Προμήθεια οικοδομικών υλικών...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, όσον αφορά την εν λόγω διαπιστωθείσα πλημμέλεια, όπως αυτή προσδιορίζεται με την προσβαλλόμενη Πράξη (πρβλ. Ελ.Συν. απόφ., 505/2021 Ολομ., σκ. 6), πρέπει να γίνει δεκτό ότι, ενόψει του προϋπολογισμού και του αντικειμένου της ελεγχόμενης σύμβασης, βάσει των οποίων δεν προκύπτουν διακριτές υποκατηγορίες οικοδομικών υλικών, καθώς και λαμβάνοντας υπόψη τα προβαλλόμενα από τα αρμόδια όργανα του Δήμου ότι η σύναψη μίας μόνο σύμβασης οδηγεί σε οικονομίες κλίμακας, καθιστώντας ταυτόχρονα ευκολότερη τη διαχείριση της, ο προσφεύγων Δήμος κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής του ευχέρειας ως προς την επιλογή του να μην διαχωρίσει τα προς προμήθεια υλικά και να απαιτήσει οικονομικές προσφορές για το σύνολο αυτών ..(....)Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση να γίνουν δεκτές, ανακαλουμένης αντίστοιχα της προσβαλλόμενης Πράξης, και η ελεγχόμενη σύμβαση να υπογραφεί, υπό τον όρο, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 6.4 της παρούσας απόφασης, ότι πριν από την υπογραφή της θα δεσμευθεί, με την τήρηση της νόμιμης διαδικασίας, πίστωση σε βάρος του ορθού ΚΑΕ και, κατά τα εκτεθέντα στη σκέψη 5.3 της παρούσας, ότι θα προστεθεί στο συμβατικό κείμενο η συμφωνηθείσα από τα συμβαλλόμενα μέρη δέσμευση για την παράδοση των προς προμήθεια οικοδομικών  υλικών εντός 48 ωρών από την παραγγελία της υπηρεσίας, σε σημεία που θα υποδεικνύει η αρμόδια υπηρεσία της προσφεύγουσας αναθέτουσας αρχής. 

Ανάθεση έργου- ψηφιακός μετασχηματισμός...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:Κατά παράβαση των διατάξεων που παρατέθηκαν στην προηγούμενη υπό ΙΙΙ σκέψη, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και τα λοιπά τεύχη που τη συνοδεύουν και έτυχαν της προσήκουσας δημοσίευσης, είναι αόριστα τόσο ως προς τον προσδιορισμό του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης όσο και ως προς τον τρόπο κατάστρωσης και αξιολόγησης της Οικονομικής Προσφοράς των δυνητικών υποψηφίων. Ειδικότερα, στη διακήρυξη δεν περιλαμβάνεται ανάλυση της εκ μέρους της Αναθέτουσας Αρχής της οικονομικής αποτίμησης των ζητούμενων προμηθειών και υπηρεσιών, με περιγραφή του αντικειμένου κάθε κατηγορίας ή υποκατηγορίας, από τις οποίες αποτελούνται, ούτε και περιλαμβάνεται αναφορά, έστω κατά προσέγγιση, μονάδας μέτρησης, ποσότητας και τιμής μονάδας αυτών. Αντ’ αυτού, στην ιστοσελίδα του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αναρτήθηκε μόνο ο Προϋπολογισμός του έργου ανά κωδικό (CPV), ο οποίος είναι γενικός και, ως εκ τούτου, ελλιπής, καθώς περιλαμβάνει επτά (7) κατηγορίες δαπανών και περιορίζεται στη συνολική μόνο αποτίμηση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης ανά κατηγορία. Από τον τελευταίο δεν προκύπτουν κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο τα στοιχεία, από τα οποία τεκμηριώνεται το μέγεθος εκάστης δαπάνης και, συγκεκριμένα, δεν προκύπτει αναλυτικός προσδιορισμός και περιγραφή των προς προμήθεια ειδών ανά κατηγορία, ούτε αναλυτική περιγραφή των ζητούμενων υπηρεσιών με ειδικότερο προσδιορισμό του αντικειμένου τους και ανάλυση των υποκατηγοριών υπηρεσιών στις οποίες αυτές υποδιαιρούνται. Επιπλέον, παρουσιάζεται εν μέρει επικάλυψη υπηρεσιών (π.χ. προβλέπονται συναφείς υπηρεσίες τηλεματικής, υποστήριξης ή διαχείρισης στόλου οχημάτων υπό διαφορετικούς κωδικούς CPV) χωρίς επεξήγηση του περιεχομένου των εν λόγω υπηρεσιών και του τρόπου υπολογισμού της ποσότητας ανθρωπομηνών και της τιμής τους, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση και αδυναμία αντιστοίχισης του εν λόγω Προϋπολογισμού με το Τεχνικό Αντικείμενο του έργου, το οποίο, λόγω του μεγέθους και της πολυπλοκότητάς του, περιγράφεται ιδιαιτέρως εκτενώς στο Παράρτημα Ι (σελ. 66 – 176) της διακήρυξης. Εξάλλου, το «Υπόδειγμα Οικονομικής Προσφοράς», που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα VI της διακήρυξης και τέθηκε στη διάθεση των διαγωνιζομένων προς συμπλήρωση χωρίς να τελεί σε πλήρη αντιστοιχία προς τις κατηγορίες του δημοσιευθέντος στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Προϋπολογισμού, αποτελείται από περισσότερους πίνακες στους οποίους δεν γίνεται ειδικότερη μνεία στις υπό ανάθεση προμήθειες και υπηρεσίες ανά κατηγορία ή υποκατηγορία (με συγκεκριμένη αναφορά μονάδων μέτρησης, ποσοτήτων, τιμών μονάδας και επιμέρους προϋπολογιζόμενων δαπανών). Οι ανωτέρω ελλείψεις και ασάφειες στα δημοσιευθέντα και, συνεπώς, τεθέντα υπόψη όλων των τυχόν ενδιαφερομένων έγγραφα του διαγωνισμού κρίνονται ουσιώδεις, διότι καθιστούν αόριστο το οικονομικό αντικείμενο του διαγωνισμού ως προς τα επιμέρους οικονομικά μεγέθη που το απαρτίζουν και την κατανομή αυτών ανά είδος προμήθειας ή υπηρεσίας. Συνεπεία δε τούτου, αφενός οι εν δυνάμει υποψήφιοι φορείς δεν ήταν δυνατό να κατανοήσουν προσηκόντως τα οικονομικά δεδομένα του προκηρυχθέντος αντικειμένου ώστε να διαμορφώσουν αναλόγως βάσιμες και ρεαλιστικές προσφορές, αφετέρου παρέχεται στην Αναθέτουσα Αρχή ευρεία ευχέρεια στην αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών, η οποία δεν αντισταθμίζεται από την ύπαρξη αντικειμενικών και εκ των προτέρων γνωστών στους προσφέροντες κριτηρίων. Η ανωτέρω δυσχέρεια προσδιορισμού του οικονομικού αντικειμένου επιβεβαιώθηκε, εξάλλου, στην πράξη τόσο από το γεγονός ότι οικονομικοί φορείς αιτήθηκαν εγγράφως από την Αναθέτουσα Αρχή την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών λόγω της ιδιαίτερης πολυπλοκότητας και έκτασης του έργου, όσο και από το ότι τελικώς στον διαγωνισμό συμμετείχε ένα (1) μόνο σχήμα, δηλαδή η ανάδοχος ένωση εταιρειών. Τα ανωτέρω δεν διαφοροποιούνται εξαιτίας της κατάστρωσης του Πίνακα Τεκμηρίωσης του Προϋπολογισμού και της τήρησής του στο φάκελο του διαγωνισμού, καθόσον ο εν λόγω Πίνακας δεν είχε δημοσιευθεί, ούτε και προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι είχε τεθεί υπόψη των ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων ή ότι είχε, έστω, γνωστοποιηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε αυτούς η ύπαρξή του κατά το στάδιο της προκήρυξης του διαγωνισμού και προετοιμασίας των προσφορών (παρά τα αορίστως εκτιθέμενα στο 3053/23.4.2020 έγγραφο της....).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜ/2137/2020

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1346/2020

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση της προμήθειας ηλεκτρικών οχημάτων του Δήμου Δυτικής … (Υποέργο 1), προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.269.450,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.(....)Και τούτο διότι η απαίτηση εμπειρίας στην προμήθεια οχημάτων τεσσάρων μόνο από τους οκτώ συνολικά απαιτούμενους κατά τρόπο ενιαίο (χωρίς υποδιαίρεση) τύπους δεν αιτιολογείται, ούτε συνιστά αντικειμενική ένδειξη ως προς την ικανότητα των υποψηφίων για την καλή εκτέλεση της σύμβασης στο σύνολό της, βαίνει δε πέραν του ευλόγως αναγκαίου για το σκοπό αυτό μέτρου. Περαιτέρω, σε συμβάσεις όπως η ελεγχόμενη η ικανότητα κατασκευής και προμήθειας οχημάτων συγκεκριμένου τύπου εξαρτάται  από τους κανόνες της αγοράς, δηλαδή την προσφορά και τη ζήτηση αυτών (...). Ως εκ τούτου, η απαίτηση εκτέλεσης κατά το παρελθόν προμηθειών οχημάτων συγκεκριμένου τύπου – και όχι οποιουδήποτε αντίστοιχου τύπου ή οποιουδήποτε τύπου που ανήκει στη γενικότερη κατηγορία, εν προκειμένω, ηλεκτροκίνητων οχημάτων -  δεν εξυπηρετεί το σκοπό της ομαλής και εύρυθμης εκτέλεσης του αντικειμένου της υπό έλεγχο σύμβασης, καθόσον είναι εξίσου πιθανό να διατίθεται η ζητούμενη εμπειρία - τεχνική καταλληλότητα και από  οικονομικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων του Δήμου Δυτικής …, σύμφωνα με το σκεπτικό.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1365/2022.

Προμήθεια οικοομικών υλικών...Δεδομένου ότι, σύμφωνα με την οικ.46735/23.7.2020 «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των Δήμων, οικονομικού έτους 2021 – μερική τροποποίηση της υπ’ αρ. 7028/2004 απόφασης (Β΄ 253)» (Β΄ 3170), όπως τροποποιήθηκε με την 86066/9.12.2020 όμοια (Β΄ 5571) στους Κωδικούς Αριθμούς (Κ.Α.) της υποκατηγορίας 713 εγγράφονται οι δαπάνες προμήθειας κινητών παγίων περιουσιακών στοιχείων (μηχανημάτων, μεταφορικών μέσων, επίπλων, κλπ.) και στους Κ.Α. της υποκατηγορίας 666 εγγράφονται δαπάνες για προμήθεια υλικών συντήρησης κτιρίων, όπως οικοδομικών, ηλεκτρολογικών, υδραυλικών, υλικών ελαιοχρωματισμού κλπ., να προσκομισθεί ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός του τρέχοντος οικονομικού έτους, κατά το μέρος  που αφορά στον Κ.Α. της δαπάνης της ελεγχόμενης προμήθειας.Ενόψει των οριζόμενων, στο άρθρο 59 του ν.4412/2016, περί της υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα, να προσκομισθούν τα έγγραφα της συμβάσεως, άλλως έγγραφες διευκρινίσεις από τις οποίες να προκύπτουν οι λόγοι για τους οποίους η προσφεύγουσα Α.Α. δεν διαίρεσε σε τμήματα την ελεγχόμενη σύμβαση.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να αναβληθεί η έκδοση οριστικής απόφασης και να διαταχθεί η προσκόμιση από την προσφεύγουσα Α.Α., εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, των προαναφερόμενων στοιχείων. Ακολούθως, μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου, πρέπει να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της υπόθεσης, να εγγραφεί αυτή στο σχετικό πινάκιο και να κλητευθούν νομίμως να παραστούν σ’ αυτήν όλοι οι διάδικοι.

Προμήθειες- προσυμβατικός έλεγχος  νομιμότητας...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ελεγχόμενες συμβάσεις αφορούν σε αντικείμενα που μπορούν ευχερώς να υποδιαιρεθούν σε τμήματα, διότι περιλαμβάνουν περισσότερα και απολύτως διακριτά μεταξύ τους είδη, έκαστο εκ των οποίων μπορεί να παρασχεθεί, τόσο κατά τη φύση του, όσο και με βάση τους κανόνες της αγοράς, αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει την προμήθεια των λοιπών. Η γενόμενη υποδιαίρεση σε δύο τμήματα, εκ των οποίων το πρώτο περιλαμβάνει μισθώσεις αεροπλάνων, ιπτάμενου προσωπικού, μετεωρολογικών ραντάρ, μαζί με την προμήθεια ιωδιούχου αργύρου, συνολικής εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) 14.389.000,00 ευρώ και το δεύτερο την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) μόλις 185.000,00 ευρώ, και μόνο ως εκ της ως άνω τεράστιας διαφοράς στο μέγεθος της κάθε υποδιαίρεσης, είναι απρόσφορη να διευκολύνει τη συμμετοχή ΜΜΕ στη διαδικασία ανάθεσης, αντιστρατευόμενη έτσι στην επίτευξη του μνημονευθέντος σκοπού θέσπισης της διάταξης του άρθρου 59 παρ. 1 ν.4412/2016, παρίσταται δε, ως εκ τούτου, προσχηματική. Στα έγγραφα της σύμβασης δεν αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση, ούτε στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ν.4412/2016 όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί. Ούτε, εξάλλου, τα αναφερόμενα στο 7/10.1.2020 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΜΕ συνιστούν τεχνική δυσκολία που δικαιολογεί την απόκλιση από την υποχρέωση διαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, καθόσον οι επικαλούμενες δυσχέρειες ευχερώς μπορούσαν να ξεπεραστούν με σχετικές προβλέψεις στις τεχνικές προδιαγραφές των φυσιγγίων και με αντίστοιχες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν, με τα έγγραφα της σύμβασης, στους προσφέροντες. Επομένως, παρίσταται αναιτιολόγητη η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην επιτρέψει την υποβολή προσφορών ανά περισσότερα τμήματα, αυτοτελή και διακριτά μεταξύ τους (π.χ. σε «Μίσθωση Συστήματος Χαλαζικής Προστασίας με Εναέρια Μέσα», «Προμήθεια Ιωδιούχου Αργύρου σε συσκευασία», «Αγορά Υλικών Ραδιοβόλισης»). Η δε υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα θα επέτρεπε τη συμμετοχή ευρύτερου κύκλου διαγωνιζομένων και δεν θα απέτρεπε από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τυχόν δραστηριοποιούνται στην προμήθεια των ειδών και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα –ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων– μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Περαιτέρω, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης των ελεγχόμενων συμβάσεων σε τμήματα αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποφεύγει την εξάρτησή της από «αποκλειστικό» προμηθευτή και, ενδεχομένως, να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για το κάθε επιμέρους τμήμα. Στο συμπέρασμα αυτό κατατείνει και το γεγονός ότι στον διενεργηθέντα διαγωνισμό δεν αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, αφού στη διαδικασία ανάθεσης, όπως και στην αντίστοιχη διαδικασία για την προηγούμενη Ε.Π.Χ.Π., συμμετείχε μόνο ένας (ο ίδιος) οικονομικός φορέας, προσφέροντας μηδενική έκπτωση στις προϋπολογιζόμενες τιμές των συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε τη συνδρομή λόγων που δικαιολογούν την απόκλιση από τον κανόνα υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα. Ως εκ τούτου, προβαίνοντας σε ενιαία δημοπράτηση του συμβατικού αντικειμένου αντί τμηματοποίησης της διαδικασίας ανάθεσης, προέβη σε κακή χρήση της κατ’ άρθρο 59 παρ. 1 του ν.4412/2016 διακριτικής της ευχέρειας καθιστώντας, δια της εν λόγω παραβίασης των νομίμων απαιτήσεων διενέργειάς της, πλημμελή τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Η πλημμέλεια αυτή, εντοπιζόμενη στη Διακήρυξη της διαδικασίας ανάθεσης, καθιστά μη νόμιμη το σύνολο της εν λόγω διαδικασίας, επί της οποίας ερείδονται τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων, που, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή τους.

Ανακληθηκε απο την ΕΣ/ΤΜ.6/520/2020

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: «Ενέργειες προβολής και επικοινωνίας των δράσεων και πολιτικών διαχείρισης στερεών αποβλήτων» Ζητείται η ανάκληση της 377/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Στην ελεγχόμενη σύμβαση –ενόψει της φύσης της (διανοητική εργασία που απαιτεί δημιουργικότητα, εφευρετικότητα, αντίληψη του αντικειμένου) και του σκοπού της, ο οποίος ανάγεται στην εξεύρεση και υλοποίηση της κατάλληλης στρατηγικής επικοινωνίας, ώστε η ανακύκλωση να ενταχθεί στις κοινωνικά αποδεκτές αξίες και πεποιθήσεις (κουλτούρα) και στην καθημερινότητα των κατοίκων της Αττικής, μέσω, ειδικώς και επαρκώς προσδιοριζόμενων, οκτώ (8) διασυνδεόμενων Δράσεων δίδεται η  δυνατότητα να προταθούν διάφορες λύσεις, εντός του πλαισίου της συνολικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης, με διαφορετική κατανομή των επιμέρους ποσοτήτων και τιμών των ζητούμενων υπηρεσιών, ενδεχόμενη δε τιμολόγηση κάθε επιμέρους υπηρεσίας, ανεξαρτήτως αν τούτο ήταν εφικτό λόγω της αδυναμίας τυποποίησης των περισσοτέρων εξ αυτών, θα περιόριζε την ελευθερία διαμόρφωσης της προσφοράς των ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων και, συνακόλουθα, τη δυνατότητα να εντοπισθούν οι βέλτιστες δυνατές λύσεις που μπορεί να προσφέρει ο χώρος της διαφημιστικής αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, υπήρχε δυνατότητα ενιαίας μόνο προσφοράς και συνολικού, ως εκ τούτου, προϋπολογισμού της ελεγχόμενης σύμβασης, ενώ η περιγραφή του φυσικού αντικειμένου της στη Διακήρυξη ήταν εκτενής, σαφής και λεπτομερειακή με ανάλυση όλων των τεχνικών προδιαγραφών και με εξαντλητική αναφορά των παραδοτέων από τον ανάδοχο για κάθε μία από τις οκτώ (8) επιμέρους Δράσεις, χωρίς από κανένα ενδιαφερόμενο οικονομικό φορέα να εγερθούν ερωτήματα σχετικά με την κατανόηση του αντικειμένου της. Υπό τις ανωτέρω περιστάσεις, προκύπτει ότι, παρότι δεν προβλέπονται επιμέρους ποσότητες και τιμές μονάδος, το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης διατυπώνεται στη Διακήρυξη με σαφήνεια, ακρίβεια και χωρίς αμφισημία, έτσι ώστε, αφενός μεν μπορούσε να γίνει αντιληπτό στον κύκλο των οικονομικών φορέων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της διαφημιστικής αγοράς, ώστε αυτοί να μπορούν να διαμορφώσουν βάσιμες και ανταποκρινόμενες στη πραγματικότητα, ρεαλιστικές προσφορές, αφετέρου δε, σε συνδυασμό με τις σαφείς προβλέψεις αναφορικά με την αξιολόγηση των κατατεθεισών προσφορών, η νομιμότητα των οποίων δεν αμφισβητείται με την προσβαλλόμενη Πράξη, επέτρεπε στην προσφεύγουσα Α.Α. να ελέγξει αποτελεσματικά τη συμφωνία των προσφορών προς τις απαιτήσεις της Διακήρυξης. Επομένως, η προσβαλλόμενη Πράξη δεχόμενη τα αντίθετα εσφαλμένα ερμήνευσε τους όρους της Διακήρυξης της ελεγχόμενης σύμβασης που αφορούν στον προσδιορισμό του οικονομικού της αντικειμένου και ο σχετικός λόγος ανάκλησης, που προβάλλεται με την κρινόμενη προσφυγή, κρίνεται  βάσιμος. Ανακαλεί την 377/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Ανάθεση υπηρεσιών...Ενόψει του ότι η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε 3 τμήματα αντιστοιχούντα στις τρεις ομάδες μηχανημάτων προς επισκευή και συντήρηση [Ομάδα Α: 4 συγκροτήματα συμπιεστών απορριμμάτων (σταθερός εξοπλισμός), Ομάδα Β: 21 οχήματα μεταφοράς απορριμματοκιβωτίων και Ομάδα Γ: 61 απορριμματοκιβώτια (κινητός εξοπλισμός)], οι οποίες, κατά τα τεύχη δημοπράτησης και κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας, είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους (διαφορετική λειτουργικότητα και διαφορετικές ανάγκες επισκευής), αλλά, αντιθέτως, όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής, μη νομίμως, ήτοι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν. 4412/2016, δεν ανέφερε στα έγγραφα της σύμβασης τους βασικούς λόγους για την απόφασή της αυτή (ούτε εξάλλου στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ως άνω νόμου, όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί) [σκ. 4.Β. της παρούσας]. Η κατά τα ανωτέρω μη υποδιαίρεση των ελεγχόμενων υπηρεσιών σε τμήματα, χωρίς να υφίσταται προς τούτο νόμιμη αιτιολογία, συνιστά, στην προκειμένη περίπτωση, όπου συμμετείχε στον επίμαχο διαγωνισμό μόνον μία επιχείρηση, ουσιώδη νομική πλημμέλεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας. Και τούτο διότι απέτρεψε τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην επισκευή και συντήρηση μιας μόνο ομάδας μηχανημάτων (λ.χ. επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικώς με την επισκευή οχημάτων) και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα τρία διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης (λ.χ. μη δυνατότητα στήριξης σε δυνατότητες τρίτων για τα λοιπά τμήματα της σύμβασης), είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα -ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων- μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Εξάλλου, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης της επίμαχης σύμβασης αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενδεχομένως να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για την κάθε επιμέρους ομάδα εργασιών.

Γ. Περαιτέρω, οι ανωτέρω όροι (υποβολή προσφοράς μόνο για το σύνολο των ελεγχόμενων υπηρεσιών και πιστοποίηση συνεργείου τόσο για τον σταθερό όσο και για τον κινητό εξοπλισμό), συνδυαστικώς ιδωμένοι, καθώς και εξεταζόμενοι υπό το φως των ιδιαίτερων περιστάσεων του ελεγχόμενου διαγωνισμού (η μοναδική προσφέρουσα εταιρεία «......» είναι κατασκευαστής τόσο των 4 συμπιεστών όσο και των 61 απορριμματοκιβωτίων και η μοναδική προσφέρουσα στον διαγωνισμό), περιόρισαν σε τέτοιο βαθμό τον ελεύθερο ανταγωνισμό, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισαν. Και τούτο διότι δόθηκε ουσιαστικά η δυνατότητα σε διαγωνιζόμενη εταιρεία να αποκλείσει κάθε ανταγωνιστή, αρνούμενη – όπως είναι και εύλογο – να χορηγήσει εξουσιοδότηση επισκευής και συντήρησης των μηχανημάτων της, με αποτέλεσμα οι ανταγωνιστές αυτοί να αδυνατούν να υποβάλουν προσφορά για τα εν λόγω τμήματα της σύμβασης.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το .....2018 (αριθ. πρωτ. Ελ.Συν. ...) έγγραφο του Προέδρου του Περιφερειακού Συνδέσμου ΦΟΔΣΑ ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται ηλεκτρονικά στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.

Υλοποίηση δράσεων για την προώθηση αγροδιατροφικών προϊόντων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν παραπάνω (σκέψη 2) δεκτά το Τμήμα κρίνει ότι η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση σε τμήματα, παρά το γεγονός ότι το αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνει επτά (7) διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού, οι οποίες είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, η συμμετοχή σε κάθε μία από τις οποίες μπορεί να λάβει χώρα με βάση τους κανόνες της αγοράς αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει τη συμμετοχή στις υπόλοιπες, τυγχάνει παντελώς αναιτιολόγητη, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 59 του ν.4412/2016, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου προβαλλόμενων λόγων ως αβασίμων. Ειδικότερα, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη το αιτούν μη νομίμως, κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων και των αρχών της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, δεν ανέφερε τους βασικούς λόγους της ως άνω επιλογής του περί μη υποδιαίρεσης των επίμαχων υπηρεσιών σε τμήματα ούτε σε ειδική έκθεση του άρθρου 341 του ν. 4412/2016 ούτε στα έγγραφα της σύμβασης (άρθρο 53 του ν. 4412//2016). Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η αιτιολογία που περιλαμβάνεται το πρώτον στο 3476/7.11.2019 έγγραφο απόψεων του αιτούντος, το οποίο συντάχθηκε επ’ ευκαιρίας υποβολής προδικαστικής προσφυγής κατά της διακήρυξης από τρίτη μη συμμετέχουσα τελικώς στο διαγωνισμό εταιρεία, δεν δύναται να αναπληρώσει την απαιτούμενη από τις ως άνω διατάξεις του άρθρου 59 του ν. 4412/2016 αιτιολογία προεχόντως διότι το εν λόγω έγγραφο απόψεων δεν αποτελεί έγγραφο της σύμβασης κατ’ άρθρο 53 του ν. 4412/2016. Σε κάθε δε περίπτωση, η αόριστη επίκληση εκ μέρους του αιτούντος στο ως άνω έγγραφο α) της επίτευξης οικονομίας κλίμακας προς όφελός του, β) της ανάγκης ύπαρξης κοινής αισθητικής για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα του έργου και γ) της διευκόλυνσης του ορθολογικού προγραμματισμού των αναγκών του δεν δύναται να αιτιολογήσει επαρκώς τον ενιαίο και αδιαίρετο χαρακτήρα των ελεγχόμενων υπηρεσιών. Τούτο δε, διότι δεν αιτιολογείται με συγκεκριμένα στοιχεία με ποιο τρόπο επιτυγχάνεται οικονομία κλίμακας προς όφελος της αναθέτουσας αρχής στην περίπτωση της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, αφού τοιαύτη υποδιαίρεση θα καθιστούσε ευκολότερη τη συμμετοχή περισσότερων οικονομικών φορέων στο διαγωνισμό, οι οποίοι θα μπορούσαν να υποβάλλουν προσφορά για ένα ή για περισσότερα τμήματα της σύμβασης, αυξάνοντας με τον τρόπο αυτό τον ανταγωνισμό και την υποβολή βέλτιστων οικονομικών προσφορών. Περαιτέρω, δεν αιτιολογείται γιατί η ύπαρξη διαφορετικών αναδόχων θα οδηγούσε σε διάσπαση της κοινής αισθητικής του καλλιτεχνικού αποτελέσματος του έργου, αφού οι εν λόγω διεθνείς εκθέσεις του εξωτερικού είναι αυτοτελείς και απολύτως διακριτές μεταξύ τους, τόσο από γεωγραφικής όσο και από χρονικής άποψης, ενώ αφορούν και στην προώθηση διαφορετικών προϊόντων. Επίσης, δεν αιτιολογείται ούτε γιατί ο προγραμματισμός των αναγκών της αναθέτουσας αρχής, σε περίπτωση εκτέλεσης της προπεριγραφείσας σύμβασης από έναν μόνο ανάδοχο, γίνεται περισσότερο ορθολογικός. Συνεπώς, η μη υποδιαίρεση της επίμαχης σύμβασης σε τμήματα χωρίς επαρκή κατά τα ανωτέρω αιτιολογία και καθ’ υπέρβαση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια καθόσον αφενός εισήγαγε στην ελεγχόμενη διαδικασία αθέμιτο περιορισμό του ανταγωνισμού δια του αποκλεισμού εκείνων των οικονομικών φορέων που είτε θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά μόνο για ένα από τα τμήματα της σύμβασης είτε δεν θα είχαν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, αφετέρου εν τοις πράγμασι δεν αναπτύχθηκε τελικώς ανταγωνισμός, αφού κατατέθηκε μόνο μία προσφορά. Τέλος, όπως ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο, μολονότι η απαίτηση της διακήρυξης οι υποψήφιοι να έχουν εξασφαλίσει κατάλληλο χώρο στις Διεθνείς Εκθέσεις του έτος 2020 δεν παρίσταται κατ’ αρχήν ασύνδετη και δυσανάλογη με το αντικείμενο της σύμβασης, εντούτοις, στην προκείμενη περίπτωση, όπου δεν υπήρχε η δυνατότητα υποβολής προσφοράς για τμήμα της σύμβασης, αλλά ο υποψήφιος ανάδοχος έπρεπε να υποβάλει προσφορά μόνο για το σύνολο των υπηρεσιών και άρα να προβεί στην εκ των προτέρων κράτηση χώρου στις έξι (6) διεθνείς εκθέσεις του έτους 2020 (Βερολίνου, Μόσχας, Ντίσελντορφ, Νέας Υόρκης, Σιγκαπούρης και Παρισίου), παρεμπόδισε εν τοις πράγμασι σε τέτοιο βαθμό την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, ώστε, κατ’ ουσίαν, τον εκμηδένισε, αφού συμμετείχε στην υπό κρίση διαγωνιστική διαδικασία μία μόνον εταιρεία, η οποία μάλιστα είναι αυτή που, όπως συνομολογείται και από το αιτούν, παρείχε στο πλαίσιο προηγούμενων συμβάσεων τις σχετικές υπηρεσίες. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί, να μην ανακληθεί η 144/2020 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να καταπέσει υπέρ του Δημοσίου το καταβληθέν παράβολο.

Ζητείται η ανάκληση της 52/16.11.2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) ..., με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται  η υπογραφή  σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Γενικού Νοσοκομείου (Γ.Ν.) ... και της προσφεύγουσας εταιρείας για την «Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας», (...)Ενόψει των ανωτέρω δεδομένων το Δικαστήριο εκτιμά ότι από το περιεχόμενο της διακήρυξης του επίμαχου διαγωνισμού και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ευθέως ότι ο λόγος, για τον οποίο δεν υποδιαιρέθηκε η παροχή των επίμαχων ως άνω υπηρεσιών, φερουσών όλως παρεπόμενο και επιβοηθητικό χαρακτήρα, ως αυτοτελές τμήμα του ελεγχόμενου διαγωνισμού, συνίσταται στο ότι και οι υπηρεσίες αυτές έχουν ενταχθεί στις γενικές υπηρεσίες καθαριότητας των χώρων του Νοσοκομείου. Ως εκ τούτου δεν συντρέχει η αποδιδόμενη με την προσβαλλομένη παράβαση του άρθρου 59 του ν. 4412/2016.(...)Όσον αφορά τον δεύτερο διακωλυτικό λόγο, η τεκμηρίωση του προϋπολογισμού, κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο, με βάση τα ουσιώδη στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση του ύψους της προϋπολογιζόμενης δαπάνης για κάθε μία κατηγορία αγαθών, που αποτελούν αντικείμενο δημόσιας σύμβασης, εντάσσεται στο υποχρεωτικό περιεχόμενο του φακέλου δημόσιας σύμβασης κατά το άρθρο 45 παρ 1 και 3 περ. β΄ του ν. 4412/2016. Τούτο αφενός αποσκοπεί στην ικανοποίηση της απαίτησης «ωριμότητας» της δημόσιας σύμβασης που πρόκειται να ανατεθεί, η οποία διασφαλίζει τη δυνατότητα των δυνητικών προσφερόντων οικονομικών φορέων να διαμορφώσουν κατά τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης προμήθειας αγαθών, βάσιμες και ρεαλιστικές προσφορές με βάση τα χορηγούμενα από την αναθέτουσα Αρχή στοιχεία (άρθρο 49 παρ. 1 περ. γ΄ του ν. 4412/2016). Αφετέρου, η ίδια υποχρέωση επιβάλλεται από την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης και την σύστοιχη αυτής αρχή της οικονομικότητας (άρθρο 33 περ. α΄ υποπερ. αα΄ του ν. 4270/2014 - Α΄ 143), ώστε, πέραν του σαφούς προσδιορισμού του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης, να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος του τρόπου υπολογισμού της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, της έκτασης και του εύλογου χαρακτήρα της δημοσιονομικής επιβάρυνσης και συνακόλουθα της νόμιμης διάθεσης του δημοσίου χρήματος (πρβλ. ΕΣ Ολομ. 2137/2020, Έβδομο Τμήμα 2109, 1555/2021, Τμ. Μείζ. - Επταμ. Συνθ. 119/2020 VI Τμ. 1358/2020, Έβδομο Τμ. 354/2022).Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι στο 4804/8.3.2022 έγγραφο της αναπληρώτριας προϊσταμένης της Διοικητικής – Οικονομικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου («Οικονομική ανάλυση διαγωνισμού καθαριότητας»), που η ίδια η προσβαλλομένη επικαλείται προς θεμελίωση του σχετικώς προβληθέντος διακωλυτικού λόγου, εξειδικεύονται επαρκώς όλα τα επιμέρους αμφισβητούμενα κεφάλαια δαπανών. Για τους λόγους αυτούςΔέχεται  την προσφυγή ανάκλησης.Ανακαλεί την 52/16.11.2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα (Π.Ε.) ...

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Με την προσφυγή αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 253/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(....)Με την προσβαλλόμενη πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του παρεμβαίνοντος Δήμου Δυτικής … και της προσφεύγουσας εταιρείας … Α.Ε. για το Υποέργο 1 της Πράξης «Δράσεις Ηλεκτροκίνησης Δήμου Δυτικής …», με αντικείμενο την προμήθεια δέκα (10) ηλεκτρικών οχημάτων, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.269.450,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.(....)Εξάλλου, σε αντίθεση με τα διαλαμβανόμενα στην κρίση του Κλιμακίου, τυχόν γενίκευση του υπό κρίση όρου της διακήρυξης, και δη υπό τη μορφή απαίτησης προηγούμενης εκτέλεσης συμβάσεων ηλεκτρικών οχημάτων αδιακρίτως, δεν θα διασφάλιζε ότι οι διαγωνιζόμενοι κατέχουν την απαραίτητη εξειδικευμένη εμπειρία παροχής υπηρεσιών υποστήριξης και για τα ως άνω ηλεκτρικά οχήματα με ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά, εμπειρία που δεν είναι κρίσιμη για τα λοιπά είδη (επιβατικό όχημα τύπου SUV και επιβατικό όχημα mini VAN) λόγω της κοινοτυπίας τους. Επιπλέον, με βάση τον υπό κρίση όρο είναι εύλογη η συναγωγή ενδείξεων καταλληλότητας των υποψηφίων ως προς τη διαχείριση υπηρεσιών υποστήριξης και για τους λοιπούς τύπους των υπό προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων (υδροφόρα και απορριμματοφόρο), τα οποία, αν και διαθέτουν διαφορετικά, πλην εξίσου ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά, δεν περιλαμβάνονται στις απαιτήσεις του κρινόμενου όρου.Ανακαλεί την 253/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.