ΑΕΠΠ/206/2020
Τύπος: Προδικαστικές Προσφυγές
Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών μονάδων....Επειδή, ειδικότερα, όπως είναι γνωστό, το ζήτημα του εννόμου συμφέροντος του μη οριστικώς αποκλεισθέντος έχει απασχολήσει επανειλημμένα τη νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (βλ. ΔΕΕ, αποφάσεις της 2.7.2013, C-100/12 Fastweb SpA, της 11.5.2017 C131/16, Arhus sp.z. o.o and Gama Jacek Lipik (Archus and Gama), της 5.4.2016, C-689/13 Puligienica Facility Esco SpA (PFE), της 21.12.2016, C355/15 Bietergemeinschaft Technische Gebӓudebetreuung und Caverion Österreich (BTG&CÖ), και της 5.9.2019, C-333/18 Lombardi Srl) και του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΕΑ ΣτΕ 349/17, 22/18, 30/19, 180/19), ήδη δε με την απόφαση 235/2019 της Επιτροπής Αναστολών της Ολομελείας του Συμβουλίου Επικρατείας υποβάλλονται σχετικά προδικαστικά ερωτήματα προς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόσφατη νομολογία (ΕΑ ΣτΕ 22/18, 30/19) που δέχεται το έννομο συμφέρον του μη οριστικώς αποκλεισθέντος ακολουθώντας τη σχετική νομολογία του ΔΕΕ, ενώ αναμφισβήτητα συνιστά μεταστροφή έναντι της παλαιότερης νομολογίας (έως και την ΕΑ ΣτΕ 349/2017) που απέρριπτε το έννομο συμφέρον του, ακόμη κυμαίνεται και δεν έχει καταλήξει πλήρως στον καθορισμό των προϋποθέσεων υπό τις οποίες αναγνωρίζεται το έννομο συμφέρον του αποκλεισθέντος. Στην πλέον πρόσφατη νομολογία (ΕΑ ΣτΕ 180/19) διακρίνεται τάση εκ νέου περιστολής του έννομου συμφέροντος (σε σύγκριση με τις ΕΑ ΣτΕ 22/18 και 30/19), η οποία ίσως δεν είναι άσχετη με τον ορατό κίνδυνο εκθετικής αύξησης των δικαστικών αντιδικιών και εκτροπής της διαγωνιστικής διαδικασίας στην «ηθική της με κάθε μέσο και στρεψοδικία εξόντωσης κάθε ανταγωνιστή και εν τέλει και του ίδιου του διαγωνισμού, ώστε να προκηρυχθεί ο επαναληπτικός» Αριθμός απόφασης: 206 /2020 14 (βλ. Ν. Μαρκόπουλου, «Το έννομο συμφέρον αποκλεισθέντος οικονομικού φορέα για προσβολή πράξεων της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων», εισήγηση στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, διαθέσιμη στο διαδίκτυο υπό https://www.esdi.gr/nex/images/stories/pdf/epimorfosi/2018/markopoulos_Oktob er2018.pdf). Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, θα πρέπει να δηλώνεται άλλως να καθίσταται σαφές ότι επιδιώκεται η απόρριψη της έτερης προσφοράς επί τη βάσει της ματαίωσης και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού. Ωστόσο, εν προκειμένω, ουδέν σχετικό αναφέρει η προσφεύγουσα και ως εκ τούτου κρίνεται απαράδεκτη λόγω έλλειψης εννόμου συμφέροντος η εξέταση των λόγων που αφορούν την έτερη συμμετέχουσα στο διαγωνισμό. 19. Επειδή, περαιτέρω, ελέγχονται οι ισχυρισμοί κατά της προσφοράς έτερου συμμετέχοντος όταν χωρεί εφαρμογή του ίσου μέτρου κρίσης. Ωστόσο, όπως, έχει γίνει δεκτό (ΕΑ ΣτΕ 235/2019, ΣτΕ 2768-2770/2013), για την θεμελίωση παραβάσεως του ίσου μέτρου κρίσεως, κρίσιμο είναι το αν εχώρησε διαφορετική εκτίμηση των αυτών πλημμελειών των προσφορών των διαγωνιζομένων (και όχι αν οι διαφορετικές πλημμέλειες αφορούν στο ίδιο, εν γένει, ζήτημα).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΑΕΠΠ/200/2020
Κατασκευή επέκτασης εγκατάστασης επεξεργασίας νερού...Επειδή, έτι περαιτέρω, βάσιμα ισχυρίζεται ο αναθέτων φορέας στις απόψεις του, ότι η προσφεύγουσα δεν προσδιορίζει σε τι συνίσταται η βλάβη που υφίσταται από τους προσβαλλόμενους όρους της διακήρυξης, δοθέντος ότι για την ορισμένη προσβολή διακήρυξης, δεν αρκεί η γενική μνεία περί του παράνομου χαρακτήρα του προσβαλλόμενου όρου, αλλά προσαπαιτείται εξειδίκευση του τρόπου με τον οποίο η παρανομία αυτού, εμπόδισε τον προσφεύγοντα να λάβει μέρος στην δημοπρασία ή ότι δυσχέρανε ουσιωδώς την συμμετοχή του (βλ ΕΑ ΣτΕ 182/2011, 6η σκέψη, 405/2009, 7η σκέψη, 105/2011, 1145/2010, 916/2009, 574/2009, 1141/2008, 1023/2007). Έχει δε κριθεί ότι εάν ο ενδιαφερόμενος για την ανάληψη Αριθμός απόφασης: 200 / 2020 34 δημόσιας σύμβασης ασκήσει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (ή για την ταυτότητα του λόγου προδικαστική προσφυγή) κατά της διακήρυξης, θα πρέπει, προκειμένου να θεωρηθεί ότι ασκεί την αίτηση αυτή με έννομο συμφέρον, να επικαλεστεί βλάβη. Η βλάβη αυτή δεν ταυτίζεται με το έννομο συμφέρον για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως αλλά, στο πλαίσιο εξέτασης αίτησης προσωρινής δικαστικής προστασίας, πρέπει να ανάγεται σε μία νομική και πραγματική κατάσταση, η οποία να είναι προσωρινά προστατευτέα και να δικαιολογεί τη χορήγηση προσωρινού μέτρου. Ως βλάβη, συνεπώς, στην περίπτωση αυτή νοείται όχι η απλή επίκληση παρανομίας ή η κατά γενικό τρόπο επίκληση παράβασης διαφόρων διατάξεων οποιουδήποτε επιπέδου αλλά τα πραγματικά εκείνα περιστατικά, συγκεκριμένα και αρκούντως εξειδικευόμενα, αφορώντα τη νομική ή πραγματική κατάσταση του συγκεκριμένου συμμετέχοντος, τα οποία είτε αποκλείουν είτε καθιστούν υπερβολικά δυσχερή τη συμμετοχή στο διαγωνισμό είτε προδιαγράφουν άμεσα ή έμμεσα το αποτέλεσμα του λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να εκπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Επέκεινα, δεν προβάλλεται παραδεκτώς, κατά την αμφισβήτηση της νομιμότητας διακήρυξης διαγωνισμού, λόγος περί παρανομίας όρου της διακήρυξης, χωρίς να προσδιορίζεται κατά τρόπο συγκεκριμένο η εντεύθεν βλάβη, όπως εν προκειμένω, η βλάβη της προσφεύγουσας από τους προσβαλλόμενους όρους των άρθρων 22Γ, 22.Δ.1., 23.5 και 23.6 της επίμαχης διακήρυξης.
ΕΑΔΗΣΥ/1549/1548/2022
Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω κριθέντων και γενόμενου δεκτού του τρίτου και τέταρτου λόγου της εξεταζόμενης προσφυγής, η δεύτερη προσφυγή πρέπει να γίνει δεκτή. Ως δε έγινε δεκτό για την πρώτη προσφυγή και ισχύει, σε περίπτωση ακύρωσης μίας ή περισσότερων διατάξεων της Διακήρυξης που ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις παραδεκτού των προσφορών ή τα κριτήρια υπολογισμού της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, όπως στην υπό κρίση διακήρυξη, πρέπει να ακυρωθεί η Διακήρυξη στο σύνολό της (βλ. ΣτΕ 1135/2010, ΣτΕ ΕΑ 1089/2009, ΣτΕ 2951-52/2004, ΔΕΕ, Απόφαση της 4.12.2003, Υπόθεση C448/2001, ENVAG Wienstrom GmbH κ.λ.π, σκέψεις 92-95).
ΑΕΠΠ/1098/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Στην προκείμενη περίπτωση, ούτε στην, από 24.05.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του προσφεύγοντος (η οποία παραπέμπει στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του), αλλά κυρίως ούτε και στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία, προβλήθηκαν ειδικοί και συγκεκριμένοι ισχυρισμοί ως προς το «ασυνήθιστα χαμηλό» ποσό της Προσφοράς του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «…», ώστε να έχει γεννηθεί υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να τους εξετάσει (βλ. σκ. 8 της παρούσας). Όπως μάλιστα προκύπτει από το περιεχόμενο των προαναφερθέντων, δύο (2) Εξώδικων Δηλώσεων, ο εξωδίκως διαμαρτυρόμενος οικονομικός φορέας αναφέρεται γενικώς και αορίστως στην ανάγκη αιτιολόγησης της συγκεκριμένης Προσφοράς για λόγους δημοσίου συμφέροντος, χωρίς να αναφέρει συγκεκριμένα τους λόγους εκείνους για τους οποίους η επίμαχη Προσφορά χρήζει περαιτέρω διερεύνησης, υπό την έννοια του άρ. 88 του Ν. 4412/2016. Επίσης, δέον επισημανθεί ότι στην προγενέστερη, υπό ΓΑΚ 348/04.03.2022 Προσφυγή του (νυν) προσφεύγοντος, επί της οποίας εκδόθηκε η με αρ. 656/2022 Απόφαση της Αρχής, δεν γινόταν καμία αναφορά στην, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία του προς την αναθέτουσα αρχή και επομένως, ορθώς κρίθηκε από την Αρχή, ότι απόκειται στη διακριτική Αριθμός απόφασης: 1098 /2022 24 ευχέρεια του υπόψη Δήμου, όπως εντοπίσει τις «ασυνήθιστα χαμηλές» Προσφορές και όπως προβεί - εν συνεχεία - στη διαδικασία του ως άνω άρθρου, προκειμένου να αξιολογήσει τις παρασχεθείσες διευκρινίσεις, εκτός και εάν έχουν προβληθεί συγκεκριμένοι ισχυρισμοί από άλλον διαγωνιζόμενο. Ακόμη, όμως, και στην περίπτωση που η, από 14.02.2022, Εξώδικη Διαμαρτυρία είχε ρητώς αναφερθεί στην προγενέστερη Προσφυγή του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «…», ήτοι, είχε περιέλθει σε γνώση της Αρχής κατά την εξέταση της προγενέστερης Προσφυγής του, ο επίμαχος λόγος Προσφυγής θα είχε απορριφθεί (όπως πράγματι απορρίφθηκε), λόγω του ότι στην εν λόγω Διαμαρτυρία δεν περιλαμβάνονται, ως προελέχθη, ειδικοί και συγκεκριμένοι ισχυρισμοί ως προς το δήθεν «ασυνήθιστα χαμηλό» ποσό της εν λόγω Προσφοράς. Ως, εξάλλου, κρίθηκε με την με αρ. 656/2022 Απόφαση της Αρχής, ο υπόψη Δήμος, αφενός μεν, είχε δικαίωμα να μην θεωρήσει ως «ασυνήθιστα χαμηλή» την εν λόγω Προσφορά, αφετέρου δε, ουδόλως υπερέβη τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας στην προκείμενη περίπτωση. Τέλος, γίνονται δεκτοί οι ισχυρισμοί της οικείας αναθέτουσας αρχής, ότι δηλαδή η Οικονομική Επιτροπή (αποφασιστικό όργανο), μπορεί νομίμως να απόσχει από την γνώμη της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού (γνωμοδοτικό όργανο). Με βάση το σύνολο των προλεχθέντων και δοθέντος ότι η Απόφαση της αναθέτουσας αρχής, με την οποία συμμορφώνεται με την Απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ δεν μπορεί να προσβληθεί παραδεκτά ως προς τα ήδη κριθέντα με την Απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ (άλλως, θα παραβίαζε τις διατάξεις των άρθρων 367 και 372 του Ν. 4412/2016, σύμφωνα με τα οποία οι κρίσεις της ΕΑΔΗΣΥ δύνανται να προσβληθούν μόνο με τα συγκεκριμένα ένδικα βοηθήματα της αίτησης αναστολής και ακύρωσης (ΣτΕ 54/2018), καθώς και τις διατάξεις που προβλέπουν την ταχεία άσκηση αίτησης αναστολής και την αποκλειστική προθεσμία εντός της οποίας υποχρεούται να εκδώσει απόφαση η ΕΑΔΗΣΥ (ΔΕφΠειρ ΕΑ 219/2018), οι αιτιάσεις της προσφεύγουσας, που αφορούν στον οικονομικό φορέα με την επωνυμία «…», θα πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες
ΑΕΠΠ/1297/2019
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:...κατά της με αριθμό 177/2019 απόφασης της Οικονομικής του Επιτροπής (...), κατά το μέρος με το οποίο έγινε δεκτή η προσφορά του οικονομικού φορέα «…» για την ΟΜΑΔΑ 4-ΕΛΑΙΟΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΕΙΔΗ του διαγωνισμού και αποφασίστηκε ότι η εταιρεία αυτή είναι προσωρινός ανάδοχος για την ομάδα αυτή(....)Είναι διάφορο το ζήτημα αν, κατά παράβαση των αρχών της ίσης μεταχείρισης, από τη μία διαγωνιζόμενη ζητήθηκε να υποβάλει προσφορά για προϊόντα με τεχνικές προδιαγραφές ενός τύπου λιπαντικού και από την άλλη ενός άλλου και αν με τον τρόπο αυτό μία από τις διαγωνιζόμενες περιήλθε σε δυσμενέστερη θέση από την άλλη, πλην, όμως, δοθέντος ότι δεν προβάλλεται σχετικός ισχυρισμός στην προσφυγή, δεν εξετάζεται περαιτέρω(....)Απορρίπτει την προσφυγή, σύμφωνα με το σκεπτικό.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/435/2020.
ΑΕΠΠ/229/2019
Διαχείριση χώρων στάθμευσης...Σε κάθε περίπτωση, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας θα πρέπει να απορριφθεί και ως αβάσιμος, καθώς η Διακήρυξη δεν απαιτούσε την πιστοποίηση συγκεκριμένων διαδικασιών αλλά γενικά Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης εφαρμογής Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας «στο πεδίο εφαρμογής των εν λόγω υπηρεσιών». Η προσκομισθείσα πιστοποίηση στο πεδίο των αυτοματοποιημένων χώρων στάθμευσης δεν κείται εκτός του πεδίου της υπό ανάθεση υπηρεσίας, καθώς - όπως αναφέρει και ο αναθέτων φορέας στις Απόψεις του - πρόκειται στην ουσία για διευρυμένο - αναβαθμισμένο αντικείμενο, το οποίο επεκτείνεται και στους αυτοματοποιημένους χώρους στάθμευσης, όπου «χρησιμοποιούνται σύγχρονα μέσα για την καταγραφή, έλεγχο, πληρωμή των οχημάτων που εισέρχονται στον ελεγχόμενο χώρο στάθμευσης από το προσωπικό που τα χειρίζεται - επιβλέπει το χώρο». Η διαχείριση δηλαδή ενός χώρου στάθμευσης μπορεί να πραγματοποιηθεί είτε μόνο μέσω του προσωπικού, είτε με αυτοματοποιημένα συστήματα, τα οποία διαχειρίζεται προσωπικό και μάλιστα με περισσότερες απαιτήσεις. Εν προκειμένω, η Διακήρυξη δεν προέβλεπε συγκεκριμένο τρόπο διαχείρισης του χώρου στάθμευσης. Κατά συνέπεια, ορθώς ο αναθέτων φορέας έκανε δεκτό το Πιστοποιητικό Συμμόρφωσης που υπέβαλε ο οικονομικός φορέας «............. » και για τον λόγο αυτό και ο δεύτερος λόγος της υπό κρίση Προσφυγής θα πρέπει να απορριφθεί.
ΕΑΔΗΣΥ/3/2020
Προμήθεια χειρουργικών εργαλείων..σύμφωνα με τα στοιχεία του φακέλου, τις κατατεθείσες προσφορές και τα τεχνικά φυλλάδια καθώς και το φυλλάδιο του οίκου κατασκευής που επισυνάπτει στην παρέμβασή της η παρεμβαίνουσα, η προσφεύγουσα προσφέρει ψαλίδι 17,6 εκατοστών, η παρεμβαίνουσα 20 εκατοστών και η έτερη συνδιαγωνιζόμενη εταιρεία 23 εκατοστών. Επομένως, καμία από τις τρεις εταιρείες δεν πληροί την εν θέματι τεχνική προδιαγραφή του μήκους, που έχει τεθεί ρητώς και σαφώς επί ποινή αποκλεισμού, ως παραδέχεται η αναθέτουσα αρχή και δεν αμφισβητεί ούτε η ίδια η προσφεύγουσα. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα υπό σκ. 35- 38, η προσφεύγουσα προβάλλει τον μοναδικό λόγο της προσφυγής απαραδέκτως ως άνευ εννόμου συμφέροντος, ως βασίμως υποστηρίζει η παρεμβαίνουσα (βλ. και ad hoc ΕΑ ΣτΕ 59/2019 και ΑΕΕΠ 67/2019), με τη σοβαρότητα της πλημμέλειας να εξετάζεται επί παραδεκτού ισχυρισμού. Εξάλλου, η αναθέτουσα αρχή διατηρεί τη διακριτική της ευχέρεια να αξιολογήσει διαφορετικά τις υποβληθείσες προσφορές και να ανακαλέσει για τον λόγο αυτό την αποδοχή τους για την ίδια πλημμέλεια, ενώ, παράλληλα, προβάλει, κατ’ αρχήν, αλυσιτελώς ότι το προσφερόμενο από την προσφεύγουσα μήκος είναι μεγαλύτερο καθώς τούτο δεν αίρει το γεγονός ότι δεν πληροί τεχνική προδιαγραφή που έχει τεθεί επί ποινή αποκλεισμού από τη Διακήρυξη. Συνακόλουθα, ο μοναδικός λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί.
ΑΕΠΠ/50/2020
Προμήθεια..Επειδή, όλως επικουρικώς, ακόμη και εάν ήθελε εκτιμηθεί η δυνατότητα επιδίωξης ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, κατά το στάδιο της ανάθεσης στον προσωρινό ανάδοχο, με σκοπό την εκκίνηση νέας ταυτόσημης διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, με στόχευση την ανάληψη της εν λόγω σύμβασης (βλ. Αποφάσεις του ΔΕΕ, όπου ερμηνεύοντας τις ισχύουσες ρυθμίσεις της Οδηγίας 89/665 με τις Αποφάσεις της 2.7.2013 και 5.4.2016 αντιστοίχως, επί των υποθέσεων C-100/12 «Fastweb SpA» και C-689/13 «Puligienica Facility Esco SpA» (PFE), ταυτόσημες με τις εν προκειμένω εφαρμοστέες της ειδικής Οδηγίας 92/12 (L 76), αλλά και αυτές τούτες τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 92/12 Απόφαση της 11.5.2017, επί της υποθέσεως C131/16, «Archus sp.z. o.o και Gama Jacek Lipik»), έκρινε ρητώς ότι το έννομο συμφέρον «ενδιαφερομένου», άρθρο 2α παρ. 2 εδ. γ΄. στις δύο Οδηγίες, είναι δυνατόν να συνίσταται και στην ματαίωση της διαδικασίας, ώστε να κινηθεί νέα διαδικασία συνάψεως συμβάσεως και ΕΑ ΣτΕ 22/2018 αντίστοιχα), ωστόσο, ο προσφεύγων ουδόλως προβάλλει οικείο ισχυρισμό, προκειμένου να εξειδικεύσει το έννομο συμφέρον του, ως απαιτείται, υπό την έννοια ότι δεν δύναται το αρμόδιο όργανο, και εν προκειμένω η Α.Ε.Π.Π, να συμπληρώσει τη θεμελίωση του εννόμου συμφέροντος του προσφεύγοντος, καθόσον το βάρος απόδειξης για την ύπαρξη εννόμου συμφέροντος φέρει ο τελευταίος και μόνο προαποδεικτικώς.
ΑΕΠΠ/1603/2020
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης και ασφαλείας...Επειδή, όλως επικουρικώς, και σε άμεση συνέχεια με τα ανωτέρω, ακόμη και εάν ήθελε εκτιμηθεί η δυνατότητα επιδίωξης ματαίωσης της διαγωνιστικής διαδικασίας, με σκοπό την εκκίνηση νέας ταυτόσημης διαδικασίας ανάθεσης σύμβασης, με στόχευση την ανάληψη της κρινόμενης σύμβασης {βλ. αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως (ΔΕΕ), όπου ερμηνεύοντας τις ισχύουσες ρυθμίσεις της Οδηγίας 89/665 [με τις αποφάσεις του της 2.7.2013 και 5.4.2016 αντιστοίχως, επί των υποθέσεων C-100/12 «FastwebSpA» και C-689/13 «PuligienicaFacilityEscoSpA» (PFE)], ταυτόσημες με τις εν προκειμένω εφαρμοστέες της ειδικής Οδηγίας 92/12 (L 76), αλλά και αυτές τούτες τις ρυθμίσεις της Οδηγίας 92/12 [απόφασή του της 11.5.2017, επί της υποθέσεως C-131/16, «Archussp.z. o.o και GamaJacekLipik»], έκρινε ρητώς ότι το έννομο συμφέρον «ενδιαφερομένου» [άρθρο 2α παρ. 2 εδ. γ΄. στις δύο Οδηγίες] είναι δυνατόν να συνίσταται και στην ματαίωση της διαδικασίας, ώστε να κινηθεί νέα διαδικασία συνάψεως συμβάσεως και ΕΑ ΣτΕ 22/2018 αντίστοιχα} καταρχήν η προσφεύγουσα ουδέν σχετικό επικαλείται προς απόπειρα θεμελίωσης του εννόμου συμφέροντός της ως προς τις αιτιάσεις της κατά της προσφοράς της παρεμβαίνουσας. Το έννομο συμφέρον, δε, του οικονομικού φορέα, που προσφεύγει ενώπιον της Α.Ε.Π.Π. εξειδικεύεται αυθεντικά και αποκλειστικά από τον ίδιο, εξετάζεται δε από την τελευταία ως προς την νομιμότητά του, την απόδειξή του και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του που επιβάλλουν την έννομη προστασία του (πρβλ. Δημήτριος Θ. Πυργάκης, «Το έννομο συμφέρον στη δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας», Νομική Βιβλιοθήκη, 2017, σελ. 17). Συνακόλουθα, ούτε από τις διατάξεις του εθνικού δικαίου ούτε από τις αντίστοιχες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου σχετικά με το έννομο συμφέρον διαγωνιζομένων κατά το προσυμβατικό στάδιο και τη σχετική νομολογία του Δ.Ε.Ε. αναγνωρίζεται γενικό έννομο συμφέρον ακόμη και στον μη οριστικώς αποκλεισθέντα διαγωνιζόμενο να ενεργεί ως ‘μοχλός του αντικειμενικού ελέγχου νομιμότητας του διαγωνισμού’ και εγγυητής της διαφάνειας αυτού όταν έχει απομείνει ένας μόνο διαγωνιζόμενος (βλ. ΕΑ ΣτΕ 106/2018). Εξάλλου, εν προκειμένω, η οποιαδήποτε απόπειρα θεμελίωσης εννόμου συμφέροντος επί τη βάσει της επιδίωξης ματαίωσης, θα ήταν σε κάθε περίπτωση αλυσιτελής καθώς πλην της προσφεύγουσας και παρεμβαίνουσας συμμετείχαν κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής στο διαγωνισμό και έτεροι δύο οικονομικοί φορείς, κατά των προσφορών των οποίων δεν βάλλει η προσφεύγουσα. Επομένως, ακόμη και εάν προσέβαλε παραδεκτώς εκτελεστή πράξη ή παράλειψη η προσφεύγουσα κατά τα ανωτέρω κριθέντα, θα στερείτο εν πάση περιπτώσει, εννόμου συμφέροντος να στραφεί κατά της προσφοράς της παρεμβαίνουσας (βλ. ΕΑ ΣτΕ 40/2020).
ΑΕΠΠ/Σ992/2022
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΙΤΙΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ:Επειδή, κατά τα παγίως γενόμενα δεκτά από τη νομολογία, η διακήρυξη του διαγωνισμού αποτελεί κανονιστική πράξη, η οποία διέπει το διαγωνισμό και δεσμεύει τόσο την αναθέτουσα αρχή, η οποία διενεργεί αυτόν ..., όσο και τους διαγωνιζόμενους. Η δε παράβαση των διατάξεων (όρων) αυτής, οδηγεί σε ακυρότητα των εγκριτικών πράξεων του αποτελέσματος του διαγωνισμού και των κατακυρωτικών αυτού πράξεων ... Κατά συνέπεια, τυχόν παράβαση ουσιώδους όρου της διακήρυξης, είτε κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού, είτε κατά τη συνομολόγηση της σύμβασης, καθιστά μη νόμιμη τη σχετική διαδικασία .... Επομένως, η αναθέτουσα αρχή θεσπίζοντας τους όρους της διακήρυξης αυτοδεσμεύεται και είναι υποχρεωμένη να τους εφαρμόσει χωρίς παρεκκλίσεις, η δε παράβαση των όρων αυτής οδηγεί σε ακυρότητα των εγκριτικών πράξεων του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Παρομοίως, οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να τηρούν απολύτως τους όρους της διακήρυξης και να υποβάλλουν την προσφορά τους σύμφωνα με αυτούς.(....)Επειδή, από τα προπαρατεθέντα προκύπτει αδιάσειστα ότι δεν χωρεί διακριτική ευχέρεια της αναθέτουσας αρχής, να προσφύγει, στην εφαρμογή του άρθρου 102 του ν. 4412/2016, καλώντας την να προβεί σε προσκόμιση εγγράφου που απαιτείται από τη διακήρυξη, γεγονός που συνιστά ανεπίτρεπτη τροποποίηση, δεδομένου ότι η τελευταία λόγω ουσιώδους απόκλισης από τους όρους της διακήρυξης ήταν, ενόψει της αρχής της τυπικότητας, εκ προοιμίου απορριπτέα(....)Συνακόλουθα, κατά δέσμια αρμοδιότητα η αναθέτουσα αρχή όφειλε να απορρίψει την οικεία προσφορά λόγω μη προσκόμισης απαιτούμενου τεκμηριωτικού υλικού, γεγονός που δεν αφήνει περιθώριο ενάσκησης διακριτικής ευχέρειας από την πλευρά της αναθέτουσας αρχής. Διαφορετική προσέγγιση θα προσέκρουε και στην αρχή της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων ... Συνακόλουθα, η δυνατότητα συμπλήρωσης της προσφοράς κατά άρθρο 102 του Ν. 4412/2016, η οποία θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη τροποποίηση της οικείας προσφοράς με σκοπό να καταστεί αυτή επιγενόμενα παραδεκτή, κατά παράβαση της αρχής της νομιμότητας...Δέχεται την εξεταζόμενη προσφυγή.
ΕΑΔΗΣΥ/1233/2022
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επειδή, σε συνέχεια της προηγούμενης σκέψης και για τους λόγους που αναλυτικά παρατίθενται σε αυτή, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι, η απλή αναφορά στο Μέρος ΙΙ - Α του ΕΕΕΣ από τον παρεμβαίνοντα του αριθμού μητρώου και της βεβαίωσης εγγραφής του στο ΜΕΕΠ δεν δύναται να εκληφθεί ως η προσήκουσα προαπόδειξη όλων των κριτηρίων επιλογής. Περαιτέρω και ειδικότερα όσον αφορά την απαίτηση προαπόδειξης του ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων ως στοιχείου της απαιτούμενης οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας, οι ισχυρισμοί Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 17 της προσφεύγουσας, ότι δηλαδή η απλή μνεία στο ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος ότι «το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών συμβάσεων του δεν υπερβαίνει τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που ορίζονται στο άρθρο 20 παρ. 4 του ν. 3669/2008 όπως ισχύει» δεν αρκεί, καθώς, ρητώς, η οικεία διακήρυξη απαιτεί την αναγραφή του ακριβούς ποσού του ανεκτέλεστου, πρέπει να γίνουν δεκτοί ως βάσιμοι. Και τούτο διότι η ως άνω έλλειψη στη συμπλήρωση του ΕΕΕΣ του παρεμβαίνοντος δεν μπορεί να αναπληρωθεί αφενός μεν ούτε από τη δήλωση περί ακρίβειας και ορθότητας των επικαλούμενων στοιχείων που περιλαμβάνεται στο Μέρος V του υποβληθέντος ΕΕΕΣ, ούτε από τη γενική δήλωση του Μέρους ΙΙ περίπτωση δ ότι η εγγραφή στους καταλόγους καλύπτει τα κριτήρια επιλογής, που εν προκειμένω μάλιστα κατά τα ως άνω κριθέντα, είναι εσφαλμένη. Και τούτο διότι στην υπόψη διακήρυξη ορίζεται ρητώς ότι απαιτείται η προαπόδειξη της πλήρωσης του κριτηρίου που αναφέρεται στη μη υπέρβαση των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων με τη ρητή δήλωση του υποψηφίου στο ΕΕΕΣ (βλ. ad hoc ΔΕφ Κομ. 49/2018). Σημειώνεται δε ότι ο ισχυρισμός της αναθέτουσας αρχής στην έκθεση των απόψεων της ότι «Η Ε.Δ. έκρινε ότι ο εν λόγω οικ. φορέας απέδειξε σε προκαταρκτικό στάδιο ότι πληροί τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό και ότι δεν πρέπει να απορριφθεί η προσφορά του. Σε κάθε περίπτωση η προσκόμιση της υπεύθυνης δήλωσης περί ανεκτέλεστου, εξετάζεται εκτενώς από την Επιτροπή Διαγωνισμού στο επόμενο στάδιο του διαγωνισμού, που αφορά την προσκόμιση των δικαιολογητικών κατακύρωσης του προσωρινού αναδόχου, τόσο κατά το χρόνο υποβολής προσφορών, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης. Με το σκεπτικό της προσφυγής όλοι οι οικονομικοί φορείς που υποβάλλουν προσφορά, πρέπει εκ των προτέρων να υποβάλλουν δικαιολογητικά που ζητούνται σε μεταγενέστερη φάση του διαγωνισμού, μόνο από τον προσωρινό ανάδοχο.» είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι και ερειδόμενοι σε εσφαλμένη αφετηρία. Και τούτο διότι η εν λόγω δήλωση περί ανεκτέλεστου προβλέπεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διακήρυξης, όφειλε συνεπώς ο παρεμβαίνων και κατά τα ανωτέρω ορισθέντα, στο ΕΕΕΣ του, να προβεί σε ακριβή αναφορά του ποσού (ανεκτέλεστου υπολοίπου). Επομένως, εκ των ανωτέρω συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή έπρεπε, κατά δέσμια αρμοδιότητα αυτής, να αποκλείσει την προσφορά του Αριθμός απόφασης: 1233 / 2022 18 παρεμβαίνοντος λόγω παράλειψης προαπόδειξης δια του υποβληθέντος ΕΕΕΣ (και) της πλήρωσης του κριτηρίου του όρου 22.Γ της οικείας διακήρυξης περί μη υπέρβασης των ανωτάτων επιτρεπόμενων ορίων ανεκτέλεστου υπολοίπου εργολαβικών συμβάσεων, κατά παράβαση των προβλεπόμενων στον όρο 23.5 της διακήρυξης.