1Η ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ 2024

Μίσθωση ΝΠΔΔ: ..Οπως προαναφέρθηκε στις μισθώσεις για στέγαση υπηρεσιών ΝΠΔΔ, δεν επιτρέπεται σιωπηρή αναμίσθωση ή σιωπηρή παράταση της μίσθωσης, αλλά η μίσθωση λήγει με την παρέλευση του συμβατικού χρόνου, οπότε το ΝΠΔΔ υποχρεούται να αποδώσει το μίσθιο στον εκμισθωτή (άρθ. 37 π.δ. 715/1979 ΕΑ 3236/1993 ο.π.). Επιπροσθέτως, στο από 1.4.2002 συμφωνητικό μίσθωσης που υπεγράφη μεταξύ των διαδίκων, συμφωνήθηκε ρητά να λήγει η μίσθωση στις 31.3.2007, αποκλειόμενης της σιωπηρής αναμίσθωσης ή της σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης αυτής. Επομένως η εν λόγω μίσθωση, έληξε την 31.3.2007 και ο ισχυρισμός του εκκαλούντος-εναγομένου περί σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης για αόριστο χρόνο, κρίνεται απορριπτέος ως κατ` ουσίαν αβάσιμος. Εξάλλου ο εναγόμενος Δήμος ισχυρίσθηκε κατά τη συζήτηση ενώπιον του Πρωτοβαθμίου Δικαστηρίου ότι η κρινόμενη αγωγή ασκείται κατά κατάχρηση δικαιώματος, διότι ο Δήμος … παραμένει στη χρήση του μισθίου στο οποίο στεγάζονται οι υπηρεσίες του Ληξιαρχείου … καταβάλλοντος ως αποζημίωση χρήσης μηνιαίως το ποσό των 12.874,52 ευρώ, ενώ η ενάγουσα ουδέποτε μέχρι την άσκηση της αγωγής τον όχλησε για απόδοση του μισθίου. Τα ως άνω όμως πραγματικά περιστατικά και αληθή υποτιθέμενα δεν καθιστούν την άσκηση της αγωγής αντίθετη στη διάταξη του άρθ. 281 ΑΚ. Και ο σχετικός ισχυρισμός του εναγομένου είναι απορριπτέος ως μη νόμιμος. Επομένως το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που απέρριψε τον ως άνω ισχυρισμό ως μη νόμιμο ορθά το νόμο εφήρμοσε και δεν έσφαλε.

Μίσθωση ακινήτων από τους ΟΤΑ Α ΒΑΘΜΟΥ

Μίσθωση κτιρίων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, ενόψει των ειδικών διατάξεων περί μισθώσεων που διέπουν το Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ., (βλ. τις Υ.Α. 32286/I.210/1952 και Β/21/18003/3318/2003) και αυτών που διέπουν από 1.1.2017 τον Ε.Φ.Κ.Α., στον οποίο έχει ενταχθεί το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. και καθορίζουν συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης νέας ή παράτασης υφιστάμενης μίσθωσης, η οποία προφανώς συναρτάται με τις αρχές της διαφάνειας, της ανάπτυξης του ανταγωνισμού και την επίτευξη των καλύτερων δυνατών όρων για το συμφέρον του εν λόγω νομικού προσώπου (βλ. ανωτέρω σκέψη ΙΙΔ), δεν καθίσταται νόμιμη η εντελλόμενη δαπάνη. Και ναι μεν τέτοιου είδους αξιώσεις εκ της μισθωτικής σχέσης επιδικάζονται, δυνάμει των άρθρων 601 ή 611 του Α.Κ., από τα πολιτικά δικαστήρια, πλην όμως ο έλεγχος των νομίμων προϋποθέσεων για την καταβολή των εν λόγω δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο ερείδεται επί άλλης βάσης, λαμβανομένων υπόψη των προαναφερόμενων όρων που τίθενται από τις παρατεθείσες ανωτέρω διατάξεις ως προς την τήρηση της διαδικασίας σύναψης των μισθώσεων ακινήτων από το τέως Ι.Κ.Α. και νυν Ε.Φ.Κ.Α., μη αρκούσης για την κρίση της νομιμότητας της δαπάνης, μόνης της χρήσης των μισθωμένων ακινήτων. Υιοθέτηση διαφορετικής εκδοχής, πιθανότητα θα οδηγούσε στην επ’ αόριστον μη διενέργεια νέων διαγωνισμών και εν τέλει στη μη εφαρμογή των τιθέμενων από τις ως άνω διατάξεις διαδικασιών, η πρόβλεψη των οποίων θα καθίστατο ανεδαφική (βλ. Ελ.Συν. IV Τμ. Πρ. 20/2017). Περαιτέρω όμως, λαμβανομένου υπόψη α) της σύστασης του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ως οιονεί καθολικού διαδόχου του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. (άρθρα 51 και 53 του ν. 4387/2016), της αυτοδίκαιης ένταξης των υφιστάμενων φορέων κοινωνικής ασφάλισης σε αυτόν και του μεταβατικού σταδίου λειτουργίας του νέου φορέα, εξ αιτίας του οποίου δεν είχαν ακόμη καθοριστεί η δομή, το οργανόγραμμα και η απαιτούμενη χωροταξική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του και β) της υπ’ αρ. 12389/2018 απόφασης του Μ. Πρωτοδικείου ..., το Κλιμάκιο κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούν να προβούν νομίμως στην ενταλματοποίηση της δαπάνης. Κατά τη γνώμη, όμως της Παρέδρου Αγγελικής Κέντρου, στην προκειμένη περίπτωση, δεν δύναται να αναγνωριστεί συγγνωστή πλάνη στα όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. Και τούτο, διότι, από τη λήξη της επίμαχης μίσθωσης έχει παρέλθει ιδιαίτερα μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς ούτε από τα αρμόδια όργανα του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ., ούτε από τα αρμόδια όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. να έχει προκηρυχθεί κάποιος διαγωνισμός για τη μίσθωση ακινήτων.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, ωστόσο τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του οποίου εκδόθηκαν.

Μίσθωση διαμερίσματος από το ΤΥΔΚΥ και καταβολή των αναλογούντων μισθωμάτων για το μετά τη λήξη της μισθωτικής συμβάσεως χρονικό διάστημα. Δαπάνη νόμιμη, καθόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθ. 611 ΑΚ, το οποίο εφαρμόζεται ευθέως στην εν λόγω έννομη σχέση, δεδομένου ότι ο εκμισθωτής, παρόλο που γνωρίζει ότι το ως άνω Ταμείο χρησιμοποιεί το μίσθιο και του έληξε η μίσθωση δεν εναντιώνεται, καταβάλλεται δε σε αυτόν το δια της σύμβασης συμφωνηθέν μίσθωμα.

Μίσθωση ακινήτου :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.

ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, η εντελλόμενη, πάγιου χαρακτήρα, δαπάνη δεν είναι κανονική, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον πρώτο λόγο διαφωνίας του  Επιτρόπου. Και τούτο διότι οι ΑΑΥΜ11/20.3.2018 και ΑΑΥ Μ32/3.5.2018 αποφάσεις, με τις οποίες δεσμεύθηκαν οι πιστώσεις, δεν εκδόθηκαν αμέσως μετά την έναρξη του οικονομικού έτους, περαιτέρω δε εκδόθηκαν μετά την έναρξη διενέργειας της δαπάνης και επομένως δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη, στα άρθρα 66 παρ. 8 του ν. 4270/2014 και 9 παρ. 1 του π.δ. 80/2016, διαδικασία για τη νόμιμη ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης. Ωστόσο, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι η λειτουργία του Ε.Φ.Κ.Α. ως φορέα κοινωνικής ασφάλισης άρχισε στις 1.1.2017, οπότε και εντάχθηκαν αυτοδίκαια σε αυτόν οι υφιστάμενοι φορείς κοινωνικής ασφάλισης, μεταξύ των οποίων και το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.  και ο Ε.Φ.Κ.Α. κατέστη οιονεί καθολικός διάδοχός τους, καθώς και το μεταβατικό στάδιο λειτουργίας του νέου αυτού φορέα, κρίνει ότι η παραβίαση των ως άνω διατάξεων δεν οφείλεται σε πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά σε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων. Περαιτέρω, ενόψει των ειδικών διατάξεων περί μισθώσεων που διέπουν από 1.1.2017 τον Ε.Φ.Κ.Α., στον οποίο έχει ενταχθεί το Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ. και καθορίζουν συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης νέας ή παράτασης υφιστάμενης μίσθωσης, η οποία προφανώς συναρτάται με τις αρχές της διαφάνειας, της ανάπτυξης του ανταγωνισμού και την επίτευξη των καλύτερων δυνατών όρων για το συμφέρον του εν λόγω νομικού προσώπου (βλ. ανωτέρω σκέψη ΙΙΙ Β), δεν καθίσταται νόμιμη η εντελλόμενη δαπάνη και για το δεύτερο λόγο διαφωνίας. Και ναι μεν τέτοιου είδους αξιώσεις εκ της μισθωτικής σχέσης επιδικάζονται, δυνάμει των άρθρων 601 ή 611 του Α.Κ., από τα πολιτικά δικαστήρια, πλην όμως ο έλεγχος των νομίμων προϋποθέσεων για την καταβολή των εν λόγω δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο ερείδεται επί άλλης βάσης, λαμβανομένων υπόψη των προαναφερόμενων όρων που τίθενται από τις παρατεθείσες ανωτέρω διατάξεις ως προς την τήρηση της διαδικασίας σύναψης των μισθώσεων ακινήτων από τον Ε.Φ.Κ.Α., μη αρκούσης για την κρίση της νομιμότητας της δαπάνης, μόνης της χρήσης των μισθωμένων ακινήτων. Υιοθέτηση διαφορετικής εκδοχής, πιθανότατα θα οδηγούσε στην επ’ αόριστον μη διενέργεια νέων διαγωνισμών και εν τέλει στη μη εφαρμογή των τιθέμενων από τις ως άνω διατάξεις διαδικασιών, η πρόβλεψη των οποίων θα καθίστατο ανεδαφική (βλ. Ελ.Συν. IV Τμ. Πρ. 20/2017). Περαιτέρω, όμως λαμβανομένων υπόψη: α) της σύστασης του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ως οιονεί καθολικού διαδόχου του Ι.Κ.Α. – Ε.Τ.Α.Μ.  (άρθρα 51 και 53 του ν. 4387/2016), της αυτοδίκαιης ένταξης των υφιστάμενων φορέων κοινωνικής ασφάλισης σε αυτόν και του μεταβατικού σταδίου λειτουργίας του νέου φορέα, εξ αιτίας του οποίου δεν είχαν ακόμη καθοριστεί η δομή, το οργανόγραμμα και η απαιτούμενη χωροταξική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του, β) της 828/56/27.12.2017 απόφασή του Δ.Σ. του Ε.Φ.Κ.Α. περί έγκρισης προκήρυξης νέου δημόσιου Διαγωνισμού για τη μίσθωση χώρων για τη στέγαση των υπηρεσιών του Ε.Φ.Κ.Α. στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (σκέψη IV Α), του Γ31/2197/26.6.2018 εγγράφου της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Στέγασης και Τεχνικών Υπηρεσιών του  Ε.Φ.Κ.Α. το Κλιμάκιο, κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι μπορούν να προβούν νομίμως στην ενταλματοποίηση της δαπάνης. Κατά τη γνώμη, όμως της Παρέδρου Ευαγγελίας Πασπάτη, στην προκειμένη περίπτωση, δεν δύναται να αναγνωριστεί συγγνωστή πλάνη στα όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. Και τούτο, διότι, από τη λήξη της δεύτερης παράτασης της επίμαχης μίσθωσης (στις 18.9.2017) έχει παρέλθει ιδιαίτερα μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς από τα αρμόδια όργανα του Ε.Φ.Κ.Α. να έχει προκηρυχθεί κάποιος διαγωνισμός για τη μίσθωση ακινήτων. Από τα στοιχεία δε του φακέλου και τα λοιπά επικαλούμενα έγγραφα (βλ. σκέψη IV Α και Β) προκύπτει ότι μέχρι και το Ιούνιο του 2018 οι υπηρεσίες του Ε.Φ.Κ.Α. έχουν προβεί μόνο σε προπαρασκευαστικές ενέργειες για τη διενέργεια διαγωνισμού.

Κοινοποίηση διατάξεων αναφορικά με τη μίσθωση ακινήτων

Αξιοποίηση ακινήτων κοινωφελούς περιουσίας, την οποία διαχειρίζεται ν.π.δ.δ., ως κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης.Το ερώτημα αν, για την αξιοποίηση ακινήτων κοινωφελούς περιουσίας, την οποία διαχειρίζεται ν.π.δ.δ., ως κεφάλαιο αυτοτελούς διαχείρισης, εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 ή οι διατάξεις του ν.4182/2013 και, σε περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων του ν.4182/2013, αν, ανεξάρτητα από τη μορφή του φορέα διαχείρισης, η αξιοποίηση των παραπάνω ακινήτων με ουσιώδη ανακατασκευή, έναντι μακροχρόνιας μίσθωσής τους, είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί με απευθείας εκμίσθωση με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 24 παρ. 8 του ν.4182/2013, χωρίς, δηλαδή, την τήρηση των διαδικασιών του άρθρου 42 παρ. 4 του αυτού νόμου, δεν έχει υποβληθεί αρμοδίως από τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής, επειδή αφορά ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος (ομόφωνα).

Βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων στο πλαίσιο της οικονομίας του διαμοιρασμού.

Οι μισθώσεις ακινήτων για τη στέγαση υπηρεσιών των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων διέπονται αποκλειστικώς από το ΠΔ 242/1996. Δεν είναι νόμιμη η υπεισέλευση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης σε υφιστάμενη μεταξύ ιδιωτών μίσθωση ακινήτου. Δεν είναι νόμιμη η χωρίς δημοπρασία μίσθωση από τη Ν.Α. ακινήτου που ανήκει στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α.