Τροποποίηση της υπ’ αρ. 144/15067/24.01.2019 απόφασης του Υπουργού και της Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων "Άμεση προμήθεια μικρών ποσοτήτων μελιού από τον παραγωγό στον τελικό καταναλωτή ή στα τοπικά καταστήματα λιανικής πώλησης που προμηθεύουν άμεσα τον τελικό καταναλωτή, σε εφαρμογή των παρ. 2 περ. γ’ και παρ. 3 του άρθρου 1 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 139, 30.4.2004, σ.1)" (Β’ 466).

Διευκρινήσεις ως προς την υποχρέωση πώλησης εφημερίδων στα εμπορικά καταστήματα λιανικής πώλησης τροφίμων, τη δήλωση αποθεμάτων κρέατος αιγοπροβάτων και αυγών και λοιπές ρυθμίσεις ΑΔΑ:692Α46ΜΤΛΡ-ΕΞΕ

Λεπτομέρειες εφαρμογής του εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1465 της Επιτροπής, της 14ης Ιουλίου 2023, σχετικά με τη χορήγηση χρηματοδοτικής στήριξης έκτακτης ανάγκης για τους γεωργικούς τομείς που αντιμετωπίζουν ειδικά προβλήματα, τα οποία έχουν αντίκτυπο στην οικονομική βιωσιμότητα των παραγωγών γεωργικών προϊόντων (L 180). 

Δ.ΣΦ-ΦΕΚ-635/Β/29.1.2024:Στην υπ’  αρ. 89/25871/26.01.2024 απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (Β’ 562), γίνονται οι παρακάτω διορθώσεις: 1. Στη σελίδα 4292, διορθώνεται η παρ. 2 του άρθρου 3 ως εξής: «Η αποζημίωση χορηγείται σύμφωνα με τις δηλωθείσες ζημίες των γεωργών στον ΕΛΓΑ και/ή στη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Έβρου, ανά στρέμμα για τις καλλιέργειες φυτικής παραγωγής και ανά ζώο για τη ζωική παραγωγή. Για τους παραγωγούς μελιού, η αποζημίωση χορηγείται ανά κατεχόμενη κυψέλη, σύμφωνα με τα οριστικοποιημένα στοιχεία του Εθνικού Ηλεκτρονικού Μελισσοκομικού Μητρώου για το έτος 2022.». 2. Στη σελίδα 4294 διαγράφεται η περ. Ι της παρ. Α του παραρτήματος και οι περ. ΙΙ και ΙΙΙ αναριθμούνται σε περ. Ι και ΙΙ. 

ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ:  Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις σκέψεις 2 και 3 το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι, εν προκειμένω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συντρέχει εξαιρετική περίπτωση κατά την οποία επιτρέπεται σε υπαίθριο σταθμό του Δήμου …. η χρήση και εγκατάσταση υπέργειων δεξαμενών καυσίμων κίνησης και επομένως, η προσφορά της εταιρείας …, με την οποία προσέφερε, την ήδη εγκατεστημένη σε χώρο του Δήμου, υπέργεια δεξαμενή με αντλία πετρελαίου για την μετάγγιση καυσίμου στα οχήματα του Δήμου μη νομίμως έγινε αποδεκτή. Επομένως, για το λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης προμήθειας με την ανωτέρω εταιρεία. Περαιτέρω, κατά τη γνώμη της εισηγήτριας Παρέδρου .., σύμφωνα με τη γνώμη που διατυπώθηκε στη σκέψη 4 ανωτέρω, η παρεπόμενη υποχρέωση του υποψήφιου στη διαγωνιστική διαδικασία αναδόχου προμηθευτή να εγκαταστήσει δεξαμενή καυσίμου κίνησης με αντλία χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα, προκάλεσε περιορισμό του κύκλου των ενδιαφερομένων και δυναμένων να συμμετέχουν ισότιμα στη διαγωνιστική διαδικασία. Παράλληλα, ο Δήμος … στερούμενος κατά το χρόνο δημοσίευσης της διακήρυξης ιδίων αποθηκευτικών χώρων - δεξαμενών καυσίμων κίνησης, εμπίπτει στην κατηγορία του τελικού καταναλωτή χωρίς ίδιους αποθηκευτικούς χώρους, ο οποίος μπορεί να προμηθεύεται πετρελαιοειδή προϊόντα για την κίνηση των οχημάτων του απευθείας από κατόχους άδειας λιανικής εμπορίας, αντίθετα δε δύναται να συμβάλλεται με εταιρείες εμπορίας για το σκοπό αυτό, με τις οποίες μόνο οι τελικοί καταναλωτές με ίδιους αποθηκευτικούς χώρους δύνανται να συμβάλλονται. Συνεπώς, για το λόγο αυτό αφενός δεν ήταν νόμιμος ο μνημονευόμενος ανωτέρω όρος της διακήρυξης που επέβαλε την υποχρέωση εγκατάστασης δεξαμενής καυσίμων κίνησης με αντλία αφετέρου μη νομίμως έγινε αποδεκτή η προσφορά της εταιρείας …. για την ομάδα 1 (πετρέλαιο κίνησης diesel, ποσότητα 638.000 lt). Ωστόσο, η γνώμη αυτή δεν κράτησε. Τέλος, το Κλιμάκιο δε διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία διαγωνισμού και το σχέδιο σύμβασης προμήθειας λιπαντικών – αντιψυκτικών (ομάδα 4).

Προμήθεια με τίτλο «Ολιστικό σύστημα παρακολούθησης πηγών υδροληψίας ΔΕΥΑ ...» (...)Κατόπιν των ως άνω παρατιθέμενων το Δικαστήριο κρίνει ότι από τα στοιχεία του φακέλου και όσα προσκομίσθηκαν από την προσφεύγουσα τεκμηριώνεται επαρκώς, κατά τρόπο σαφή και αναλυτικά και λεπτομερώς προσδιορισμένο, η διαμόρφωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της ελεγχόμενης προμήθειας παριστάμενης ως εσφαλμένης της σχετικής κρίσης της προσβαλλομένης. Ειδικότερα: i) Ο μη προσδιορισμός της τιμής μονάδας του επιμέρους εξοπλισμού κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου δεν κρίνεται αναγκαίος και καθοριστικός για την τεκμηρίωση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης της συγκεκριμένης ελεγχόμενης προμήθειας, δεδομένου ότι, λόγω της πολυπλοκότητας και της φύσης της ελεγχόμενης σύμβασης, που αποσκοπεί στο τελικό διαλειτουργικό αποτέλεσμα της ψηφιακής διαχείρισης των υδατικών πόρων του δικτύου ύδρευσης, μέσω της προσφοράς μιας εξατομικευμένης τεχνικής λύσης, η οποία θα συνδυάζει μια σειρά από 139 υποσυστήματα (Τοπικούς Σταθμούς Ελέγχου) που θα παραδοθούν διασυνδεδεμένα, προκειμένου να μπορούν να λειτουργούν ως ένα ενιαίο σύστημα και τα οποία προσδιορίζονται ιδιαιτέρως εκτενώς στην τεχνική περιγραφή και τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης, είναι θεμιτό να δίδεται η δυνατότητα να προταθούν από τους οικονομικούς φορείς διάφορες λύσεις, εντός του πλαισίου της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ως προς την επιλογή και τη διάταξη των επιμέρους στοιχείων των τμημάτων των υποσυστημάτων. Ενδεχόμενη δε τιμολόγηση κάθε υπό προμήθεια αγαθού που περιλαμβάνεται στον εξοπλισμό κάθε είδους Τοπικού Σταθμού Ελέγχου θα περιόριζε την ελευθερία διαμόρφωσης της προσφοράς των διαγωνιζομένων για την επίτευξη της οικονομικότερης και αποδοτικότερης εφαρμογής του ολοκληρωμένου αυτού συστήματος και συνακόλουθα τον ανταγωνισμό.(...)Ενόψει των ως άνω το Δικαστήριο κρίνει, κατ΄αρχάς, ότι η εκάστοτε επιλογή δείκτη τιμών που ο αναθέτων φορέας προτίθεται να χρησιμοποιήσει κατά την αναπροσαρμογή της τιμής των όλως εξειδικευμένων βιομηχανικών προϊόντων της υπό ανάθεση σύμβασης, εφόσον παραστεί τέτοια ανάγκη, αποτελεί τεχνική κρίση, στον έλεγχο της οποίας δεν μπορεί να υπεισέλθει το παρόν Δικαστήριο, πολλώ δε μάλλον να υποδείξει, όπως ανακριβώς αναφέρεται στο υποβληθέν από 8.12.2023 ενημερωτικό σημείωμα της ΔΕΥΑΚ. Περαιτέρω, κρίνει ότι η ρήτρα αναπροσαρμογής τιμής που τέθηκε στο άρθρο 9 του τελευταίου υποβληθέντος ηλεκτρονικά προς έλεγχο νέου σχεδίου σύμβασης συνιστά σαφή, ακριβή και κατηγορηματική ρήτρα αναθεώρησης, όπως επιτάσσει η παρ. 1 περ. α΄ του άρθρου 337 του ν. 4412/2016, καθόσον ο Δείκτης Βιομηχανικής Παραγωγής που εν τέλει επέλεξε ο αναθέτων φορέας για τον υπολογισμό της αναπροσαρμογής της τιμής των ειδών της σύμβασης και δη η τιμή αυτού που αφορά ειδικά τα υπό προμήθεια είδη των ομάδων Α1 και Α2, τα οποία ενέταξε στον κωδικό 26 κατά PRODCOM του δείκτη αυτού, καθιστά σαφές ότι η τυχόν συντελούμενη κατά το χρόνο παράδοσης αναπροσαρμογή τιμής, θα αφορά στη συγκεκριμένη κατηγορία ειδών. Ανακαλεί την 442/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης σύμβασης ..., υπό τους όρους που διαλαμβάνονται στο σκεπτικό της παρούσας

Προμήθεια φρέσκου γάλακτος: ζητείται η ανάκληση της 33/2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. 4-5), το Δικαστήριο κρίνει ότι η αιτιολογία της 269/22.9.2022 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του προσφεύγοντος Δήμου για την τροποποίηση των 12661/9.9.2022 και 1257/13.9.2022 αρχικών συμβάσεων των προσφευγόντων με τη «.....» δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι τόσο τα στοιχεία που έλαβε υπόψη της η ανωτέρω απόφαση, όσο και από αυτά που μεταγενέστερα υποβλήθηκαν ενώπιον της Αναπληρώτριας Επιτρόπου και του παρόντος Τμήματος δεν αρκούν για να τεκμηριώσουν την ανάγκη τροποποίησης των συμβατικών τιμών για το προϊόν «φρέσκο γάλα» στο προαναφερόμενο ποσοστό, καθόσον, όπως ορθώς επισημαίνει η προσβαλλομένη, ναι μεν οι περιστάσεις τις οποίες επικαλείται ο προσφεύγων Δήμος, ήτοι η αύξηση τιμών στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες σε παγκόσμια κλίμακα, συντρέχουν και μπορούν να χαρακτηριστούν ως απρόβλεπτες υπό την έννοια ότι δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από μία επιμελή αναθέτουσα αρχή, πλην οι προσφεύγοντες έχουν το βάρος να αποδείξουν ότι εξαιτίας αυτών έχει ανατραπεί η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, και μάλιστα υπέρμετρα σε βάρος της προμηθεύτριας εταιρείας. Εξάλλου, ως προς τα έγγραφα που ελήφθησαν υπόψη για τη λήψη της απόφασης της ανωτέρω Οικονομικής Επιτροπής περί τροποποίησης των συμβατικών τιμών, δεν διαλαμβάνεται ειδική αξιολόγηση ούτε κρίση, δεδομένου δε ότι οι προσφεύγοντες διατείνονται ότι με αυτά τεκμηριώνεται η εν λόγω αύξηση, το Δικαστήριο κρίνει ότι τα στοιχεία αυτά δεν επαρκούν για την τεκμηρίωση του ποσοστού της αύξησης. Τούτο προεχόντως διότι από τα προσκομισθέντα τιμολόγια ναι μεν προκύπτει αυξητική τάση των τιμών πώλησης του προϊόντος από τον παραγωγό, πλην δεν προκύπτει η ακριβής και συγκεκριμένη διαμορφωθείσα συνολικώς τιμή στην αγορά, αλλά απεικονίζεται μία όλως μερική και αποσπασματική κατάσταση, αφού προσκομίζονται μόνο παραστατικά του εκάστοτε αντισυμβαλλόμενου παραγωγού/προμηθευτή της αναδόχου εταιρείας. Πέραν τούτων, και τα προσκομιζόμενα «επίσημα» στοιχεία δεν αρκούν για την τεκμηρίωση της αυξητικής αναπροσαρμογής, δεδομένου ότι αφενός μεν τα δελτία τιμών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας δεν αναφέρονται στον χρόνο υποβολής των προσφορών του προηγηθέντος διαγωνισμού (Ιανουάριος του έτους 2022), ενώ από τα δελτία τύπου σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή που προσκομίστηκαν κατόπιν της συζήτησης της  υπόθεσης στο ακροατήριο, δεν προκύπτει με σαφήνεια το ποσοστό αύξησης της τιμής του προς προμήθεια προϊόντος. Τούτο προεχόντως διότι στον Πίνακα 5 του από 10.10.2022 δελτίου τύπου της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τον δείκτη τιμών καταναλωτή Σεπτεμβρίου 2022, η μεταβολή τιμών στο είδος «Γαλακτοκομικά και αυγά» ανέρχεται σε 23,3%, ήτοι χαμηλότερα από το ποσοστό της χορηγηθείσας αύξησης. Πέραν αυτού, ενόψει της, εν τω μεταξύ, εκδοθείσας 95210/5.10.2022 (ΑΔΑ: 9Γ9446ΜΤΛΡ-ΧΕΘ) εγκυκλίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με την οποία προσδιορίζεται επακριβώς το ποσοστό αύξησης του ΔΤΚ για πληθώρα υπό προμήθεια ειδών, μεταξύ των οποίων και του φρέσκου γάλακτος, το οποίο ανέρχεται, για τον Σεπτέμβριο 2022 σε ποσοστό 17,93%, ήτοι κατά πολύ χαμηλότερο από το αιτηθέν και χορηγηθέν, παρίσταται εμφανής η ανάγκη για εμπεριστατωμένη αιτιολόγηση του ποσοστού της αύξησης από την αναθέτουσα αρχή. Δοθέντος δε ότι κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης περί αναπροσαρμογής των συμβατικών τιμών είχε τεθεί σε ισχύ το άρθρο 7 του ν. 4965/2022 με το οποίο απαριθμούνται οι ήδη προδιαληφθείσες (σκ. 5) προϋποθέσεις για την αναπροσαρμογή τιμών σε εκτελούμενες κατά την έναρξη ισχύος του συμβάσεις, όπως εν προκειμένω οι συναφθείσες στις 9.9.2022 και 13.9.2022 συμβάσεις μεταξύ των προσφευγόντων και της «…..», έπρεπε να ληφθεί υπόψη από τα αρμόδια όργανα των προσφευγόντων για την κρίση επί της επιτρεπόμενης ή μη αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος και του ποσοστού αυτής. Ειδικότερα, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να εξετάσει τη συνδρομή των προϋποθέσεων του ως άνω άρθρου, ανεξαρτήτως των συγκριτικών στοιχείων που κατατέθηκαν από τους προσφεύγοντες, ενόψει και του γεγονότος ότι απαραίτητο στοιχείο κατά τις εισαχθείσες τον Σεπτέμβριο του έτους 2022 και ισχύουσες από τις 2.9.2022 διατάξεις είναι η εφαρμογή από την αναθέτουσα αρχή του μαθηματικού τύπου που να λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία που αναφέρονται στις εν λόγω διατάξεις, όπως ερμηνεύονται με την παρούσα απόφαση (σκ. 5), συνεκτιμώντας τυχόν εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις και εγκυκλίους του ως άνω Υπουργείου (βλ. ενδεικτ. την 95213/5.10.2022 με ΑΔΑ 6Μ8Ο46ΜΤΛΡ-ΔΛΓ εγκύκλιο), με τις οποίες δίδονται οδηγίες προς τις αναθέτουσες αρχές ως προς τον τρόπο εφαρμογής των κρίσιμων διατάξεων. Επιπροσθέτως, πρέπει να κριθεί η αναγκαιότητα και το ύψος της αναπροσαρμογής με βάση και τις λοιπές προεκτεθείσες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων είναι και η παρέλευση δώδεκα μηνών από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών, η οποία εν προκειμένω, ήταν η 30η Ιανουαρίου 2022. Κατόπιν τούτων, πρέπει να απορριφθούν συνολικά ως αβάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί των προσφευγόντων, τυχόν δε νέα απόφαση περί αναπροσαρμογής του συμβατικού τιμήματος πρέπει να λάβει υπόψη τις ως άνω διατάξεις.Δεν ανακαλεί την 33/2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην ΠΕ Χαλκιδικής

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ως εκ τούτου, οι, επικαλούμενες από την αναθέτουσα Αρχή, απρόβλεπτες περιστάσεις, ήτοι η σημαντική αύξηση των τιμών και τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, ναι μεν συντρέχουν (βλ. και το 2040/13.04.2022 προαναφερθέν έγγραφο της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ.), πλην όμως, η αναθέτουσα Αρχή έχει το βάρος να αποδείξει ότι, λόγω των απρόβλεπτων αυτών περιστάσεων, έχει ανατραπεί υπερμέτρως εις βάρος του αναδόχου η οικονομική ισορροπία της αρχικής σύμβασης, στην οποία απέβλεψαν τα μέρη, αλλά και να προσδιορίσει, με επαρκή, ακριβή και αναμφισβήτητο τρόπο, το ποσοστό της απαιτουμένης, για την εξισορρόπηση της ανωτέρω οικονομικής ισορροπίας, αναπροσαρμογής. Με την επίκληση, ωστόσο, τιμολογίων από τα οποία προκύπτει χωρίς επαναλαμβανόμενο τρόπο, κατ’ ουσίαν, σημαντική αύξηση τιμής μόνο ενός (1) είδους, το οποίο αντιπροσωπεύει το 9,74% του προϋπολογισμού, και την, εν συνεχεία, εφαρμογή ποσοστού αύξησης 48,90% στις τιμές μονάδος και των είκοσι (20) ειδών της σύμβασης, η αναθέτουσα Αρχή δεν ανταποκρίθηκε στο αποδεικτικό βάρος αυτής (πρβλ. ΕλΣυν Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022). Εξάλλου, ούτε από την 844/27.10.2022 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία αποφασίσθηκε η ελεγχόμενη τροποποίηση, ούτε και από τα συνοδεύοντα αυτήν στοιχεία, προκύπτουν άλλα στοιχεία (π.χ. τιμολόγια από τα οποία να προκύπτει η τιμή αγοράς από την ανάδοχο εταιρεία έκαστου είδους λιπαντικού, αφενός, κατά το χρόνο κατάρτισης της οικονομικής προσφοράς της και, αφετέρου, κατά τον χρόνο λήψης της επίμαχης απόφασης, συνδυασμένα με έρευνα αγοράς σχετικά με τις τρέχουσες τιμές πώλησης των υπό προμήθεια ειδών, αλλά και τα επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής σχετικά με την επελθούσα μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή ως προς την επίμαχη κατηγορία αγαθών κλπ.), από τα οποία να προκύπτει με ακρίβεια ο τρόπος εξαγωγής του ποσοστού αύξησης των τιμών μονάδας των ειδών της επίμαχης προμήθειας. Συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, διότι δεν συντρέχουν οι όροι της διάταξης του άρθρου 132 παρ. 1γ΄ του ν. 4412/2016 για την τροποποίηση της αρχικής σύμβασης και την αυξητική αναπροσαρμογή της τιμής μονάδας των προμηθευόμενων ειδών, καθόσον δεν αποδεικνύεται/τεκμηριώνεται επαρκώς το ύψος της αυξητικής αναπροσαρμογής και ότι η επίμαχη τροποποιητική σύμβαση δεν αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων (βλ. και προαναφερόμενο έγγραφο Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., όπου γίνεται παραπομπή στο άρθρο 132 παρ.1γ΄, στο οποίο τίθεται ως προϋπόθεση επιτρεπτής τροποποίησης η μη καταστρατήγηση των περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων διατάξεων). Εξάλλου, όπως έγινε ερμηνευτικά δεκτό στη σκέψη 5 της παρούσας, η επιχειρούμενη τροποποίηση ουσιωδών όρων της σύμβασης κατά το παρόν στάδιο δεν δύναται να θεμελιωθεί ούτε στην επικληθείσα από την αναθέτουσα Αρχή διάταξη του άρθρου 388 του Αστικού Κώδικα, διότι, ανεξαρτήτως του ότι η τελευταία δύναται να ενεργοποιηθεί διορθωτικά μόνον από τον δικαστή της σύμβασης κατά την εκτέλεση αυτής, δεν εφαρμόζεται συμπληρωματικά στις δημόσιες συμβάσεις, στις περιπτώσεις που το ανακύπτον ζήτημα αντιμετωπίζεται από τις ειδικές για την εκτέλεση των συμβάσεων αυτών διατάξεις, όπως είναι εν προκειμένω οι διατάξεις του άρθρου 132 ν. 4412/2016, δυνάμει των οποίων και μόνον μπορεί να τροποποιηθεί μία σύμβαση από την αναθέτουσα Αρχή (πρβλ. ΕλΣυν  Έβδ. Τμ. απόφ. 1363/2022 σκ. 11, Στ΄ Κλιμ. πράξη 431/2022). 9.2. Η αύξηση του συμβατικού τιμήματος σε ποσοστό 48,90%, με αύξηση κατά το ίδιο ποσοστό (48,90%), μόνο των τιμών μονάδος των προ προμήθεια ειδών, ενώ, κατά τα συναγόμενα ευθέως από τα προσκομιζόμενα έγγραφα (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτοκ. 26375/21.07.2022 έγγραφο αίτημα αναπροσαρμογής τιμών του αναδόχου), έχει ήδη εκτελεστεί σημαντικό τμήμα της σύμβασης (τουλάχιστον 19.208,22 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, επί συνολικού συμβατικού αντικειμένου 86.663,60 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, ήτοι ποσοστό 22,16%) υποκρύπτει είτε αύξηση των προς προμήθεια ποσοτήτων, είτε αναδρομική αναπροσαρμογή του συμβατικού τιμήματος και για το ήδη εκτελεσθέν τμήμα της σύμβασης. Κατ’ αποτέλεσμα, και ανεξαρτήτως των διαλαμβανομένων ανωτέρω υπό στοιχ. 9.1., η υπογραφή του ελεγχομένου σχεδίου σύμβασης κωλύεται και λόγω του ότι, στην πρώτη περίπτωση (αύξηση συμβατικών ποσοτήτων), δεν προκύπτουν οι νομικοί και πραγματικοί λόγοι, συνοδευόμενοι από αποδεικτικά στοιχεία, σχετικά με την αναγκαιότητα της αύξησης των προς προμήθεια ποσοτήτων, και, στη δεύτερη (αναδρομική αναπροσαρμογή τιμήματος), επιχειρείται μη επιτρεπόμενη αναδρομική τροποποίηση της ήδη εκτελεσθείσας σύμβασης, η οποία αντιτίθεται στην γενική αρχή του διοικητικού δικαίου, σύμφωνα με την οποία τα έννομα αποτελέσματά των συστατικών ατομικών διοικητικών πράξεων, αλλά και των διοικητικών συμβάσεων, όπως η ελεγχόμενη, δεν αναπτύσσουν αναδρομική ισχύ, δηλαδή δεν δύνανται να ανατρέχουν σε χρόνο προγενέστερο της έκδοσης ή της σύναψής τους (πρβλ. ΕλΣυν αποφ. Τμ. Μείζ. Επτ. Σύνθ. 2824/2011, VI Τμ. 1984/2020, ΣΤ΄ Κλιμ. πράξη 155/2021).

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Επιδιώκει την ανάκληση της 382/2012 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. II), το Τμήμα άγεται, κατά πλειοψηφία, στην κρίση ότι οι εργασίες της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων που ανέκυψαν κατά το στάδιο της εκτέλεσης της αρχικής σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την αιτούσα. Οι ως άνω απρόβλεπτες περιστάσεις συνίστανται στην ύπαρξη της αναφερόμενης στην ως άνω από 18.5.2006 τεχνική έκθεση της Προϊσταμένης του Τμήματος Εδαφομηχανικών Μελετών της Διεύθυνσης Μελετών Έργων του Ο.Ε.Κ., εκτεταμένης ζώνης αποσάθρωσης βάθους 1,00 έως 1,50 μέτρου, αντί του αναμενόμενου, με βάση την αρχική γεωτεχνική έρευνα, υγιούς έως ελαφρά και τοπικά μέτριου αποσαθρωμένου βραχώδους υποβάθρου. Η ύπαρξη της ζώνης αυτής αποσάθρωσης διαπιστώθηκε μετά την διενέργεια ειδικής αυτοψίας – μελέτης σε προχωρημένο στάδιο των εκσκαφών και δεν ήταν, ως εκ τούτου, δυνατόν να προβλεφθεί κατά το στάδιο εκπόνησης της αρχικής γεωτεχνικής μελέτης. Και τούτο διότι, η μελέτη αυτή, η οποία συντάχθηκε μετά τη διενέργεια τριών δειγματοληπτικών γεωτρήσεων, ήταν κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, δεδομένου ότι ο εντοπισμός της εν λόγω ζώνης αποσάθρωσης δεν ήταν εφικτός με τη διενέργεια περιστροφικών γεωτρήσεων, καθόσον, όπως βεβαιώνεται στην ως άνω από 18.5.2006 τεχνική έκθεση, η ζώνη αυτή δεν αποτελείται από υλικά με ιδιαίτερα γεωτεχνικά χαρακτηριστικά και, ως εκ τούτου, οποιοδήποτε περιστροφικό γεωτρύπανο τη διαπερνά χωρίς τη λήψη αδιατάρακτων ή και ημιδιαταραγμένων δειγμάτων. Μειοψήφησε η Σύμβουλος Βασιλική Ανδρεοπούλου, η οποία διατύπωσε την ακόλουθη άποψη, προς την οποία συντάχθηκε και η έχουσα συμβουλευτική ψήφο Πάρεδρος Ευαγγελία Σεραφή: Η αναγκαιότητα εκτέλεσης των περιλαμβανομένων στην ελεγχόμενη 4η συμπληρωματική σύμβαση εργασιών δεν πρόεκυψε από απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά οφείλεται σε σφάλμα της αρχικής μελέτης του έργου. Ειδικότερα, κατά την εκπόνηση της αρχικής μελέτης, δεν είχαν ληφθεί υπόψη, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση της ελεγχόμενης  σύμβασης, το ως άνω από 21.7.2005 έγγραφο του επιβλέποντος το έργο μηχανικού και την ανωτέρω από 18.5.2006 τεχνική έκθεση, οι κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής (μακράς διαρκείας βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις) καθώς και η θέση του οικισμού τους πρόποδες βουνού, ενώ, περαιτέρω, δεν είχαν διενεργηθεί επαρκείς δειγματοληπτικές γεωτρήσεις (τρεις για οικισμό 30 κατοικιών). Εξάλλου, σε κάθε περίπτωση, η ύπαρξη της αναφερόμενης στην ως άνω τεχνική έκθεση ζώνης αποσάθρωσης δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, που δικαιολογεί τη σύναψη της ελεγχόμενης συμπληρωματικής σύμβασης και για το λόγο ότι εντοπίσθηκε πριν από τη σύναψη της 1ης συμπληρωματικής σύμβασης του ως άνω έργου και, ως εκ τούτου, οι εν λόγω εργασίες θα έπρεπε να ενσωματωθούν στο αντικείμενο αυτής και όχι στο αντικείμενο της ελεγχόμενης 4ης συμπληρωματικής σύμβασης. Τέλος, η αδυναμία της αρχικής αναδόχου κοινοπραξίας να ολοκληρώσει το έργο, που οδήγησε στην έκπτωσή της, χωρίς να έχει καταγραφεί το σύνολο των εκτελεσθεισών ποσοτήτων των εργασιών της μελέτης, δεν συνιστά περίσταση μη δυνάμενη να προβλεφθεί καθόσον αποτελεί ενδεχόμενο κάθε εργολαβίας, ενώ σε κάθε περίπτωση, δεν συνδέεται αιτιωδώς με την αναγκαιότητα εκτέλεσης των εν λόγω εργασιών. Η γνώμη όμως αυτή δεν εκράτησε.Ανακαλεί την 382/2012 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στο σκεπτικό της παρούσας