Δημοτική επιχείρηση ραδιοφωνίας. Απαλλαγή από τέλη χαρτοσήμου.   Η δημοτική επιχείρηση ραδιοφωνίας, με την επωνυμία «ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ- ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ ΑΘΗΝΑ» ως δημοτική επιχείρηση ειδικού σκοπού, αποβλέπουσα στη λειτουργία δημοτικού ραδιοφωνικού σταθμού, που, σύμφωνα με την ιδρυτική της πράξη και τις διατάξεις που την διέπουν, ασκεί δραστηριότητες που έχουν σχέση με πολιτιστικά, κοινωνικά, πολιτικά, εκπαιδευτικά, αθλητικά, περιβαλλοντικά, καλλιτεχνικά θέματα, υπάγεται στην έννοια των «αποκλειστικώς κοινωφελούς χαρακτήρα αμιγών δημοτικών ή κοινοτικών επιχειρήσεων» του άρθρου 276 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006) και, συνακολούθως, τυγχάνει υποκειμενικής απαλλαγής από τα τέλη χαρτοσήμου, παρά το γεγονός ότι οι ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις δεν κατονομάζονται ρητώς στη διάταξη αυτή (ομόφ.). (Αποδεκτή με την ΠΟΛ. 1041/2018)

Κοινοποίηση των διατάξεων του αρ. 65 του ν. 4486/2017 για την απαλλαγή από τα τέλη χαρτοσήμου των επιχορηγήσεων που λαμβάνουν οι φορείς που λειτουργούν Μονάδες Ψυχικής Υγείας.(ΑΔΑ:ΩΕΩΥΗ-195)

Ο ν.3669/2008 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων» (ΦΕΚ Α΄, 116), ορίζει, στο άρθρο 17 παρ. 7, ότι: «7. Στις τιμές του προϋπολογισμού και του τιμολογίου τόσο της υπηρεσίας όσο και της προσφοράς περιλαμβάνεται κάθε σχετική δαπάνη, καθώς και τα γενικά έξοδα και όφελος της εργοληπτικής επιχείρησης. Αν γίνεται ρητή μνεία στα σχετικά τεύχη μπορεί να διαχωρίζονται οι τιμές και να προστίθεται στο τέλος ποσοστό γενικών εξόδων και οφέλους που ορίζεται σε δεκαοκτώ τοις εκατό (18%), για έργα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων ή άλλες πηγές με ανάλογες απαλλαγές και σε είκοσι οκτώ τοις εκατό (28%) για τις άλλες περιπτώσεις». Περαιτέρω, στην παρ. 1 της Κ.Υ.Α. 43115/1952 «Περί απαλλαγής παντός φόρου, κρατήσεως κλπ. υπέρ του Δημοσίου, των πάσης φύσεως προμηθειών, εφοδίων, ανασυγκροτήσεως εξωτερικού και εσωτερικού κ.λπ. (ΦΕΚ 254 Β΄), η οποία κυρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ν.δ/τος 2957/1954 «Περί δημοσίων επενδύσεων και συμπληρώσεως των σχετικών προς ταύτας διατάξεων του Δημοσίου Λογιστικού» (ΦΕΚ 186 Β΄), ορίζεται ότι: «1. Αι πάσης φύσεως προμήθειαι εφοδίων ανασυγκροτήσεως εκ του εξωτερικού και εκ του εσωτερικού, αι συμφωνίαι περί αναθέσεως μελετών ή εκτελέσεως εργασιών και μισθώσεις ακινήτων ως και αι συμβάσεις εκτελέσεως πάσης φύσεως έργων, εφ’ όσον ταύτα χρηματοδοτούνται εκ των ειδικών πιστώσεων του προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων, τα σχετικά προς ταύτας έγγραφα και αι βάσει των Συμβάσεων τούτων καταβολαί απαλλάσσονται παντός φόρου ή τέλους ή άλλης κρατήσεως, δικαιώματος, ή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου ως και υπέρ παντός τρίτου εξαιρέσει των τελών χαρτοσήμου και του φόρου καθαρών προσόδων». Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει ότι για την εκτέλεση ενός δημοσίου έργου οι κρατήσεις που οφείλονται από τον εργολάβο προς τα διάφορα Ταμεία, καθώς και το Εργολαβικό Όφελος, που καταβάλλεται από το φορέα εκτέλεσης του έργου προς τον εργολάβο, υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο όταν το έργο αυτό χρηματοδοτείται από ιδίους πόρους ή όταν αυτό χρηματοδοτείται από λογαριασμό Δημοσίων Επενδύσεων. Καθοριστικό στοιχείο δηλαδή για τον προσδιορισμό του συνολικού κόστους ενός δημοσίου έργου είναι ο φορέας χρηματοδότησης αυτού. Στην περίπτωση δε που αυτό χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, το ποσοστό Εργολαβικού Οφέλους που δικαιούται ο εργολήπτης ανέρχεται σε ποσοστό 18%.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο Δήμος ..... μη νομίμως εντέλλεται δαπάνη που αντιστοιχεί στη διαφορά του ποσοστού 10%, οφειλόμενου στη μείωση του εργολαβικού οφέλους της αναδόχου από το 28% στο 18% και του ποσοστού 4,7% (διαφορά επί των συνολικών κρατήσεων 8,9%, όταν πρόκειται για έργο που χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους του Δήμου και 4,2% όταν το έργο χρηματοδοτείται από πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων). Και τούτο διότι το ποσοστό των Γενικών Εξόδων και του Εργολαβικού Οφέλους που δικαιούται η εργοληπτική επιχείρηση ανέρχεται σε 18%, λόγω της ένταξης του έργου στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 17 του ν. 3669/2008. Επίσης η ανάδοχος εταιρεία επιβαρύνεται και με τις αντίστοιχες νόμιμες κρατήσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις της Κ.Υ.Α. 43115/5.11.1952, οι οποίες, λόγω της ένταξης του έργου σε ΣΑΤΑ ανέρχονται σε ποσοστό 4,2%.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:..ζητείται η αναθεώρηση της 2752/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία έγινε δεκτή εν μέρει αίτηση ανάκλησης της ανώνυμης εταιρείας «…» κατά της 218/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, η επίδικη διακήρυξη καταλαμβάνεται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 3863/2010, δοθέντος ότι: α) ο αναθέτων φορέας («….») δεν ανήκε μεν κατά τον κρίσιμο χρόνο στο δημόσιο τομέα (βλ. σχετικώς και Γνωμ. ΝΣΚ 34/2006), πλην συνιστά δημόσια επιχείρηση υπαγόμενη στον ιδιωτικό τομέα, η οποία, ως εκ του Εσωτερικού Κανονισμού Συμβάσεων αυτής, που σε κάθε περίπτωση συνιστά το πλαίσιο αυτοδέσμευσής της στο πεδίο των αναθέσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων, έχει υποβάλει τις συμβάσεις της που υπερβαίνουν το ποσοτικό όριο της οδηγίας 2004/17/ΕΚ σε όλες τις διατυπώσεις αυτής, άρα και στην υποχρέωση έκδοσης διακήρυξης και μάλιστα σε κοινοτικό επίπεδο, ανεξαρτήτως της καταρχήν υπαγωγής του είδους της σύμβασης στο Παράρτημα XVIIΒ της οδηγίας, β) απασχολεί προσωπικό που υπερβαίνει αριθμητικώς το όριο των πενήντα ατόμων και γ) η δημοσίευση της διακήρυξης τόσο στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ημερομηνία αποστολής 20.5.2010) όσο και στον εθνικό τύπο (25.7.2010), έλαβε χώρα σε χρόνο ύστερο της θέσης σε ισχύ του ν. 3863/2010 (15.7.2010)..(...)Κατ’ ακολουθίαν  των ανωτέρω,  το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης αποφαίνεται ότι η αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «....» πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη με αυτήν 2752/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να γίνει δεκτό ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την «ανάθεση της φύλαξης του συστήματος των γραμμών 2 και 3 του Μετρό της Αθήνας» μεταξύ της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» (ήδη μετονομασθείσας σε «..») και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.....». Ακολούθως, πρέπει να απορριφθούν οι παρεμβάσεις α) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…» και β) της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «.....». Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η επιστροφή στην αιτούσα του καταβληθέντος παραβόλου

Κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων,(N.3669/2008, πρώτο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 17 του ν. 2539/1997 ,όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 3274/2004 (ΦΕΚ Α΄ 195), αναδιατυπώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 8 του ν. 3613/2007 (ΦΕΚ Α΄ 263/21.11.2007) και συμπληρώθηκε με το άρθρο 18 παρ. 14 του ν. 3731/2008 (ΦΕΚ Α΄ 263/23.12.2008) η διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί για την ανάδειξη αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας για την κατασκευή ενός δημοτικού έργου τελεί κάθε φορά σε συνάρτηση με την σπουδαιότητα και την εξειδικευμένη φύση του ανατιθέμενου έργου, καθώς και με το ύψος της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του. Ειδικότερα, η επιλογή αναδόχου με τη διενέργεια τακτικού διαγωνισμού αποβλέπει στην προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού υποψηφίων, με αντικειμενικό σκοπό την ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και την διασφάλιση των οικονομικών κυρίως συμφερόντων του οικείου Δήμου, με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας για αυτόν, από οικονομικής και τεχνικής άποψης, προσφοράς. Για το λόγο αυτό απαγορεύεται ο επιμερισμός της κατασκευής ενός «ενιαίου» έργου σε μερικότερα μη αυτοτελή έργα - έργα δηλαδή που από τεχνική και ουσιαστική άποψη όχι μόνο δεν μπορούν, αλλά και επιβάλλεται για το οικονομικοτεχνικώς άρτιο και το συμφέρον του ευρύτερου έργου να αποτελέσουν αντικείμενο ενιαίας δημοπρασίας - και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση αυτών χωριστά ή η ανάθεση κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κατασκευή του «ενιαίου» έργου, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η μη τήρηση της οριζόμενης από τις διατάξεις αυτές διαδικασία διενέργειας τακτικού διαγωνισμού (βλ. Πράξεις VII Τμ. 45/2009, 79/2008 47, 134, 139, 142/2008, 4, 267/2007, 83, 145, 164, 259, 280/2006, 70/2005, IV Τμ. 136, 137/2004, 193, 37/2003, 88/97, 93/1999 κ.ά.). Το ενιαίο, δε, του έργου κρίνεται κατά περίπτωση με βάση λειτουργικά κριτήρια και ειδικότερα την οικονομικοτεχνική λειτουργία των ανατιθέμενων μερικότερων έργων, το είδος των απαιτούμενων για την κατασκευή καθενός από τα έργα αυτά εργασιών, την ύπαρξη μιας αναδόχου εργοληπτικής εταιρείας ή περισσοτέρων ασχολούμενων με το αυτό αντικείμενο, την ταυτόχρονη ανάθεση της κατασκευής των μερικότερων έργων, την ομοιότητα των μελετών, τη δυνατότητα πραγματοποίησης του συνόλου των εργασιών από μία και μόνο επιχείρηση, τη χρονική διάρκεια κατασκευής τους, την ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, εντός του οποίου θα εκτελεστούν τα ανατιθέμενα έργα. Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός της κατασκευής ενός ενιαίου δημοτικού έργου, η εκτέλεση του οποίου λαμβάνει χώρα εντός του γεωγραφικού πλαισίου του Δήμου, σε περισσότερα ομοειδή έργα, για τα οποία έχουν αναγραφεί ιδιαίτερες πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό, προς αποφυγή της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος και επομένως, δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκτέλεση των έργων αυτών (βλ. Πράξεις VIΙ Τμ. 83, 164, 259/2006, 4, 210, 267/2007, 45/2009 κ.ά.)……Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ανωτέρω έργα, που εκτελέστηκαν στο Δήμο ..., δεν είναι χωριστά και αυτοτελή έργα, αλλά αποτελούν ένα ενιαίο δημοτικό έργο, διότι περιλαμβάνουν τις ίδιες ή παρεμφερείς εργασίες για την κατασκευή τους -ήτοι τσιμεντοστρώσεις και ασφαλτοστρώσεις- οι οποίες εκτελούνται στον ίδιο γεωγραφικό χώρο (Δ.Δ. …), κατά την ίδια χρονική περίοδο, επιπλέον δε ανατέθηκαν ταυτόχρονα τα τρία στην ίδια εταιρεία και λίγο μεταγενέστερα το τέταρτο. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε τέσσερα επιμέρους έργα με το χαρακτηρισμό αυτών ως αυτοτελών «μικρών έργων», με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή αφενός στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (για τα τρία εξ αυτών) και αφετέρου στην εξαιρετική διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (για το τέταρτο έργο), δεδομένου ότι ναι μεν ούτε ο προϋπολογισμός καθενός από τα τρία πρώτα έργα ούτε και ο προϋπολογισμός του τέταρτου εξ αυτών υπερβαίνουν τα ποσά που τίθενται από τις προαναφερόμενες διατάξεις ως όρια για την απευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση ή για την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού (10.271,46 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και 45.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α., αντίστοιχα), πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 52.781,48 ευρώ (44.354,42 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.), που υπερβαίνει τόσο το προαναφερόμενο όριο της απευθείας ανάθεσης δημοτικών έργων όσο και αυτό για τη διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού.