Κοινοποίηση της υπ’αριθμ.185/2017 γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. ΑΔΑ: 7ΑΑ046ΜΠ3Ζ-1ΙΞ

Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες:..αποτελεί εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, υποκείμενο σε φόρο εισοδήματος, και το χρηματικό ποσό που καταβάλλεται ως αποζημίωση δυνάμει δικαστικής αποφάσεως σε μισθωτό ή συνταξιούχο, λόγω παράνομης παραλείψεως προαγωγής του, κατά το μέρος που αντιστοιχεί στις αποδοχές τις οποίες, αν είχε προαχθεί, θα δικαιούτο και θα εισέπραττε, πλέον των όσων εισέπραξε. Διότι η παροχή αυτή, ανεξάρτητα από το χαρακτήρα της ως αποζημιώσεως από αδικοπραξία (άρθρο 914, 71 ΑΚ ή 105, 106 Εισ. Ν.Α.Κ.) πάντως δεν παύει να αποτελεί, στην πραγματικότητα, εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με την έννοια που δίδεται από την προπαρατεθείσα φορολογικού δικαίου διάταξη, εφόσον οφείλεται εξαιτίας της παροχής μισθωτών υπηρεσιών και επιδικάστηκε στο μισθωτό (ή συνταξιούχο) ως ζημία ένεκα της απώλειας εισοδημάτων από την προσφορά των μισθωτών υπηρεσιών του, τα οποία φορολογούνται με βάση την εν λόγω διάταξη, ενώ, εκ τρίτου, δεν προβλέπεται από την διάταξη αυτήν ή άλλη διάταξη νόμου απαλλαγή της αποζημίωσης που λαμβάνει τη θέση των οφειλόμενων αποδοχών (ή σύνταξης) που παρανόμως δεν καταβλήθηκαν. Επομένως η αμφισβήτηση που προέκυψε μεταξύ της υπ’αριθμ. 2236/1999 αποφάσεως της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και της υπ’αριθμ. 96/1990 αποφάσεως του Α’ Τμήματος του Αρείου Πάγου ως προς την έννοια της διατάξεως του άρθρου 40 παρ. 1 του Ν.Δ. 3323/1955 πρέπει να αρθεί υπέρ της γνώμης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στο διατακτικό.

Συμμόρφωση Διοικήσεως προς ακυρωτική απόφαση.Η Διοίκηση δεν έχει πλέον αρμοδιότητα σε συμμόρφωση προς την απόφαση 3224/2008 του Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιήσει τον πίνακα αρχαιότητος, λόγω της άγνωστης στο Συμβούλιο της Επικρατείας ασκήσεως ενδικοφανούς ενστάσεως κατ' αυτού και της επ' αυτής ληφθείσης αποφάσεως του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου. Στον ενδιαφερόμενο εναπόκειται, κατ' επίκληση των στοιχείων του φακέλου, στον οποίο η Διοίκηση οφείλει να περιλάβει πλέον και την ανωτέρω απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας να υποβάλει νέα ένσταση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου το οποίο είναι και το μόνο αρμόδιο να κρίνει το παραδεκτό και το νόμω βάσιμο αυτής. (πλειοψ.)

Συμμόρφωση Διοικήσεως προς ακυρωτική απόφαση.Η Διοίκηση δεν έχει πλέον αρμοδιότητα σε συμμόρφωση προς την απόφαση 3224/2008 του Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιήσει τον πίνακα αρχαιότητος, λόγω της άγνωστης στο Συμβούλιο της Επικρατείας ασκήσεως ενδικοφανούς ενστάσεως κατ' αυτού και της επ' αυτής ληφθείσης αποφάσεως του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου. Στον ενδιαφερόμενο εναπόκειται, κατ' επίκληση των στοιχείων του φακέλου, στον οποίο η Διοίκηση οφείλει να περιλάβει πλέον και την ανωτέρω απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας να υποβάλει νέα ένσταση ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου το οποίο είναι και το μόνο αρμόδιο να κρίνει το παραδεκτό και το νόμω βάσιμο αυτής. (πλειοψ.)

Εκτέλεση έργου..:Επειδή, εν προκειμένω, ως προκύπτει εκ της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία ανέλαβε διά του από 11.9.1989 εργολαβικού συμφώνου την εκτέλεσιν του έργου «Οικοδομικές και Η/Μ μελέτες και εργασίες κατασκευής συνεργείου αυτοκινήτων στη ..». Στις 23.5.1991 υπέβαλε στην Διευθύνουσα Υπηρεσία τον 9ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως εργασιών προς έλεγχον, έγκρισιν και πληρωμήν, εν συνεχεία δε της εζητήθη να προσκομίση βεβαίωσιν του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των αναλογουσών ασφαλιστικών εισφορών, την οποίαν και προσεκόμισε την 7.9.1991. Μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του λογαριασμού η αναιρεσίβλητος υπέβαλε την από 25.7.1991 όχλησιν προς τον αναιρεσείοντα Δήμον, ο οποίος απήντησε ότι δεν δικαιούται τόκων υπερημερίας λόγω της καθυστερήσεως υποβολής της βεβαιώσεως του Ι.Κ.Α. περί καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. ΄Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 1365/1991 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, η δε από 24.12.1991 αίτησις θεραπείας κατά της αποφάσεως ταύτης απερρίφθη σιωπηρώς υπό του Νομάρχου ... Εν συνεχεία η αναιρεσίβλητος υπέβαλε προς έγκρισιν τον 10ον λογαριασμόν πιστοποιήσεως, ο οποίος της επεστράφη προκειμένου, μεταξύ άλλων, να παραλειφθή ο υπολογισμός τόκων υπερημερίας.Ενστασις της αναιρεσιβλήτου απερρίφθη διά της υπ’ αριθμ. 643/1992 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου, ενώ αίτησις θεραπείας αυτής εγένετο εν μέρει δεκτή, ως προς τον κεφάλαιον των τόκων, διά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου ... Ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ήσκησαν προσφυγή, αφ’ ενός μεν η αναιρεσίβλητος κοινοπραξία, στρεφομένη κατά της σιωπηράς απορρίψεως της από 24.12.1991 αιτήσεως θεραπείας της υπό του Νομάρχου .., αφ’ ετέρου δε ο Δήμος .., στρεφόμενος κατά της υπ’ αριθμ. 26.000/1992 αποφάσεως του Νομάρχου .. καθ’ ο μέρος εγένετο δι’ αυτής δεκτόν το αίτημα της αναιρεσιβλήτου περί καταβολής τόκων υπερημερίας. Το Διοικητικόν Εφετείον … συνεξεδίκασε τις ως άνω προσφυγές και διά της προσβαλλομένης αποφάσεώς του απέρριψε την μεν προσφυγήν της αναιρεσιβλήτου λόγω ελλείψεως του εννόμου συμφέροντος αυτής, την δε προσφυγήν του Δήμου … επί τη αιτιολογία ότι η ανάδοχος κοινοπραξία δικαιούται τόκων υπερημερίας μετά την πάροδον διμήνου από της υποβολής του 9ου λογαριασμού, αφού η πληρωμή αυτή καθυστέρησε άνευ υπαιτιότητός της και μέχρι πλήρους εξοφλήσεως αυτού.Η κρίσις, όμως, αυτή του δικαστηρίου της ουσίας είναι μη νόμιμος αφού, κατά τα προεκτεθέντα, δεν υφίσταται υπαιτιότης του κυρίου του έργου εκ της μη πληρωμής υποβληθέντος λογαριασμού και, κατά συνέπειαν, δεν γεννάται υποχρέωσις αυτού προς καταβολήν τόκων υπερημερίας, όταν ο λογαριασμός δεν συνοδεύεται υπό βεβαιώσεως περί καταβολής των υπό του αναδόχου οφειλομένων προς το Ι.Κ.Α. ασφαλιστικών εισφορών. Κατ’ ακολουθίαν, για τον λόγον τούτον, βασίμως προβαλλόμενον, η προσβαλλομένη απόφασις πρέπει κατά το μέρος αυτό, να αναιρεθή, και η υπόθεσις να παραπεμφθή στο Διοικητικόν Εφετείον … προς νέαν νόμιμον κρίσιν.

Κατασκευή χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων...ζητείται εμπροθέσμως και κατά τα λοιπά παραδεκτώς η ανάκληση της 269/2017 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα:Α. Όπως προκύπτει από τα προσκομισθέντα το πρώτον ενώπιον του Τμήματος στοιχεία, στη Μελέτη Εφαρμογής του έργου «Χώρος Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) στην ΟΕΔΑ ... στη Θέση ¨...¨ ....» περιλαμβάνεται το Τεύχος Μελέτης «13Β», με ημερομηνία Ιούλιος 2010 και τίτλο «Μελέτη Χωματουργικών Εργασιών Οδού Πρόσβασης». Ειδικότερα, στο εν λόγω τεύχος δίδεται η γεωτεχνική μελέτη της οδού πρόσβασης (εξωτερικής οδοποιίας) του ΧΥΤΑ ...., μήκους 5.4.km περίπου και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα γεωλογικά-σεισμολογικά στοιχεία της περιοχής, τις γεωτεχνικές συνθήκες του υπεδάφους, ελέγχους ευστάθειας των πρανών και εκτίμηση καθιζήσεων. Ειδικότερα, κατά την εκπόνηση της γεωτεχνικής μελέτης πραγματοποιήθηκαν έλεγχοι ευστάθειας πρανών έναντι ολικής ολίσθησης (μέθοδος οριακής ισορροπίας, limit equilibrium κατά Janbu) σε στατικές συνθήκες και σε σεισμό, σε θέσεις όπου επικρατούν οι δυσμενέστερες συνθήκες (σχιστολιθικά πρανή, πρανών ορυγμάτων σε σχιστόλιθο), καθώς και έλεγχοι ευστάθειας πρανών επιχωμάτων. Όπως δε αναφέρεται στη παράγραφο 4.2. υπό τον τίτλο «Σύνοψη Αποτελεσμάτων Ελέγχων Ευστάθειας Πρανών» «(…) Σύμφωνα με τους ελέγχους αυτούς, οι ελάχιστοι συντελεστές ασφαλείας για μακροχρόνια συμπεριφορά είναι ικανοποιητικοί (…) ». Περαιτέρω, σύμφωνα με την προσκομιζόμενη από Σεπτεμβρίου 2017 «Γεωτεχνική Έκθεση Προστασίας Πρανών Εκ Βραχωδών Καταπτώσεων Ορύγματος Οδοποιίας Βόρειας Παράκαμψης ...» του Γεωλόγου-Γεωτεχνικού ...., η οποία συντάχθηκε κατόπιν αιτήματος της παρεμβαίνουσας Κοινοπραξίας προκειμένου να διευκρινισθεί εάν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί η κακή κατάσταση της βραχομάζας πριν τη διάνοιξη του ορύγματος, με βάσει τα στοιχεία μιας πλήρους γεωτεχνικής μελέτης, «Το πλήθος των γεωλογικών και γεωτεχνικών πληροφοριών που συλλέγονται κατά την φάση της μελέτης εφαρμογής αποτελεί ένα μικρό μόλις μέρος των επικρατουσών συνθηκών στο υπέδαφος. Με βάση αυτά τα στοιχεία γίνεται εκτίμηση των συνθηκών που επικρατούν στο υπέδαφος. Τα στοιχεία που θα μπορούσαν να συλλεγούν από μία έως δύο ερευνητικές γεωτρήσεις, δεν θα άλλαζαν τις αρχικές εκτιμήσεις, καθώς οι γεωτρήσεις δεν δίνουν κανένα στοιχείο του προσανατολισμού των ασυνεχειών και ως εκ τούτου, του βαθμού επικινδυνότητας των βραχοπτώσεων. Μόνο μετά τη διάνοιξη του ορύγματος, ήτοι κατά την διάρκεια κατασκευής του έργου, μπορεί να προκύψουν τα εδαφολογικά δεδομένα που τεκμηριώνουν τον κίνδυνο βραχοπτώσεων στα πρανή. Μετά την διάνοιξη του ορύγματος στα μάρμαρα του Κρητιδικού, διαπιστώθηκε η πολύ δυσμενής κατάσταση της βραχόμαζας, με έντονο κατακερματισμό του σχηματισμού κυρίως λόγω τεκτονικών αιτιών».(...)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 269/2017 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου, κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της 1ης Σ.Σ. του έργου «Κατασκευή Χώρου Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) στην Ο.Ε.Δ.Α. .... στη θέση “....” ...» κατά το μέρος της που περιλαμβάνει την εργασία υπό στοιχ.δ΄: Μέτρα προστασίας πρανών ορύγματος οδοποιίας Βόρειας παράκαμψης εκ βραχωδών καταπτώσεων.

Επέκταση επιβατικού λιμένα...Επειδή, στη συνέχεια, η ΑΕΠΠ εξέδωσε την υπ’ αριθ. 2/2019 απόφασή της. Με την απόφαση αυτή, η εν λόγω Αρχή, συμμορφωθείσα οικειοθελώς, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 372 παρ. 5 του ν. 4412/2016, προς την σοβαρώς πιθανολογούμενη κρίση της υπ’ αριθ. 383/2018 αποφάσεως της Επιτροπής Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία η ... αποτελεί αναθέτοντα φορέα, κατά την έννοια του άρθρου 4 παρ. 1 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ και του άρθρου 4 παρ. 1 του ν. 4412/2016, ακύρωσε την προσβαλλόμενη Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, με την αιτιολογία ότι ο προαναφερθείς όρος της εν λόγω Πρόσκλησης (άρθρο 15 παρ. 1 περ. 7) ήταν μη νόμιμος. Η ακύρωση αυτή είχε ως συνέπεια να απωλέσει την ισχύ της η προσβαλλόμενη υπ΄ αριθμ. 2/2018 απόφαση, παρά το γεγονός ότι αυτή δεν ανεκλήθη ρητώς με την ανωτέρω υπ’ αριθ. 2/2019 απόφαση της ίδιας Αρχής. Η τελευταία, όμως, αυτή απόφαση ακυρώθηκε κατόπιν αιτήσεως άλλης αιτούσας (...) με την υπ’ αριθ. 1076/2019 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με αποτέλεσμα οι προσβαλλόμενες πράξεις να επανακτήσουν την ισχύ τους και, συνεπώς, η παρούσα δίκη διατηρεί το αντικείμενό της.Επειδή, σύμφωνα με τα αναφερθέντα στις σκέψεις 12 και 13, παρίσταται νόμιμη η κρίση της προσβαλλομένης αποφάσεως της ΑΕΠΠ (2/2018) ότι η ... δεν αποτελεί αναθέτοντα φορέα, κατά την έννοια των άρθρων 4 παρ. 1,3 της οδηγίας 2014/25/ΕΕ και 224 παρ. 1,3 του ν. 4412/2016, και, συνεπώς, η ΑΕΠΠ δεν είχε αρμοδιότητα να εξετάσει την προδικαστική προσφυγή που άσκησε η αιτούσα κατά του αναφερθέντος στη σκέψη 14 όρου της ένδικης Πρόσκλησης (άρθρο 15 παρ. 1 περ. 7), οι δε περί του αντιθέτου λόγοι ακυρώσεως που προβάλλονται με την κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.Επειδή, συνεπώς, σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου- αίτηση ακυρώσεως:Επειδή, στον φάκελο της υπόθεσης περιλαμβάνονται δύο «αποδεικτικά δημοσιεύσεως αποφάσεων» του Δήμου ..., σύμφωνα με τα οποία στις 18.11.1998 τοιχοκολλήθηκαν «στο προς τούτο προορισμένο μέρος» του Δημοτικού Καταστήματος του Δήμου ... αντίγραφα του πρακτικού 14 της από 17.11.1998 συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου του ανωτέρω Δήμου, «όπου είναι [καταχωρημένες]» οι προσβαλλόμενες αποφάσεις 251 και 252/1998 της ανωτέρω δημοτικής αρχής. Τα εν λόγω αποδεικτικά φέρουν το ονοματεπώνυμο και την υπογραφή του δημοτικού κλητήρα, ο οποίος διενήργησε την τοιχοκόλληση, καθώς και τα ονοματεπώνυμα και τις υπογραφές των δύο παρισταμένων μαρτύρων. Με την κατά τα ανωτέρω τοιχοκόλληση, η οποία μάλιστα υπερέβαινε τις απαιτήσεις του νόμου εφ’ όσον δημοσιεύθηκαν ολόκληρες και όχι απλώς πίνακας με τον αριθμό και τα ουσιώδη στοιχεία τους, οι προσβαλλόμενες πράξεις απέκτησαν, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, νόμιμη υπόσταση, άρχισε δε από την επομένη 19.11.1998 και η εξηκονθήμερη προθεσμία προσβολής τους με αίτηση ακυρώσεως από την αιτούσα, τρίτη ως προς τις προσβαλλόμενες. Η κατά τα ανωτέρω προθεσμία έληξε στις 18.1.1999, εξηκοστή πρώτη ημέρα από της ενάρξεώς της εφ’ όσον η εξηκοστή ημέρα (17.1.1999) ήταν κατά νόμο εξαιρετέα (Κυριακή). Συνεπώς, η κρινόμενη αίτηση, η οποία ασκήθηκε με την κατάθεση του δικογράφου στο Συμβούλιο της Επικρατείας στις 26.5.1999, είναι απορριπτέα ως εκπρόθεσμη. Και ναι μεν προβάλλει η αιτούσα, με το από 22.6.2011 υπόμνημα, το οποίο υπεβλήθη εντός της ταχθείσης κατά τη συζήτηση προθεσμίας, ότι η τυχόν απόρριψη της αιτήσεως ως εκπρόθεσμης αντίκειται στα άρθρα 20 παρ. 1 του Συντάγματος και 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ (διάταξη εφαρμοστέα εν προκειμένω εφ’ όσον η αιτούσα, η οποία εκμεταλλεύεται ξενοδοχειακό συγκρότημα στην περιοχή, ισχυρίζεται ότι από τις προσβαλλόμενες πράξεις θίγονται περιουσιακής φύσεως – και συνεπώς, «αστικής φύσεως» κατά την έννοια της διάταξης αυτής - δικαιώματά της), είναι, όμως, οι ισχυρισμοί αυτοί απορριπτέοι ως αβάσιμοι, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στην προηγούμενη σκέψη.Επειδή, κατόπιν τούτων, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση και να γίνει δεκτή η ασκηθείσα παρέμβαση.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης: ..Επειδή, περαιτέρω, η καθ’ ης η αίτηση «….» με το έγγραφο των απόψεών της προβάλλει ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος αναγόμενοι στη διασφάλιση της ομαλούς διεξαγωγής των δρομολογίων των αμαξοστοιχιών, την προστασία των εγκαταστάσεων του ... και την ασφάλεια του επιβατικού κοινού, αλλά και των εργαζομένων, οι οποίοι επιτάσσουν την ταχεία ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και την αποφυγή οποιασδήποτε καθυστερήσεως στην ανάδειξη του αναδόχου. Οι ισχυρισμοί αυτοί, όμως, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την απόρριψη της υπό κρίση αιτήσεως, κατ’ άρθρο 5 παρ. 5 εδ. β΄ του ν.3886/2010, διότι προβάλλονται γενικά και αόριστα, ενώ, μάλιστα, από τα προσκομιζόμενα από τους διαδίκους στοιχεία προκύπτει ότι ο Οργανισμός έχει ήδη καταφύγει σε προσωρινές λύσεις (δηλαδή, σε παράταση της ήδη εκτελουμένης συμβάσεως) για την κάλυψη των αναγκών φύλαξης. Οίκοθεν, άλλωστε, νοείται ότι ο αναθέτων φορέας μπορεί επανερχόμενος επί της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσης, να απαντήσει αιτιολογημένα στις προβαλλόμενες αιτιάσεις και, αφού εκδώσει νέα σχετική πράξη, να ολοκληρώσει μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα τον επίδικο διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Α. 61/2017, 15/2016, 226/2013, 198/2013 κ.ά.).Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή, να απορριφθεί η παρέμβαση και να ανασταλεί η εκτέλεση της υπ' αριθμ. 5603/συν.1085η/12.7.2017 αποφάσεως του Διοικητικού Συμβουλίου της ..., καθ’ ο μέρος με αυτήν απερρίφθη η προδικαστική προσφυγή της αιτούσης κατά της υπ’αριθμ. 5595/συν. 1082η/22.6.2017 ομοίας αποφάσεως περί κατακυρώσεως του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παρεμβαίνουσα εταιρεία, μέχρι τη δημοσίευση οριστικής αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της αιτήσεως ακυρώσεως, την οποία οφείλει να ασκήσει η αιτούσα εταιρεία εντός τριάντα ημερών από την έκδοση της παρούσης αποφάσεως, προκειμένου να διατηρηθεί η ισχύς του διατασσομένου ασφαλιστικού μέτρου (άρθρο 5 παρ. 7 του ν. 3886/2010).

Καθορισμός της διάρκειας ισχυος των βεβαιώσεων Πυρασφαλείας.(Καταργήθηκε με την υπ’αριθμ.24738/Φ.701.2/2017, ΦΕΚ 2089 Β/19-06-2017)