ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ- ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΟΤΑ:..κατά τη συζήτηση της αναίρεσης, το αναιρεσείον, ζήτησε, .. την αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης, με την επίκληση, ότι η ένδικη αξίωση των αναιρεσίβλητων, παρεγράφη κατ' άρθρο 90 ν. 2362/1995, εφόσον παρήλθε διετία από τότε που γεννήθηκε μέχρι την άσκηση της αγωγής, προκειμένου δε να θεμελιώσει το παραδεκτό του, για πρώτη φορά, ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου, προταθέντος ισχυρισμού, επικαλείται ότι ο καταλυτικός της αξίωσης των αναιρεσίβλητων ισχυρισμός του, περί παραγραφής, στη συγκεκριμένη περίπτωση, λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως από τα δικαστήρια και αφορά τη δημόσια τάξη. Όμως, ο ισχυρισμός αυτός είναι απαράδεκτος, προεχόντως, διότι δεν προβλήθηκε ως λόγος αναίρεσης, με το δικόγραφο της αναίρεσης, ανεξαρτήτως του ότι, είναι μεν από εκείνους οι οποίοι, κατ' εξαίρεση, λαμβάνονται υπόψη από τα δικαστήρια της ουσίας, και χωρίς να προταθούν, όχι όμως και από τον Άρειο Πάγο, ειδικώς δε στην προκειμένη περίπτωση, ο ίδιος ισχυρισμός δεν αφορά τη δημόσια τάξη. Κατά συνέπεια, πρέπει να απορριφθεί η αίτηση αναίρεσης και να κκαταδικασθεί το αναιρεσείον, ως ηττώμενο, στα δικαστικά έξοδα των αναιρεσίβλητων, μειωμένα, σύμφωνα με τα άρθρα 176, 183 ΚΠολΔ και 281 του ν. 3463/2006 (Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας), όπως ειδικότερα ορίζονται στο διατακτικό.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ..Εσφαλμέμνη δασμολογική κατάταξη..:Επειδή, εφ’ όσον, κατά τα γενόμενα δεκτά με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, η εταιρεία «Σ. ... Α.Β.Ε.Ν.Ε» είχε ασκήσει προσφυγή κατά της 53/20.6.1996 αποφάσεως της Ανώτατης Επιτροπής Τελωνειακών Αμφισβητήσεων (Α.Ε.Τ.Α.), παραπονούμενη για την εσφαλμένη δασμολογική κατάταξη των προς εξαγωγή τυροκομικών προϊόντων της, νομίμως, σύμφωνα με την σκέψη 4, το διοικητικό εφετείο έκρινε ότι η άσκηση της προσφυγής αυτής διέκοψε την παραγραφή της αξιώσεώς της προς ανόρθωση της ζημίας την οποία η εταιρεία υπέστη από την εσφαλμένη αυτή δασμολογική κατάταξη και ότι, περαιτέρω, κατά τον χρόνο ασκήσεως της αγωγής (28.8.2003), η εν λόγω αξίωση δεν είχε παραγραφεί, διότι δεν είχαν παρέλθει πέντε έτη από την δημοσίευση της 69/2003 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου … επί της ως άνω προσφυγής με την οποία ξεκίνησε ο χρόνος της νέας παραγραφής της αξιώσεως. Συνεπώς, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος ο προβαλλόμενος με την αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου λόγος αναιρέσεως ότι η αξίωση της εταιρείας, γεννηθείσα και καταστάσα δικαστικώς επιδιώξιμη το έτος 1996, κατά το οποίο έλαβε χώρα η ζημιογόνα εσφαλμένη δασμολογική κατάταξη, είχε υποπέσει, εξ αυτού του λόγου, κατά τον χρόνο ασκήσεως της αγωγής στην πενταετή παραγραφή που προβλέπει ο νόμος.Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην σκέψη 5, νομίμως το διοικητικό εφετείο όρισε την έναρξη της έντοκης καταβολής του επιδικασθέντος υπέρ της εταιρείας χρηματικού ποσού στον χρόνο επιδόσεως της αγωγής και όχι σε προγενέστερους χρόνους κατά τους οποίους υποβλήθηκαν η διασάφηση εξαγωγής ή η εξώδικη δήλωση της εταιρείας προς το Δημόσιο και, συνεπώς, τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με τον μόνο λόγο αναιρέσεως της αιτήσεως της εταιρείας είναι αβάσιμα και πρέπει να απορριφθούν, όπως και η αίτηση αυτή στο σύνολό της.Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην σκέψη 6 και κατά τον βασίμως προβαλλόμενο με την αίτηση του Ελληνικού Δημοσίου λόγο αναιρέσεως, δεν είναι νόμιμη η κρίση του διοικητικού εφετείου ότι οι επιδικασθέντες υπέρ της αναιρεσείουσας τόκοι πρέπει να υπολογισθούν βάσει του εκάστοτε ισχύοντος για τους ιδιώτες επιτοκίου υπερημερίας και όχι με το προβλεπόμενο από το άρθρο 21 του κώδικα νόμων περί δικών του Δημοσίου, επιτόκιο σε ποσοστό 6%. Συνεπώς, πρέπει η αίτηση αυτή να γίνει εν μέρει δεκτή και η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση να αναιρεθεί κατά το μέρος που αφορά το ύψος του επιτοκίου βάσει του οποίου πρέπει να υπολογισθούν οι οφειλόμενοι στην εταιρεία τόκοι επί του ποσού της καταβαλλόμενης από το Δημόσιο αποζημιώσεως. ...Αναιρεί εν μέρει την 222/2008 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου …σύμφωνα με το αιτιολογικό.

Παραγραφή των αξιώσεών τους για καθυστερούμενες αποδοχές και άλλες απολαβές ή αποζημίωση από αδικαιολόγητο πλουτισμό. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα της Συνταγματικότητας της διάταξης του άρθρου 48 παρ. 3 του ΝΔ 496/1974, που καθιερώνει τη βραχυπρόθεσμη διετή παραγραφή των αξιώσεων αυτών, περιορίζοντας τα περιουσιακά τους δικαιώματα. Έναρξη διακοπής της παραγραφής. Η υποβολή σχετικής αίτησης στη Διοίκηση, ως λόγος διακοπής της παραγραφής. Παραπέμπεται στην Ολομέλεια το ζήτημα αν οι λόγοι που διακόπτουν την παραγραφή παρεμποδίζουν και την έναρξή της.

Διαδοχικές συμβάσεις ανάθεσης έργου - καταβολή αποδοχών...Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο που με την προσβαλλόμενη απόφασή του τα ίδια έκρινε έστω και με ελλιπή αιτιολογία η οποία αντικαθίσταται από την παρούσα δεν έσφαλε και πρέπει ο πρώτος λόγος της έφεσης, σύμφωνα με τον οποίο το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο εσφαλμένα δεν δέχθηκε τους ισχυρισμούς τους, ότι ο εναρκτήριος χρόνος της διετούς παραγραφής είναι το τέλος του χρόνου που οι αξιώσεις τους κατέστησαν απαιτητές και όχι ο χρόνος της γέννησή τους, ότι η διετής παραγραφή αντίκειται στις διατάξεις του Συντάγματος και της ΕΣΔΑ και ότι λόγο της δόλιας συμπεριφοράς του εναγόμενου παρεμποδίστηκαν να ασκήσουν νωρίτερα την αγωγή, είναι αβάσιμος. Κατόπιν τούτου ο δεύτερος λόγος της έφεσης, με τον οποίο οι εκκαλούντες – ενάγοντες παραπονούνται ότι το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη του αποδεικτικά στοιχεία που αποδεικνύουν όσα ισχυρίστηκαν στον πρώτο λόγο της έφεσης και ο τρίτος λόγος της έφεσης με τον οποίο παραπονούνται για ελλιπή αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης ως προς το θέμα της παραγραφής των αξιώσεών τους, είναι ομοίως αβάσιμοι.Κατόπιν των ανωτέρω και εφόσον δεν υπάρχει άλλος λόγος έφεσης, πρέπει να απορριφθεί η έφεση στο σύνολό της. 

Αμοιβή μελέτης – Χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου – Παραγραφή.(...)Η αξίωση εταιρείας κατά του Δημοσίου για την είσπραξη Λογαριασμού για αμοιβή μελέτης, έχει υποπέσει στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 90 του Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού (ν.2362/1995), το οποίο ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο (ομόφ.).

Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει, ότι η αποζημίωση του άρθρου 19 του ν. 993/1979 δεν είναι μέρος των αποδοχών των υπαλλήλων ούτε "απολαβή", υπό την έννοια της παροχής που δίδεται ως αντάλλαγμα για την προσφερόμενη εργασία, ούτε αποτελεί αποζημίωση λόγω αδικαιολογήτου πλουτισμού, αλλά έχει χαρακτήρα έκτακτης κατά την αποχώρηση ή απόλυση του υπαλλήλου οικονομικής ενίσχυσης του. Επομένως, η αξίωση καταβολής της ως άνω αποζημιώσεως δεν υπόκειται στη διετή παραγραφή που προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 48 παρ. 3 του Ν.Δ. 496/1974 αλλά στην πενταετή παραγραφή που προβλέπεται από την παρ. 1 του ίδιου άρθρου (Ολ ΑΠ 4/2001, ΑΠ 1726/05, 556/11, 1065/2002). Στην προκειμένη περίπτωση το Εφετείο έκρινε ότι η αξίωση της ενάγουσας - αναιρεσίβλητης για την καταβολή της ως άνω αποζημίωσης, την οποία εδικαιούτο να λάβει κατά την αποχώρησή της από το εναγόμενο - αναιρεσείον ΝΠΔΔ, στο οποίο υπηρετούσε με σύμβαση εργασίας, ιδιωτικού δικαίου, αορίστου χρόνου, υπάγεται στην πενταετή και όχι στη διετή παραγραφή και συνεπώς, δεν παραγράφηκε η αξίωσή της. Και τούτο γιατί δέχθηκε ότι από την ημερομηνία αποχώρησής της από την υπηρεσία (30-4-2010) έως την άσκηση της αγωγής της (41-2013) δεν παρήλθε πενταετία.

ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ..Παράλειψη διορισμού σε μόνιμη θέση δημοσίου υπαλλήλου:Με την κρινομένη αίτηση προβάλλεται ότι το «δευτεροβάθμιο δικαστήριο έπρεπε, σε κάθε περίπτωση, να δεχθεί το σχετικό λόγο έφεσης του Ελληνικού Δημοσίου, ότι οι ένδικες αξιώσεις υπόκεινται στη διετή παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995 και να απορρίψει ως παραγεγραμμένες τις αξιώσεις του χρονικού διαστήματος από 1.1.1997 έως και 31.12.1999, δοθέντος ότι η αγωγή των αναιρεσιβλήτων κατατέθηκε στη Γραμματεία του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών στις 28.12.2001 και από τότε επήλθε, σύμφωνα με το άρθρο 75 παρ. 2 του ν. 2717/1999, Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, η διακοπή της». Ο λόγος, όμως, αυτός, καθ’ ο μέρος αφορά στην παραγραφή των αξιώσεων του έτους 1999, πρέπει να απορριφθεί, διότι, κατά τα προεκτεθέντα, το Διοικητικό Εφετείο δεν έκρινε επί του ζητήματος της παραγραφής των εν λόγω αξιώσεων ούτε, άλλωστε, όφειλε να διαλάβει σχετική κρίση, εφόσον επί του ζητήματος της εν γένει παραγραφής των ενδίκων αξιώσεων είχε επιληφθεί το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, ο δε σχετικός λόγος εφέσεως αναφερόταν μόνον στα έτη 1997 και 1998 (ΣτΕ 2758/2012, 2152/2010, 1514/2007, 3064/2005). Κατά τα λοιπά, ήτοι καθ’ ο μέρος αφορά στην παραγραφή των αξιώσεων των ετών 1997 και 1998, ο ως άνω λόγος αναιρέσεως είναι βάσιμος, διότι η προπαρατεθείσα κρίση του Διοικητικού Εφετείου περί πενταετούς παραγραφής των ως άνω αξιώσεων δεν παρίσταται νόμιμη, διότι, κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά, οι εν λόγω μισθολογικές αξιώσεις δημοσίων υπαλλήλων υπόκεινται στη διετή παραγραφή της παρ. 3 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995, η οποία αρχίζει από της γενέσεως αυτών (ενδεικτικώς, ΣτΕ 2504/2013).

Οικογενειακή παροχή λόγω γάμου:Στην υπό κρίση υπόθεση, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση του ΙΙ Τμήματος έγινε εν μέρει δεκτή η από 30.12.2002 ..αγωγή της ήδη αναιρεσίβλητης, πολιτικής συνταξιούχου του Δημοσίου, που παραπέμφθηκε προς εκδίκαση στο Ελεγκτικό Συνέδριο λόγω δικαιοδοσίας με την 4463/2006 απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου .., με την οποία ζήτησε να της καταβληθεί νομιμοτόκως το ποσό των 2.825,64 ευρώ, ως οικογενειακή παροχή συζύγου για το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 30.6.2002. Ειδικότερα, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση υποχρεώθηκε το αναιρεσείον Δημόσιο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής κατά το άρθρο 21 του κ.δ/τος της 26.6./10.7.1944 «Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου», το ποσό των 1.761,00 ευρώ, που αντιστοιχεί σε μη καταβληθείσα σε αυτή οικογενειακή παροχή λόγω γάμου κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 28.2.2001, καθόσον κρίθηκε ότι η επίδικη αξίωση για το εν λόγω χρονικό διάστημα, ενόψει του χρόνου κατάθεσης της αγωγής (31.12.2002) στο Διοικητικό Πρωτοδικείο …, δεν είχε υποπέσει στην πενταετή παραγραφή της εφαρμοσθείσας διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995, ενώ για το μεταγενέστερο της 28.2.2001 χρονικό διάστημα είχε ήδη ικανοποιηθεί.(..)Δεδομένου δε του χρόνου κατάθεσης της αγωγής στο Διοικητικό Πρωτοδικείο … (31.12.2002), η αξίωση της ήδη αναιρεσίβλητης για καταβολή της οικογενειακής παροχής λόγω γάμου για το χρονικό διάστημα από 1.1.1997 έως 31.12.1999 έχει υποπέσει στη διετή παραγραφή της διάταξης της παρ. 5 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 και, συνεπώς, αυτή δικαιούται την εν λόγω παροχή μόνο για το από 1.1.2000 έως 28.2.2001 χρονικό διάστημα. Κατόπιν τούτων, πρέπει να γίνει εν μέρει δεκτή η ένδικη αγωγή και να υποχρεωθεί το Ελληνικό Δημόσιο να καταβάλει στην αναιρεσίβλητη ως οικογενειακή παροχή λόγω γάμου για το από 1.1.2000 έως 28.2.2001 χρονικό διάστημα το ποσό των 493,03 ευρώ (14 μήνες Χ 12.000 δρχ.), νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, με βάση το επιτόκιο (6%) που προβλέπεται στο άρθρο 21 του κ.δ/τος 26.6./10.7.1944 «Περί κώδικος των νόμων περί δικών του Δημοσίου».

Καταβολή αποδοχών αναδρομικά- Αστική ευθύνη δημοσίου:..Επειδή, σύμφωνα με τα εκτεθέντα ανωτέρω, η Διοίκηση όφειλε σε συμμόρφωση προς τις ακυρωτικές αποφάσεις του Διοικητικού Εφετείου ..., όπως αυτές περιγράφονται και εκτιμώνται από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, να διορίσει τις αναιρεσίβλητες αναδρομικώς. Συνεπώς, η κρίση του δικάσαντος εφετείου, σύμφωνα με την οποία η άρνηση του αναιρεσείοντος νοσοκομείου να διορίσει τις αναιρεσίβλητες αναδρομικά από 30/9/1993 και να τους καταβάλει τις αποδοχές που αντιστοιχούν στο χρονικό διάστημα της αναδρομής, αποτελεί παράνομη παράλειψη των οργάνων του κατά την έννοια των άρθρων 105 και 106 Εισ.Ν.Α.Κ., είναι κατά τα προαναφερθέντα ορθή. Ως εκ τούτου οι ισχυρισμοί του αναιρεσείοντος νοσοκομείου α) ότι αυτό δεν όφειλε να διορίσει τις αναιρεσίβλητες αναδρομικά, επειδή η ακύρωση εχώρησε για τον τυπικό λόγο της έλλειψης αιτιολογίας και όχι για παράβαση ουσιαστικής διάταξης και β) ότι η παράλειψή του αυτή, πάντως, δεν τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με το βλαπτικό για τις αναιρεσίβλητες αποτέλεσμα, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι.(..)Επειδή, ο προβαλλόμενος λόγος αναιρέσεως κατά τον οποίο μη νομίμως κρίθηκε ως παθητικώς νομιμοποιούμενο το αναιρεσείον Νοσοκομείο αντί του οικείου Υπουργού, ο οποίος είχε διορίσει τα μέλη της Επιτροπής Επιλογής Προσωπικού, πρέπει να απορριφθεί προεχόντως διότι, πάντως, αρμόδια για τον διορισμό των επιλεγέντων ήσαν όργανα του Νοσοκομείου (ΣτΕ 3761/2013).Επειδή, τέλος, το αναιρεσείον προβάλλει ότι «αντίθετα προς όσα παρά το νόμο δέχθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, οι αξιώσεις των αντιδίκων για το μέχρι 31/1/1996 χρονικό διάστημα έχουν παραγραφεί». Ο λόγος αυτός, έτσι όπως διατυπώνεται, προβάλλεται αορίστως και πρέπει για το λόγο αυτό, προεχόντως, να απορριφθεί ως απαράδεκτος.Επειδή, κατόπιν αυτών, η κρινόμενη αίτηση αναιρέσεως πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.

Υπάλληλος Υ.Π.Α. αποσπασμένη στο εξωτερικό - Παραγραφή απαιτήσεών της για καταβολή του επιδόματος «eurocontrol», των ν. 2682/1999 και 3431/2006 - Μη εφαρμογή της παρ. 4 του άρθρου 90 του ν. 2362/1995 για την παραγραφή του καθόλου δικαιώματος.  Ανεξαρτήτως της αοριστίας του τεθέντος ερωτήματος, α) η παρακράτηση εκ μέρους της Υ.Π.Α., από τη μισθοδοσία υπαλλήλου, αποσπασμένης στο εξωτερικό, ποσού που αντιστοιχεί στο επίδομα «eurocontrol» των ν. 2682/1999 και 3431/2006, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος, δεν συνιστά λόγο έναρξης νέας παραγραφής και β) για τον υπολογισμό της παραγραφής έχει εφαρμογή η διετής παραγραφή του άρθρου 90 παρ. 3 του ν. 2362/1995, που αφετηριάζεται από τη γέννηση καθεμίας αξίωσης και δεν παρεκτείνεται (η παραγραφή) κατ’ εφαρμογή της παρ. 4 του ιδίου άρθρου (ομοφ.).