Παρέχονται πληροφορίες αναφορικά με την αποζημίωση που ελάμβαναν τα μέλη των δημοτικών συμβουλίων για τη συμμετοχή του στις συνεδριάσεις των οικείων Δήμων.

Καθορισμός αποζημίωσης των προέδρων και των μελών των συμβουλίων δημοτικών διαμερισμάτων, για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις αυτών.

Εξοδα κίνησης.Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται ότι στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Πρόγραμμα Καλλικράτης), ο νομοθέτης επέλεξε τη διατήρηση μόνο της καταβολής των εξόδων κίνησης στους προέδρους των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων. Εξ αντιδιαστολής δε συνάγεται ότι μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του ν. 3852/2010 καταργήθηκε σιωπηρά το άρθρο 133 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και συνεπώς ο πρόεδρος και τα μέλη της δημοτικής κοινότητας, το αξίωμα άλλωστε των οποίων είναι τιμητικό και άμισθο, δεν δικαιούνται αποζημίωσης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των συμβουλίων των οικείων δημοτικών κοινοτήτων (βλ. Πρ. Κλιμ. στο Ι Τμ. 96/2012). 

Εξοδα κίνησης.Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται ότι στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Πρόγραμμα Καλλικράτης), ο νομοθέτης επέλεξε τη διατήρηση μόνο της καταβολής των εξόδων κίνησης στους προέδρους των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων. Εξ αντιδιαστολής δε συνάγεται ότι μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του ν. 3852/2010 καταργήθηκε σιωπηρά το άρθρο 133 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων και συνεπώς ο πρόεδρος και τα μέλη της δημοτικής κοινότητας, το αξίωμα άλλωστε των οποίων είναι τιμητικό και άμισθο, δεν δικαιούνται αποζημίωσης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των συμβουλίων των οικείων δημοτικών κοινοτήτων (βλ. Πρ. Κλιμ. στο Ι Τμ. 96/2012). 

Καταβολή αποζημίωσης στον πρόεδρο και τα μέλη των συμβουλίων της 1ης και 2ης δημοτικής κοινότητας του Δήμου ...., για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των συμβουλίων των αντίστοιχων δημοτικών κοινοτήτων,(...) ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 96/2012 Πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών του Ι ΤμήματοςΜε τα δεδομένα αυτά και με βάση τα όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη Πράξη του έκρινε ότι, μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του ν.3852/2010 ο πρόεδρος και τα μέλη του συμβουλίου δημοτικών κοινοτήτων δεν δικαιούνται αποζημίωσης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των οικείων συμβουλίων και ότι, επομένως, οι εντελλόμενες με τα 1408 και 1476, οικονομικού έτους 2012, χρηματικά εντάλματα πληρωμής που εκδόθηκαν από την Υ.Δ.Ε. στο Δήμο .... είναι μη νόμιμες και, ως εκ τούτου τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν. Κατ' ακολουθίαν, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Αποζημίωση συμμετοχής σε συνεδριάσεις Δημ Συμβουλίου.. Από το συνδυασμό των προαναφερόμενων διατάξεων συνάγεται ότι στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Πρόγραμμα Καλλικράτης), ο νομοθέτης επέλεξε τη διατήρηση μόνο της καταβολής των εξόδων κίνησης στους προέδρους των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων. Εξ αντιδιαστολής δε συνάγεται ότι μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του ν. 3852/2010 ο πρόεδρος και τα μέλη της δημοτικής κοινότητας, το αξίωμα άλλωστε των οποίων είναι τιμητικό και άμισθο, δεν δικαιούνται αποζημίωσης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των συμβουλίων των οικείων δημοτικών κοινοτήτων (βλ. σχετ. και 48810/8.12.2011 έγγραφο του Προϊσταμένου της Γενικής Διεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών).

Δεν ανακλήθηκε από την ΕΣ/ΤΜ.1/30/2013.

Καταβολή αποζημιώσεων καταβολή αποζημίωσης σε δημοτικούς συμβούλους για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου : Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙV της παρούσας, κρίνεται ότι ο πρώτος προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας είναι απορριπτέος. Και τούτο, ειδικότερα, διότι επιτρεπτώς, δυνάμει της πρόσδοσης αναδρομικής ισχύος στις διατάξεις της προαναφερθείσας Κ.Υ.Α., εκδόθηκε, με την από 25.10.2018 ανάρτησή της στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ, η ως άνω απόφαση ανάληψης (δημοσιονομικής δέσμευσης) της εντελλόμενης  με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνηςσε συνέχεια των 291/31.8.2018 και 340/27.9.2018 αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του ως άνω Δήμου, ήτοι σε χρόνο μετά την πραγματοποίηση των αντίστοιχων συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, στις οποίες οι ως άνω δικαιούχοι δημοτικοί σύμβουλοι συμμετείχαν, αφού η ανάληψη της σχετικής δαπάνης, που αφορά στην πρώτη καταβολή της επίμαχης αποζημίωσης ακόμα και για το προηγούμενο οικονομικό έτος (2017), δεν ήταν εφικτό να προηγηθεί των προαναφερθεισών αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, με την οποία ορίστηκαν οι ως άνω δικαιούχοι δημοτικοί σύμβουλοι και το ύψος της αποζημίωσης, συνακόλουθα δε και η αναγκαία προς ανάληψη δαπάνη. Ο δεύτερος, όμως, προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας πρέπει να γίνει δεκτός, ως βάσιμος, καθώς πράγματι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙI, μη νομίμως η εντελλόμενη δαπάνη, που αφορά σε αποζημίωση δημοτικών συμβούλων του ως άνω Δήμου για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, βαρύνει τις πιστώσεις του Κ.Α.Ε. 00-6132 του προϋπολογισμού του έτους 2018, που αφορά σε αμοιβές τρίτων μη ελεύθερων επαγγελματιών για τη συμμετοχή τους σε συλλογικά όργανα (συμβούλια, επιτροπές), και όχι τις πιστώσεις του Κ.Α.Ε. 6122 του ίδιου προϋπολογισμού, που αφορά ειδικώς σε αποζημιώσεις των δημοτικών συμβούλων του για συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις, όπως οι επίμαχες. Ωστόσο, η ως άνω παραβίαση της ειδικότητας των σχετικών πιστώσεων οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του ως άνω Δήμου, καθώς έγινε εκ παραδρομής, όπως αναφέρει ο Δήμος στο ως άνω έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου εντάλματος για θεώρηση, και δεν υφίσταται κίνδυνος να διατεθούν οι σχετικές πιστώσεις (12.000 ευρώ, εκ των οποίων 4.061,25 ευρώ έχουν ήδη δεσμευθεί για την πληρωμή της εντελλόμενης δαπάνης, σύμφωνα με την από 25.10.2018 βεβαίωση του Δήμου περί ύπαρξης πίστωσης στον Κ.Α.Ε. 00-6132) για άλλου είδους δαπάνες, πλην των αποζημιώσεων δημοτικών συμβούλων για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς αρχικώς οι πιστώσεις στον επίμαχο Κ.Α.Ε. (00-6132) ήταν μηδενικές και το σύνολο των σχετικών πιστώσεων (12.000 ευρώ) μεταφέρθηκαν σ’ αυτόν, με τις 326/31.8.2018 και 370/27.9.2018 αποφάσεις του ως άνω Δημοτικού Συμβουλίου, αποκλειστικώς «… για την καταβολή της προβλεπόμενης στην παρ. 3 του άρθρου 33 του ν. 4483/2017 υποχρεωτικής κατά συνεδρίαση αποζημίωσης …» δημοτικών συμβούλων, όπως ρητώς αναφέρεται στην ως άνω πράξη επιστροφής του ελεγχόμενου εντάλματος. Επομένως, αν και η εντελλόμενη με το 161Β, οικονομικού έτους 2018, χρηματικό ένταλμα πληρωμής  του Δήμου Κεντρικών ..... δαπάνη είναι μη νόμιμη για τον δεύτερο ως άνω λόγο της Επιτρόπου, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης, εάν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Τοπικά συμβούλια.Οι πρόεδροι των τοπικών συμβουλίων, οι οποίοι κατέχουν αιρετό αξίωμα τιμητικό και άμισθο, με μόνη απολαβή την καταβολή αποζημίωσης για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις των συμβουλίων αυτών,  μετέχουν και στις συνεδριάσεις του οικείου δημοτικού συμβουλίου ως μέλη με αποφασιστική ψήφο, όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνονται θέματα που αφορούν στα αντίστοιχα τοπικά διαμερίσματα. Για τη μετάβασή τους στον τόπο της συνεδρίασης, δικαιούνται εξόδων κίνησης, το ύψος των οποίων καθορίζεται, σύμφωνα με την προεκτεθείσα Κ.Υ.Α., όπως αυτή ισχύει, βάσει της χιλιομετρικής απόστασης των τοπικών συμβουλίων από την έδρα εκάστου δήμου, σε συνδυασμό προς τον αριθμό των μελών κάθε συμβουλίου. Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η καταβολή στους ανωτέρω εξόδων κίνησης δεν συνδέεται με την κάλυψη των γενικών αναγκών μετακίνησής τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, αλλά με τη μετακίνησή τους προς την έδρα του Δήμου, η οποία πραγματοποιείται θεσμικά μόνο προκειμένου αυτοί να μετάσχουν στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, στις περιπτώσεις που προβλέπεται από το νόμο.  Κατά συνέπεια, όταν δεν αποδεικνύεται η συμμετοχή σε τέτοιου είδους συνεδριάσεις, οι πρόεδροι των τοπικών συμβουλίων δεν δικαιούνται και των σχετικών εξόδων κινήσεως.

Καταβολή αποζημιώσεων:Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη, η οποία αφορά σε αποζημιώσεις δημοτικών συμβούλων για τη συμμετοχή τους σε συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου που πραγματοποιήθηκαν εντός του έτους 2017, είναι μη κανονική, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Και τούτο διότι σύμφωνα με την αρχή του ενιαυσίου, που διέπει την κατάρτιση και εκτέλεση του προϋπολογισμού των Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, για τη νόμιμη πραγματοποίηση οποιασδήποτε δαπάνης σε βάρος των πιστώσεων του τελευταίου απαιτείται προηγουμένως να έχει αναληφθεί νόμιμα η σχετική υποχρέωση σε βάρος των εγγεγραμμένων πιστώσεων του οικείου Κ.Α.Ε., και τούτο σε βάρος του προϋπολογισμού του έτους, στο οποίο ανάγεται η δαπάνη. Στην περίπτωση δε που η σχετική δαπάνη, για την οποία αναλήφθηκε η σχετική υποχρέωση και δι’ αυτής δεσμεύθηκε η οικεία πίστωση, δεν πραγματοποιηθεί εν όλω ή εν μέρει εντός του έτους, κατά το οποίο το πρώτον αναλήφθηκε, ο διατάκτης οφείλει να ανακαλέσει τη δέσμευση της οικείας πίστωσης και να εγγράψει στον προϋπολογισμό του επόμενου οικονομικού έτους τις αναγκαίες για την εξόφληση του εναπομείναντος μέρους της δαπάνης πιστώσεις, οφείλει δε να προβεί στη δέσμευση αυτών κατά προτεραιότητα. Πλην όμως, στην υπό κρίση περίπτωση η απόφαση ανάληψης της σχετική υποχρέωσης καθώς και το χρηματικό ένταλμα πληρωμής για την καταβολή των αποζημιώσεων αυτών εκδόθηκαν το πρώτον εντός του οικονομικού έτους 2018 και όχι εντός του έτους 2017, ώστε στη συνέχεια να ανατραπούν/ακυρωθούν και η σχετική υποχρέωση να αναληφθεί εκ νέου -καθ’ όλον ή εν μέρει – σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του επόμενου οικονομικού έτους (2018). Ο ισχυρισμός δε που προβάλλεται από το Δήμο στο 7156/25.9.2018 έγγραφο επανυποβολής του χρηματικού εντάλματος πληρωμής ότι η ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης ήταν αδύνατον να πραγματοποιηθεί εντός του οικονομικού έτους 2017, δηλ. κατά το χρόνο πραγματοποίησης των προαναφερθεισών συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, καθόσον δεν είχε εκδοθεί ακόμη η ΚΥΑ 11836/17.4.2018, με την οποία καθορίστηκαν αναδρομικά οι λεπτομέρειες εφαρμογής του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 4483/2017, η δε ανάληψη της σχετικής υποχρέωσης κατέστη δυνατή αμέσως μετά την έκδοση αυτής, τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι οι ουσιαστικές ρυθμίσεις του άρθρου 33 παρ. 3 του ν. 4483/2017 ήταν πλήρεις και σαφείς κατά περιεχόμενο, τόσο ως προς τα κριτήρια προσδιορισμού των δικαιούμενων να λάβουν την αποζημίωση καθώς και ως προς το ύψος αυτής και τις προϋποθέσεις καταβολής της, ήταν δε ως εκ τούτου δυνατόν να εφαρμοστούν άμεσα, τα δε θέματα που ρυθμίστηκαν με την ως άνω ΚΥΑ ήταν δευτερεύουσας σημασίας και πάντως δεν ήταν κρίσιμα για την εφαρμογή των ως άνω νομοθετικών διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση, η πλημμέλεια αυτή που πλήττει την κανονικότητα της εντελλόμενης με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνης δεν δύναται να θεραπευτεί ούτε μετά την έκδοση της ΚΥΑ 11836/17.4.2018, αφού, όπως ήδη εκτέθηκε, η τελευταία καθ’ υπέρβαση της νόμιμη εξουσιοδοτήσεως ανέδραμε στο χρόνο έναρξης ισχύος των εξουσιοδοτικών της διατάξεων και επομένως, τα έννομα αποτελέσματά της δύνανται να εκκινήσουν μόνο από το χρόνο της εκδόσεώς της και εντεύθεν. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ενόψει των συγκεκριμένων περιστάσεων και ιδίως ενόψει του δυσερμήνευτου των εφαρμοστέων στην υπόθεση διατάξεων, τα αρμόδια όργανα του Δήμου ..... συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν εν προκειμένω να πραγματοποιήσουν την εν λόγω δαπάνη το πρώτον σε βάρος του προϋπολογισμού του έτους 2018. Συνεπώς, το χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί, εάν δεν συνέτρεχε άλλος λόγος μη νομιμότητας της δαπάνης. Πλην όμως, η ελεγχόμενη δαπάνη παρίσταται μη νόμιμη κατά το μέρος που εντέλλεται η καταβολή αποζημίωσης στους φερόμενους ως δικαιούχους δημοτικούς συμβούλους για τη συμμετοχή τους στις υπ’ αριθμ. 24/14.11.2017 και 27/21.12.2017 συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, οι οποίες απείχαν χρονικά από τις αυθημερόν πραγματοποιηθείσες υπ’ αριθμ. 23 και 26 συνεδριάσεις κατά 1:30 και 1:00 ώρα αντίστοιχα. Η μικρή αυτή χρονική απόκλιση μεταξύ των ως άνω συνεδριάσεων, ανεξαρτήτως του δικαιολογητικού λόγου της πραγματοποίησης των χρονικώς πρότερων ως αυτοτελών, ήτοι του ειδικού τους χαρακτήρα που επέβαλε την ψήφιση προϋπολογισμού και απολογισμού ως αποκλειστικών θεμάτων δυνάμενων να συζητηθούν κατά τη διάρκειά τους, αποδεικνύει ότι για τη συμμετοχή των δημοτικών συμβούλων στις 24/14.11.2017 και 27/21.12.2017 συνεδριάσεις δεν απαιτήθηκε ιδιαίτερη μετακίνησή τους εντός της ίδιας ημέρας, και επομένως δεν δύναται να καταβληθεί γι’ αυτές ξεχωριστή αποζημίωση, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο.

Καθορισμός μηνιαίας αποζημίωσης των Αντιπροέδρων, των μελών καθώς και του γραμματέα των Διοικητικών Συμβουλίων των Νοσοκομείων του ΕΣΥΚΑ, για τη συμμετοχή αυτών στις συνεδριάσεις των Συμβουλίων.(Εξακολουθεί να εφαρμόζεται και υπό την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 4354/2015, εφόσον δεν εκδόθηκε η προβλεπόμενη από τις διατάξεις αυτές υπουργική απόφαση, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αντίκεται στα όρια αμοιβών που αυτές θέτουν-ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/244/2017)