Διοικητικές συμβάσεις. Ανάθεση μελετών για την επιλογή του διαγωνιζομένου στον οποίον θα ανατεθεί η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης χωρεί αιτιολογημένη αξιολόγηση, κατ` εκτίμηση των οριζομένων στο νόμο και τη Διακήρυξη κριτηρίων, των τεχνικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Η βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς της αιτούσης συμπράξεως στο κριτήριο αυτό αξιολογήσεως αιτιολογείται πλημμελώς, διότι η εκτίμηση των προσόντων του προτεινομένου από την αιτούσα σύμπραξη συντονιστή εχώρησε βάσει στοιχείων αναγομένων στην άσκηση αντιστοίχων καθηκόντων συντονιστή κατά την εκπόνηση μελετών προς σύνταξη ΣΧΟΟΑΠ και ΓΠΣ κατά τα προβλεπόμενα στο Ν. 2508/1997, χωρίς καμία ειδική αναφορά στις λοιπές χωροταξικές και πολεοδομικές μελέτες, κατά την εκπόνηση των οποίων ο συντονιστής που προτείνει η αιτούσα σύμπραξη είχε ασκήσει παρόμοια καθήκοντα συντονιστή. Η αποσφράγιση και ο έλεγχος των οικονομικών προσφορών πρέπει να διενεργηθεί αφού προηγουμένως καταστεί οριστική η βαθμολογία των τεχνικών προσφορών. Μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών δεν είναι επιτρεπτή, για οποιοδήποτε λόγο, η εκ νέου αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών ή η το πρώτον αιτιολόγηση της βαθμολογίας αυτών. Μη νόμιμα η αναθέτουσα αρχή προχώρησε σε αποσφράγιση των οικονομικών προσφορών των διαγωνιζομένων. Ματαίωση του επίδικου διαγωνισμού, εφ` όσον η νέα αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών είναι ανεπίτρεπτη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.

Μελέτη τοπογραφικής αποτύπωσης.Η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία μπορεί να συνταχθεί και από τεχνολόγο πολιτικό μηχανικό, μη νομίμως ανατέθηκε στον φερόμενο ως δικαιούχο ιδιώτη τοπογράφο μηχανικό, καθόσον ανάγεται στα καθήκοντα του υπηρετούντος, στα Γραφεία Τεχνικών Έργων και Πολεοδομίας και Πολεοδομικών εφαρμογών του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών και Περιβάλλοντος του Δήμου, προσωπικού (βλ. και 263/2008 πράξη παρόντος Τμήματος).

Έγκριση τεχνικών προδιαγραφών και τιμολογίου για την εκπόνηση των μελετών πράξεων εφαρμογής των πολεοδομικών μελετών περιοχών Α΄ κατοικίας, Β΄ κατοικίας, οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων , ΒΙΠΑ, κλπ που αφορούν σε ήδη εγκεκριμένες ΠΜ , καθώς και σε Π.Μ. που έχουν προκηρυχθεί μέχρι την 15. 3. 2000 (ημερομηνία δημοσίευσης των τεχνικών προδιαγραφών εκπόνησης ΠΜ στο ΦΕΚ 329/Β/00).

Εγκριση τεχνικών προδιαγραφών και τιμολογίου για εκπόνηση εφαρμογής πολεοδομικών μελετών στις περιοχές οικισμών της χώρας μέχρι 2.000 κατοίκων που μελετήθηκαν με το π.δ.20/1985

Ως κύρια διαδικασία ανάθεσης μελετών από τους Ο.Τ.Α. καθιερώνεται ο διαγωνισμός μεταξύ μελετητών ή/και μελετητικών γραφείων. Ως εξαιρετική δε διαδικασία προβλέπεται η απευθείας ανάθεση. Η τελευταία επιτρέπεται αποκλειστικώς και μόνο στις ρητά προσδιοριζόμενες από τις ίδιες ρυθμίσεις περιπτώσεις. Τέτοια περίπτωση συντρέχει όταν η προεκτιμώμενη συνολική αμοιβή όλων των σταδίων της υπό ανάθεση μελέτης δεν υπερβαίνει το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης της κατηγορίας μελετών στην οποία αυτή ανήκει. (...)Περαιτέρω, στην περίπτωση περισσότερων μελετών που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, δηλαδή έχουν ομοειδές γνωστικό αντικείμενο και αποτελούν τα τμήματα στα οποία έχει κατατμηθεί μία μελέτη, τα ανωτέρω εξακολουθούν να ισχύουν. Επομένως, η εφαρμοστέα διαδικασία ανάθεσης εξευρίσκεται με τη συνάθροιση της δαπάνης που απαιτείται για την εκπόνηση της συνολικής μελέτης, δηλαδή για το σύνολο των επιμέρους μελετών και όχι με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει για κάθε τμήμα. Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός μιας μελέτης, η οποία λόγω του ύψους της αμοιβής για την εκπόνησή της δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις μελετών που επιτρέπεται να ανατίθενται απευθείας, σε περισσότερες ομοειδείς με αντίστοιχες προς αυτές χωριστές πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό και η απευθείας ανάθεση των επιμέρους μελετών χωριστά λόγω ποσού, κατά παράκαμψη της διαδικασίας επιλογής αναδόχου με δημόσιο ανοικτό ή κλειστό διαγωνισμό δεν είναι νόμιμος. Επομένως δεν είναι νόμιμη και η δαπάνη που προκαλείται από την εκπόνηση των μελετών αυτών (πρβλ. Ελ.Συν. VII Τμ. 101/2012, 238, 82/2011, 437, 430, 369, 291/2010 κ.ά.).

Καταβολή σε αυτόν ποσοστού 15% της συμφωνηθείσας αμοιβής για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού της μελέτης «Ανάπλαση παραλιακού μετώπου Τ.Κ. ......»(....)Στο άρθρο 75 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114) «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», ορίζεται ότι : 1. Οι δημοτικές … αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων … αφορούν, κυρίως, τους τομείς : α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : 1) Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών … καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία … 8) Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συμμετοχή σε προγράμματα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους … καθώς και η δημιουργία θερέτρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και τουρισμού … β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως : 1. Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. … 7. Η μελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης. 8. Η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειάς τους … 20. Η προκαταρκτική πρόταση ανάπλασης ορισμένης περιοχής, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 2508/1997 … γ) Ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και των οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 12. Η μέριμνα για τη λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών. 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του Δήμου. … στ) Παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 6. Η προστασία μουσείων, μνημείων … καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών … 10. Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. …». Περαιτέρω, στο άρθρο 209 παρ.4 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι : «Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α 42) των Δήμων … συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια τεχνική υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) … Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις». Τέλος, με το άρθρο 280 παρ.VIII του Ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87) καταργήθηκαν τα τμήματα Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων των κρατικών Περιφερειών. Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι Δήμοι, έχουν αρμοδιότητες που αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των περιοχών της εδαφικής τους περιφέρειας, την εκπόνηση προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής στους οικισμούς των ορίων τους, στην οποία περιλαμβάνεται η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση αυτών καθώς και την προστασία των μνημείων και των ιστορικών χώρων της περιοχής τους. Στο πλαίσιο των ως άνω αρμοδιοτήτων και όπου αυτό απαιτείται, υποχρεούνται να συντάσσουν τις οικείες μελέτες για την υλοποίησή τους. Εκ τούτων παρέπεται ότι η ανάθεση της εκπονήσεως μελετών σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση που στον οικείο Δήμο δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία ή η υπάρχουσα αδυνατεί να προβεί στη σύνταξη αυτών. Τούτο δε καθόσον, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, οι Δήμοι δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην εξασφάλιση των απαραίτητων υλικοτεχνικών μέσων υλοποιήσεώς τους και στην εν γένει επιτυχή εκτέλεση των απορρεουσών από αυτές υποχρεώσεων, πλην όμως οι δαπάνες αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας σύμφωνα με τις συνθήκες πραγματοποιήσεώς τους. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των φορέων αυτών με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν δύνανται, για την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην εκπόνηση μελετών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, αναθέτοντας

ΜΕΛΕΤΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη είναι μη νόμιμη, διότι η εκπόνηση της επίμαχης μελέτης, η οποία δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και ολοκληρώθηκε σε χρονικό διάστημα τεσσάρων μόλις ημερών, εμπίπτει στα συνήθη καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου ... που υπηρετεί στο Γραφείο Τοπογραφικών Εφαρμογών του Τμήματος Πολεοδομικών Εφαρμογών της Διεύθυνσης Πολεοδομίας και στο Γραφείο Τοπογραφικών Μελετών του Τμήματος Κτηριακών Έργων και Κοινόχρηστων Χώρων της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών.

Καταβολή στο φερόμενο ως δικαιούχο ...... μέρους της αμοιβής του έναντι εκπόνησης της «Μελέτης διαμόρφωσης κόμβου και περιβάλλοντος χώρου στον υφιστάμενο Υδατόπυργο (...)Σύμφωνα με την αρχή της οικονομικότητας, ως μερικότερης εκδήλωσης της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, η οποία διέπει τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και η οποία επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, εργασίες που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων τους δεν επιτρέπεται να ανατίθενται σε τρίτους, με αποτέλεσμα την αδικαιολόγητη οικονομική επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (βλ. και άρθρο 1 του ν.3871/2010 «Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη», ΦΕΚ Α΄ 141, που καθιερώνει και νομοθετικά την ανωτέρω γενική αρχή). Κατ’ εξαίρεση, στο βαθμό που αυτό επιβάλλεται από τις αρχές αναγκαιότητας και αποδοτικότητας, είναι δυνατή η ανάθεση σε τρίτους, ιδιώτες φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εργασιών ειδικής φύσης, για την εκτέλεση των οποίων απαιτείται είτε προσωπικό με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, που δεν διαθέτει, σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση, το ήδη υπηρετούν προσωπικό, είτε η χρήση τεχνικών μέσων που δεν διαθέτει ο οικείος δήμος (βλ. Ελ.Συν., πράξεις Τμ. VII 124, 120, 43, 13, 8/2012, πράξεις του Κλιμακίου τούτου 59/2013, 187, 185, 174, 133, 114, 112, 107, 106/2012).

Αριθμ. 169977/742 Καθορισμός προεκτιμώμενων αμοιβών για την εκπόνηση μελετών τεχνικής υποστήριξης της ανάρτησης δασικών χαρτών και λοιπών εργασιών για την κύρωσή τους. Αριθμ. 169978/743  Καθορισμός προεκτιμώμενων αμοιβών για την εκπόνηση μελετών επικαιροποίησης των δασικών χαρτών.

Εκπόνηση ενεργειακής μελέτης δημοτικών κτιρίων και περιβάλλοντος χώρου. (...)Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις υπό στοιχ. 2 νομικές σκέψεις της παρούσας συνάγεται ότι η εντελλόμενη, με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Τούτο, διότι, όπως προκύπτει από την προεκτεθείσα περιγραφή των αρμοδιοτήτων του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών της Διεύθυνσης Τεχνικής Υπηρεσίας, Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας του Δήμου ..., η εκπόνηση ενεργειακής μελέτης δημοτικών κτιρίων σαφώς εμπίπτει σε αυτές, δοθέντος ότι το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών αφενός συμμετέχει στον σχεδιασμό προγραμμάτων δράσης που αφορούν σε υλοποίηση τεχνικών έργων (μεταξύ των οποίων και τα κτιριακά), αφετέρου μεριμνά για την εκπόνηση όλων των αναγκαίων μελετών για την εκτέλεσή τους.(...)Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου, ειδικότερα δε από το ύψος της αμοιβής του μελετητή, η οποία υπολογίσθηκε στο από 4.8.2016 έγγραφο του Τμήματος Τεχνικών Υπηρεσιών, κατά την (προ)εκτίμηση του προϋπολογισμού της μελέτης, ότι για την εκπόνηση της συγκεκριμένης μελέτης απαιτείτο η απασχόληση αυτού επί 39 ανθρωποημέρες και 4 ώρες, καθώς επίσης και από τη δημιουργία ισόποσης της αμοιβής πίστωσης στο πλαίσιο αναμόρφωσης του προϋπολογισμού του Δήμου ήδη προτού υποβληθεί αίτημα προς την Τεχνική Υπηρεσία για την εκπόνηση της μελέτης, προκύπτει ότι μη νομίμως η ανάθεση της μελέτης είχε χωρήσει στον φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος προτού λάβει τη σχετική απόφαση περί απευθείας ανάθεσης αυτής η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου και, προδήλως, προτού συναφθεί η σχετική σύμβαση, γεγονός που, όπως προαναφέρθηκε στην προηγούμενη σκέψη, αναγνωρίσθηκε και από τον Δήμο. Κατά συνέπεια, η μεταγενέστερη σύναψη της σύμβασης, η οποία δεν έχει αναδρομική ισχύ, δεν δύναται να νομιμοποιήσει την προηγηθείσα ανάθεση της μελέτης, κατά τον, ομοίως, βάσιμο δεύτερο λόγο διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου.