ΕΣ/ΚΛ.Ε/13/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός της μονάδας επεξεργασίας απορριμμάτων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην ΙΙΙ σκέψη, το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν φέρει το κατά νόμο αναγκαίο ελάχιστο περιεχόμενο για τους ακόλουθους λόγους:..Η περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης είναι ασαφής και αόριστη καθόσον, αφενός μεν στο προοίμιο και στο άρθρο 1 αναφέρεται μόνο ο τίτλος της πράξης, χωρίς περαιτέρω να περιγράφονται το αντικείμενο, ο σκοπός και συνακόλουθα οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία την υλοποίηση της πράξης και των υποέργων που περιλαμβάνονται σ’ αυτή, αφετέρου δε στον Πίνακα Ι υπάρχει ασαφής, αόριστη, ελλειπτική, υπό μορφή τίτλων αναφορά στο αντικείμενο του υποέργου 1, χωρίς να υπάρχει αναλυτική περιγραφή του φυσικού αντικειμένου τόσο του υποέργου αυτού, με βάση τα στοιχεία της τεχνικής έκθεσης ή της τεχνικής περιγραφής της μελέτης, όσο και των υπολοίπων υποέργων της πράξης.(...)Στο ελεγχόμενο σχέδιο αναγράφεται μόνο η διάρκεια σε μήνες των τριών υποέργων, χωρίς, όμως, περαιτέρω να υπάρχει το απαραίτητο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης, το οποίο δεν μπορεί να ταυτίζεται με τη διάρκεια αυτής, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό και αναλυτική διάρκεια των επί μέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο του κάθε υποέργου ξεχωριστά.(..)Περαιτέρω, στο ελεγχόμενο σχέδιο υπάρχει αντίφαση σχετικά με τον προϋπολογισμό της πράξης, διότι, ενώ στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι «ο συνολικός προϋπολογισμός για την εκτέλεση του έργου ... εκτιμάται στο ποσό των 35.044.950 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. ...», σύμφωνα με το Παράρτημα Ι ο συνολικός προϋπολογισμός της Πράξης, όπως προκύπτει από το άθροισμα των προϋπολογισμών των τριών υποέργων, ανέρχεται σε 35.043.950 ευρώ.Τέλος, δεδομένου ότι με την προγραμματική σύμβαση πρέπει να προσδιορίζονται με ακρίβεια οι σχετικές υποχρεώσεις των μερών, στην προκειμένη περίπτωση, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι η πρόβλεψη του άρθρου 11 του ελεγχόμενου σχεδίου περί της δυνατότητας απασχόλησης προσωπικού του Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) … στον Δήμο … για τις ανάγκες του συγκεκριμένου έργου είναι αόριστη και ασαφής, διότι το εν λόγω προσωπικό έπρεπε να προσδιορίζεται ποσοτικά και κατά ειδικότητα.Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εξαιτίας των ως άνω ουσιωδών νομικών πλημμελειών του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης, κωλύεται η υπογραφή του.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/398/2017
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων..:..Ενόψει αυτών, τo Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι πρέπει να υποβληθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους υποέργων και ενεργειών, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την συνολική διάρκεια ισχύος της σύμβασης, το οποίο πρέπει να είναι σύμφωνο με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της Πράξης (βλ. παράγραφο 2 του παραρτήματος Ι της απόφασης ένταξης). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί στο παράρτημα Ι του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε, ότι το κατά τα ανωτέρω συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών. ..το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου ο Δήμος ... να προσκομίσει, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας πράξης, τα ανωτέρω στοιχεία.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/45/2022
Προγραμματικής σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης», ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που δεν κρίθηκαν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα και, συγκεκριμένα, το ποσό του αναλογούντος ΦΠΑ (873.960,00 ευρώ), καθώς και το μέρος της δαπάνης του «υποέργου 1» που υπερβαίνει την επιλέξιμη δαπάνη των 3.400.000,00 ευρώ (βλ. σκέψη 7).β) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, ο απώτατος χρονικός ορίζοντας τυχόν παράτασης της σύμβασης, κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 (βλ. ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021).γ) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου Ελασσόνας και της Δημοτικής Επιχείρησης ……,
ΕΣ/ΚΛ.Ε/24/2018
Προγραμματική σύμβαση - μονάδα επεξεργασίας λυμάτων..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη ΙΙ.Α.), το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων φορέων, με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016, με την επισήμανση ότι στη δεύτερη σελίδα του, εγκριθέντος από το διοικητικό συμβούλιο της Περιβαλλοντικής Αναπτυξιακής …, σχεδίου σύμβασης πρέπει να παρατεθούν οι εγκριτικές αποφάσεις των αντισυμβαλλομένων, συμφώνως προς τα ορθώς αναγραφόμενα στο εγκριθέν με την 491/14.09.2017 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου …, αντίστοιχο. Εντούτοις, στην παράγραφο 8 του Παραρτήματος Ι του σχεδίου, όπου παρατίθεται πίνακας της διάρκειας υλοποίησης του έργου, αναγράφεται μεν η μηνιαία διάρκεια καθενός εκ των τεσσάρων υποέργων (υποέργο 1: 20 μήνες, υποέργο 2: 26 μήνες, υποέργο 3: 3 μήνες και υποέργο 4: 30 μήνες), πλην όμως η διάρκεια αυτών δεν εντάσσεται σε αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της Πράξης, από το οποίο να προκύπτει η σειρά εκτέλεσης των υποέργων και, ενδεχομένως, ποια εξ αυτών πρόκειται να εκτελεστούν ταυτοχρόνως. Ενόψει αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να υποβληθεί αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της σύμβασης (υλοποίησης του αντικειμένου της), με χρονικό προγραμματισμό των επιμέρους υποέργων και ενεργειών, ο οποίος πρέπει να συμφωνεί με την συνολική διάρκεια ισχύος της σύμβασης, το οποίο πρέπει να είναι σύμφωνο με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της Πράξης (βλ. παράγραφο 2 του παραρτήματος Ι της απόφασης ένταξης). Το χρονοδιάγραμμα αυτό πρέπει να προσαρτηθεί στο παράρτημα Ι του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης και να οριστεί ότι αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της. Εξυπακούεται δε ότι το κατά τα ανωτέρω συνταχθέν νέο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, στο οποίο θα προσαρτάται και το οικείο αναλυτικό χρονοδιάγραμμα, πρέπει να εγκριθεί από τα αρμόδια για τη σύναψη αυτής όργανα των συμβαλλομένων φορέων και στη συνέχεια να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο και οι σχετικές αποφάσεις των οργάνων αυτών. Μειοψήφισε ο Εισηγητής Κωνσταντίνος Ροντογιάννης, κατά τη γνώμη του οποίου, η διαπιστωθείσα έλλειψη του απαιτουμένου χρονοδιαγράμματος συνιστά έλλειψη του ελάχιστου αναγκαίου κατά νόμο περιεχομένου της προγραμματικής σύμβασης, η οποία συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια, διακωλυτική της υπογραφής του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης (βλ. ΕΣ Ε΄ Κλιμ. πράξεις 168, 227, 354, 398/2017), πλην, όμως, η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/464/2022
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:. Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).β) Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της τελευταίας, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).γ) Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, είναι μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).δ) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Για τους λόγους αυτούς Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου προγραμματικής σύμβασης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/482/2022
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Δεν προκύπτει ότι οι όροι του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο όργανο (Διοικητικό Συμβούλιο) της ΔΕΥΑ Σκύδρας, όπως απαιτείται για τη νόμιμη σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. απόφ. 4307/2014, ΣΤ΄ Κλιμ. 181/2022, 429, 369/2020).β) Παρά τη σχετική ρητή αναφορά στο άρθρο 2 του σχεδίου, στο προσαρτώμενο στο σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης Παράρτημα ΙΙ δεν έχουν καταγραφεί από τον Φορέα Υλοποίησης οι υφιστάμενες μελέτες και αδειοδοτήσεις, ούτε αναφέρονται οι εκκρεμείς ενέργειες για την ωρίμανση της Πράξης, με τον προσδιορισμό του υπευθύνου για την πραγματοποίηση ή ολοκλήρωσή τους συμβαλλόμενου μέρους, με συνέπεια να καταλείπεται ασάφεια ως προς το αντικείμενο της σύμβασης και τις υποχρεώσεις των μερών, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010.γ) Στο υποβληθέν προς έλεγχο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης δεν τεκμηριώνεται το ύψος της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, ούτε προσκομίζεται οποιαδήποτε μελέτη ή άλλο έγγραφο, από το οποίο να προκύπτει η κοστολόγηση των επιμέρους υποέργων της Πράξης, στο πλαίσιο της προετοιμασίας φακέλου για την υποβολή αίτησης χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης, ώστε να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ΕΣ ΣΤ΄ Κλιμ. 22/2022, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προκύπτει πώς θα καλυφθούν και ποιον από τους συμβαλλομένους θα βαρύνουν οι δαπάνες της Πράξης που τυχόν δεν θα κριθούν επιλέξιμες για χρηματοδότηση από το ως άνω Πρόγραμμα.δ) Δεν προσδιορίζεται, στο άρθρο 4 ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο του ελεγχόμενου σχεδίου, το αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης της προγραμματικής σύμβασης, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 3852/2010, αλλά απλώς προβλέπεται η διάρκεια των τριών επιμέρους υποέργων της Πράξης, για την υλοποίηση της οποίας αποφασίσθηκε η σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Επιπλέον, κατά παράβαση της ίδιας διάταξης, δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασης της σύμβασης (βλ. ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021).ε) Πέραν του ότι δεν ορίζονται, στο άρθρο 5 του σχεδίου, τα μέλη από τα οποία θα αποτελείται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης της σύμβασης, σε κάθε περίπτωση, η προβλεπόμενη συγκρότηση αυτής από δύο μόνο μέλη δεν είναι νόμιμη, καθόσον τα συλλογικά όργανα, αν στον νόμο δεν ορίζεται διαφορετικά, συγκροτούνται από τρία (3) τουλάχιστον μέλη (βλ. άρθρο 13 παρ. 2 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του ν. 2690/1999 – Α΄ 45 – Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας).στ) Οι ρυθμίσεις του ίδιου άρθρου 5 του σχεδίου, σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να υποδεικνύει την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).ζ) Η ρύθμιση του ως άνω άρθρου 5, σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό, με γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της Πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η ειδικότητά του, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ΕλΣυν ΣΤ΄ Κλιμ. 45, 22/2022, 502, 61/2021, 239, 110/2019, 317/2018).η) Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 100 παρ. 2α΄ του ν. 3852/2010, δεν καθορίζονται οι ρήτρες που επιβάλλονται σε βάρος του συμβαλλομένου που τυχόν παραβαίνει τους όρους της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν εν προκειμένω ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες, που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.
ΕΣ/ΤΜ.6/1878/2018
Προγραμματική σύμβαση:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο νομό ......., έκρινε με την προσβαλλόμενη 40/2018 Πράξη του ότι έχει εξαντληθεί η κατά χρόνο αρμοδιότητα του για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης. Και τούτο διότι, ως χρόνος υλοποίησης του Υποέργου 1, που περιλαμβανόταν στο αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης «Πολιτιστικό Φεστιβάλ “Δρόμοι Πολιτισμού .......”» είχε ορισθεί ο μήνας Ιούνιος και Ιούλιος 2018, συνεπώς ο χρόνος αυτός σε σχέση με το χρόνο υποβολής της σύμβασης προς έλεγχο, στις 12.6.2018, υπολειπόταν του χρονικού διαστήματος των τριάντα (30) ημερών, που κατά νόμο προβλέπεται για την έκδοση Πράξης προσυμβατικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Εξάλλου, όπως προκύπτει, πριν ακόμη παρέλθει το ως άνω χρονικό διάστημα από τη διαβίβαση του φακέλου της σύμβασης στον Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς έλεγχο από την ήδη αιτούσα Περιφέρεια ......., ήταν σε εξέλιξη και εκτελούνταν, οι προβλεπόμενες, για την υλοποίηση του 1ου Υποέργου της προγραμματικής σύμβασης, εργασίες (σχεδιασμός και οργάνωση των επιμέρους εκδηλώσεων αυτού, δημιουργία και εκτύπωση έντυπου υλικού προβολής τους), αφού ήδη την 1η Ιουλίου 2018 έλαβαν χώρα επιμέρους πολιτιστικές εκδηλώσεις αυτού, σύμφωνα με το προσκομισθέν ενώπιον του παρόντος Τμήματος “Πρόγραμμα εκδηλώσεων “δρόμοι Πολιτισμού .......” 1-30 Ιουλίου 2018”. Εξάλλου, όταν εκδόθηκε η Πράξη προσυμβατικού ελέγχου (12-10-2018) του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, είχαν ήδη υλοποιηθεί και οι εκδηλώσεις των Υποέργων 2 – 4 της σύμβασης, ήτοι η «Οργάνωση της εκδήλωσης Danaon CUP 2018 – Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Παμπαίδων (Υποέργο 2) τον Ιούλιο 2018, το «6ο Φεστιβάλ «Πελοπόννησος: Γεύσεις και Όψεις» (Υποέργο 3) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου 2018, καθώς και η «3η έκθεση “Οι Καρποί της Αργολικής Γης” (Υποέργο 4) το πρώτο δεκαπενθήμερο του Σεπτεμβρίου 2018. Κατ΄ακολουθίαν τούτων δεν καταλείπεται, όπως ορθώς έκρινε ο Επίτροπος με την προσβαλλόμενη Πράξη του, πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας επί της υποβληθείσας προγραμματικής σύμβασης και η υπό κρίση αίτηση πρέπει για το λόγο αυτό να απορριφθεί, παρελκούσης της εξετάσεως των λοιπών λόγων ανάκλησης που άπτονται της βασιμότητας των λοιπών διακωλυτικών της υπογραφής της σύμβασης λόγων.
2/23039/ΔΕΠ/2016
Καθορισμός Αποζημίωσης των Προέδρων και των Μελών των πέντε (5) Ομάδων Εργασίας Αυτεπιστασίας για τη διενέργεια δειγματοληπτικών ελέγχων πρωτοβάθμιου ή/και δευτεροβάθμιου επιπέδου των καταχωρημένων Ληξιαρχικών Πράξεων των αντίστοιχων πέντε (5) Συμβάσεων Ψηφιοποίησης Ληξιαρχικών Πράξεων των Υποέργων 3−7, όπως ορίζει η απόφαση Υλοποίησης με Ίδια Μέσα της Δράσης Β΄ του Υποέργου 8: «Υποστηρικτικές Δράσεις Ψηφιοποίησης και Στήριξης της Μετάβασης και Επιχειρησιακής Λειτουργίας του Φορέα Λειτουργίας» της Πράξης «Εθνικό Ληξιαρχείο» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση» με κωδικό ΟΠΣ «270966» από την Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/102/2019
Παροχή υπηρεσιών ενεργειακής αναβάθμισης συστήματος...Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι δεν έχουν τηρηθεί οι όροι που τέθηκαν για την έγκριση του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, καθόσον αφενός δεν υπάρχει (και εάν τυχόν υφίσταται, δεν έχει ληφθεί υπόψη) η χρηματοοικονομική ανάλυση που έθεσαν ως προαπαιτούμενο για την υπογραφή αυτής τα Δημοτικά Συμβούλια των αντισυμβαλλόμενων Δήμων .... και .... και αφετέρου στο ελεγχόμενο σχέδιο (στο άρθρο 2 αυτού) δεν γίνεται ρητή αναφορά περί έγκρισης των τευχών δημοπράτησης από τα Δημοτικά Συμβούλια αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομισθούν στο Κλιμάκιο οι –άνευ όρων- εγκριτικές του σχεδίου της προγραμματικής σύμβασης αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων των αντισυμβαλλομένων (Περιφέρειας και Δήμων), αφού υποβληθούν σε αυτά η ζητηθείσα ως άνω χρηματοοικονομική ανάλυση και νέο επικαιροποιημένο σχέδιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης με βάση τα ανωτέρω προαπαιτούμενα.Ενόψει των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι πρέπει να αναβάλει την οριστική του κρίση προκειμένου να προσκομιστούν τα ανωτέρω στοιχεία.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/227/2017
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ-ΜΟΝΑΔΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΜΕΑ) ΚΑΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΧΥΤΥ..:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω .., το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση εγκαθιδρύει πραγματική συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων φορέων, με σκοπό, δια της συνένωσης των μέσων που διαθέτει ο καθένας από αυτούς, την από κοινού εκτέλεση της δημόσιας αποστολής τους, και ως τέτοια δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. Εντούτοις, το σχέδιο της προγραμματικής αυτής σύμβασης δεν έχει το ελάχιστο αναγκαίο κατά νόμο περιεχόμενο, καθόσον σ’ αυτό δεν διαλαμβάνεται το απαιτούμενο από τις διατάξεις του άρθρου 100 παρ. 2 του ν. 3852/2010 χρονοδιάγραμμα εκτέλεσής της, το οποίο δεν μπορεί να ταυτίζεται ή να εξαντλείται στη διάρκεια αυτής, αλλά πρέπει να περιέχει αναλυτικό χρονικό προγραμματισμό των επί μέρους δράσεων που απαρτίζουν το αντικείμενο κάθε Υποέργου ξεχωριστά ... Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι, προς αποφυγή αμφισβητήσεων κατά την εκτέλεση της σύμβασης, επιβάλλεται τα, εγκριθέντα από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλομένων, συμβατικά κείμενα να ταυτίζονται με το ελεγχόμενο-προς υπογραφή σχέδιο σύμβασης. Ενδεικτικά, επισημαίνεται ότι ενώ το εγκριθέν από το Περιφερειακό Συμβούλιο, σχέδιο σύμβασης διαλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και ότι «ο Κύριος του έργου πρέπει να διενεργεί τις πληρωµές για το Έργο, καθόσον αφενός αφορά σε πάγια που ανήκουν σε αυτόν, αφετέρου εμπίπτει σε ειδικές διατάξεις περί ΦΠΑ, ιδίας συµµετοχής κ.α.» .., ότι αναλαμβάνει «Την κάλυψη κάθε δαπάνης που απαιτείται για το έργο και δεν αποτελεί δαπάνη που καλύπτεται από Ε.Π.» ..,και ότι «… προκειµένου να δύνανται να αντιστοιχηθούν τα επιµέρους έργα της πράξης στις Προσκλήσεις των Ε.Π. του ΕΣΠΑ 2014-2020 όπως ισχύσουν. (…)Ο Κύριος του έργου καλύπτει εξ ιδίων πόρων κάθε ποσό απαιτούµενης δαπάνης για το Έργο που δεν καλύπτεται από Ε.Π. και βαρύνει σε αυτόν.» .., στο εγκριθέν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ενιαίου Συνδέσμου συμβατικό κείμενο οι προβλέψεις αυτές δεν επαναλαμβάνονται. Αντιστοίχως, το εγκριθέν από το Διοικητικό Συμβούλιο του Ενιαίου Συνδέσμου σχέδιο σύμβασης προβλέπει, στο άρθρο 2, ότι ο κύριος του έργου αναλαμβάνει να διασφαλίσει τη λειτουργία του Έργου μετά την ολοκλήρωσή του «… είτε αναλαμβάνοντας ο ίδιος τη λειτουργία του είτε αναθέτοντας αυτήν σε τρίτο φορέα.» (άρθρο 2.1.), ότι «Ο Φορέας Υλοποίησης στα πλαίσια της οικονομικής διαχείρισης του έργου, μεριμνά για την εξόφληση των παραστατικών, τα οποία έχουν εκδοθεί με στοιχεία οφειλέτη αυτά του Κυρίου του Έργου.» (άρθρο 2.2.) και, στο άρθρο 3, ότι το ποσό του προϋπολογισμού μπορεί να αναπροσαρμοσθεί «… με τη σύμφωνη γνώμη της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. …», χωρίς να διαλαμβάνεται κάτι αντίστοιχο από το εγκριθέν από την Περιφέρεια κείμενο. Τέλος, ενόψει του χαρακτήρα των εν λόγω αρμοδιοτήτων, η υλοποίηση των οποίων επιδιώκεται με την ελεγχόμενη σύμβαση .., είναι απαραίτητη η προσκόμιση, μεταξύ άλλων, και στοιχείων σχετικών με το διαδημοτικό ή διαπεριφερειακό χαρακτήρα της προς ένταξη πράξης, καθώς, επίσης, και τη διαχειριστική επάρκεια του Ενιαίου Συνδέσμου.Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, εξαιτίας της διαπιστωθείσας ως άνω ουσιώδους νομικής πλημμέλειας, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου προγραμματικής σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/239/2019
Προμήθεια, εγκατάσταση και λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου.Tο υποβληθέν από τη Δ.Ε.Υ.Α. Θάσου σχέδιο δεν ταυτίζεται με το συνημμένο στην 77/25.9.2018 εγκριτική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της. Ειδικότερα, στο εγκριθέν περιέχονται δώδεκα (12) άρθρα, το Παράρτημα Ι υπό τον τίτλο «βασικά χαρακτηριστικά της πράξης» και το Παράρτημα ΙΙ «υφιστάμενη διοικητική κατάσταση της πράξης» (το οποίο δεν είναι συμπληρωμένο). Το ελεγχόμενο σχέδιο απαρτίζεται από δεκατρία (13) συνολικώς άρθρα, τα πρώτα ένδεκα (11) εκ των οποίων ταυτίζονται πλήρως με τα ταυτάριθμα άρθρα του εγκριθέντος σχεδίου, το άρθρο 12 περιέχει τις πληροφορίες του Παραρτήματος Ι του εγκριθέντος, το άρθρο 13 περιέχει τις ρυθμίσεις του άρθρου 12 του εγκριθέντος, ενώ δεν περιλαμβάνονται Παραρτήματα. Σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα άρθρα 3 και 12 παρ. 7 του ελεγχόμενου σχεδίου, η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη ανέρχεται στο ποσό των 2.985.000,00 ευρώ (πλέον Φ.Π.Α.), επιμεριζόμενο στα δύο υποέργα της πράξης. Πλην όμως, ούτε στα προαναφερόμενα, ούτε σε άλλο άρθρο του σχεδίου τεκμηριώνεται το ύψος της προϋπολογισθείσας δαπάνης, ούτε και στο προοίμιο αυτού γίνεται παραπομπή σε οποιαδήποτε μελέτη από την οποία να προκύπτει κοστολόγηση των επιμέρους προμηθειών και υπηρεσιών που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, έστω και κατά προσέγγιση, ώστε από το άθροισμα των επιμέρους προϋπολογισμών να προκύπτει και, επομένως, να δικαιολογείται η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη, όπως απαιτείται από το άρθρο 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010 και τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (πρβλ. Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 110/2019, 317/2018). Περαιτέρω, δεν προσδιορίζονται οι πόροι από τους οποίους η Δ.Ε.Υ.Α. Θάσου θα χρηματοδοτήσει – σύμφωνα το άρθρο 2.1 – τις τυχόν πρόσθετες δαπάνες, που θα απαιτηθούν για την εύρυθμη και πλήρη λειτουργία της προμήθειας και δεν θα καλυφθούν από το πρόγραμμα «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ Ι», με συνέπεια να αναλαμβάνονται συμβατικές υποχρεώσεις από την ίδια, χωρίς να διασφαλίζεται η οικονομική δυνατότητά της να ανταποκριθεί σε αυτές, όπως απαιτείται από το ανωτέρω άρθρο του ν. 3852/2010 και υπαγορεύεται από τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της οικονομικότητας και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 110/2019).Στο άρθρο 4 του ελεγχόμενου σχεδίου δεν προσδιορίζεται με οποιονδήποτε τρόπο η χρονική διάρκεια της σύμβασης, ούτε και ο απώτατος χρονικός ορίζοντας της τυχόν παράτασής της, κατά παράβαση του άρθρου 100 παρ. 2 εδάφ. α΄ του ν. 3852/2010. Επισημαίνεται ότι χρονοδιάγραμμα, και μάλιστα αναλυτικό ως προς τα δύο επιμέρους υποέργα και τις δράσεις που απαρτίζουν το αντικείμενο της σύμβασης, δεν παρατίθεται ούτε στο άρθρο 12 όπου εκτίθενται τα βασικά χαρακτηριστικά της σύμβασης.Οι ρυθμίσεις του άρθρου 5 του σχεδίου σχετικά με τη δυνατότητα της Κοινής Επιτροπής Παρακολούθησης να αιτείται την τροποποίηση όρων της απόφασης ένταξης και, κατά συνέπεια, της σύμβασης, καθώς και την πέραν του εξαμήνου παράταση της διάρκειας της σύμβασης, με τις οποίες (ρυθμίσεις) καταλείπεται πλήρης ευχέρεια στα συμβαλλόμενα μέρη να τροποποιήσουν ή να επεκτείνουν την εν λόγω σύμβαση, χωρίς να έχει προσδιορισθεί, ούτε κατ’ ελάχιστον, εκ των προτέρων το περιεχόμενο και το εύρος των τροποποιήσεων και χωρίς αποτύπωση του κόστους αυτών, παρίστανται αντίθετες προς τις αρχές της διαφάνειας και της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 110/2019, 317/2018).Η ρύθμιση του ίδιου άρθρου 5 σχετικά με τη δυνατότητα να πλαισιώνεται η Κοινή Επιτροπή Παρακολούθησης από ειδικό προσωπικό που έχει γνώση του αντικειμένου της σύμβασης, το οποίο θα εκφράζει άποψη πάνω σε ειδικά θέματα υλοποίησης της πράξης, παρίσταται μη νόμιμη ως αόριστη, δοθέντος ότι δεν προσδιορίζονται ειδικότερα ο αριθμός μελών του ειδικού προσωπικού, η προέλευσή του, η τυχόν αμοιβή του, η χρονική διάρκεια και το είδος της απασχόλησής του (ad hoc Ε.Σ. ΣΤ΄ Κλιμ. 110/2019, 317/2018).
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1298/2019