Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΤΜ.6/2647/2016

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3669/2008

ΕΡΓΑ:Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η ανάκληση της 339/2016 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Ακολούθως, κατόπιν των αναλυτικών διευκρινίσεων της αναθέτουσας αρχής σε εκτέλεση της 264/2016 αναβλητικής Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου (βλ. ΔΟΥ/ο/5265/16.9.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Οδικών Υποδομών, με το οποίο η αναθέτουσα αρχή δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι θα αφαιρέσει από το αντικείμενο του έργου τις εργασίες επέκτασης του ανοικτού οχετού Ο7 του παράπλευρου Sra3a) με την ήδη προσβαλλομένη Πράξη κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, με την αιτιολογία ότι μη νομίμως συμπεριλήφθηκε στο αντικείμενο του δημοπρατηθέντος έργου η υποβολή προτάσεων σχετικώς με την εκπόνηση συμπληρωματικών, τροποποιητικών ή νέων μελετών σημάνσεως – ασφαλίσεως, καθώς επίσης και η εκπόνηση τέτοιων μελετών από τον ανάδοχο και τον συμπράττοντα με αυτόν μελετητή. Τούτο δε, διότι δεν συντρέχει καμία από τις εξαιρετικές περιπτώσεις επιτρεπτής, σύμφωνα με το νόμο, αναθέσεως της μελέτης του έργου που πρόκειται να κατασκευασθεί ή επιμέρους εργασιών του στην εργοληπτική επιχείρηση που έχει αναλάβει την κατασκευή του. Ειδικότερα, η ελεγχόμενη σύμβαση δεν δύναται να αντιμετωπισθεί ως σύμβαση μελέτης-κατασκευής, αφού η προηγηθείσα διαγωνιστική διαδικασία δεν έχει διεξαχθεί με τους όρους και τη διαδικασία που περιγράφονται αναλυτικώς στις διατάξεις του άρθρου 8 του Κ.Δ.Ε.. Επίσης, δεν συντρέχει περίπτωση επιτρεπτής τροποποιήσεως της μελέτης του εκτελούμενου έργου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 45 του Κ.Δ.Ε., καθόσον η διάταξη αυτή αφορά περιπτώσεις που η ανάγκη τροποποιήσεως της ήδη εγκεκριμένης μελέτης ανακύπτει κατά το στάδιο της εκτελέσεως του έργου, για τη διόρθωση σφαλμάτων ή την συμπλήρωση ελλείψεων της μελέτης ή για λόγους που υπαγορεύονται από απρόβλεπτες περιστάσεις, δεν αφορά, δε, και περιπτώσεις όπου η «τροποποιητική» ή «συμπληρωματική» μελέτη ανατίθεται στο στάδιο της δημοπρατήσεως του έργου και αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση του έργου ή στην επικαιροποίηση της ήδη υπάρχουσας μελέτης λόγω παρόδου μακρού χρόνου, όπως εν προκειμένω. Επομένως, έπρεπε η ανάθεση των ως άνω προτάσεων-μελετών να γίνει σε ανεξάρτητους μελετητές, πριν από τη δημοπράτηση του ελεγχόμενου έργου, με τη διαδικασία που διαγράφεται στις διατάξεις του ν.3316/2005, εν συνεχεία, δε, με βάση τις ήδη εκπονημένες μελέτες, να ακολουθήσει η δημοπράτηση του έργου της συντηρήσεως των επίμαχων οδικών τμημάτων. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο έκρινε ότι λόγω της μη νόμιμης κατά τα ανωτέρω ανάθεσης των επίμαχων μελετών και συναφών υπηρεσιών i) ο τρόπος υποβολής των οικονομικών προσφορών των υποψηφίων που προβλέφθηκε από τη διακήρυξη γι’ αυτές, δεν ευρίσκει έρεισμα σε καμία διάταξη του Κ.Δ.Ε.. Ειδικότερα, ο υπολογισμός της αμοιβής της αναδόχου με βάση την εφαρμογή της μέσης τεκμαρτής εκπτώσεως της εργολαβίας επί του κατ’ αποκοπή τιμήματος των 40.000 ευρώ του Προϋπολογισμού Μελέτης, καθώς και επί του ποσού που θα προκύψει σύμφωνα με τον κώδικα αμοιβών των μελετών, δεν εμπίπτει σε κανένα από τα συστήματα υποβολής προσφορών που περιγράφονται στις διατάξεις του άρθρου 4 του Κ.Δ.Ε., όπως αυτά εξειδικεύονται στα άρθρα 5 έως 12 του ως άνω κώδικα. Επίσης, η επιλογή του συστήματος αυτού δεν συνάδει ούτε με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, οι οποίες προβλέπουν την εφαρμογή του κριτηρίου της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς και όχι της χαμηλότερης τιμής, ώστε να εξασφαλίζεται το ποιοτικό αποτέλεσμα της μελέτης σε συνδυασμό με την καλύτερη δυνατή τιμή, ii) το αντικείμενο της σύμβασης όσον αφορά στις μελέτες σημάνσεως – ασφαλίσεως που θα εκπονηθούν είναι αόριστο, αφού δεν προσδιορίζεται επακριβώς ο αριθμός και το αντικείμενο των μελετών και iii) οι νέες αυτές μελέτες δεν συνδέονται απολύτως με τις εργασίες του δημοπρατηθέντος έργου, αφού δεν είναι βέβαιο ότι θα αξιοποιηθούν στο πλαίσιο της παρούσας εργολαβίας, ενώ, ακόμη και αν αξιοποιηθούν, δεν θα υπάρχει πλήρης αντιστοίχιση των περιλαμβανομένων στα συμβατικά τεύχη εργασιών και των ποσοτήτων τους με τις νέες μελέτες και τις εργασίες που θα προκύψουν με βάση αυτές. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ανάγκη εκπονήσεως επίκαιρων μελετών σημάνσεως – ασφαλίσεως λόγω παρόδου είκοσι και πλέον ετών από την εκπόνηση των ήδη υπαρχουσών (μελετών), έκρινε ότι δεν αιτιολογήθηκε επαρκώς από την αναθέτουσα αρχή η μη ανάθεση των εν λόγω μελετών πριν από τη δημοπράτηση του ελεγχόμενου έργου, με τη διαδικασία του ν. 3316/2005, καθόσον α) ούτε η τυχόν μεταβολή των αρμοδίων για τη συντήρηση των συγκεκριμένων οδών φορέων δύναται να αιτιολογήσει τη μη έγκαιρη ανάθεση των ως άνω μελετών δεδομένου ότι η σχετική διαγωνιστική διαδικασία μπορούσε να ανατεθεί από τον εκάστοτε αρμόδιο φορέα, β) ούτε η ψήφιση των νόμων 4281/2014 και 4412/2016 επηρέασε τη δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να προβεί στη διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση της εν λόγω μελέτης, δεδομένου ότι ουδέποτε υπήρξε νομοθετικό κενό σχετικώς με τις διαδικασίες αναθέσεως των μελετών. Κατόπιν των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε με την προσβαλλομένη ότι κωλύεται εκ του λόγου τούτου η υπογραφή της οικείας σύμβασης, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος και της υπέρ αυτού παρεμβαίνουσας εταιρίας. Πλην όμως, ενόψει του ιδιαίτερα χαμηλού ύψους των προϋπολογισθέντων κατ’ αποκοπή τιμημάτων για τις επίμαχες μελέτες (40.000 ευρώ και 35.000 χωρίς Φ.Π.Α.) σε σχέση με το συνολικό προϋπολογισμό του ελεγχόμενου έργου (2.620.000 ευρώ με αναθεώρηση και Φ.Π.Α.) καθώς και της στενής συνάφειας των ως άνω αντικειμένων και λαμβανομένης υπόψη της επιτακτικής ανάγκης συντήρησης-βελτίωσης του οδικού δικτύου και άμεσης επέμβασης για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων και επειγουσών αναγκών που αφορούν στην ασφάλεια της οδικής κυκλοφορίας και την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων, το Τμήμα αποφαίνεται ότι η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή λόγω συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο των οργάνων της αναθέτουσας αρχής.Ανακαλεί την 339/2016 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.4/58/2010

ΜΕΛΕΤΕΣ. Μη νόμιμη καταβολή αμοιβής μελέτης με σύμβαση μισθώσεως έργου. (..)η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι για την επιλογή αναδόχου εκπονήσεως των μελετών ..... σχετικά με την τουριστική αξιοποίηση διαφόρων περιοχών της χώρας, οι οποίες συνιστούν οικονομικές και κοινωνικές μελέτες καθώς και μελέτες εναέριων μεταφορικών μέσων, που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3316/2005, θα έπρεπε να τηρηθεί η διαδικασία διεξαγωγής δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού 


ΕλΣυν/Ε Κλιμ/375/2010

Συμπληρωματική σύμβαση. Έργασίες υπερύψωσης οδικής αρτηρίας δεν προέκυψαν από τη μεγάλη αντίδραση των κατοίκων της περιοχής, αμέσως μετά την εγκατάσταση του αναδόχου, αλλά οφείλονται στην εσφαλμένη πρόβλεψη του σχεδιασμού αυτής στην αρχική μελέτη του έργου, η οποία μάλιστα οδήγησε στη σύνταξη νέας μελέτης, ενώ οι εργασίες τσιμεντενέσεων λόγω έντονων βροχοπτώσεων οφείλονται σε σφάλματα και παραλείψεις των μελετών, δεδομένου ότι δεν αποδεικνύεται η διάρκεια, ο χρόνος και η ένσταση των βροχοπτώσεων, που προκάλεσαν την αστοχία του ορύγματος. Οι εργασίες σηματοδότησης ισόπεδου κόμβου οφείλονται σε αστοχίες της αρχικής μελέτης. Με την 2844/2010 απόφαση του VI Τμήματος ανακλήθηκε η προμνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, καθόσον κρίθηκε ότι οι συμπληρωματικές εργασίες προέκυψαν στο πλαίσιο εναρμόνισης του ελεγχόμενου έργου με τα αντίστοιχα έργα της σύμβασης παραχώρησης της Ιονίας Οδού, ενώ το ύψος των βροχοπτώσεων ήταν διπλάσιο από αυτό της προηγούμενης διετίας με αυξημένο αριθμό ημερών βροχής ανά μήνα (22-24 ημέρες).


ΕλΣυν/Τμ.7/369/2010

Με τη διάταξη αυτή εισήχθησαν τρεις παρεκκλίσεις από το ισχύον γενικό νομικό πλαίσιο περί ανάθεσης μελετών: 1) H δυνατότητα απευθείας ανάθεσης της εκπόνησης μελέτης, 2) η επιλογή μελετητή χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων και 3) η αποδέσμευση από την εφαρμογή του κώδικα αμοιβών μηχανικών (π.δ/γμα 696/1974), δεδομένου ότι η προεκτιμηθείσα είναι και η οριστική αμοιβή του μελετητή, η οποία δεν εξαρτάται από τις ποσότητες εργασιών που προκύπτουν από τον προϋπολογισμό του έργου. Σκοπός της ως άνω διάταξης είναι η διευκόλυνση των περιοριστικά αναφερόμενων σε αυτή φορέων, μεταξύ των οποίων και οι δήμοι, στην ανάθεση και εκπόνηση μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο, λαμβανομένης υπόψη της ιδιαίτερης φύσης των μελετών των εν λόγω φορέων και της αδυναμίας των τεχνικών τους υπηρεσιών να εφαρμόσουν τις πολύπλοκες και χρονοβόρες γενικές διατάξεις, οι οποίες ρυθμίζουν τις σχετικές διαδικασίες. Περαιτέρω, στις περιπτώσεις ενιαίας μελέτης ενός έργου που συντίθεται από πλείονες αυτοτελείς μελέτες, οι οποίες ανήκουν σε περισσότερες της μιας κατηγορίες μελετών, ο υπολογισμός του ποσοστού του 30% της προεκτιμώμενης αμοιβής θα πρέπει να γίνεται επί των ορίων κάθε επιμέρους κατηγορίας μελέτης και όχι αθροιστικά επί του συνόλου της αμοιβής της σύνθετης μελέτης, καθώς η τελευταία λύση θα καταστρατηγούσε την εκ του π.δ. 798/1978 διαφοροποίηση των ορίων αμοιβής κατά τάξη πτυχίου σε κάθε προβλεπόμενη κατηγορία μελέτης.


ΕΣ/Τ6/136/2006

Μελέτες.Από το συνδυασμό των διατάξεων των παρ. 5 και 7 του ν. 716/1977 προκύπτει ότι η διαδικασία ανάθεσης της παραγράφου 7 του νόμου αυτού εφαρμόζεται όταν για τις μελέτες που πρόκειται να εκπονηθούν δεν απαιτείται να αξιολογηθούν ειδικές προκαταρκτικές μελέτες, διότι πρόκειται για υποστηρικτικές μελέτες βασικής μελέτης , ενώ οι προκαταρκτικές μελέτες έχουν ήδη περατωθεί. Αξιολόγηση.Από τις διατάξεις των άρθρων 11 παρ. 7 του ν.716/1977 και 2 παρ. 2 και 3 του π.δ/τος 194/1979, προκύπτει ότι για την επιλογή του γραφείου μελετών, στο οποίο θα ανατεθεί απευθείας η εκπόνηση μελέτης σύμφωνα με την προβλεπόμενη στο άρθρο 11 παρ. 7 του ν.716/1977 διαδικασία, πρέπει να αξιολογούνται τα ουσιαστικά προσόντα των γραφείων που έχουν τις τυπικές προϋποθέσεις και να επιλέγεται ύστερα από αιτιολογημένη απόφαση του εργοδότη, το γραφείο που συγκεντρώνει τα περισσότερα προσόντα ( πρβλ. Πράξεις VI Τμήματος 33/2003, 39-42/2004).Στην προκειμένη περίπτωση από τον πίνακα, στον οποίο παραπέμπει η ΔΜΕΟ/α/ο/2058/25.11.2005 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕΧΩΔΕ, δεν περιέχονται συγκεκριμένα στοιχεία συγκριτικής αξιολόγησης των υποβληθέντων στοιχείων, ώστε να είναι σαφής και ελέγξιμη η κατάταξη των συμμετεχόντων γραφείων και να αποδεικνύεται ότι η Σύμπραξη «……….» υπερτερούσε έναντι των υπολοίπων. Ενόψει των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι ορθά το Ζ΄ Κλιμάκιο έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την εκπόνηση μελέτης για την « ολοκλήρωση μελετών ανατολικής πρόσβασης Σήραγγας Τυμφρηστού»


ΕΣ/Τμ.7(ΚΠΕ)169/2013

Αμοιβή μελέτης με τίτλο: «Υδραυλική μελέτη αντλιοστασίων λυμάτων ......». Ως αιτιολογία της άρνησής της η Επίτροπος προέβαλε ότι η μελέτη αυτή, που ανατέθηκε απευθείας, έχει όμοιο γνωστικό αντικείμενο με τη μελέτη «Υδραυλική προμελέτη μονάδας επεξεργασίας λυμάτων(...)ο ν. 3316/2005 «Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις» (Α΄ 42, διορθ. σφαλμ. Α΄ 85) ορίζει, στην παρ. 2 περ. α΄ του άρθρου 1, ότι: «“Μελέτη” είναι το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής εργασίας και έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο, που αποβλέπει ιδίως στην παραγωγή τεχνικού έργου ή στην επέμβαση σε τεχνικό έργο ή αφορά στο σχεδιασμό και την απεικόνιση τεχνικού έργου ή παραγωγικής διαδικασίας ή σε μεθόδους ανάπτυξης και σχεδιασμού του ευρύτερου χώρου (…)», στο άρθρο 2 παρ. 1 και 2, ότι: «1. Ο νόμος αυτός ρυθμίζει τη σύναψη και εκτέλεση όλων των δημοσίων συμβάσεων, ανεξαρτήτως αξίας, για την εκπόνηση μελετών και παροχή λοιπών υπηρεσιών μηχανικού και των άλλων ελευθερίων επαγγελμάτων των κατηγοριών μελετών της παραγράφου 2, που εμπίπτουν καθ’ ύλην στο «Παράρτημα ΙΙ Α» της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ και στο «Παράρτημα XVIIΑ» της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ, όπως εκάστοτε ισχύουν, όταν οι μελέτες δεν εκπονούνται και οι υπηρεσίες δεν παρέχονται από το προσωπικό της αναθέτουσας Αρχής. (…) 2. Οι μελέτες ή και υπηρεσίες επίβλεψης μελετών και έργων, ανάλογα με το αντικείμενό τους, διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες: (1) (…) (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων (…)», στο άρθρο 4: «3. Για τη διεξαγωγή διαγωνισμού του νόμου αυτού η αναθέτουσα Αρχή εγκρίνει τα αντίστοιχα συμβατικά τεύχη, που περιλαμβάνουν το φάκελο έργου και τη Συγγραφή Υποχρεώσεων. Προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας ανάθεσης οριστικής μελέτης είτε μεμονωμένα είτε με άλλα στάδια μελετών είναι η ένταξη του έργου στον προγραμματικό σχεδιασμό του φορέα», στο άρθρο 7, ότι: «1. Για την ανάθεση της οριστικής μελέτης χωρίς αξιολόγηση προκαταρκτικών μελετών όπως και των μελετών της παρ. 5 του άρθρου 5, ο εργοδότης συντάσσει προκήρυξη, η οποία δημοσιεύεται κατά το άρθρο 12. Η διαδικασία ανάθεσης που ακολουθείται είναι είτε η ανοικτή είτε η κλειστή, αναλόγως της πολυπλοκότητας, του μεγέθους και της εξειδικευμένης εμπειρίας που απαιτείται για την εκπόνηση της μελέτης». Κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων του άρθρου 45 παρ. 3 και 4 του ν. 3316/2005 εκδόθηκε η Δ15/οικ/19263/2009 (Β΄ 1837) απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., ισχύουσα κατά τον κρίσιμο στην προκειμένη περίπτωση χρόνο, που ορίζει στο άρθρο μόνο αυτής: «1. (…) 2. (…) τα όρια αμοιβής κάθε τάξης πτυχίου καθορίζονται σε EURO όπως παρακάτω: Α) Για τις κατηγορίες μελετών του άρθρου 2 του π.δ. 798/1978 1-10-13-14-16 ΠΤΥΧΙΟ Α ΤΑΞΗΣ Από 0,0029 EURO έως 38,078 EURO». Τέλος, η παράγραφος 1 του άρθρου 12 του π.δ. 171/1987 (Α΄ 84) ως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ορίζει ότι: «Επιτρέπεται η κατάτμηση των δημοτικών (…) έργων και η σύνταξη των αντίστοιχων μελετών, με αναγραφή στον προϋπολογισμό του Δήμου (…) κατατμημένων πιστώσεων για την εκτέλεση αυτών ανά δημοτικό διαμέρισμα». Με τις διατάξεις του ν. 3316/2005 καθιερώνεται ο κανόνας της σύναψης των συμβάσεων μελετών ύστερα από δημόσιο, ανοικτό ή κλειστό, διαγωνισμό, ώστε να επιτυγχάνεται ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων των Ο.Τ.Α.. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης σε περιπτώσεις περιοριστικά καθορισμένες. Τέτοια περίπτωση συντρέχει όταν η προεκτιμώμενη συνολική αμοιβή όλων των σταδίων της υπό ανάθεση μελέτης δεν υπερβαίνει το 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης της κατηγορίας μελετών στην οποία αυτή ανήκει. Προκειμένου για υδραυλικές μελέτες (κατηγορία μελετών 13) το ανώτατο αυτό όριο καθορίζεται από 3.9.2009 στο ποσό των 38.078 ευρώ, ήτοι για την απευθείας ανάθεση τέτοιας κατηγορίας μελετών το όριο είναι 11.423 ευρώ (38.078 Χ 30% = 11.423 ευρώ). Επομένως, δεν επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση όταν η συνολική αμοιβή της υπό ανάθεση μελέτης υπερβαίνει το ως άνω όριο των 11.423 ευρώ. Περαιτέρω, στην περίπτωση περισσότερων μελετών που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, δηλαδή έχουν ομοειδές γνωστικό αντικείμενο και αποτελούν τα τμήματα στα οποία έχει κατατμηθεί μία μελέτη, τα ανωτέρω εξακολουθούν να ισχύουν. Επομένως, η εφαρμοστέα διαδικασία ανάθεσης εξευρίσκεται με τη συνάθροιση της δαπάνης που απαιτείται για την εκπόνηση της συνολικής μελέτης, δηλαδή για το σύνολο των επιμέρους μελετών και όχι με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει για κάθε τμήμα. Κατά συνέπεια, ο επιμερισμός μιας μελέτης, η οποία λόγω του ύψους της αμοιβής για την εκπόνησή της δεν εμπίπτει στις περιπτώσεις μελετών που επιτρέπεται να ανατίθενται απευθείας, σε περισσότερες ομοειδείς με αντίστοιχες προς αυτές χωριστές πιστώσεις στον οικείο προϋπολογισμό και η απευθείας ανάθεση των επιμέρους μελετών χωριστά λόγω ποσού, κατά παράκαμψη της διαδικασίας ε


ΝΣΚ/24/2003

Δυνατότητα διαδοχής της ΕΥΔΑΠ εκ μέρους του Δημοσίου σε συμβάσεις εκπόνησης μελετών και κατασκευής δημοσίων έργων. Δεν είναι επιτρεπτή (κατ’ εφαρμογή της αρχής της νομιμότητας της δράσης της Διοικήσεως και λόγω της ελλείψεως γενικής ή ειδικής ρύθμισης είτε κατά τη νομοθεσία των δημοσίων έργων, είτε κατ’ άλλη διάταξη, η οποία να επιτρέπει και να ρυθμίζει την αλλαγή του προσώπου του κυρίου του έργου), η υπεισέλευση του Δημοσίου, στη θέση του κυρίου του έργου (ή της μελέτης) καθ’ υποκατάσταση της ΕΥΔΑΠ, στις εν εξελίξει συμβάσεις εκπόνησης μελετών και εκτέλεσης δημοσίων έργων με αντικείμενο την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων ή δικτύων αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, τα οποία ανέθεσε και εκτελεί η ΕΥΔΑΠ.

ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/1449/2019

Κατασκευή συλλεκτήριου αγωγού ομβρίων- συμπληρωματική σύμβαση..ζητείται η αναθεώρηση της 1059/2019 απόφασης του VI Τμήματος (Β΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας αποφάσεως, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Η κρίση του Ε΄ Κλιμακίου, με την 434/2016 πράξη του, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της αρχικής σύμβασης, αφενός δεν καλύπτει τεχνικές κρίσεις, ως η επάρκεια των μελετών, για την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου, παρά μόνον ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες του σχεδίου της σύμβασης και των πράξεων της προηγηθείσας διαδικασίας, αφετέρου η μεταβολή στον τρόπο εκτέλεσης του αρχικού έργου, εφόσον δεν οφείλεται σε απρόβλεπτα γεγονότα, αποδυναμώνει τη σύνδεση αρχικής μελέτης και εκτελούμενου έργου, διότι το έργο που τελικώς εκτελείται δεν καλύπτεται από τη μελέτη, ως προς την ύπαρξη της οποίας το Κλιμάκιο είχε εκφέρει θετική κρίση. Κατά συνέπεια η κρίση περί του ότι το συγκεκριμένο έργο δύναται να εκτελεσθεί με την υπάρχουσα μελέτη δεν αποτελεί οιονεί δεδικασμένο για το ότι ένα διαφορετικό (υπό την έννοια της αλλαγής του τρόπου εκτέλεσης) έργο μπορεί να εκτελεσθεί με την ίδια ως άνω μελέτη, η οποία κρίθηκε ότι καλύπτει το αρχικό και μόνον έργο...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν και να διαταχθεί η κατάπτωση του κατατεθέντος από την εταιρεία ...... παραβόλου υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.


ΕΣ/ΤΜ.6/1072/2018

ΕΡΓΑ.ζητείται η ανάκληση της 244/2018 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης Συμπληρωματικής Σύμβασης του έργου .... Με την προσβαλλόμενη Πράξη του, το Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή της ως άνω συμπληρωματικής σύμβασης, με την αιτιολογία ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου για τη σύναψή της, πρωτίστως διότι η ανάγκη, που κατά τους ισχυρισμούς της αναθέτουσας αρχής οδήγησε στην τροποποίηση του αρχικού σχεδιασμού του έργου δεν οφειλόταν σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά σε σφάλμα της σχετικής μελέτης. ...Την εκτίμηση του Κλιμακίου ότι η προτεινόμενη συμπληρωματική σύμβαση οφείλεται σε αστοχία της μελέτης και όχι σε απρόβλεπτα γεγονότα, επιβεβαιώνει, εν πολλοίς, και η παραδοχή της αιτιολογικής έκθεσης ότι η τεχνική μελέτη, με βάση την οποία έγινε ο διαγωνισμός δημιουργούσε πλασματική εικόνα για το έργο, τούτο δε ανεξάρτητα από το ότι ο σχετικός ισχυρισμός της αναθέτουσας για τους λόγους (τελικώς αμιγώς οικονομικούς και γραφειοκρατικούς), οι οποίοι οδήγησαν στην μη περαιτέρω γεωτεχνική έρευνα, προβάλλεται αλυσιτελώς, για τον πρόθετο λόγο ότι δεν αφορά σε επίκληση απροβλέπτου που ανέκυψε κατά την εκτέλεση της σύμβασης....Τούτο όμως αποτελεί βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του έργου και δεν μπορεί, σύμφωνα με τον νόμο, να δικαιολογήσει τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης. Εξάλλου, καθαυτή η τροποποίηση της μελέτης δεν δύναται, ομοίως, να δικαιολογήσει την ανάγκη σύναψης συμπληρωματικής σύμβασης, εφόσον η τροποποίηση αυτή διενεργείται όχι για λόγους που οφείλονται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αλλά για τους λοιπούς λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 45 του ν.3669/2008». Συμπληρωματικά, το Κλιμάκιο έκρινε ότι «μη νομίμως επιχειρείται η προσθήκη στη συμπληρωματική σύμβαση της δαπάνης μελετών με αόριστο αντικείμενο (…), καθώς και η αναφερόμενη στην αιτιολογική έκθεση δαπάνη που αφορά στην αποκατάσταση του παρακείμενου παλαιού χώρου διάθεσης των απορριμμάτων (άρθρο Α.12 στη σσε με ποσότητα 15.000 κυβικά και δαπάνη 18.000 €), για τον λόγο ότι α) η αποκατάσταση αυτή δεν αποτέλεσε τμήμα του αντικειμένου της αρχικής σύμβασης και επομένως συνιστά ανεπίτρεπτη επέκτασή της και β) δεν αποδεικνύεται ότι συνδέεται άρρηκτα με το ελεγχόμενο έργο, συνεπώς μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο χωριστής εργολαβίας»...Τέλος, το Τμήμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι στο άρθρο 57 παρ. 1 του Κώδικα Δημοσίων Έργων προβλέπεται ρητώς η δυνατότητα πρόβλεψης στη συμπληρωματική σύμβαση αμοιβής προς τον ανάδοχο «για τη σύνταξη των τυχόν απαιτούμενων μελετών για τις συμπληρωματικές εργασίες», κρίνει αβάσιμη την προβαλλόμενη από το Κλιμάκιο αιτίαση και επομένως, νόμιμο το σχετικό κεφάλαιο της συμπληρωματικής σύμβασης.Δέχεται τις αιτήσεις ανάκλησης και την υπέρ αυτών παρέμβαση. Ανακαλεί την 244/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΚΛ.Ε/458/2016

Συμπληρωματική σύμβαση έργου....Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής:α) Μη νομίμως εκδόθηκε η αρ.ΑΔΕ 4940/12.10.2016 απόφαση, με την οποία παρατάθηκε η προθεσμία περατώσεως του έργου μέχρι τις 26.4.2017, αφού η απόφαση αυτή εκδόθηκε μετά την εκπνοή της συμβατικής προθεσμίας, η οποία, κατόπιν νομίμου παρατάσεως αυτής, έληξε στις 18.7.2016. Σύμφωνα, δε, με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙV, δεν είναι νόμιμη η παράταση που χορηγείται μετά τη λήξη της συμβατικής προθεσμίας, καθόσον συνιστά χορήγηση νέας προθεσμίας, η οποία δεν προβλέπεται και δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις του Κ.Δ.Ε. (πρβλ. Αποφ. Τμ. Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης 3208, 3053/2011, VI Τμ. 4606/2014, 2496, 1507/2012).(...)Kατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω το Κλιμάκιο κρίνει ότι η σύναψη της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως του έργου «Κάθετος Άξονας ... – Ν. ... – ...: Βελτίωση – Διαπλάτυνση τμήματος Ν. .... από χ.θ. 0+000 έως χ.θ. 4+200 (58.4.1.)» δεν είναι νόμιμη και για τον λόγο αυτό κωλύεται η υπογραφή της.


ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/57/2019

Αποζημίωση λόγω διαλύσεως της συμβάσεως κατασκευής Δημοσίου έργου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η καταβολή αποζημιώσεως στην φερόμενη ως δικαιούχο, σύμφωνα με τις προδιαληφθείσες διατάξεις του άρθρου 64 του Κ.Δ.Ε., λόγω διαλύσεως της συμβάσεως του έργου «Ολοκλήρωση Νέων Κτιρίων Πολυτεχνικής Σχολής ...», είναι καταρχήν νόμιμη, αφού η αξία των εργασιών που έχουν εκτελεσθεί, ανερχόμενη στο ποσό των 105.471,81 ευρώ (βλ. το από 6.9.2017 Πρωτόκολλο Προσωρινής και Οριστικής Παραλαβής) είναι μικρότερη από τα ¾ του αρχικού συνολικού συμβατικού ποσού χωρίς αναθεώρηση και Φ.Π.Α., ήτοι του ποσού των 1.382.697,21 ευρώ (βλ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Tμ. 382/2013, 291/2009, ΔΕφΘεσ/νίκης 2004/2018). Αβασίμως, δε, προβάλλεται από την Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας ότι το άρθρο αυτό είναι εφαρμοστέο μόνο στην περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως οφείλεται σε υπαιτιότητα του κυρίου του έργου, διότι η ανωτέρω διάταξη είναι εφαρμοστέα σε κάθε περίπτωση που η διάλυση της συμβάσεως χωρεί με πρωτοβουλία του φορέα κατασκευής ή του κυρίου του έργου, χωρίς να ασκεί επιρροή το ζήτημα της υπαιτιότητας ή μη του ..., ως κυρίου του έργου (βλ. ΔΕφΘεσ/νίκης 1386/2015, πρβλ. ΣτΕ 2598, 351/2014, 3752/2013). Εξάλλου, στην προκειμένη περίπτωση, από το ….2018 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διευθύνσεως Προγραμματισμού, Μελετών και Εκτελέσεως Έργων του ..., αλλά και από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, δεν προκύπτει ότι η σύμβαση για την κατασκευή του ανωτέρω έργου διαλύθηκε με υπαιτιότητα του αναδόχου, με συνέπεια τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από την Επίτροπο να μην κρίνονται βάσιμα. Περαιτέρω, όμως, δοθέντος ότι κατά τα προεκτεθέντα στη σκέψη ΙΙ, με τη διάταξη του άρθρου 64 του Κ.Δ.Ε. (ν. 3669/2008) ρυθμίζεται εξαντλητικώς και εξειδικεύεται ως προς το περιεχόμενό του το δικαίωμα του αναδόχου προς αποζημίωση σε περίπτωση διαλύσεως της συμβάσεως, η ζημία, δε, που μπορεί να αποκατασταθεί κατά τη διάταξη αυτή, περιορίζεται μόνον: i) στην αξία των υλικών που έχουν προσκομιστεί από τον ανάδοχο ή βρίσκονται στο στάδιο παραγωγής ή προμήθειας, ii) στην αξία του αναπόσβεστου μέρους των απαραίτητων για το έργο εγκαταστάσεων και iii) στο τεκμαιρόμενο όφελος του αναδόχου, μη νομίμως εντέλλεται η καταβολή στην ανάδοχο αποζημιώσεως ποσού 39.280,34 ευρώ, που αντιστοιχεί στο 50% του κόστους μισθοδοσίας των επιβλεπόντων μηχανικών αυτής, καθώς στα έξοδα εκδόσεως πρόσθετης εγγυητικής επιστολής καλής εκτελέσεως (31.678,16 ευρώ + 7.602,18 ευρώ, αντιστοίχως), καθώς τα εν λόγω αιτήματα της αναδόχου για αποζημίωση δεν ευρίσκουν έρεισμα στις προδιαληφθείσες διατάξεις του άρθρου 64 του Κ.Δ.Ε. και συνεπώς, τα ανωτέρω ποσά δεν δύνανται να αποδοθούν με βάση τις διατάξεις αυτές (βλ. σκ. ΙΙ.Β, ΣτΕ 1814/2010, 1150/2006, ΔΕφΘεσ/νίκης 2004/2018, ΔΕφΛάρισας 147/2018, ΔΕφΧανίων 84/2018, ΔΕφΑθ. 2974/2018, ΔΕφΛάρισας 500/2017, ΔΕφΠειρ. 1193/2016, ΔΕφΘεσ/νίκης 1386/2015). Συνεπώς, ο δεύτερος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου προβάλλεται βασίμως.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, ήτοι για το ποσό που υπερβαίνει τα 46.577,55 ευρώ, και, ως εκ τούτου, το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.