομικών φορέων και κάθε άλλο πρόσφορο μέσο (Ολομ. ΕλΣυν 180/2022, σκ. 20). Συνεπώς, η θέσπιση των επίμαχων όρων, με τους οποίους περιορίσθηκε ο κύκλος των υποψήφιων οικονομικών φορέων μόνο σε εκείνους που πληρούσαν τα κριτήρια οικονομικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020 αποκλείοντας όσους πληρούσαν τα εν λόγω κριτήρια κατά το έτος 2021, το οποίο είναι το εγγύτερο προς τον χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού και άρα το πλέον πρόσφορο εν όψει των απαιτήσεων που απορρέουν από την αρχή της αναλογικότητας, χωρίς μάλιστα να συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, έπληξε τη νομιμότητα της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (Ολομ. Ελ Συν 180/2022 σκ.21, 1136/2021). Η ανωτέρω δε πλημμέλεια της Διακήρυξης είναι ουσιώδης, καθώς ενδεχομένως απέτρεψε από το να συμμετάσχουν δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς, οι οποίοι είχαν ετήσιο ειδικό κύκλο εργασιών ανάλογο των απαιτήσεων της διακήρυξης το έτος 2021 και όχι κάποιο από τα προηγούμενα έτη.  Σημειώνεται επίσης  ότι ως προς τις διαπιστωθείσες στις σκέψεις 23 και 25 πλημμέλειες η μη αμφισβήτηση των συγκεκριμένων όρων της διακήρυξης από κάποιον δυνητικά υποψήφιο ουδεμία ασκεί επιρροή εν προκειμένω, καθόσον αφενός ο έλεγχος νομιμότητας που ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι αυτεπάγγελτος, καθολικός και ανεξάρτητος των τυχόν υποβληθεισών ενστάσεων, διοικητικών προσφυγών και λοιπών προβλεπόμενων ενδίκων βοηθημάτων (Ολομ. ΕλΣυν 1832/2021), αφετέρου κατατείνει, μεταξύ άλλων, στον εντοπισμό των πλημμελειών που χωρίς την επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος άγουν στον περιορισμό της συμμετοχής των δυνητικά ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων και, συνεπώς, πλήττουν τις αποτυπωμένες στο άρθρο 18 του ν. 4412/2016 αρχές της διαφάνειας και του ανταγωνισμού. (βλ. ΕλΣ Απόφαση Έβδομο Τμ. 576/2022).  Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδης νομική πλημμέλεια που κωλύει τη σύναψη του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελευσίνας και του οικονομικού φορέα «.......», συμβατικής αξίας 3.520.315 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).