ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας σύναψης της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης του έργου του Δήμου … «Επείγουσες εργασίες άμεσης αντιστήριξης και επισκευής παλαιών κρηπιδωμάτων παράλιου μετώπου … για άρση επικινδυνότητας»,.(...)Ως εκ τούτου, νομίμως η αναθέτουσα αρχή ανέθεσε στον ανάδοχο με τη διαδικασία του άρθρου 155 του ν.4412/2016 την άμεση εκτέλεση των εν λόγω εργασιών ως επειγουσών πρόσθετων μέχρι του ποσού των 161.152,98 ευρώ (χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α.) που αντιστοιχεί σε ποσοστό 15% της αξίας της σύμβασης που θέτει ως προϋπόθεση η εν λόγω διάταξη. Ωστόσο, κατά το υπόλοιπο ποσό των 194.258,30 ευρώ [ήτοι 355.411,28 ευρώ δαπάνη του 2ου Α.Π.Ε. – 161.152,98 ευρώ, ποσοστό 15% της αξίας της αρχικής σύμβασης] μη νομίμως προσέφυγε η αναθέτουσα αρχή στη διαδικασία του άρθρου 155 του ν.4412/2016 και επομένως, οι εργασίες που αντιστοιχούν στο ποσό αυτό απαραδέκτως εισάγονται στο Κλιμάκιο για έλεγχο, ως εργασίες ήδη εκτελεσθείσες. Απέβη θετικός ο έλεγχος για τις περιλαμβανόμενες στον 2ο Α.Π.Ε. εργασίες του έργου «Επείγουσες εργασίες άμεσης αντιστήριξης και επισκευής παλαιών κρηπιδωμάτων παράλιου μετώπου … για άρση επικινδυνότητας» κατά το ποσό των 161.152,98 ευρώ.Απαραδέκτως εισάγονται για έλεγχο οι περιλαμβανόμενες στον 2ο Α.Π.Ε. εργασίες του έργου «Επείγουσες εργασίες άμεσης αντιστήριξης και επισκευής παλαιών κρηπιδωμάτων παράλιου μετώπου … για άρση επικινδυνότητας» κατά το ποσό των 194.258,30 ευρώ.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/879/2023.

Ως συμπληρωματικές εργασίες θεωρούνται εκείνες για τις οποίες συντρέχουν σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις: α) παρουσιάζουν αναγκαία συνάφεια με το έργο και δεν περιλαμβάνονται στην αρχική σύμβαση, β) κατέστησαν αναγκαίες κατά την τεχνική εκτέλεση του έργου όπως αυτό περιγράφεται στην αρχική σύμβαση, λόγω απρόβλεπτων περιστάσεων και γ) είτε δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, χωρίς να δημιουργήσουν μείζονα προβλήματα για την αναθέτουσα αρχή, είτε παρά τη δυνατότητα διαχωρισμού τους, είναι απόλυτα αναγκαίες για την τελειοποίησή της. Τέτοιες εργασίες θεωρούνται αυτές που είτε προβλέπονται κατά είδος από το συμβατικό τιμολόγιο και τον προϋπολογισμό αλλά εκτελούνται σε ποσότητες μεγαλύτερες από τις προβλεπόμενες (πρόσθετες ή υπερσυμβατικές εργασίες), είτε δεν προβλέπονται καθόλου ή προβλέπονται μεν αλλά εκτελούνται με διαφορετικό τρόπο (νέες εργασίες). Ως απρόβλεπτες δε περιστάσεις θεωρούνται πραγματικά γεγονότα τα οποία δεν ανάγονται στο χρόνο καταρτίσεως της αρχικής σύμβασης και τα οποία, παρότι η μελέτη (οριστική ή προμελέτη) με βάση την οποία προσδιορίσθηκε το τεχνικό αντικείμενο του έργου, υπήρξε κατά το δυνατόν πλήρης και ακριβής, αντικειμενικά δεν μπορούσαν να προβλεφθούν, σύμφωνα με τους κανόνες επιμέλειας του μέσου συνετού ανθρώπου του οικείου κλάδου. Δεν θεωρούνται συμπληρωματικές εργασίες οφειλόμενες σε απρόβλεπτα γεγονότα εκείνες που αφορούν σε επέκταση του τεχνικού αντικειμένου του έργου ή στη βελτίωση της ποιότητας του (βλ. πρ. VII Τμ. 32, 78/2006). Τέλος, η απόφαση του αρμοδίου οργάνου περί προσφυγής στην προρρηθείσα διαδικασία ανάθεσης, πρέπει, ως εκ της φύσεως της, να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη ώστε να καθίσταται εφικτός από το Ελεγκτικό Συνέδριο ο έλεγχος της νομιμότητας της.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Αναθεώρηση της 1470/2021 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου(...)Μετά από αυτά, κατά την άποψη της μειοψηφίας, δοθέντος ότι, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση που συνοδεύει τον 1ο Α.Π.Ε. (σκέψη 9), αλλά και το 55136/29.07.2021 έγγραφο του Διευθυντή της Τ.Υ.Π.Α. (σκέψη 12), οι εργασίες που περιλαμβάνονται στην επίμαχη συμπληρωματική σύμβαση,  ανέκυψαν λόγω τροποποίησης «του τρόπου  εκσκαφής του υπογείου του Πανεπιστημιακού κτιρίου και μόνο», καθώς προκρίθηκε «από τους αρμόδιους Μηχανικούς της Τ.Υ.Π.Α. να εφαρμοστεί η μέθοδος της προσωρινής αντιστήριξης των μετώπων της εκσκαφής με αγκυλωμένη πασσαλοστοιχία (μέθοδος berlinoise) αντί της προβλεπόμενης από τη μελέτη μεθόδου της τμηματικής εκσκαφής και σκυροδέτησης (μέθοδος ντουλαπιών), η τροποποίηση δε αυτή επιφέρει μόνο προσωρινές διαφοροποιήσεις στη μέθοδο των εκσκαφών και σε καμία περίπτωση δεν αλλοιώνει την αρχιτεκτονική, στατική και Η/Μ μελέτη της εκδοθείσας άδειας», και είναι  αναγκαίες για την αντιστήριξη, υποστύλωση και άρση της επικινδυνότητας κατά το στάδιο της εκσκαφής και, όπως προβάλλεται,  δεν μπορούν τεχνικά ή οικονομικά να διαχωριστούν από την αρχική σύμβαση, αφού δεν μπορεί να ολοκληρωθεί ή να εκτελεστεί έντεχνα η κατασκευή του κτιρίου αν δεν ολοκληρωθούν, η υπογραφή της  συμπληρωματικής σύμβασης είναι νόμιμη και πρέπει αυτή, μετ’ αποδοχή της υπό κρίση αίτησης αναθεώρησης, να υπογραφεί.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση αναθεώρησης.

Ανάθεση σε τρίτους:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών λειτουργίας του διπλογραφικού συστήματος κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού διότι αυτές συνιστούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, που εμπίπτουν στα καθήκοντα των υπαλλήλων του Τμήματος Οικονομικού. Εξάλλου, επειδή η υποχρέωση του νόμου ( άρθρο 3 π.δ/τος 146/2003) δεν είναι χρονικά πρόσφατη,  το Νοσοκομείο όφειλε να έχει επιτύχει την επίλυση του προβλήματος, μέσω: είτε της πρόσληψης νέων έμπειρων υπαλλήλων, είτε της σύστασης νέων θέσεων, ή της μετάταξης προσωπικού με τα απαιτούμενα προσόντα, είτε με πιστοποίηση των υπαλλήλων από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, προκειμένου να αποκτήσουν την απαιτούμενη άδεια.ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείου σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών λογιστικής υποστήριξης (σύνταξη οικονομικών καταστάσεων)   κατόπιν πρόχειρου διαγωνισμού, διότι αυτές αποτελούν συνήθεις λογιστικές εργασίες, στερούνται εξειδικευμένου χαρακτήρα και  ανάγονται στην αρμοδιότητα των υπαλλήλων της Διεύθυνσης Οικονομικού, όπου δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού. Επιπλέον, ουδεμία μέριμνα έχει ληφθεί προς την κατεύθυνση της εκπλήρωσης της ως άνω προβλεφθείσας από το νόμο (π.δ. 146/2003)  υποχρέωσης, είτε με  πρόσληψη, είτε με την εκπαίδευση του ήδη υπηρετούντος προσωπικού, είτε με πιστοποίηση των υπαλλήλων από το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος, προκειμένου να αποκτήσουν την απαιτούμενη άδεια (ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις το Τμήμα κρίνει ότι οι εργασίες που περιλαμβάνει η προς σύναψη συμπληρωματική σύμβαση αποτέλεσαν αντικείμενο της αρχικής σύμβασης. Συγκεκριμένα, οι συμπληρωματικές εργασίες: είτε α. αποτέλεσαν εξαρχής τμήμα των ομάδων εργασιών του αρχικού συμβατικού αντικειμένου και αυξήθηκαν κατά ποσότητα με τον 1ο Α.Π.Ε. (εργασίες εξυγίανσης) είτε β. εντάχθηκαν και ενσωματώθηκαν στο αρχικό έργο ήδη με τον 1ο ΑΠΕ και για την κάλυψη της δαπάνης τους (ειδικώς, εργασίες εξυγίανσης, για τις οποίες συντάχθηκε το 1ο Π.Κ.Τ.Μ.Ν.Ε.) διατέθηκε το ποσό των απροβλέπτων –ανεξαρτήτως αν τούτο διατέθηκε νομίμως ή μη, εφόσον με το ποσό των απροβλέπτων δεν επιτρέπεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 57 παρ. 3 της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων να καλύπτονται δαπάνες από νέες εργασίες ή από προβλεπόμενες συμβατικές εργασίες των οποίων αυξήθηκε η ποσότητα για την αρτιότητα και λειτουργικότητα του έργου, χωρίς να έχουν εφαρμοσθεί πλήρως οι σχετικές προδιαγραφές κατά την κατάρτιση των μελετών, όπως εν προκειμένω, δεδομένου ότι της κατάρτισης της μελέτης του αρχικού έργου δεν προηγήθηκε εκπόνηση γεωτεχνικής μελέτης, παρότι από το ισχύον νομοθετικό καθεστώς δεν προβλέπεται τέτοια εξαίρεση, ενώ δεν γίνεται επίκληση απρόβλεπτων περιστάσεων που μετέβαλαν τις συνθήκες εκτέλεσης του έργου σε σχέση με αυτές που επικρατούσαν κατά την εκπόνηση της μελέτης δημοπράτησής του- γ. είτε προβλέπονταν ως συμβατικό αντικείμενο, περικόπηκαν δε στη συνέχεια προκειμένου να αντιμετωπιστεί το κόστος των εργασιών εξυγίανσης –ανεξάρτητα αν μπορούσαν νομίμως ή μη να μειωθούν, καθώς οι συμβατικές ποσότητες εργασιών δεν επιτρέπεται να μειώνονται αν θίγεται η πληρότητα, λειτουργικότητα, και ποιότητα του έργου, όπως εν προκειμένω προκύπτει- και μέσω της συμπληρωματικής σύμβασης επιχειρείται η επανένταξή τους στο προς κατασκευή έργο, προκειμένου αυτό να είναι λειτουργικό και ασφαλές (εργασίες επιστρώσεων).

Συμπληρωματικές εργασίες αποκατάστασης οδογέφυρας...Με δεδομένα αυτά, αμφότερες οι συμπληρωματικές εργασίες αποκατάστασης της οδογέφυρας του Κεντρικού Λιμένα .... και αντικατάστασης των προγραμματιζόμενων λογικών ελεγκτών (PLC) της Σήραγγας ... είναι απαραίτητες για την τελειοποίηση του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης και δεν υπερβαίνουν, σε ποσοστό, το 50% της αξίας της. Περαιτέρω, συντρέχει εν προκειμένω το στοιχείο του απροβλέπτου, διότι, για τις μεν εργασίες στην οδογέφυρα, η εσωτερική φθορά και διάβρωση του οπλισμού, που προκάλεσε την αποκόλληση τμημάτων του σκυροδέματος και κατέστησε κατεπείγουσα, λόγω επικινδυνότητας για τους χρήστες του λιμένα, την ανάγκη επισκευής του, δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά το στάδιο της μελέτης, καθώς δεν ήταν ορατή, για τις δε εργασίες αντικατάστασης των PLC αυτές συνέχονται, όπως προκύπτει από τις εκθέσεις της αναδόχου, με έντονα καιρικά φαινόμενα και με πτώσεις της τάσης του ηλεκτρικού δικτύου, που συνέβησαν απροειδοποίητα μετά την ανάθεση του έργου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν συντρέχουν νομικές πλημμέλειες που να κωλύουν την υπογραφή του, υποβληθέντος προς έλεγχο, σχεδίου συμπληρωματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της.

Ανάθεση κατατμημένου έργου.Η μετατόπιση του γηπέδου σε άλλη εδαφική επιφάνεια ανέτρεψε πλήρως τα δεδομένα και, συνεπώς, τις εκτιμήσεις της αρχικής μελέτης, μεταβάλλοντας κατ' ουσία το φυσικό αντικείμενο του αρχικού έργου, για το οποίο, θα έπρεπε είτε να συνταχθεί νέα μελέτη, προκειμένου αυτό να ανατεθεί με νέα διαδικασία βάσει διαφορετικού προϋπολογισμού, αφού προηγουμένως διαλυόταν η υφιστάμενη εργολαβία είτε να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη από το νόμο διαδικασία τροποποίησης της αρχικής μελέτης

Περίληψη : Σε περίπτωση ύπαρξης περισσοτέρων χρεών, εάν δεν υπάρχει αντίθετη συμφωνία, ο οφειλέτης έχει το δικαίωμα να ορίσει κατά την καταβολή το χρέος που θέλει να εξοφληθεί. Το ίδιο δικαίωμα έχει ο οφειλέτης και αν το χρέος αποτελείται από κεφάλαιο, τόκους και έξοδα. Εάν στην περίπτωση αυτή ο οφειλέτης δεν ορίσει διαφορετικά κατά την καταβολή, η παροχή καταλογίζεται πρώτα στα έξοδα, έπειτα στους τόκους και τελευταία στο κεφάλαιο, ενώ αν ο οφειλέτης ορίσει άλλη σειρά, διαφορετική από αυτήν, ο δανειστής μπορεί να αρνηθεί την αποδοχή της παροχής, αν όμως έλαβε και κράτησε την παροχή, όπως όρισε τον καταλογισμό της ο οφειλέτης, είναι υποχρεωμένος να την καταλογίσει σύμφωνα με τη θέληση του οφειλέτη. Καταβολή εργοληπτικού ανταλλάγματος νομιμοτόκως.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 125/2013 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω ερμηνευτικώς δεκτά (βλ. σκ. VI), το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του έκρινε ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις για τη νόμιμη σύναψη της επίμαχης συμπληρωματικής σύμβασης. Ειδικότερα, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός της αιτούσας ανώνυμης εταιρείας ότι οι ανωτέρω εργασίες δεν μπορούσαν να προβλεφθούν από την οριστική μελέτη του έργου, καθόσον αυτές οφείλονται στη βούληση άλλων φορέων που εμπλέκονται στην εκτέλεση του έργου, η οποία εκδηλώθηκε μετά την εγκατάσταση του αναδόχου. Τούτο διότι τόσο τα αιτήματα του Δήμου … και της Διεύθυνσης του Γενικού Καταστήματος κράτησης Β τύπου …, καθώς και του Τμήματος Εξωτερικής Φρουράς αυτού ως προς τις υπό στοιχείο α΄ εργασίες, όσο και οι διαμαρτυρίες των τοπικών αρχών και κατοίκων της περιοχής ως προς τις υπό στοιχείο β΄, γ΄ και δ΄ εργασίες, αφενός δεν αποτελούν απρόβλεπτες κατά την έννοια του νόμου περιστάσεις, αφετέρου ουδόλως δεσμεύουν την αναθέτουσα αρχή.(..)Σε κάθε περίπτωση, εν προκειμένω, δεδομένου ότι υφίσταται εναλλακτική διαδρομή πρόσβασης στο σωφρονιστικό κατάστημα …, οι υπό στοιχείο α΄ εργασίες μπορούν να εκτελεστούν, όπως αυτές είχαν προβλεφθεί στην αρχική μελέτη, κατά προτεραιότητα, ώστε να μειωθούν τα όποια προβλήματα στην ασφαλή διακομιδή των κρατουμένων, ενώ οι εργασίες σύνδεσης εγκάρσιων προς την κατασκευαζόμενη οδών με τον παλαιό υφιστάμενο δρόμο δεν είναι αναγκαίες για την ολοκλήρωση του τεχνικού αντικειμένου του έργου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη δεν πρέπει να ανακληθεί και, επομένως, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.