Περαιτέρω, απορριπτέος τυγχάνει ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι, παρά το γεγονός ότι ελλείπει η ζητούμενη σήμανση κάνει δεκτή την προσφορά του ανωτέρω οικονομικού φορέα καθώς ο κατασκευαστής τους, όπως ο ίδιος βεβαιώνει με δήλωσή του, δεν τα προορίζει για διαγνωστική αλλά μόνο για γενική χρήση, γεγονός που του επιτρέπει να μην συμμορφωθεί προς την οδηγία 98/79/ΕΚ για τα ιατροτεχνολογικά βοηθήματα που χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση in vitro, όπως ίσχυε κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης. Και τούτο διότι αφενός μεν ο ανωτέρω ισχυρισμός έρχεται σε ευθεία αντίθεση με τη διακήρυξη, η οποία δεν θέτει προϋποθέσεις σχετικά με την πλήρωση της τεχνικής προδιαγραφής. Άλλωστε, ενόψει των αρχών της ισότητας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων δεν μπορεί να γίνει δεκτό άλλο πιστοποιητικό, βεβαίωση κλπ σε αντικατάσταση/υποκατάσταση του ζητούμενου αλλά η αναθέτουσα αρχή, όπως και οι συμμετέχοντες δεσμεύεται από τους όρους που η ίδια έθεσε. Εξάλλου εάν υπήρχε οποιαδήποτε αμφιβολία από τον ανωτέρω συμμετέχοντα σχετικά με την ορθότητα του όρου όφειλε να αμφισβητήσει αυτόν επικαίρως με την άσκησης προδικαστικής προσφυγής, αντιθέτως, όμως, αυτός συμμετείχε ανεπιφύλακτα στο διαγωνισμό, χωρίς ουδέποτε να εκφράσει τις αντιρρήσεις του. Τέλος, απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής ότι η επίμαχη «κατακύρωση έγινε μειοδοτικά και προς οικονομικό όφελος του Νοσοκομείου». Και τούτο διότι η κατακύρωση στην προσφορά με τη χαμηλότερη τιμή προϋποθέτει νομίμως υποβληθείσα προσφορά και όχι αντίθετη προς τους όρους της διακήρυξης, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να οδηγήσει σε μη σύννομη συμμετοχή διαγωνιζομένου σε διαγωνισμό, όπως συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση. Συνεπώς, η προσφορά του ανωτέρω οικονομικού φορέα έπρεπε ν’απορριφθεί κατά δεσμία αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής, παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς αυτής κι, επομένως, ο λόγος της προσφυγής πρέπει να γίνει δεκτός.

Ανάπτυξη της υπαίθρου-αγροτική οδοποιία.(...)Περαιτέρω, λόγω της εσφαλμένης δημοπράτησης του ελεγχόμενου έργου ως προμήθειας και της συνεπακόλουθης μη νόμιμης συνολικής απόκλισης της διακήρυξης και των λοιπών τευχών της δημοπράτησης  από τους όρους των ισχυόντων κατά τον κρίσιμο χρόνο πρότυπων τευχών ανοικτής διαδικασίας για τη σύναψη συμβάσεων έργων με κριτήριο κατακύρωσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά με βάση την τιμή (βλ. και άρθρο 53 παρ. 5 του ν.4412/2016, αλλά και τις προεκτεθείσες διατάξεις του ίδιου νόμου που ισχύουν ειδικότερα για τις συμβάσεις έργων), τίθενται ζητήματα ωριμότητας του έργου, εφόσον δεν υπάρχει εφαρμογή εξειδικευμένης-εμπεριστατωμένης τεχνικής μελέτης του έργου αυτού, με τη χρήση τεχνικών γνώσεων και μεθόδων, διακινδυνεύοντας έτσι την ποιότητα εκτέλεσής του. Απότοκη δε συνέπεια όλων των αναφερόμενων στις ανωτέρω σκέψεις ουσιωδών  πλημμελειών της διαδικασίας ήταν η πολύ μικρή συμμετοχή που επιτεύχθηκε, δεδομένου ότι μόλις δύο οικονομικοί φορείς προσήλθαν στον διαγωνισμό για ένα έργο χωρίς ιδιαίτερη τεχνική πολυπλοκότητα και τον μη ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό των 5.975.423,60 ευρώ (με ΦΠΑ), με έτερο απότοκο αποτέλεσμα το ελάχιστο ποσοστό έκπτωσης που επετεύχθη, μόλις 1%, ενώ από τα γνωστά στο Κλιμάκιο από προηγούμενες ενέργειες του (βλ. ενδεικτικά, Ε΄ Κλ. 226, 478, 864/2019, 58, 202/2020, 851/2021, 165, 221/2022) για τα έργα αγροτικής οδοποιίας Δήμων υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή οικονομικών φορέων και οι εκπτώσεις που προσφέρουν οι ανάδοχοι αυτών κινούνται σε ποσοστά από 63% μέχρι 26,66% (βλ. αντίστοιχα, ποσοστά 48,21%, 57,18%, 61,75%, 39,03%, 63%, 41,17%, 38,09%, 26,66%). Για τους λόγους αυτούςΚωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του Δήμου ....και του οικονομικού φορέα «….Α.Ε.»

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων και της προσφεύγουσας ένωσης οικονομικών φορέων, με αντικείμενο την «Πρόσληψη συμβούλου παροχής υπηρεσιών παρακολούθησης και διαχείρισης των προγραμμάτων ανάπτυξης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης», για χρονικό διάστημα τριών ετών, συνολικής προϋπολογισθείσας δαπάνης 390.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), πλέον δικαιώματος προαίρεσης για ένα έτος ποσού 110.000,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ).(...)(...)Το Δικαστήριο παρατηρεί καταρχάς ότι με τον ως άνω διακωλυτικό λόγο κατά την διατύπωσή του με την προσβαλλομένη, δεν αμφισβητείται ούτε η αρμοδιότητα της αναθέτουσας αρχής να ζητήσει διευκρινίσεις από τους οικονομικούς φορείς που έχουν υποβάλει ασυνήθιστα χαμηλή προσφορά, ούτε η αιτιολογία της 8724/30.1.2023 απόφασης του Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία, το μεν, απορρίφθηκε, κατόπιν ελέγχου, η προσφορά της εταιρείας «…. – … ΟΕ» ως ασυνήθιστα χαμηλή, το δε, έγινε δεκτή η αντίστοιχη της ένωσης οικονομικών φορέων «… ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ» και «… IKE». Συνακόλουθα, ουδεμία πλημμέλεια διαπιστώνεται επί των ζητημάτων αυτών. Περαιτέρω, η χρήση από την αναθέτουσα αρχή ενός αντικειμενικού κριτηρίου για να υπολογιστεί η απόσταση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών από την προϋπολογισθείσα δαπάνη ούτε προσκρούει στη διάταξη του άρθρου 88 παρ. 5α του ν. 4412/2016 ή οποιαδήποτε άλλη διάταξη του ενωσιακού δικαίου, δοθέντος ότι με την ως άνω διάταξη της παραγράφου 5α καθιερώνεται η υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να διενεργεί έλεγχο των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στην περίπτωση των δημοσίων έργων και των συναφών με αυτά υπηρεσιών, θέτοντας ως κριτήριο την απόκλιση άνω των δέκα ποσοστιαίων μονάδων από τον μέσο όρο του συνόλου των εκπτώσεων των παραδεκτών προσφορών που υποβλήθηκαν, χωρίς, ωστόσο, να απαγορεύει τη χρήση του αντικειμενικού αυτού τρόπου υπολογισμού της απόκλισης των προσφορών (ποσοστό έκπτωσης) και στην περίπτωση που η ελεγχόμενη σύμβαση αφορά στην παροχή υπηρεσιών, όπως εν προκειμένω. Άλλωστε η ίδια η διατύπωση του νόμου («φαίνονται ασυνήθιστα χαμηλές») καταλείπει ευρεία διακριτική ευχέρεια στην αναθέτουσα αρχή να ορίσει αυτόνομα τα κριτήρια, βάσει των οποίων θα προβεί στην εξέταση της ουσίας των προσφορών ως προς το ύψος τους (πρβλ ΕλΣυν Έβδ. Τμ. 1138/2021 σκ. 7), υπό τον αυτονόητο όρο ότι αυτά είναι αντικειμενικά και γενικά, όπως το ποσοστό απόκλισης μίας οικονομικής προσφοράς από την προϋπολογισθείσα δαπάνη. Συνακόλουθα και ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.Ανακαλεί την 3/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια ειδών τροφίμων...Επειδή ο ισχυρισμός του προσφεύγοντος ότι η αναφορά στη Διακήρυξη ότι τα πιστοποιητικά μπορεί να είναι στην αγγλική γλώσσα χωρίς να συνοδεύονται από μετάφραση στην ελληνική χωρίς καμία ρητή αναφορά για το αν τα αντίγραφα αυτά πρέπει να είναι επικυρωμένα τυγχάνει απορριπτέος καθώς το οικείο άρθρο αναφέρεται στην υποχρέωση ή μη υποβολής επικυρωμένης μετάφρασης και όχι στην υποχρέωση υποβολής επικυρωμένων ή μη αντιγράφων ιδιωτικών εγγράφων, τα οποία υποβάλλονται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.4.2.5 σε απλή φωτοτυπία μόνο εφόσον συνοδεύονται από υπεύθυνη δήλωση στην οποία βεβαιώνεται η ακρίβειά τους και η οποία φέρει υπογραφή μετά την έναρξη της διαδικασίας σύναψης της παρούσας σύμβασης. Περαιτέρω, ενόψει, προεχόντως της αυτοτέλειας κάθε διαγωνισμού (ΣτΕ ΕΑ 200, 72/2015, 269/2014, 416, 215- 216/2013 κ.ά.), πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος και ο προβαλλόμενος από τον προσφεύγοντα ισχυρισμός ότι σε έτερους διαγωνισμούς η αναθέτουσα αρχή έκανε δεκτά Πιστοποιητικά ISO σε απλά αντίγραφα χωρίς επικύρωση. Επομένως, ορθώς η αναθέτουσα αρχή και κατά δέσμια αρμοδιότητα απέκλεισε τον προσφεύγοντα για τις Ομάδες ΣΤ΄ και Ζ΄, σύμφωνα με τις αρχές της τυπικότητας, της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας. Ως εκ τούτου, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί. 

Προμήθεια καυσίμων και λιπαντικών...Όμως, η διακήρυξη ρητώς και σαφώς ορίζει ως υποχρεωτική τεχνική προδιαγραφή την έγκριση κυκλοφορίας που δίδεται μετά την καταχώρησή τους στον κατάλογο που διατηρεί η Δ/νση Πετροχημικών του Γενικού Χημείου του Κράτους. Η έγκριση κυκλοφορίας θα κατατίθεται επί ποινή αποκλεισμού μαζί με την προσφορά και θα έχει εκδοθεί από το Γ.Χ.Κ για όλα τα προσφερόμενα είδη επί ποινή αποκλεσιμού (Μελέτη Τεχνικές Προδιαγραφές σκέψη 26). Συνεπώς, σύμφωνα με τον νόμο άρθ. 18, 53, 54, το Παράρτημα VIII του Προσαρτήματος Α, άρθ. 71, 91, 94 και 100 του ν. 4412/2016 (σκέψεις 18 έως 25), τους όρους 1.3, 2.4.1, 2.4.2.3, 2.4.6, 3.1.2, και τα Παραρτήματα της διακήρυξης και ιδία το ΕΝΤΥΠΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ, η Μελέτη με αριθ. 3/2019 κεφάλαια Τεχνικές Προδιαγραφές προϊόν με α/α 12, Συγγραφή Υποχρεώσεων της Μελέτης άρθ. 9, της διακήρυξης (σκέψη 26), και σύμφωνα με τις αρχές της νομιμότητας της τυπικότητας της διαφάνειας που διέπουν τους δημόσιους διαγωνισμούς (παραπάνω σκέψεις 27 έως 35 εκτενώς), η προσφορά της ... έπρεπε να απορριφθεί για τον λόγο αυτό, καθώς προσκρούει σε όρο της διακήρυξης  που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού και ιδία σε απαίτηση προσκόμισης στον φάκελο της τεχνικής προσφοράς τυπικού στοιχείου, και δη προσκόμισης της έγκρισης του ΓΧΚ. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός ο δεύτερος λόγος της προσφυγής και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση που έκανε δεκτή την τεχνική προσφορά της εταιρείας ... για τα επίμαχα Τμήματα 2 και 6 της διακήρυξης, ενώ έπρεπε να την απορρίψει κατά δέσμια αρμοδιότητα, λόγω μη συμμόρφωσης με σαφείς και ρητές, υποχρεωτικές, επί ποινή αποκλεισμού της προσφοράς τεχνικές προδιαγραφές, απαιτήσεις και όρους της διακήρυξης ως ανωτέρω εκτενώς αναφέρεται.

Προμήθεια υλικών συντήρησης και επισκευής εγκαταστάσεων....Επομένως η διακήρυξη απαιτεί την υποβολή προσφοράς για το σύνολο της προκηρυχθείσας ποσότητας όλων των ειδών και η προσφορά γίνεται δεκτή -ή όχι- εν συνόλω για όλα τα είδη της προμήθειας. Συνεπώς, δεν χωρεί, εν προκειμένω, δυνατότητα αποκλεισμού από την προσφορά κεχωρισμένα του επίμαχου προβολέα με α/α 74, ούτε δυνατότητα αποδοχής της προσφοράς ως προς τα λοιπά προϊόντα της, καθόσον η προσφορά υποβάλλεται και αξιολογείται όχι μεμονωμένα ανά προσφερόμενο προϊόν  αλλά συνολικά, ως προς όλα τα προσφερόμενα προϊόντα, εκ των οποίων έκαστο πρέπει να αποδεικνύεται ότι πληροί τις τεθείσες προδιαγραφές, επί ποινή απόρριψης ολόκληρης της προσφοράς. 37. Επειδή τα παραπάνω αναφερόμενα (σκέψη 36) παρέχουν αυτοτελές αιτιολογικό έρεισμα ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης και αποδοχής του αιτήματος της προσφυγής και συνεπώς η εξέταση των έτερων λόγων της προσφυγής παρέλκει ως αλυσιτελής, καθόσον ανεξαρτήτως αποδοχής ή απόρριψης αυτών ως έχει κριθεί ανωτέρω σε κάθε περίπτωση είναι ακυρωτέα η προσβαλλόμενη απόφαση διότι αποδέχθηκε ενώ έπρεπε κατά δέσμια αρμοδιότητα να απορρίψει την προσφορά της παρεμβαίνουσας (ΕΑ ΣτΕ 326/2011, 1238, 1132, 420/2010, 750/2007, 227, 83/2013, 344/2017, 102/2015, 82/2014, ΔΕφΑθ 514/2014 (ΑΝΑΣΤ), 239/2019, 841/2012 (ΑΣΦ), ΔΕφΘεσ/νικης 83/2019 κ.α.)

Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλωσίμων...Τούτων δοθέντων και λαμβανομένου υπόψη ότι όπως προκύπτει και δεν αμφισβητείται από την αναθέτουσα αρχή, η προσφεύγουσα προσέφερε πενήντα (53) συσκευασίες controls επιπέδου normal και, συνεπώς, δε δύναται νομίμως να απορρίπτεται η προσφορά της για το λόγο της μη προσφοράς της και επιπλέον προϊόντων-controls επιπέδων low και high- που δεν ορίζονται σαφώς στη Δακήρυξη, αλλά το πρώτον κατά το στάδιο της αξιολόγησης της τεχνικής προσφοράς της. Ωσαύτως, απορριτπέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής περί απόδειξης της εν λόγω απαίτησης της Διακήρυξης, που προκύπτει από το περιεχόμενο της προσφοράς του έτερου συμμετέχοντος, εταιιρείας «…..», διότι τυχόν σωστή ή  εσφαλμένη ερμηνεία όρων της διακήρυξης από άλλον συμμετέχοντα, δεν μπορεί να αποτελεί κριτήριο αξιολόγησης της προσφοράς έτερου διαγωνιζόμενου και εν προκειμένω της προσφεύγουσας. Και τούτο διότι, η νομιμότητα μιας προσφοράς δε συγκρίνεται με το περιεχόμενο άλλης προσφοράς, παρά μόνον εκτιμάται σε σχέση με το αληθές περεχόμενο των όρων της διακήρυξης. Τέλος και obiter dictum, ακόμα και αν ο υπόψη όρος της Διακήρυξης ήθελε αναχθεί επι το απώτατον, ήτοι ότι απαιτούνταν και controls επιπέδων low και high, χωρίς τούτο να ορίζεται ρητά ως προελέχθη και πάλι η προσφορά της προσφεύγουσας καλύπτει τον υπόψη όρο και ουδόλως δύναται να αποβεί εις βάρος των συμφερόντων του Νοσοκομείου, ως αβάσιμα η αναθέτουσα ισχυρίζεται, αφού με τις από 04.07.2019 και 05.07.2019 προσκομιζόμενες υπεύθυνες δηλώσεις της προσφεύγουσας δηλώνεται ότι «...Αναλώσιμα, αντιδραστήρια και λοιπά υλικά που δεν περιλαμβάνονται στους αναλυτικούς πίνακες κόστους εξετάσεων της προσφοράς μας και τυχόν απαιτηθούν κατά τη διάρκεια της σύμβασης για τη λειτουργία του αναλυτικού συστήματος θα παραδίδονται στο Νοσοκομείο χωρίς επιβάρυνση…», εν ενί λόγω δηλαδή, η προσφεύγουσα έχει δεσμευθεί, και συνεπώς, οφείλει να προμηθεύσει, αν απαιτηθεί, δωρεάν, αντιδραστήρια, αναλώσιμα και λοιπά υλικά και ως εκ τούτου και controls επιπέδων low και high. Τούτων ούτως εχόντων, εσφαλμένως και κατά παράβαση της αρχής της τυπικότητας και της διαφάνειας η αναθέτουσα αρχή απέρριψε την τεχνική προσφορά της προσφεύγουσας και ο υπόψη λόγος της Προσφυγής τυγχάνει βάσιμος. 

Επειδή, τέλος, ως προς το λόγο της προσφυγής περί μη τήρησης του δικαιώματος προηγούμενης ακρόασης λεκτέον ότι αφενός μεν ερείδεται επί εσφαλμένης προυπόθεσης διότι η αναθέτουσα αρχή δεν διέθετε διακριτική ευχέρεια ως προς την απόρριψη της προσφοράς του προσφεύγοντος αλλά όφειλε κατά δεσμία αρμοδιότητα να μην την αποδεχτεί διότι οι λόγοι αποκλεισμού του όρου 2.2.3.4- οι οποίοι ως έχει ήδη εκτεθεί συντρέχουν στο πρόσωπο του προσφεύγοντος- με τη συμπερίληψή τους στη διακήρυξη κατέστησαν υποχρεωτικοί και όχι δυνητικοί, σε κάθε δε περίπτωση τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος και αλυσιτελής διότι εκ του οικείου κανονιστικού πλαισίου ουδόλως προβλέπεται η παροχή ακρόασης από την αναθέτουσα αρχή, ο δε προσφεύγων δύναται νομίμως δια της άσκησης προδικαστικής προσφυγής ενώπιον της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. να προβάλλει το σύνολο των ισχυρισμών του περί της μη νομιμότητας της προσβαλλόμενης, όπερ και έπραξε. Επομένως, η υπό κρίση προσφυγή τυγχάνει εν συνόλω απορριπτέα.

Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας:Επειδή η απόρριψη του ισχυρισμού της προσφεύγουσας ως άνευ εννόμου συμφέροντος προβαλλόμενου, διαφυλάσσει την αρχή της ίσης μεταχείρισης επιτρέποντας την ενιαία αξιολόγηση των προσφορών, χωρίς, παράλληλα, να στερεί από την αναθέτουσα αρχή τη διακριτική ευχέρεια να ανακαλέσει για το λόγο αυτό την αποδοχή όλων των προσφορών με την ίδια πλημμέλεια (Ε.Α. ΣτΕ 127/2015, 56/2008, πρβλ. ΣτΕ 3095/2001 κ.ά.) καθώς και εξυπηρετεί την οικονομία, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας. Επομένως, ο ισχυρισμός ότι η έτερη συνδιαγωνιζόμενη εταιρεία έχει υπολογίσει χαμηλότερο ποσό κρατήσεων στην προσφορά της για κάθε κτίριο και για κάθε Τμήμα υποβάλλοντας για τον λόγο αυτό μη νόμιμη προσφορά, πρέπει να απορριφθεί ως απαραδέκτως προβαλλόμενος.(...) ​Απορρίπτει την προδικαστική προσφυγή.

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/746/2022.

Προμήθεια φαρμακευτικού υλικού... Επειδή, περαιτέρω, δεκτός θα πρέπει να γίνει και ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας αναφορικά με την μη πλήρωση της τεχνικής προδιαγραφής 7, αφού τόσο στο φύλλο συμμόρφωσης της εταιρείας …ΙΚΕ, το οποίο αναφορικά με την πλήρωση της τεχνικής προδιαγραφής παραπέμπει στην τεχνική προσφορά, όσο και στην τεχνική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η πλήρωση της σχετικής προδιαγραφής αναφέρεται με επανάληψη του όρου της διακήρυξης, χωρίς να περιλαμβάνεται πλήρης τεχνική περιγραφή και τεκμηρίωση, ως απαιτεί ο όρος 1.2.1.2.1 (βλ. σκέψη 33). Αντιθέτως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και ειδικότερα το υπόμνημα της εταιρείας …ΙΚΕ, το οποίο η τελευταία ανήρτησε στο ΕΣΗΔΗΣ απευθυνόμενο στην αναθέτουσα αρχή και περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή επισύναψε στις απόψεις της, η ανωτέρω εταιρεία «συνομολογεί» την έλλειψη και των δύο προδιαγραφών, ήτοι των προδιαγραφών 7 και 12 από το προσφερόμενο προϊόν της.