Ερωτάται, εάν κατά την διενέργεια του διαγωνισμού, για την παραχώρηση Άδειας Λειτουργίας Καζίνο (ΕΚΑΖ) ευρέος φάσματος δραστηριοτήτων, στο Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού-Αγίου Κοσμά, και μέχρι την κατακύρωση, έχουν τηρηθεί, με βάση τα στοιχεία που γνωστοποίησε η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων (Ε.Ε.Ε.Π.), όλα τα διαδικαστικά βήματα που απαιτούνται από τις διατάξεις του άρθρου 361 του ν.4512/2018, σχετικά με την διενέργεια του διαγωνισμού μέχρι την πράξη κατακύρωσης και σε καταφατική περίπτωση, εάν υπάρχει ευχέρεια ή υποχρέωση του Υπουργού Οικονομικών να υπογράψει την Σύμβαση Παραχώρησης και, ακολούθως, την υπουργική απόφαση για την έκδοση άδειας λειτουργίας Επιχείρησης Καζίνο (ΕΚΑΖ).(....)Κατά το διδόμενο πραγματικό, προεχόντως δε από την θετική απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου που διενήργησε τον προσυμβατικό έλεγχο, συνάγεται ότι τα διαδικαστικά βήματα που απαιτούνται από τις διατάξεις του άρθρου 361 του ν.4512/2018, σχετικά με την διενέργεια του διαγωνισμού του ερωτήματος μέχρι την πράξη κατακύρωσης, έχουν τηρηθεί. Ακόμα ότι, στο παρόν στάδιο της διαδικασίας, ο Υπουργός Οικονομικών οφείλει να υπογράψει την Σύμβαση Παραχώρησης και την υπουργική απόφαση για την έκδοση της άδειας λειτουργίας επιχείρησης καζίνο (ΕΚΑΖ), υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι δεν έχει ανακύψει νόμιμος λόγος ανατροπής της διαδικασίας ανάθεσης της σύμβασης που να δικαιολογεί την μη υπογραφή (κατά πλειοψηφία)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ: Σύμβαση εκτέλεσης έργου βελτίωσης εθνικής οδού. Εγγύηση καλής εκτέλεσης. Επισήμανση να συμπληρωθεί το νόμιμο ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης που πρέπει να κατατεθεί από τον ανάδοχο, σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει, μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021. Κρίσιμος χρόνος για την οριστικοποίηση του οικείου θεσμικού πλαισίου διενέργειας του διαγωνισμού και σύναψης της σύμβασης.

Προμήθεια Διατάξεων νεφρικής Υποστήριξης...Η διακήρυξη προβλέπει ως δικαιολογητικό συμμετοχής οικονομικού φορέα στο διαγωνισμό (άρθρο 2.2.2) την κατάθεση εγγυητικής επιστολής συμμετοχής, ως όρο για την υπογραφή της σύμβασης (άρθρο 4.1) την κατάθεση εγγύησης καλής εκτέλεσης από τον ανάδοχο, αντίστοιχα δε στο παράρτημα ΙΙΙ – Υποδείγματα εγγυητικών επιστολών περιέχει (υπόδειγμα 1) σχέδιο εγγυητικής επιστολή συμμετοχής και (υπόδειγμα 2) σχέδιο εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, τέλος το σχέδιο σύμβασης που δημοσιεύθηκε στο παράρτημα IV της διακήρυξης προβλέπει την κατάθεση από τον ανάδοχο εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης της σύμβασης (άρθρο 4). Σύμφωνα με τους όρους αυτούς έχει συνταχθεί και το υποβληθέν προς έλεγχο ανωτέρω σχέδιο σύμβασης προμήθειας με την προαναφερόμενη ανάδοχο. Ως εκ τούτου, εν προκειμένω, η προβαλλόμενη με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια δεν ανάγεται σε νομίμως ελεγχόμενο λόγο αντικειμενικής νομιμότητας του ανωτέρω σχεδίου σύμβασης, το οποίο, αναφορικά προς τις απαιτούμενες εγγυήσεις έστω και αν αναφέρει εκ παραδρομής έναν όρο είναι σε κάθε περίπτωση σύμφωνο προς τους όρους της διακήρυξης του διαγωνισμού και περιέχει τους όρους του σχεδίου σύμβασης που δημοσιεύθηκε ως παράρτημα της διακήρυξης κατά τα βασίμως, κατ’ εκτίμηση του δικογράφου, προβαλλόμενα με την προσφυγή ανάκλησης. Επομένως, ο λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προσφυγή ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, με αντικείμενο την προμήθεια «Διατάξεων Νεφρικής Υποστήριξης» 

Αν είναι επιβεβλημένη για τη Διοίκηση η επιστροφή σε ανώνυμη εταιρεία της κατατεθείσας, στο πλαίσιο παρατάσεως συμβάσεως μισθώσεως λατομείου, εγγυητικής επιστολής για την τήρηση των όρων της συμβάσεως μισθώσεως, δεδομένου ότι η παράταση της μισθώσεως θεωρείται άκυρη σύμφωνα με γνωμοδότηση του ΝΣΚ που έχει γίνει αποδεκτή.(...)Θα πρέπει να επιστραφεί η εγγυητική επιστολή καλής εκτελέσεως της συμβάσεως, που είχε κατατεθεί από την ως άνω εταιρεία στο πλαίσιο της διαδικασίας παρατάσεως της μισθώσεως δημοσίου λατομείου αδρανών υλικών, η οποία δεν ολοκληρώθηκε λόγω της μη υπογραφής της σχετικής συμβολαιογραφικής πράξεως, που είχε ως συνέπεια τη λήξη της μισθώσεως σε χρόνο πριν από την έκδοση της εγγυητικής αυτής επιστολής (ομόφωνα).

Νόμιμες προϋποθέσεις για τη χρησιμοποίηση από το Ελληνικό Δημόσιο του αποτελέσματος Σύμβασης Υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου και για την επιστροφή στον ανάδοχο της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης. Το Ελληνικό Δημόσιο δύναται νομίμως να χρησιμοποιήσει το αποτέλεσμα Σύμβασης Υπηρεσιών Τεχνικού Συμβούλου του άρθρου 41 του ν. 3669/2008, μετά την έκδοση από την Επιβλέπουσα Υπηρεσία, αφενός μεν, βεβαίωσής της για την υποβολή όλων των παραδοτέων εκ μέρους του αναδόχου και της συμμόρφωσής του προς όλες τις συμβατικές του υποχρεώσεις, αφετέρου δε, βεβαίωσής της για την παραλαβή του αντικειμένου της Σύμβασης. Η εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης επιστρέφεται στον ανάδοχο μετά την έκδοση της τελευταίας βεβαίωσης. (ομόφ.)

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ  ΟΔΙΚΩΝ ΑΞΟΝΩΝ (...)Με δεδομένα αυτά, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο τούτο στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, με την επισήμανση ότι στη σελίδα 4 του σχεδίου σύμβασης το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης πρέπει να υπολογισθεί σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν.4412/2016, όπως ισχύει. 

Προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π.».Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά παράβαση της αρχής της τυπικότητας της διαδικασίας έγινε δεκτή η εγγυητική επιστολή του οικονομικού φορέα «......», μολονότι περιείχε στο λεκτικό της τον όρο περί παράτασης της ισχύος της μόνο μετά από συναίνεση του προσώπου υπέρ του οποίου εκδόθηκε, κατά παράβαση της τεθείσας στην παράγραφο 7.2.3 της Διακήρυξης αντίθετης πρόβλεψης. Εξάλλου, η κρίση της ΑΕΠΠ περί του ότι η συμπερίληψη του όρου αυτού δεν αναιρεί την υποχρέωση της τράπεζας να παρατείνει την ισχύ της εγγυητικής επιστολής ύστερα από απλή αίτηση της αναθέτουσας Αρχής, παρίσταται πλημμελής, δεδομένου ότι για την ενεργοποίηση της υποχρέωσης του τραπεζικού ιδρύματος τίθεται διά του όρου αυτού ως προαπαιτούμενο η συναίνεση του υπερ ου η εγγυητική επιστολή. Ο όρος αυτός, άλλωστε δεν βαίνει σε όφελος της αναθέτουσας Αρχής, η οποία διά του σχετικού άρθρου 7.2.3 της διακήρυξης επέλεξε, και δη επί ποινή αποκλεισμού, να διαθέτει το προνόμιο της αυτόθροης παράτασης της εγγυητικής επιστολής προσφέροντος, με δεδομένη μεν τη συναίνεσή του προς την παράταση της προσφοράς του, χωρίς, ωστόσο, να παρεμβάλλεται επιπρόσθετη ενέργεια του τελευταίου (νέα αυτοτελής συναίνεση) και για την παράταση του χρόνου ισχύος της εγγυητικής επιστολής του. Κατά τα λοιπά, δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο λοιπών σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια εξοπλισμού στο Ε.Α.Π. υπό τον όρο συμπλήρωσης σε αυτά του ποσού της εγγύησης καλής εκτέλεσης (άρθρο 15.2 εκάστου σχεδίου σύμβασης), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 7.3 της οικείας διακήρυξης

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:επιδιώκεται η ανάκληση της 49/2016 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...).Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει οι υπό κρίση αιτήσεις ανάκλησης να γίνουν δεκτές, ν' ανακληθεί η 49/2016 πράξη του Ε' Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης  μεταξύ του Δήμου ....... και της ομόρρυθμης εταιρείας με την επωνυμία «........» για την εκτέλεση του έργου «Συντήρηση και επισκευή δημοτικών κτιρίων Τ.Π. 2015», υπό τους αναφερόμενους στο σκεπτικό της υπό ανάκληση πράξης όρους, ήτοι α) οποιαδήποτε τροποποίηση της σύμβασης μπορεί να επέλθει μόνον υπό τις προϋποθέσεις των διατάξεων της Κ.Δ.Ε. (ν. 3669/2008), καθώς και των τελευταίων εδαφίων της παρ.4 του άρθρου 11 της διακήρυξης περί της απαγόρευσης ουσιώδους μεταβολής του αντικειμένου του δημοπρατούμενου έργου και της διαχείρισης των επί έλασσον δαπανών, β) οι εργασίες, που θα εκτελεστούν σε μισθωμένα από το Δήμο ....... κτίρια, θα είναι αυτές που αναφέρονται στο 523/16.2.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Κατασκευών και Συντηρήσεων του Δήμου, γ) στην παρ. 7.3. του άρθρου 7 του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης πρέπει να συμπληρωθεί το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης του αναδόχου στο προκύπτον, με βάση την παρ. 1β του άρθρου 157 του ν. 4281/2014 (Α΄ 160), ποσό των 13.368,90 ευρώ (συμβατική αμοιβή χωρίς Φ.Π.Α. 267.378,04 Χ 5%), απορριπτομένου του ισχυρισμού του αιτούντος Δήμου ότι  καλώς δεν συμπληρώθηκε το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης στο σχέδιο σύμβασης, επειδή συμπληρώνεται ακριβώς με το ποσό της εγγυητικής που προσκομίζει η ανάδοχος εργοληπτική επιχείρηση κατά τη σύναψη της σύμβασης -όπως συμπληρώνεται από το πιστωτικό ίδρυμα που την εκδίδει- και μπορεί να είναι μεγαλύτερο του νομίμου, διότι συνήθως γίνεται στρογγυλοποίηση προς τα άνω από τις Τράπεζες, καθώς ο τρόπος προσδιορισμού του ποσού της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης από την αναθέτουσα αρχή ορίζεται εκ του νόμου (άρθρο 157 παρ.1β του ν. 4281/2014) και δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του εκδίδοντος αυτή πιστωτικού ιδρύματος και δ) λόγω της μη προμέτρησης των προς ανάθεση εργασιών, δεν είναι δυνατή κατά την εκτέλεση των εργασιών η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Μετά δε την παραδοχή της αίτησής της, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου στην αιτούσα ομόρρυθμη εταιρεία με την επωνυμία «........».Αποφαίνεται ότι πρέπει να ανακληθεί η 49/2016 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Ζητείται η ανάκληση της 867/2021 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το μέρος εκείνο, με το οποίο, αφού κρίθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της δεύτερης προσφεύγουσας Περιφέρειας Κρήτης και της πρώτης προσφεύγουσας εργοληπτικής επιχείρησης, με αντικείμενο την υλοποίηση του έργου της Περιφέρειας Κρήτης «ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΖΗΜΙΩΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟΥ ΟΔΙΚΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΕ ΧΑΝΙΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019» 48ο υποέργο «ΕΠΕΙΓΟΥΣΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΘΟΛΙΣΘΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΩΝΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΗ ΟΔΟ 1 ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΕΟΜΕΝΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ» προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.935.483,87 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), τέθηκε ως επισήμανση ότι πριν την υπογραφή του «το ποσό της εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης πρέπει να υπολογισθεί, σύμφωνα με το άρθρο 72 του ν. 4412/2016, όπως ισχύει» (ήτοι μετά την τροποποίησή του από το άρθρο 21 του ν. 4782/2021, Α΄36).(....)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ένδικες προσφυγές ανάκλησης πρέπει να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί εν μέρει η προσβαλλομένη 867/2021 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου και ειδικότερα, κατά το μέρος αυτής που αφορά στην επισήμανση για τη συμπλήρωση της προβλεπόμενης στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, η οποία πρέπει να απαλειφθεί από την σκέψη 4 της ανωτέρω Πράξης. Επίσης, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση του παραβόλου στην πρώτη προσφεύγουσα (άρθρο 310 παρ. 1 ν. 4700/2020).Δέχεται τις προσφυγές ανάκλησης.

Κατάπτωση εγγυητικής επιστολής.Με δεδομένα τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με τα όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει ότι ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος διότι, ανεξαρτήτως της εκπρόθεσμης ή μη παράδοσης του συμβατικού αντικειμένου στην προκειμένη περίπτωση, η κατάπτωση της εγγυητικής επιστολής, καλής εκτέλεσης δεν συνιστά, όπως προαναφέρθηκε, αυτόθροη συνέπεια της εκπρόθεσμης παράδοσης των αγαθών-υπηρεσιών, αλλά τελεί υπό τη διττή αίρεση της προηγούμενης τήρησης της διαδικασίας κήρυξης έκπτωσης του αναδόχου και της επιλογής της Διοίκησης να επιβάλει σε αυτόν την ως άνω κύρωση μετά από συνεκτίμηση και των σχετικών εξηγήσεων του αναδόχου. Συνεπώς, δοθέντος ότι το Νοσοκομείο παρέλαβε τη σχετική μελέτη ανεπιφύλακτα, η εντελλόμενη με το ..., οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι νόμιμη και ως εκ τούτου πρέπει το ένταλμα να θεωρηθεί.