Τροποποίηση της πράξης Εκτελεστικής Επιτροπής (ΠΕΕ) 118/19.05.2017, «Πλαίσιο για την ίδρυση και λειτουργία εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις του ν. 4354/2015 - Αντικατάσταση της ΠΕΕ 95/27.5.2016».

Κύρωση της από 11.12.2018 Συμφωνίας Τροποποίησης Διατάξεων της από 31 Μαΐου 2007 Σύμβασης Παραχώρησης για το Έργο «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδος (Ε65)», που κυρώθηκε με τον ν. 3597/2007 (Α΄ 168), όπως αυτή τροποποιήθηκε: α) με την από 28.11.2013 «Συμφωνία Τροποποίησης Διατάξεων της Σύμβασης Παραχώρησης» που κυρώθηκε με το άρθρο δεύτερο του ν. 4219/2013 «Κύρωση των Συμφωνιών Τροποποίησης των συμβάσεων παραχώρησης των μεγάλων οδικών έργων και ρύθμιση συναφών θεμάτων» (Α΄ 269) και β) με την από 19.12.2013 «Συμφωνία Τροποποίησης Διατάξεων της από 28.11.2013 Συμφωνίας Τροποποίησης Διατάξεων Σύμβασης Παραχώρησης» που κυρώθηκε με το άρθρο 44 του ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (Α΄ 176).

Δαπάνη που αφορούσε στην καταβολή μέρους αμοιβής .για την παροχή υπηρεσιών παραμετροποίησης και φιλοξενίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας μεταδόσεων ροής εικόνας μέσω διαδικτύου (internet) των συνεδριάσεων της Εκτελεστικής Επιτροπής και του Διοικητικού Συμβουλίου ...(....) Σύμφωνα με την αρχή της νομιμότητας των δαπανών, η οποία    διέπει το δημοσιολογιστικό δίκαιο, για τη διενέργεια οποιασδήποτε  δαπάνης του Δημοσίου, των ν.π.δ.δ. και των Ο.Τ.Α., πέραν της ύπαρξης πίστωσης   στον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της υπηρεσίας, απαιτείται επιπλέον, η δαπάνη αυτή να προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου ή να μην προβλέπεται μεν από διάταξη νόμου, όμως: α) να είναι λειτουργική για τον οικείο φορέα,   ήτοι να συνάδει προδήλως με την αποστολή και τις αρμοδιότητές του και    να συμβάλλει στην εκπλήρωση των σκοπών του ή  στην αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών του, υπό την έννοια ότι η μη πραγματοποίησή της θα προκαλούσε πρόβλημα στη λειτουργία της υπηρεσίας ή θα εμπόδιζε την επιδίωξη των νομίμων σκοπών του και β) να ανταποκρίνεται στο ανάλογο  ή προσήκον μέτρο, χωρίς να υπερβαίνει τα εύλογα όρια που διαγράφονται  με την τήρηση της αρχής της οικονομικότητας, ενόψει των συνθηκών πραγματοποίησής τους (βλ. Ελ. Συν. VII   Τμ.  Πράξεις 142, 242, 322/2010, Κλιμ. Προλ. Ελέγχου Δαπανών στο VII Τμήμα Πράξη 19/2012).(....)Με τα       δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, ήτοι η αναμετάδοση και διαδικτυακή αρχειοθέτηση των συνεδριάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ε.Δ.Σ.. είναι νόμιμη, διότι, αν και δεν προβλέπεται ρητά από διάταξη νόμου, ωστόσο, στο πλαίσιο της αρχής της διαφάνειας της δράσης της διοίκησης, εξυπηρετεί άμεσα τις λειτουργικές ανάγκες του Ε.Δ.Σ….. παρέχοντας τη δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης των πολιτών για τις δράσεις αυτού σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρεια… και συμβάλλει με τον τρόπο αυτό στην καλύτερη και αποτελεσματικότερη εκπλήρωση της αποστολής του

Καταβολή αποζημίωσης για υπερωριακή απασχόληση σε υπάλληλο Πανεπιστημίου...Με δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον, όπως βασίμως προβάλλει η Επίτροπος, οι αρχικές 1034, 1035, 1036 και 1037/11.12.2018 αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκαν μετά από την πραγματοποίηση της υπερωριακής απασχόλησης του φερόμενου ως δικαιούχου υπαλλήλου, κατά παράβαση των προπαρατεθεισών, στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, γενικών διατάξεων του ν. 4270/2014 και του κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθέντος π.δ/τος 80/2016, ενώ θα έπρεπε να έχουν προηγηθεί αυτής. Ειδικότερα, ουδέποτε αναλήφθηκε αντίστοιχη δημοσιονομική υποχρέωση για τις πραγματοποιηθείσες εντός του οικονομικού έτους 2017 υπερωρίες, έτσι ώστε στη συνέχεια να ανατραπεί λόγω λήξεως του οικονομικού αυτού έτους και να αναληφθεί εκ νέου σε βάρος των πιστώσεων του οικονομικού έτους 2018. Όσον δε αφορά στις υπερωρίες που πραγματοποίησε ο ως άνω υπάλληλος εντός του οικονομικού έτους 2018, οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, με τις οποίες δεσμεύθηκαν οι αντίστοιχες πιστώσεις εκδόθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης αυτών. Εξάλλου, η τήρηση της διαδικασίας ανατροπής των 1034, 1035, 1036 και 1037/11.12.2018 αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης και η νέα ανάληψη της δαπάνης με τις 415, 416, 418 και 419/10.4.2019 αποφάσεις σε βάρος του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2019 του Πανεπιστημίου ... δεν δύναται να θεραπεύσει εν προκειμένω την τυπική πλημμέλεια της κανονικότητας, η οποία ανάγεται στην παραβίαση του κανόνα της ανάληψης της δημοσιονομικής δέσμευσης της δαπάνης πριν από οποιαδήποτε άλλη υλική ή νομική ενέργεια για την πραγματοποίησή της. Ως εκ τούτου, η ελεγχόμενη δαπάνη παρίσταται εν προκειμένω μη κανονική. Πλην όμως, λαμβανομένου υπόψη ότι στην περίπτωση Γ΄ παρ. 2 του άρθρου 20 του ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων” (A΄176), στο Μέρος Δεύτερο του οποίου τίθενται μισθολογικές ρυθμίσεις για τους υπαλλήλους, μεταξύ άλλων, και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (βλ. άρθρο 7 παρ. 1 εδ. ε΄), ρυθμίζεται ειδικώς η υπερωριακή απασχόληση των υπαλλήλων που διατίθενται για την εξυπηρέτηση γραφείων βουλευτών και πολιτικών κομμάτων, σε αντίθεση δε προς ό,τι ισχύει για τις λοιπές περιπτώσεις (Α, Β και Γ.3) του άρθρου 20 του ν. 4354/2015, δεν απαιτείται για την κατηγορία αυτή υπαλλήλων υπουργική απόφαση καθιέρωσης της υπερωριακής απασχόλησης, ενόψει της ειδικής φύσης των καθηκόντων τους και της, κατά τα κοινώς γνωστά, διευρυμένης, από πλευράς ωραρίου, λειτουργίας των εν λόγω γραφείων (Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Ι Τμ. 267/2016, όπου και μειοψηφία, 79/2017), το Κλιμάκιο κρίνει ότι συγγνωστώς στη συγκεκριμένη περίπτωση το Πανεπιστήμιο ... δεν προέβη εγκαίρως διά των αρμοδίων οργάνων του στην ανάληψη της δημοσιονομικής δέσμευσης της υπό κρίση δαπάνης, καθόσον, ελλείψει σχετικής απόφασης καθιέρωσης, δεν ήταν σε θέση να γνωρίζει εκ των προτέρων τον ακριβή αριθμό ωρών αλλά και το είδος της υπερωριακής εργασίας που παρείχε ο φερόμενος ως δικαιούχος του χρηματικού εντάλματος πληρωμής στο πολιτικό κόμμα, στο οποίο εργαζόταν κατόπιν της αποσπάσεώς του.

Αίτηση για ανάκληση της 365/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ: α) του Υπουργείου …., β) του Δήμου … και γ) της ανώνυμης αναπτυξιακής εταιρείας Ο.Τ.Α. με την επωνυμία «…..» με αντικείμενο την «…..», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.137.631,00 ευρώ (πλέον ΦΠΑ 23%).(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί προγραμματική σύμβαση, κατά την έννοια των άρθρων 100 του ν. 3852/2010 και 225 του ν. 3463/2006, δεδομένου ότι από το υποβληθέν σχέδιο προκύπτει η ανάληψη σχετικών υποχρεώσεων εκ μέρους όλων των συμβαλλομένων μερών, αλληλοσυμπληρώνοντας τις αρμοδιότητές τους (πρβλ. αποφάσεις Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. Ελ. Συν. 2769, 2770 και 2271/2011). Συγκεκριμένα, ο Δήμος …. ασκεί εποπτικές και υποστηρικτικές αρμοδιότητες, αναλαμβάνει την παροχή δια του προσωπικού του υπηρεσιών, που σχετίζονται με την εγκατάσταση των νέων υποσυστημάτων του πληροφοριακού συστήματος, την διάθεση κατάλληλων χώρων εγκατάστασης και λειτουργίας του “Help Desk” και χρηματοδοτεί την υποστήριξη της λειτουργίας των υποδομών του ΚΕΑ ως φορέα πιλοτικής ή/ και δοκιμαστικής εγκατάστασης και λειτουργίας των επιμέρους τεχνικών εφαρμογών του συστήματος. Περαιτέρω, το Υπουργείο Εσωτερικών αναλαμβάνει την εν μέρει χρηματοδότηση του έργου και την άσκηση των ανωτέρω εκτιθεμένων εποπτικών και υποστηρικτικών αρμοδιοτήτων (βλ. ανωτέρω σκ. IV ε). Ως εκ τούτου,  η ελεγχόμενη σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 60/2007, δεδομένου ότι δεν αποτελεί κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 αυτού δημόσια σύμβαση με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών, συναπτόμενη εξ επαχθούς αιτίας, αλλά είναι γνήσια προγραμματική σύμβαση, το αντικείμενο της οποίας συνίσταται στην συνεργασία των ανωτέρω φορέων προς την επίτευξη ενός σκοπού δημοσίου συμφέροντος. Συνεπώς, ο κατ’ εκτίμηση του δικογράφου της κρινόμενης αίτησης συναγόμενος σχετικός ισχυρισμός του αιτούντος κρίνεται βάσιμος. Αν και κατά τη γνώμη των Ευαγγελίας Σεραφή και ., Παρέδρων με συμβουλευτική ψήφο, η ελεγχόμενη σύμβαση, με αντικείμενο την πανελλαδική υποστήριξη του πληροφορικού συστήματος διαχείρισης αιτήσεων υπηκόων τρίτων χωρών και αδειών διαμονής, υποθέσεων κτήσης της ελληνικής ιθαγένειας και της οικείας τηλεφωνικής υποστήριξης, δεν πληρεί τις προϋποθέσεις της προγραμματικής σύμβασης καθόσον δεν θέτει γενικό πλαίσιο για την οργάνωση και διαχείριση του ως άνω πληροφορικού συστήματος που διασυνδέει τις δημόσιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων με τους Δήμους της χώρας. Τούτο διότι, το συνολικό τεχνικό της αντικείμενο δεν έχει προγραμματικό χαρακτήρα, αλλά σαφώς προσδιορισμένες υπηρεσίες ανάπτυξης και συντήρησης πληροφορικού συστήματος που ήδη λειτουργεί, οι δε υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν το Υπουργείο Εσωτερικών και ο Δήμος Αθηναίων αποτελούν υποχρεώσεις που, πέραν του οικονομικού ανταλλάγματος, είναι παρεπόμενες του κυρίου αντικειμένου και κατά  συνέπεια αν όχι αυτονόητα πάντως ευλόγως μπορούν να αναληφθούν στο πλαίσιο μιας σύμβασης ανάθεσης δημόσιων υπηρεσιών, στο βαθμό που προηγουμένως έχουν προσδιοριστεί με την οικεία διακήρυξη. Τη φύση του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης ως δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών επιβεβαιώνει το γεγονός ότι η ανάθεση των ίδιων ακριβώς εργασιών έχει ήδη αποτελέσει αντικείμενο διαγωνιστικής διαδικασίας (με πρωτοβουλία του Υπουργείου), μέχρι την ολοκλήρωση της οποίας η παροχή των υπηρεσιών προβλέπεται να εξυπηρετείται μέσω της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Επομένως όπως ορθά έκρινε το Κλιμάκιο, η ελεγχόμενη σύμβαση αποτελεί δημόσια σύμβαση πληροφορικών υπηρεσιών κατά την έννοια του άρθρου 2 παρ. 2 του π.δ. 60/2007, για την ανάθεση της οποίας οι αρμόδιοι φορείς, εν προκειμένω Υπουργείο Εσωτερικών και Δήμος Αθηναίων (είτε αυτοτελώς ενεργώντας είτε σε συνεργασία) οφείλουν να εφαρμόζουν τις προβλεπόμενες από την ισχύουσα νομοθεσία ρυθμίσεις, από τις οποίες επιβάλλεται η διενέργεια διαγωνισμού. Περαιτέρω, όσον αφορά στο χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης του έργου, το Τμήμα κρίνει ότι από το άρθρο 4 της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, που καταρτίστηκε τον Οκτώβριο του 2011, στο οποίο προβλέφθηκε ότι αυτή θα λήξει την 30.6.2012, συνάγεται όπως άλλωστε επικαλούνται, ότι πρόθεση των συμβαλλομένων μερών είναι η εννεάμηνη διάρκεια της ανωτέρω σύμβασης και κατά συνέπεια το χρονικό αυτό διάστημα έκριναν τα συμβαλλόμενα μέρη ως αναγκαίο για την υλοποίηση του αντικειμένου της σύμβασης. Ως εκ τούτου, το Τμήμα κρίνει ότι εκ παραδρομής όρισαν συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης της υπό κρίση προγραμματικής σύμβασης, καθόσον από το σύνολο του κειμένου της διακρίνεται η σαφής πρόθεσή τους, όπως συνάψουν σύμβαση διαρκείας 9 μηνών (βλ. αποφάσεις Τμ. Μείζ. – Επταμ. Σύνθ. Ελ. Συν. 2769, 2770 και 2271/2011). Τέλος, από το επισυναπτόμενο στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης αναλυτικό πίνακα κοστολόγησης και χρονοδιάγραμμα, προκύπτουν τόσο το κόστος των επιμέρους υπηρεσιών, όσο και ο εκτιμώμενος χρόνος περάτωσης καθεμίας εξ αυτών. Ως εκ τούτου, η παράλειψη αναφοράς του χρόνου καταβολής καθεμίας από τις τρεις δόσεις της χρηματοδότησης και η μη πρόβλεψη συγκεκριμένης αντιστοιχίας των περιοδικών καταβολών προς την πρόοδο των εργασιών δεν αποτελεί, κατά την κρίση του Τμήματος, ουσιώδη πλημμέλεια, καθόσον οι εν λόγω καταβολές, όποτε και αν διενεργηθούν,  αφορούν σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, οι οποίες θα έχουν ήδη ολοκληρωθεί  κατά το χρόνο πληρωμής, με βάση το χρονοδιάγραμμα (βλ. και άρθρο 3 της ελεγχόμενης σύμβασης ανωτέρω σκέψη ΙV ε΄). Εξάλλου, ο χρόνος καταβολής της χρηματοδότησης δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των στοιχείων, τα οποία συγκροτούν με βάση τα άρθρα 100 του ν. 3852/2010 και 225 του ν. 3463/2006 το ελάχιστο νόμιμο περιεχόμενο των προγραμματικών συμβάσεων. Κατά συνέπεια, ο σχετικώς προβαλλόμενος λόγος του αιτούντος κρίνεται βάσιμος.(...)Συνακόλουθα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες  σκέψεις, πρέπει να  γίνουν δεκτές οι υπό κρίση  αίτηση και παρεμβάσεις και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου, το δε  οικείο σχέδιο σύμβασης  μπορεί  να υπογραφεί,  δοθέντος ότι δεν αναδείχθηκε με την ανακαλούμενη πράξη άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής του.