ΘΕΜΑ: Παροχή απόψεων αναφορικά με την έγκριση δαπανών και τη διάθεση πιστώσεων για την πληρωμή υποχρεώσεων που αναλήφθηκαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ :Μη νόμιμη η ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας, δεδομένου ότι η δαπάνη της συμβάσεως (διάρκειας από 01.08.2013 έως 31.07.2014), σε εκτέλεση της οποίας παρασχέθηκαν οι υπηρεσίες, υπερβαίνει το ποσό των 50.000 ευρώ ετησίως και η σχετική οικονομική επιβάρυνση αυτής επεκτείνεται και στο οικονομικό έτος 2014, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης δεν είναι σύμφωνη με τις διατάξεις των άρθρων 21 του Ν.2362/1995 και 1 του Π.Δ. 113/2010, αφού  η απόφαση αυτή αφορά μόνο το οικονομικό έτος 2013 και  δεν έχει εκδοθεί έγκριση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης από τον εποπτεύοντα Υπουργό  στην οποία να αναγράφεται το συνολικό ποσό με το οποίο βαρύνεται ο προϋπολογισμός του τρέχοντος οικονομικού έτους από την ανάθεση της ελεγχόμενης σύμβασης, αλλά και η κατανομή των επιμέρους ποσών της σχετικής συνολικής δαπάνης για το επόμενο οικονομικό έτος,(συγγνωστή πλάνη)

Υπερωρίες-Ανάληψη υποχρέωσης.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως, όπως βασίμως η Επίτροπος προβάλλει, πριν από την παροχή των επίμαχων υπερωριών δεν έχει εκδοθεί από το Δήμο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη δαπάνη καταβολής των σχετικών αποζημιώσεων, που αρχικά βάρυναν τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012, η οποία εν συνεχεία να ανατραπεί, λόγω μη πληρωμής της δαπάνης κατά το οικείο οικονομικό έτος (2012), προκειμένου να εκδοθεί νέα σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το επόμενο οικονομικό έτος (2013), στον προϋπολογισμό του Δήμου, για το οποίο αυτές έχουν εκ νέου εγγραφεί. Απορρίπτει δε ως νόμω και ουσία αβάσιμο τον προβαλλόμενο από το Δήμο ισχυρισμό, ότι ήταν λανθασμένη η εγγραφή της σχετικής με την εντελλόμενη δαπάνη πίστωσης στον προϋπολογισμό έτους 2012 και η εκ νέου εγγραφή της με ΚΑΕ, που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους στον προϋπολογισμό του έτους 2013, κι επομένως νόμιμη η μη έκδοση σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης εντός του 2012, καθώς η σχετική επιχορήγηση, που αφορά στο μεγαλύτερο μέρος τους, εισπράχθηκε από το Δήμο εντός του 2013 (1.2.2013). Τούτο δε, διότι αφενός, κατά παράβαση όσων έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, όχι μόνο εντός του 2012 αλλά ουδέποτε δεν έχει εκδοθεί σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης αφετέρου δε η εντελλόμενη δαπάνη αφορά αποζημιώσεις για υπερωρίες που παρασχέθηκαν εντός του 2012, κι επομένως αποτελεί δαπάνη του 2012, που ορθώς, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, βάρυνε αρχικά τη σχετική πίστωση του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2012 και εν συνεχεία τη σχετική πίστωση με ΚΑΕ που δηλώνει οφειλές προηγούμενου οικονομικού έτους (02.80.8111.02) του προϋπολογισμού του Δήμου έτους 2013. Κατ’ ακολουθία δε των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Εκτέλεση εργασιών  (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη της παρούσας, το ως άνω πρακτικό, με το περιεχόμενο που προαναφέρθηκε, δεν συνιστά νόμιμο δικαιολογητικό της εντελλόμενης με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνης, όπως βάσιμα προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, καθόσον δεν βεβαιώνεται επί του σώματος αυτού, κατά τρόπο σαφή και ανεπιφύλακτο, η ποσοτική και ποιοτική παραλαβή των εργασιών που εκτελέστηκαν από τον ...... Περαιτέρω, μεταξύ των δικαιολογητικών του χρηματικού εντάλματος περιλαμβάνεται η 02/2.1.2013 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης του διατάκτη του Θεραπευτηρίου, με την οποία εγκρίθηκε η δέσμευση πίστωσης 15.000 ευρώ για την πληρωμή ισόποσης δαπάνης σε βάρος του Κ.Α.Ε. 0863 (Συντήρηση και επισκευή κτιρίων), οικονομικού έτους 2013. Ωστόσο, δεδομένου ότι η οικονομική υποχρέωση του Θεραπευτηρίου (νομική και δημοσιονομική δέσμευση) από την υλοποίηση των ως άνω εργασιών γεννήθηκε το οικονομικό έτος 2012, χωρίς να εκτελεστεί κατά το έτος αυτό, έπρεπε υποχρεωτικά να εκδοθεί, με βάση τα γενόμενα δεκτά στην τρίτη σκέψη της παρούσας, σχετική ανακλητική απόφαση του διατάκτη για διαγραφή του ποσού που δεσμεύτηκε, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του π.δ/τος 113/2010. Τέτοια, όμως, απόφαση δεν προκύπτει ότι έχει εκδοθεί, με συνέπεια να μην είναι νόμιμη η νέα απόφαση ανάληψης υποχρέωσης (02/2.1.2013) σε βάρος των πιστώσεων του ίδιου Κ.Α.Ε. (0863) του επόμενου οικονομικού έτους (2013). Σημειώνεται ότι η προσκομισθείσα Φ.προϋπολ./43/7.1.2013 απόφαση ανατροπής «ανάληψης υποχρέωσης ανεξόφλητων υποχρεώσεων οικονομικού έτους 2012» δεν πληροί τις νόμιμες προϋποθέσεις, καθόσον αφορά σε ανατροπή ποσού μόλις 23,95 ευρώ στον ίδιο Κ.Α.Ε. (0863), δηλαδή δεν αντιστοιχίζεται κατά ποσό με την αναληφθείσα - και μη εκτελεσθείσα - υποχρέωση κατά το οικονομικό έτος 2012. Επομένως, και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου είναι βάσιμος. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και συνακόλουθα το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Υπηρεσίες μεταφοράς νοσοκομειακών αποβλήτων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, όπως βασίμως προβάλλει η διαφωνούσα Επίτροπος, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική, δοθέντος ότι, ούτε κατά την εκκίνηση της διαδικασίας του επίμαχου διαγωνισμού, στις 26.5.2016, ούτε μέχρι και τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης, στις 13.6.2016, δεν είχε εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται το συνολικό ποσό επιβάρυνσης του οικείου Κ.Α.Ε. του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου..(..)Εξάλλου, ο προβαλλόμενος, με το 8596/27.7.2017 έγγραφο επανυποβολής, ισχυρισμός του Νοσοκομείου, ότι έως την ολοκλήρωση του αντικειμένου της σύμβασης είχε δεσμευθεί πίστωση ισόποση με τη συμβατική δαπάνη, με την έκδοση, τμηματικά, των αναφερόμενων στο ως άνω έγγραφο αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης, είναι απορριπτέος, προεχόντως, διότι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν, η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πρέπει να εκδίδεται πριν την έναρξη της οικείας διαγωνιστικής διαδικασίας και πριν την υπογραφή της σχετικής σύμβασης για το συνολικό ποσό, με το οποίο επιβαρύνεται ο οικείος προϋπολογισμός, οι δε μεταγενεστέρως τυχόν εκδιδόμενες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης δεν δύνανται να έχουν αναδρομική ισχύ..Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι κανονική και, επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ – ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ - ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ :Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Νοσοκομείο σε ιδιωτική επιχείρηση για την προμήθεια ειδών καθαριότητας, καθόσον οι αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης με τις οποίες δεσμεύτηκαν οι αντίστοιχες εκδόθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της σύναψης της σχετικής σύμβασης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρων 21 του ν. 2362/1995 και 2 παρ. 2 του π.δ./τος 113/2010.(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΔΑΠΑΝΩΝ - ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο σε ιδιώτες  για τις υπηρεσίες είσπραξης και απόδοσης τελών ελλιμενισμού, καθόσον οι αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης και αποφάσεις ανάθεσης  των ανωτέρω υπηρεσιών, αναρτήθηκαν στο διαδικτυακό τόπο του Προγράμματος Διαύγεια, σε χρόνο μεταγενέστερο της υπογραφής των οικείων συμβάσεών τους με το Ταμείο, με αποτέλεσμα να παραβιάζονται οι διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 2 του π.δ/τος 113/2010 (ΦΕΚ Α΄ 194/2010) που επιβάλλουν την έκδοση της σχετικής απόφασης ανάληψης υποχρέωσης, σε κάθε περίπτωση, πριν από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης.(Συγγνωστή πλάνη)

ΥΠΕΡΩΡΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη κανονική, διότι η σχετική δαπάνη δεν είχε αναληφθεί νομίμως εντός του έτους 2014, καθόσον δεν είχε εκδοθεί από τον …. η προβλεπόμενη στο π.δ. 113/2010 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του …. ότι εν προκειμένω δεν απαιτείτο απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, δεδομένου ότι, σύμφωνα με το άρθρο 158 παρ.5 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων «Πιστώσεις που έχουν εγγραφεί στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού του Δήμου … διατίθενται, χωρίς να απαιτείται απόφαση οποιουδήποτε οργάνου, για την πληρωμή δαπανών που αφορούν: α) Αποδοχές κάθε είδους προσωπικού…», είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, η διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις των παρ. 3, 4 και 5 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Κ.Δ.Κ.), αφού αυτές δεν αφορούν το ζήτημα της έκδοσης ή μη αποφάσεων ανάληψης υποχρέωσης για τις δαπάνες των Δήμων (και κατ’ επέκταση των νομικών τους προσώπων) αλλά, σε συνδυασμό με το άρθρο 12 παρ. 1 του β.δ/τος 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (Α΄ 114), την έκδοση ή μη αποφάσεων από τα αρμόδια όργανα για την εκτέλεση (εκκαθάριση, ενταλματοποίηση, πληρωμή) των δαπανών τους, που ακολουθεί την οικεία διαδικασία ανάληψης (Ε.Σ. Kλ.Πρ.Ελ.Δαπ. στο Ι Τμ. 16/2014, 259/2013). Το Κλιμάκιο, όμως, λαμβάνοντας υπόψη αφενός μεν τις ερμηνευτικές δυσχέρειες που έχουν προκληθεί από τη διάταξη του άρθρου 158 παρ.5 του Κ.Δ.Κ. και αφετέρου το γεγονός, ότι, όπως προκύπτει από το έγγραφο επανυποβολής, από 1.1.2015 ο…. τηρεί τη διαδικασία ανάληψης υποχρέωσης που προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις του ν.4270/2014, κρίνει ότι ο …. χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων προέβη στην ενταλματοποίηση της σχετικής δαπάνης.  Κατ΄ ακολουθίαν, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δικαιολογείται, όμως, στη συγκεκριμένη περίπτωση η θεώρηση λόγω συγγνωστής πλάνης του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος.

Καταβολή αποζημίωσης για υπερωριακή απασχόληση...Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες με τα ανωτέρω ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες παρίστανται μη κανονικές, καθόσον, όπως βασίμως διαλαμβάνει και η έκθεση διαφωνίας, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 2 και 4 του π.δ. 80/2016, οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκαν σε χρόνο (στις 6.5.2019 και 7.5.2019) μεταγενέστερο από αυτόν της πραγματοποίησης της υπερωριακής απασχόλησης (2017), ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (υπό στοιχείο 4 νομική σκέψη), οι αποφάσεις αυτές έπρεπε να προηγούνται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με τις εν λόγω δαπάνες διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών. Ο Δήμος, με το 13965/12.6.2019 έγγραφο επανυποβολής, προβάλλει ότι στην προκειμένη περίπτωση τηρήθηκε η αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, διότι, αν και δεν εκδόθηκαν οι αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης πριν από την πραγματοποίηση των ελεγχόμενων δαπανών, ο σκοπός του νόμου, που είναι η αποτροπή πληρωμής δαπανών καθ΄ υπέρβαση των εγγεγραμμένων πιστώσεων στον προϋπολογισμό, ικανοποιήθηκε με την πρόβλεψη σχετικής πίστωσης στον προϋπολογισμό του Δήμου έτους 2017. Ο ισχυρισμός αυτός είναι απορριπτέος ως αβάσιμος καθόσον, η τήρηση της αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης εξασφαλίζεται με την πιστή εφαρμογή όλων των ως άνω δημοσιονομικών διατάξεων, σύμφωνα με τις οποίες για την πραγματοποίηση μια δαπάνης ο φορέας οφείλει να εκδώσει απόφαση ανάληψης υποχρέωσης πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης, ενώ άλλωστε δεν αποδεικνύεται ότι οι πιστώσεις του σχετικού Κ.Α. κατά τον κρίσιμο χρόνο δεν είχαν εξαντληθεί (βλ. ΚΠΕΔ Ι Τμ. 65/2017). Τέλος, από τα στοιχεία του φακέλου δεν αποδεικνύεται πλάνη των οργάνων του Δήμου, ως προς το εφαρμοστέο νομοθετικό καθεστώς (ΚΠΕΔ Ι Τμ. 71/2018).

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ:Μη νόμιμη η εξόφληση τιμολογίου από ΔΕΥΑ που αφορά τον έλεγχο Τ.Π. των σωλήνων Ρ.Ε. και πολυβινυλιοχλωριδίου του έργου «κατασκευή υποδομών αποχέτευσης στην παραλιακή ζώνη…», καθόσον δεν ακολουθήθηκε η νόμιμη διαδικασία ανάληψης, όπως ορίζουν οι διατάξεις του β.δ. 17.5/15.6.1959, διότι οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης της δαπάνης αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο μεταγενέστερα από τη πραγματοποίηση αυτής.(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)