Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΑΕΠΠ/890/2022

Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-Ασυνήθιστα χαμηλές οικονομικές προσφορές:Επειδή ο προσφεύγων ισχυρίζεται ότι παρανόμως κρίθηκαν αποδεκτές οι εξηγήσεις των οικονομικών φορέων «…», «…» και «…» διότι η αιτιολογία αποδοχής των εξηγήσεων των ως άνω οικονομικών φορέων, ως εμπεριέχεται στο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού δεν είναι πλήρης ούτε επαρκής δεδομένου ότι ουδεμία αναφορά γίνεται στα στοιχεία που υποβλήθηκαν προς αιτιολόγηση των υπερβολικά χαμηλών προσφορών ούτε σημειώνεται πώς από τις «παρεχόμενες εξηγήσεις» δικαιολογείται το χαμηλό επίπεδο των επίμαχων προσφορών. Σε κάθε περίπτωση, ο προσφεύγων προβάλλει ότι οι εξηγήσεις που υπέβαλαν οι ως άνω συμμετέχοντες δεν αιτιολογούν ούτε αποδεικνύουν το κόστος εκτέλεσης της σύμβασης διότι δεν περιλαμβάνουν αριθμητικά στοιχεία άμεσου ή έμμεσου κόστους από τα οποία να προκύπτει κέρδος από την εκτέλεση της σύμβασης, ούτε κατατέθηκαν προσφορές για τα υλικά που θα ενσωματωθούν, τη χρήση μηχανημάτων και των υπεργολάβων, δεν προσκομίστηκε ανάλυση κόστους για τα ιδιόκτητα μηχανήματα και ανάλυση απόδοσης για το εργατοτεχνικό προσωπικό, ενώ δεν αναφέρουν οιοδήποτε, συγκεκριμένο ισχυρισμό περί ευνοϊκών συνθηκών, που επέδρασαν με συγκεκριμένο τρόπο και μειωτικά στο κόστος του έργου και να δικαιολογούν την παρεχόμενη έκπτωση του ύψους που προσέφεραν.(....)η Επιτροπή Διαγωνισμού έκρινε τις ως άνω εξηγήσεις πλήρεις και ικανοποιητικές, χωρίς να αναφέρει έτι περαιτέρω, ήτοι δίχως να αιτιολογεί ειδικώς και επαρκώς κατά τίνι τρόπω τα συγκεκριμένα δηλωθέντα στοιχεία από τους οικονομικούς φορείς «…», «…» και «…» επεξηγούν το χαμηλό ύψος των προσφορών τους. Επισημαίνεται δε ότι η αναθέτουσα αρχή στις απόψεις της δεν προσθέτει οτιδήποτε προς αιτιολόγηση της προσβαλλόμενης, παρά μόνον ότι ορθώς η Οικονομική Επιτροπή συμφώνησε  με  το  Πρακτικό  της  Επιτροπής Διαγωνισμού από τη στιγμή που οι εξηγήσεις έγιναν αποδεκτές από την Επιτροπή Διαγωνισμού καθώς και ότι οι επίμαχες προσφορές θεωρούνται προς το συμφέρον του ελληνικού δημοσίου. Λόγοι, όμως, δημοσίου συμφέροντος επιτάσσουν εξίσου την τήρηση της νομιμότητας, κατά τη διαδικασία των διαγωνισμών για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων, ώστε να γίνεται η ανάθεση σε νομίμως επιλεγέντα ανάδοχο (ΕΑ ΣτΕ 840/2008). Συνεπώς, ενόψει των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή όφειλε κατά δεσμία αρμοδιότητα να απορρίψει τις προσφορές των οικονομικών φορέων «…», «…» και «…» διότι οι παρασχεθείσες εξηγήσεις τους ήταν ελλιπείς και ανεπαρκείς, σε κάθε δε περίπτωση με πλημμελή αιτιολογία κρίθηκαν αποδεκτές οι εξηγήσεις των εν λόγω οικονομικών φορέων και η προσφυγή θα πρέπει να γίνει εν συνόλω δεκτή ως βάσιμη.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1138/2021

Προμήθεια φορητών ηλεκτρονικών συσκευών...ζητείται η ανάκληση της 168/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνει δεκτό ότι συντρέχει η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη ως άνω πλημμέλεια, που συνίσταται στην παράβαση από την προσφεύγουσα Α.Α. της, κατ’ άρθρο 88 παρ. 3 του ν.4412/2016, υποχρέωσης αιτιολόγησης, ως προς την αποδοχή των εξηγήσεων που υπέβαλε ο Ανάδοχος των ελεγχόμενων συμβάσεων, σχετικά με την χαρακτηρισθείσα ασυνήθιστα χαμηλή τιμή των υποβληθεισών, για κάθε ένα από τα επίμαχα τμήματα της προμήθειας, οικονομικών προσφορών του, απορριπτομένων ως αβάσιμων όσα αντίθετα υποστηρίζονται με την κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης. Τούτο, διότι, όπως προεκτέθηκε (ανωτέρω σκέψη 7.3.), η απόφαση της αναθέτουσας αρχής περί αποδοχής ή απόρριψης ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη σε σχέση τόσο με όσα ο προσφέρων επικαλέστηκε και προσκόμισε με τις εξηγήσεις του, όσο και με όσα έπρεπε να αποδειχθούν. Εν προκειμένω δε, τα αρμόδια όργανα της προσφεύγουσας Α.Α. δεν αιτιολόγησαν τις αποφάσεις τους, ως προς την επιλογή τους να αποδεχθούν τις εξηγήσεις και, συνακόλουθα, τις οικονομικές προσφορές του Αναδόχου, καθόσον πέρα από την αναφορά ότι «τις αξιολογ[ούν] ως επαρκείς» δεν γίνεται η παραμικρή αναφορά στο ποια ήταν τα προσκομισθέντα στοιχεία, πως τα αξιολόγησαν και πως τα στοιχεία αυτά στηρίζουν και εξηγούν επαρκώς τις προσφερόμενες χαμηλές τιμές, τεκμηριώνοντας ότι οι προσφορές είναι βιώσιμες και δικαιολογημένες. Τούτο, διότι με τις υποβληθείσες εξηγήσεις, υπό το προπαρατεθέν (ανωτέρω σκέψη 7.4.Β.) περιεχόμενο, δεν προσδιορίζεται το κόστος κατασκευής του προσφερόμενου προϊόντος, ώστε να καθίσταται εφικτή η αξιολόγηση ως προς τη σοβαρότητα της προσφερόμενης τιμής και κατ’ επέκταση ως προς τη μη διακινδύνευση της υλοποίησης της σύμβασης, ενόψει του ύψους της έκπτωσης που ανέρχεται σε 38,30% (προσφερόμενη τιμή tablet 124,40 ευρώ επί προϋπολογισθείσας 201,61 ευρώ, με μία ακόμα κατατεθείσα προσφορά με τιμή 198,00 ευρώ) αλλά και της επικαλούμενης λιανικής τιμής του προσδιοριζόμενης, έστω και με το ατεκμηρίωτο πρόσθετο κόστος επιβαρύνσεων 7%, σε 172,41 ευρώ (χωρίς να μπορεί να ληφθεί υπόψη η επικαλούμενη δεύτερη προσέγγιση, καθόσον δεν αφορά στο προσφερόμενο προϊόν αλλά σε «παρόμοια»). Ουδόλως δε, παρέχει τη δέουσα τεκμηρίωση για τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες που διαθέτει ο Ανάδοχος για την παροχή των επίμαχων προϊόντων που δικαιολογούν το ύψος της ως άνω προσφερόμενης έκπτωσης, ο βασικός ισχυρισμός του ότι ως εκ της ιδιότητας του κατασκευαστή του προϊόντος και του παρόχου των παρεπόμενων υπηρεσιών τεχνικής υποστήριξης άνευ συνδρομής τρίτων, απαλλάσσεται από το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται η διάθεση του προϊόντος από μη κατασκευαστή, καθόσον προβάλλεται αορίστως, χωρίς να ερείδεται σε συγκεκριμένα οικονομικά στοιχεία. Τούτων δοθέντων, παρέλκει, σε κάθε περίπτωση, η εξέταση περαιτέρω και της αξιολόγησης των παρεχόμενων με τις εξηγήσεις πληροφοριών, σχετικά με τη συμμόρφωση της προσφοράς με τις ισχύουσες υποχρεώσεις που απορρέουν από την εργατική νομοθεσία. Τούτο, ανεξαρτήτως του, μη μεταβιβασθέντος στο παρόν Τμήμα λόγω μη προσβολής κατά τούτο της πράξης του Κλιμακίου, ζητήματος, αν νομίμως ζητήθηκαν τέτοιες εξηγήσεις, ενόψει του ότι δεν διατυπώνεται με σαφήνεια στην πρόσκληση που απεστάλη στον Ανάδοχο πώς συνδέονται με τη διαμόρφωση της τιμής του προσφερόμενου προϊόντος και ποιες συγκεκριμένες επιφυλάξεις δημιουργήθηκαν στην αναθέτουσα αρχή, ώστε αυτός να είναι σε θέση να απαντήσει κατάλληλα και να αποδείξει λυσιτελώς τη σοβαρότητα της προσφοράς του.Δεν ανακαλεί την 168/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1826/2021.


ΕλΣυνΤμ.6/1345/2018

Υπογραφή του σχεδίου σύμβασης του έργου «Επείγουσες συντηρήσεις στο επαρχιακό οδικό δίκτυο του Δήμου ...ζητείται η ανάκληση της 387/2018 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και συνεκτιμώντας ότι: 1) το αντικείμενο της κρινόμενης σύμβασης συνίσταται σε συντηρήσεις οδών, όπου, όπως είναι γνωστό τόσο στην αναθέτουσα αρχή από παρόμοιες συμβάσεις που έχει ήδη συνάψει, όσο και στο Δικαστήριο από προηγούμενες ενέργειες των ελεγκτικών σχηματισμών του, είναι συνήθης η υποβολή προσφορών με υψηλές εκπτώσεις .., 2) κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός, με τη συμμετοχή στο διαγωνισμό δέκα τεσσάρων (14) εργοληπτικών επιχειρήσεων, εκ των οποίων, πέραν της εταιρείας «..», που προσέφερε το υψηλότερο ποσοστό έκπτωσης (77,14%), οι επόμενες τρεις στη σειρά μειοδοσίας υπέβαλλαν επίσης προσφορές με υψηλά ποσοστά έκπτωσης άνω του 70% (76,50%, 75,81% και 75,07%), ενώ ο μέσος όρος των προσφορών όλων των συμμετεχουσών εταιρειών στο διαγωνισμό ήταν ομοίως υψηλός (63,95%), 3) η Οικονομική Επιτροπή, κατά την συνεδρίαση της 30ης.1.2018, αφού έλαβε υπόψιν την εισήγηση της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων Π.Ε. … , προέβη στην έγκριση του Πρακτικού της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς την τήρηση της διαδικασίας αξιολόγησης των υποβληθεισών προσφορών ως ασυνήθιστα χαμηλών, ενόψει και της συχνής επανάληψης του φαινομένου να υποβάλλονται υψηλά ποσοστά έκπτωσης σε διαγωνισμούς με το αντικείμενο αυτό, 4) με το οικ.21079/329/19.1.2018 έγγραφο του φορέα εκτέλεσης του έργου .. δεν διατυπώθηκαν ειδικές και συγκεκριμένες αιτιάσεις σχετικά με τη φερεγγυότητα των προσφορών των διαγωνιζομένων, στις οποίες η Οικονομική Επιτροπή θα υποχρεούταν να απαντήσει, είτε καλώντας τους προσφέροντες να δικαιολογήσουν την ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά τους και αξιολογώντας κατόπιν τις εξηγήσεις τους, είτε παραθέτοντας ειδικούς και συγκεκριμένους λόγους εξαιτίας των οποίων επέλεξε να μην εκτιμήσει τις υποβληθείσες προσφορές στο συγκεκριμένο διαγωνισμό ως ασυνήθιστα χαμηλές και συνακόλουθα, να μην ζητήσει στοιχεία αιτιολόγησης των προσφορών αυτών και 5) σε κανένα στάδιο του διαγωνισμού δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, ώστε να δημιουργήσουν στην αναθέτουσα αρχή αμφιβολίες ως προς τη φερεγγυότητα των υποβληθεισών οικονομικών προσφορών .., το Τμήμα κρίνει ότι,  η Οικονομική Επιτροπή της Περιφέρειας .., αφενός κρίνοντας σιωπηρώς ότι στην προκειμένη περίπτωση οι προσφορές αυτές δεν παρίσταντο ασυνήθιστα χαμηλές λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών του συγκεκριμένου έργου και ότι, συνακόλουθα, δεν συνέτρεχε ανάγκη πρόσκλησης των συμμετεχόντων προς αιτιολόγησή τους, αφετέρου εγκρίνοντας το Πρακτικό της Α΄ Φάσης της Επιτροπής Διαγωνισμού, χωρίς να παραθέσει ειδική αιτιολογία σχετικά με την ως άνω κρίση της, δεν υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής της ευχέρειας, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις κρινόμενες αιτήσεις ανάκλησης.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω και εφόσον δεν αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη άλλος διακωλυτικός της υπογραφής της σύμβασης λόγος, πρέπει οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 387/2018 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου (Α΄ Διακοπών) και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ(Δ΄ ΔΙΑΚΟΠΩΝ)/1243/2021

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων:  ζητείται η ανάκληση της 272/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου Με την προσφυγή και την παρέμβαση προβάλλεται ότι, οι διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλειες δεν είναι ουσιώδεις, δεδομένου ότι κατά των σχετικών όρων και προβλέψεων της διακήρυξης, δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις και προσφυγές, ούτε εξαιτίας τους επλήγη η αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας. Ο λόγος αυτός ανάκλησης είναι απορριπτέος ως αβασιμος δεδομένου ότι οι προαναφερόμενες πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουν, για τους ειδικότερους  λόγους που προαναφέρθηκαν, την αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας, και ιδίως τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του  υγιούς ανταγωνισμού. Η μη υποβολή ενστάσεων και προσφυγών κατά των κρίσιμων όρων της διακήρυξης, δεν συνιστά αυτοτελώς λόγο που καθιστά τις εν λόγω πλημμέλειες  μη ουσιώδεις, λόγω της φύσης του  ασκούμενου από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ελέγχου  νομιμότητας  της διαγωνιστικής διαδικασίας, που αποβλέπει στη θεραπεία της αντικειμενικής ακεραιότητας των διαγωνιστικών διαδικασιών. Αυτό έχει ως συνέπεια να  διατυπώνεται αρνητική κρίση ως προς την υπογραφή ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνονται πλημμέλειες που πλήττουν τις  αρχές της διαφάνειας, της ισότητας των μερών και του υγιούς ανταγωνισμού, επί των οποίων στηρίζεται το σύνολο της οικείας νομοθεσίας, ανεξαρτήτως της υποβολής  διοικητικών ή δικαστικών προσφυγών από τους ενδιαφερόμενους.Δεν ανακαλεί την 272/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΑΔΗΣΥ/1658/2022

Άρα, βάσει των ανωτέρω όλως αντικειμενικών δεδομένων που ήδη με σαφήνεια προκύπτουν εξ όσων ο ίδιος ο καθ’ ου δήλωσε με τις αιτιολογήσεις του και με την προσφορά του, η προσφορά του καθ’ ου προκύπτει ως προδήλως και σαφώς ζημιογόνος και αποδεικνύεται η ανεπάρκεια της να καλύψει με το προσφερόμενο τίμημα της ανάγκες εκτέλεσης του έργου, ως και το μετ’ αυτού συναρτώμενο εργατικό και ασφαλιστικό κόστος (δεδομένου, ότι είναι αντικειμενικά ζημιογόνος και άρα, δεν καλύπτει το σύνολο της δαπάνης εκτέλεσης). Κατ’ αποτέλεσμα των ανωτέρω, μη νομίμως κρίθηκαν δεκτές οι εξηγήσεις του καθ’ ου, ενώ η αναθέτουσα είχε δεσμία αρμοδιότητα, όπως απορρίψει αυτές, διότι δεν τεκμηριώνουν την επάρκεια του τιμήματος για την κάλυψη του κόστους εκτέλεσης και αντιθέτως εξ αυτών προκύπτει η σχετική ανεπάρκεια του τιμήματος. Αντιστοίχως και κατά συνέπεια, η αναθέτουσα όφειλε να απορρίψει και την προσφορά του καθ’ ου, ως αντικειμενικώς ζημιογόνο και ούτως, η προσφορά είναι απαράδεκτη και απορριπτέα κατά τον όρο 4.1 της διακήρυξης (που ορίζει, ότι «Αν οι εξηγήσεις δεν γίνουν αποδεκτές, η προσφορά απορρίπτεται, ωστόσο δεν καταπίπτει η εγγυητική επιστολή συμμετοχής.»). Παρέλκει δε προς τούτο, η εξέταση των λοιπών σωρευτικών κατά της προσφοράς του, ισχυρισμών της προσφυγής. 4. Επειδή, επομένως, πρέπει να γίνει δεκτή η Προδικαστική Προσφυγή. Να ακυρωθεί η προσβαλλομένη καθ’ ο μέρος κατ’ έγκριση των Αεξηγήσεων επί της οικονομικής προσφοράς του καθ’ ου, δέχθηκε την προσφορά του και τον όρισε προσωρινό ανάδοχο


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/45/2021

Ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας...Με δεδομένα όσα προεκτέθηκαν και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:Α) Ο όρος της διακήρυξης (2.2.6), σύμφωνα με τον οποίο οι οικονομικοί φορείς απαιτείται σωρευτικά να έχουν εκτελέσει τουλάχιστον μια (1) παρόμοια σύμβαση ανά έτος κατά την τελευταία τριετία (2017, 2018, 2019) και επιπλέον να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις (3) παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, περιόρισε ουσιωδώς τον κύκλο των δυνητικών προσφερόντων στον διαγωνισμό, χωρίς ο περιορισμός αυτός να σχετίζεται με το αντικείμενο της σύμβασης και να δικαιολογείται από οποιοδήποτε επιτακτικό λόγο δημοσίου συμφέροντος, εφόσον κατά τα λοιπά οι προσφέροντες ανταποκρίνονται στα στοιχεία της ίδιας απαίτησης (πρβλ. Ελ.Σ. Έβδομο Τμ. 2649/2020). Ούτε άλλωστε προκύπτει ότι ο σκοπός, για τον οποίο τέθηκε ο εν λόγω περιορισμός, δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με άλλα λιγότερο περιοριστικά μέτρα, όπως, όλως ενδεικτικώς, με την πρόβλεψη περί παράλληλης εκτέλεσης πλειόνων συμβάσεων οποτεδήποτε μέσα στην τελευταία τριετία. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν μη εύλογο και δυσανάλογα περιοριστικό όρο, όπως άλλωστε μαρτυρείται από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μόλις τριών οικονομικών φορέων, οι δύο εκ των οποίων μάλιστα αποκλείσθηκαν προτού καν διαπιστωθεί εάν πληρούν τα κριτήρια ποιοτικής επιλογής. Ειδικώς δε ως προς τον ειδικότερο όρο οι οικονομικοί φορείς να διαθέτουν τουλάχιστον τρεις παρόμοιες συμβάσεις σε ισχύ, ο τελευταίος είναι παράνομος και για τον πρόσθετο λόγο ότι συμπεριλήφθηκε στη διακήρυξη χωρίς να έχει προηγουμένως εγκριθεί από το Δ.Σ. της αναθέτουσας αρχής, καθόσον δεν περιλαμβανόταν στις τεχνικές προδιαγραφές για την ανάθεση της υπηρεσίας που εγκρίθηκαν κατά την από 24.7.2020 24η συνεδρίαση αυτού...Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος, με το 4/4.1.2021 έγγραφο της Διευθύντριας της Οικονομικής Υπηρεσίας του Κ.Κ.Π.-Π.Κ.Μ., σχεδίου σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας των χώρων των παραρτημάτων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας ....

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/603/2021


ΕΑΑΔΗΣΥ/1226/2022

Επειδή, δέον όπως επισημανθεί ότι η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται να απορρίψει προσφορά ως ασυνήθιστα χαμηλή, χωρίς προηγουμένως να έχει τοποθετηθεί αιτιολογημένα η αναθέτουσα αρχή στους ουσιώδεις ισχυρισμούς της προσφεύγουσας σχετικά με τις ελλείψεις στις εξηγήσεις της για την αιτιολόγηση της προσφοράς της. Περαιτέρω, κατά τα ως άνω αναφερόμενα, η ΕΑΔΗΣΥ δεν δύναται το πρώτον, καθ’ υποκατάσταση της αναθέτουσας αρχής, να απορρίψει την προσφορά της προσφεύγουσας κρίνοντάς την ως ασυνήθιστα χαμηλή, αφ’ ης στιγμής στην προσφορά της περιλαμβάνονται όλα τα επιμέρους κόστη και έχει προσηκόντως συμπληρωθεί το έντυπο της οικονομικής της προσφοράς, η δε προσβαλλόμενη πάσχει ακυρότητα λόγω μη νόμιμης, ήτοι σαφούς, ειδικής και επαρκούς, αιτιολογίας. Ως εκ τούτου, η προσβαλλόμενη πρέπει να ακυρωθεί, κατά τα ειδικώς αναφερόμενα στις ανωτέρω σκέψεις, και η υπόθεση πρέπει να αναπεμφθεί στην αναθέτουσα αρχή, προκειμένου αυτή να ασκήσει τις κατά νόμο αρμοδιότητές της


ΕΣ/ΚΛ.Ε/648/2019

Έργα αντιθορυβικής προστασίας...Ακολούθως, ενόψει των διαλαμβανομένων στην 674/14.12.2018 απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 1.3.2011 έως 14.3.2011 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπληρώσεως του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διεξαγωγής του διαγωνισμού (28.9.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευθεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως της 24.10.2018 επί της υποθέσεως C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, άρχεται από το χρόνο εκδόσεως της σχετικής αποφάσεως της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντελέσεως της παραβάσεως. Συνεπώς, κατά τον χρόνο υποβολής του Τ.Ε.Υ.Δ. δεν ήταν σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες, όπως οι επίμαχες, που είχαν λάβει χώρα, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμοδίου οργάνου που ελήφθη εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχειρίσεως, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπρατήσεως, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζομένους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. IV.E.) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας ως αναδόχου εργοληπτικής επιχειρήσεως εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Τ.Ε.Υ.Δ.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας συνάψεως συμβάσεως, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα Αρχή οφείλει, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι, μολονότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού, η ίδια έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της (Ελ.Συν. Ε΄ Κλιμ. 291, 304, 315, 319/2019).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση του δημοπρατηθέντος έργου έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης πλημμέλεια, η οποία κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως. Σε κάθε δε περίπτωση, το Κλιμάκιο επισημαίνει ότι μεταξύ των δικαιολογητικών κατακυρώσεως που προσκομίσθηκαν από την αναδειχθείσα ως ανάδοχο εταιρεία, δεν περιλαμβάνεται ασφαλιστική ενημερότητα για τα εκτελούμενα από αυτήν έργα «Συντήρηση Ηλεκτρομηχανολογικών Εγκαταστάσεων Πολυχώρου Δήμου ...» και «Ανάπλαση Πλατείας ...» και, συνεπώς, σε περίπτωση που δεν συνέτρεχε ο ανωτέρω διακωλυτικός της υπογραφής του ελεγχομένου σχεδίου συμβάσεως λόγος, τα δικαιολογητικά αυτά θα έπρεπε να προσκομισθούν.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/986/2023

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων, με αντικείμενο την «Πρόσληψη συμβούλου παροχής υπηρεσιών παρακολούθησης και διαχείρισης των προγραμμάτων ανάπτυξης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης», για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 390.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), πλέον δικαιώματος προαίρεσης για ένα έτος ποσού 110.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(...)(...)Το Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς ότι με τον ως άνω διακωλυτικό λόγο κατά την διατύπωσή του με την προσβαλλομένη, δεν αμφισβητείται ούτε η αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει διευκρινίσεις από τους οικονομικούς φορείς που έχουν υποβάλει ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, ούτε η αιτιολογία της 8724/30.1.2023 απόφασης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία, το μεν, απορρίφθηκε, κατόπιν ελέγχου, η προσφορά της εταιρείας «…. – … ΟΕ» ως ασυνήθιστα χαμηλή, το δε, έγινε δεκτή η αντίστοιχη της ένωσης οικονομικών φορέων «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» και «… IKE». Συνακόλουθα, ουδεμία πλημμέλεια διαπιστώνεται επί των ζητημάτων αυτών. Περαιτέρω, η χρήση από την αναθέτουσα αρχή ενός αντικειμενικού κριτηρίου για να υπολογιστεί η απόσταση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών από την προϋπολογισθείσα δαπάνη ούτε προσκρούει στη διάταξη του άρθρου 88 παρ. 5α του ν. 4412/2016 ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη του ενωσιακού δικαίου, δοθέντος ότι με την ως άνω διάταξη της παραγράφου 5α καθιερώνεται η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να διενεργεί έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στην περίπτωση των δημοσίων έργων και των συναφών με αυτά υπηρεσιών, θέτοντας ως κριτήριο την απόκλιση άνω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν, χωρίς, ωστόσο, να απαγορεύει τη χρήση του αντικειμενικού αυτού τρόπου υπολογισμού της απόκλισης των προσφορών (ποσοστό έκπτωσης) και στην περίπτωση που η ελεγχόμενη σύμβαση αφορά στην παροχή υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω. Άλλωστε η ίδια η διατύπωση του νόμου («φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές») καταλείπει ευρεία διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να ορίσει αυτόνομα τα κριτήρια, βάσει των οποίων θα προβεί στην εξέταση της ουσίας των προσφορών ως προς το ύψος τους (πρβλ ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1138/2021 σκ. 7), υπό τον αυτονόητο όρο ότι αυτά είναι αντικειμενικά και γενικά, όπως το ποσοστό απόκλισης μίας οικονομικής προσφοράς από την προϋπολογισθείσα δαπάνη. Συνακόλουθα και ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.Ανακαλεί την 3/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου


ΕΑΔΗΣΥ/203/2023

Με την πρώτη προδικαστική προσφυγή ο προσφεύγων αιτείται να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση, κατά το σκέλος που αφενός μεν κρίνονται αποδεκτές οι προσφορές του δεύτερου προσφεύγοντος και του οικονομικού φορέα «…» και δεν απορρίφθηκαν οι προσφορές των οικονομικών φορέων «…και «…» για επιπρόσθετους λόγους από τους αναφερόμενους στην προσβαλλόμενη απόφαση


ΕΑΔΗΣΥ/890/2022

Με την προδικαστική προσφυγή του ο προσφεύγων αιτείται να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το σκέλος που κρίνονται αποδεκτές οι προσφορές των οικονομικών φορέων «…», «…» και «…».