ΕΣ/ΤΜ.6/1503/2012
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλωσίμων:..το αιτούν Νοσοκομείο επιδιώκει την ανάκληση της 28/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.. Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι: α) Η εκ παραδρομής εσφαλμένη συμπλήρωση της ως άνω ένδειξης περί της μη υποδιαίρεσης της υπό ανάθεση προμήθειας σε τμήματα, στο τυποποιημένο κείμενο της δημοσιευθείσας στην ΕΕΕΕ επίμαχης προκήρυξης, σε καμία περίπτωση δεν ήταν πρόσφορη, όπως βασίμως με την αίτηση και την παρέμβαση της πρώτης εταιρίας προβάλλεται, να επιφέρει τη συνέπεια που αναφέρει το Κλιμάκιο, να αποτρέψει δηλαδή από την κατάθεση προσφοράς προμηθευτές που θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό όχι για το σύνολο αλλά για μέρος μόνο των επίμαχων ειδών, ούτε άλλωστε μπορεί η εν λόγω μεμονωμένη παραδρομή να επιφέρει άνευ άλλου το δυσανάλογο αποτέλεσμα της ακύρωσης του συνόλου της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον: i. πέραν των λοιπών διατυπώσεων δημοσιότητας, το πλήρες κείμενο της διακήρυξης αναρτήθηκε και στον ιστότοπο της 5ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) ... (...), με αποτέλεσμα μέσω της εν λόγω διαδικτυακής ανάρτησης να παρασχεθεί σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενο της οικείας διακήρυξης και επομένως και στον επίμαχο όρο της περί της δυνατότητας υποβολής προσφοράς ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών, ii. επιπροσθέτως, η δυνατότητα υποβολής προσφορών ακόμα και για τμήμα των προκηρυσσόμενων ειδών προβλέπεται σχεδόν παγίως στις διακηρύξεις των διαγωνισμών για την ανάθεση προμήθειας αντίστοιχων υγειονομικών εν γένει ειδών των δημόσιων νοσοκομείων, λόγω της απόλυτης εξειδίκευσης αυτών, γεγονός που είναι γνωστό στις ενδιαφερόμενες για συμμετοχή στους διαγωνισμούς αυτούς επιχειρήσεις του οικείου κλάδου και iii. τέλος, στην προκειμένη περίπτωση, ελλείψει ειδικότερου προσδιορισμού των επιμέρους τμημάτων της προς ανάθεση προμήθειας στη δημοσιευθείσα περίληψη, δεν μπορούσε οιοσδήποτε ενδιαφερόμενος να επηρεαστεί από την εν λόγω μεμονωμένη εσφαλμένη αναφορά, αφού δεν υπήρχε δυνατότητα συσχέτισής της με το λοιπό δημοσιευθέν κείμενο και συγκεκριμενοποίησης του περιεχομένου της βάσει αυτού. β) Κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β του π.δ. 118/2007 και παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 2955/2001, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο, δεν προσδιορίστηκε στη διακήρυξη η επιμέρους δαπάνη κάθε προκηρυσσόμενου είδους, με αποτέλεσμα, ως προς την τήρηση της προϋπόθεσης της μη υπέρβασης της προϋπολογισθείσας δαπάνης για κάθε είδος, κατά ποσοστό ανώτερο του 10%, να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της νομιμότητας των προσφερθεισών τιμών, καθώς και των τιμών κατακύρωσης, οι οποίες, άλλωστε, ως αφορώσες τιμές ανά εξέταση με συνοδό εξοπλισμό, δεν αντιστοιχούσαν σε αυτές του Παρατηρητηρίου τιμών..(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να απορριφθούν και η προσβαλλόμενη πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου να μην ανακληθεί.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/69/2010
Προμήθεια υγρών καυσίμων από Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Με την ως άνω Πράξη κρίθηκε, μεταξύ άλλων, ότι σε περίπτωση ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης δεν πρέπει να υπάρξει υπέρβαση πέραν του ποσοστού 15%, των ανά είδος ποσοτήτων, όπως καθορίζονταν στη διακήρυξη, κατακυρώθηκαν στην ανάδοχο εταιρεία και αναγράφονται στο κείμενο της σύμβασης. Ο όρος, όμως, που αναγράφεται στο σχέδιο σύμβασης ότι η ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης αποσκοπεί στην κάλυψη πρόσθετων αναγκών προμήθειας υγρών καυσίμων που θα προκύψουν από τυχόν επεκτάσεις των φορέων που εντάσ-σονται στη σύμβαση ή εντάξεις νέων, αυξήσεις τιμών καυσίμων καθώς και από τυχόν παρατά¬σεις είναι μη νόμιμος, κατά το μέρος που προβλέπει δυνατότητα κάλυψης αναγκών προμήθειας υγρών καυσίμων άλλων φορέων που δεν προβλέπονται ρητά στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, καθόσον δύναται να οδηγήσει σε καταστρατήγηση των κατά νόμο διαδικασιών ανάθεσης και πρέπει να απαλειφθεί από το σχέδιο σύμβασης.
ΕλΣυν.Τμ.6/891/2012
Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλώσιμων:Με τα παραπάνω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι: α) Η εκ παραδρομής εσφαλμένη συμπλήρωση της ως άνω ένδειξης περί της μη υποδιαίρεσης της υπό ανάθεση προμήθειας σε τμήματα, στο τυποποιημένο κείμενο της δημοσιευθείσας στην Ε.Ε.Ε.Ε. προκήρυξης, σε καμία περίπτωση δεν ήταν πρόσφορη, όπως βασίμως με την αίτηση και την παρέμβαση προβάλλεται, να επιφέρει τη συνέπεια που αναφέρει το Κλιμάκιο, να αποτρέψει δηλαδή από την κατάθεση προσφοράς προμηθευτές που θα επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό όχι για το σύνολο αλλά για μέρος μόνο των επίμαχων ειδών, ούτε άλλωστε μπορεί η εν λόγω μεμονωμένη παραδρομή να επιφέρει άνευ άλλου το δυσανάλογο αποτέλεσμα της ακύρωσης του συνόλου της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας..β) Κατά παράβαση των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 4 του ν. 2955/2001, σύμφωνα με τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, δεν προσδιορίστηκε στην οικεία διακήρυξη η επιμέρους δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους.Περαιτέρω όμως το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει να συνεκτιμηθούν οι ειδικότερες περιστάσεις του ελεγχόμενου διαγωνισμού και συγκεκριμένα το γεγονός ότι i) ο ως άνω διαγωνισμός αφορούσε ένα ιδιαίτερα μεγάλο αριθμό ειδών (εξετάσεων), τα οποία έγινε προσπάθεια να κατηγοριοποιηθούν και ομαδοποιηθούν με το κατάλληλο αναλυτικό σύστημα ανά ομάδα, για την ταυτόχρονη διεξαγωγή των εξετάσεων κάθε ομάδας,ii) η κατηγοριοποίηση σε ομάδες ήταν βασικό χαρακτηριστικό του διαγωνισμού, στον οποίο ήταν υποχρεωτική η υποβολή προσφοράς για όλα τα είδη κάθε ομάδας, τα οποία αποτελούσαν αναπόσπαστο σύνολο, ο δε μειοδότης αναδεικνυόταν βάσει της τιμής που προσέφερε για το σύνολο της ομάδας, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπήρξε υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης των ομάδων, iii) σύμφωνα με την απαίτηση της οικείας διακήρυξης, με τις οικονομικές προσφορές προσφέρθηκαν και αναλυτικές τιμές ανά είδος κάθε ομάδας, με αποτέλεσμα, σε επίπεδο τουλάχιστον κατακύρωσης, να υπάρχουν αναλυτικές τιμές ανά είδος και να μπορούν αυτές να ελεγχθούν είτε σε σύγκριση με τις τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών, είτε με συγκριτικά στοιχεία της αγοράς και iv) ο παρών διαγωνισμός είναι και ο πρώτος που ολοκληρώνεται επί σειρά ετών, χωρίς την υποβολή καμίας ένστασης-προσφυγής, δοθέντος ότι, σύμφωνα με τα προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, δεν κατέστη δυνατή η τελεσφόρηση των προηγούμενων διαγωνισμών λόγων αντιδικιών των διαγωνιζομένων...Το Τμήμα, μετά από συνεκτίμηση των ανωτέρω ειδικών περιστάσεων, κρίνει ότι, παρά την ορθή διαπίστωση εκ μέρους του Κλιμακίου της παράλειψης της αναφοράς της προϋπολογισθείσας δαπάνης εκάστου είδους στην οικεία διακήρυξη, στην προκειμένη περίπτωση συντρέχουν εξαιρετικοί λόγοι που δικαιολογούν την άρση του σχετικού διακωλυτικού λόγου της υπογραφής των ελεγχόμενων συμβάσεων.. Δέχεται εν μέρει την αίτηση ανάκλησης του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου … «…». Δέχεται εν μέρει την παρέμβαση της εταιρίας «…..». Ανακαλεί εν μέρει την 137/2011 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..
ΕλΣυν.Κλ.4/71/2015
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Μη νόμιμη η πληρωμή ποσού από Υπουργείο υπέρ του Ειδικού Κέντρου ..(...) ενώ το τιμολόγιο πώλησης των προμηθευτέντων ειδών είχε εκδοθεί από ιδιωτική εταιρεία (προμήθεια στρατιωτικών μπερέ), καθόσον μη νομίμως πραγματοποιήθηκε η πώληση των υπό προμήθεια ειδών σε στρατιωτική μονάδα από το .., αντί απευθείας από την μειοδότρια εταιρεία, στην οποία κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός και καταρτίστηκε με αυτήν η σύμβαση προμήθειας των ανωτέρω ειδών, και συνεπώς μη νομίμως επιβαρύνθηκε η διαμορφωθείσα με την οικονομική προσφορά της μειοδότριας εταιρείας τιμή διάθεσης των ειδών αυτών, σε ποσοστό 4% ως κέρδος του ... (άρθρο 17 παρ.1 του ν.δ. 721/1970, ΦΕΚ Α' 251/1970 και άρθρο 23 του π.δ. 118/2007, ΦΕΚ Α' 150/2007).
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/95/2023
Προμήθεια ειδών παντοπωλείου και αποφλοιωμένης πατάτας.(...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) Η ελεγχόμενη τροποποίηση σύμβασης είναι νόμιμη και, κατά συνέπεια, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχετικού υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης, κατά το μέρος που η τροποποίηση και το σχέδιο αφορούν στην αναπροσαρμογή (αύξηση) των τιμών του είδους 3 της Ομάδας 13 «ΕΙΔΗ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΥ – ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ, ΗΛΙΕΛΑΙΟ & ΑΡΑΒΟΣΙΤΕΛΑΙΟ» και του είδους 1 της Ομάδας 9 «ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ» της ανωτέρω αρχικής σύμβασης. Επισημαίνεται, όμως, ότι σε περίπτωση που κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης, κατόπιν της ανωτέρω τροποποίησής της, διαπιστωθεί επί το έλασσον μεταβολή των τιμών αγοράς (κόστους προμήθειας) των ανωτέρω ειδών από την ανωτέρω ανάδοχο εταιρεία, πρέπει το ΔΒΑ να προβεί σε αντίστοιχη επί το έλασσον αναπροσαρμογή των αντίστοιχων αναπροσαρμοσμένων με την ελεγχόμενη τροποποίηση τιμών μονάδας των ειδών αυτών, κατόπιν σχετικής νέας τροποποίησης της ανωτέρω αρχικής σύμβασης, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 132 του ν. 4412/2016. β) Η ελεγχόμενη τροποποίηση σύμβασης είναι μη νόμιμη και, κατά συνέπεια, κωλύεται η υπογραφή του σχετικού υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποιητικής σύμβασης, κατά το μέρος που η τροποποίηση και το σχέδιο αφορούν στην αναπροσαρμογή των τιμών μονάδας των ειδών 1 και 2 της Ομάδας 13 «ΕΙΔΗ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΟΥ – ΜΑΡΓΑΡΙΝΕΣ, ΗΛΙΕΛΑΙΟ & ΑΡΑΒΟΣΙΤΕΛΑΙΟ» της ανωτέρω αρχικής σύμβασης, εξαιτίας της συνδρομής των υπό σκέψη 10 διαπιστωθεισών σχετικών ουσιωδών νομικών πλημμελειών.
ΕΣ/ΤΜ.6/1890/2016
Προμήθεια ειδών εγχειρητικής τεχνικής..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις της παρούσας απόφασης, το Τμήμα κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι η μη αναγραφή στην περίληψη που απεστάλη στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ουσιωδών στοιχείων, όπως τα είδη των προς προμήθεια αγαθών και η ακριβής ποσότητα αυτών, καθώς και η παραπομπή στη διακήρυξη αναφορικά με τις πληροφορίες για τις απαιτούμενες εγγυήσεις, τους όρους χρηματοδότησης, την προσωπική κατάσταση των υποψηφίων καθώς και τα κριτήρια για την αξιολόγηση των ελάχιστων όρων οικονομικού και τεχνικού χαρακτήρα που πρέπει να πληροί ο συμμετέχων οικονομικός φορέας, συνιστά πλημμελή τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας. Πλην όμως, η πλημμέλεια αύτη δεν αποτέλεσε εν προκειμένω πρόσφορη αιτία παραβίασης των αρχών του ανταγωνισμού, της ελεύθερης πρόσβασης στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων και της διαφάνειας. Τούτο δε διότι: α) στη δημοσιευθείσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψη, γινόταν ρητή παραπομπή στο πλήρες κείμενο της διακήρυξης, το οποίο ήταν διαθέσιμο σε οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο, άνευ κόστους, μέσω της ανάρτησής του στην ηλεκτρονική διεύθυνση (www.3ype.gr) της αναθέτουσας αρχής, η οποία προσδιοριζόταν στην περίληψη ως «σημείο επαφής», στο οποίο ήταν διαθέσιμες περαιτέρω πληροφορίες (βλ. Τμήμα Ι, στοιχείο Ι.1 της περίληψης), β) στον ελεγχόμενο διαγωνισμό έλαβαν μέρος σαράντα (40) εταιρείες, μερικές εκ των οποίων αποτελούν θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, γ) υπεβλήθησαν προσφορές για επιμέρους μόνον τμήματα των προκηρυχθέντων ειδών και κατατέθηκαν εγγυητικές επιστολές, το ποσό των οποίων είχε ορθώς και άνευ παρερμηνειών υπολογιστεί επί της προϋπολογισθείσας δαπάνης αυτών (τμημάτων), δ) η δυνατότητα υποβολής προσφορών ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών προβλέπεται σχεδόν παγίως στις διακηρύξεις των διαγωνισμών για την ανάθεση συμβάσεων αντίστοιχων υγειονομικών ειδών για τα δημόσια νοσοκομεία, λόγω της απόλυτης εξειδίκευσης αυτών, γεγονός που είναι γνωστό στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις του οικείου κλάδου, ενώ περαιτέρω η αναγραφή του κωδικού αριθμού (33160000) της κοινής ονοματοδοσίας της σύμβασης (C.P.V.) στο Τμήμα ΙΙ.1.6. της περίληψης, παραπέμπει στην προμήθεια ειδών «εγχειρητικής τεχνικής», για τα οποία είναι γνωστές στους δραστηριοποιούμενους στον τομέα αυτό, οι περαιτέρω υποδιαιρέσεις τους (με τους αντίστοιχους κωδικούς) και ε) καίτοι δεν αναγράφονταν ρητά οι απαιτούμενες εγγυήσεις, οι όροι χρηματοδότησης, η νομική μορφή των συμμετεχόντων οικονομικών φορέων και τα κριτήρια χρηματοοικονομικής αξιολόγησης αυτών, ουδείς εκ των σαράντα συμμετεχόντων αποκλείσθηκε στο στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής (βλ. το από 28.8.2014 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού που επικυρώθηκε με την 758/4.9.2014 απόφαση του Διοικητή της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας …). Ως εκ τούτου, σε ότι αφορά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό διαπιστώνεται ότι από τις ως άνω παραλείψεις στις διατυπώσεις δημοσιότητας δεν επήλθε νόθευση του ελεύθερου και υγιούς ανταγωνισμού και παραβίαση των αρχών της διαφάνειας, με συνέπεια να μην ασκούν εν προκειμένω ουσιώδη επιρροή και να μην αποτελούν λόγο διακωλυτικό της υπογραφής των οικείων σχεδίων σύμβασης (αποφάσεις Τμήματος Μείζονος - Επταμελούς Σύνθεσης 3175/2012, 2448/2012, VI Τμήματος 1506/2012, πρβλ. αποφάσεις VI Τμήματος 5999/2015, 3332/2015, 2434/2015, 3507/2014). Σε κάθε περίπτωση δε η εκ παραδρομής εσφαλμένη συμπλήρωση της ένδειξης περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, στο τυποποιημένο κείμενο της δημοσιευθείσας στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης περίληψης της προκήρυξης, δεν απέτρεψε εν προκειμένω την κατάθεση προσφοράς από προμηθευτές που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό όχι για το σύνολο, αλλά για μέρος μόνον των προς προμήθεια ειδών, ούτε άλλωστε μπορεί η εν λόγω μεμονωμένη παραδρομή να επιφέρει άνευ άλλου το δυσανάλογο αποτέλεσμα της ακύρωσης του συνόλου της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον αφενός συμμετείχε μεγάλος αριθμός εταιρειών (40), αφετέρου δε υπεβλήθησαν προσφορές για επιμέρους είδη των προς προμήθεια αγαθών και επομένως η εν λόγω πλημμέλεια δεν εμπόδισε την ανάπτυξη του ανταγωνισμού. Τέλος, ως ήδη εξετέθη ανωτέρω, η δυνατότητα υποβολής προσφορών για μέρος μόνον των προκηρυσσομένων ειδών προβλέπεται σχεδόν παγίως στις διακηρύξεις διαγωνισμών για την ανάθεση υγειονομικών εν γένει ειδών για τις ανάγκες των δημοσίων νοσοκομείων, γεγονός που είναι γνωστό στις ενδιαφερόμενες εξειδικευμένες επιχειρήσεις του οικείου κλάδου (αποφ. VI Τμήμ. 3507/2014, 2185/2012, 1506/2012, 1139/2012, 891/2012, 806/2012). ..Ανακαλεί εν μέρει την 121/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν.Τμ.6/1606/2016
Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού καθαριότητας, δύο απορριμματοφόρων οχημάτων και ενός σαρώθρου οδοκαθαρισμού μέσω χρηματοδοτικής μίσθωσης..:ζητείται η ανάκληση της 58/2016 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου. Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι ο επίμαχος όρος είναι αντίθετος με την Οδηγία 2007/46/ΕΚ (οδηγία πλαίσιο) με την οποία θεσπίστηκε εναρμονισμένο πλαίσιο για την έγκριση των μηχανοκίνητων οχημάτων και των ρυμουλκουμένων και των συστημάτων, κατασκευαστικών στοιχείων και χωριστών τεχνικών μονάδων που προορίζονται για τα οχήματα αυτά. Το σύστημα έγκρισης τύπου γενικά βασίζεται στις αρχές της έγκρισης από τρίτους (διαπιστευμένο ανεξάρτητο φορέα από κάθε χώρα της ΕΕ) και της αμοιβαίας αναγνώρισης (σύμφωνα με την οποία οι χώρες της ΕΕ αναγνωρίζουν τα πιστοποιητικά έγκρισης τύπου που εκδίδονται από αρχές άλλων χωρών αυτής). Αβασίμως, δε, προβάλλεται με τις αιτήσεις ανάκλησης ότι, εν προκειμένω, δεν απαιτείται έγκριση ΕΚ τύπου, αλλά «μεμονωμένη έγκριση», καθόσον, σύμφωνα με την ως άνω οδηγία και το άρθρο 2 της 29949/1841/2009 Κοινής Υπουργικής Απόφασης στο πεδίο εφαρμογής της υπάγεται και η μεμονωμένη έγκριση των οχημάτων. Επομένως στους διαγωνιζόμενους έπρεπε να παρέχεται η δυνατότητα να προσκομίσουν την ως άνω έγκριση και όχι «μεμονωμένη έγκριση» ελληνικού τύπου, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση. Οι ως άνω πλημμέλειες κρίνονται ουσιώδεις, λαμβανομένου υπόψη ότι στον ελεγχόμενο διαγωνισμό συμμετείχε μόνο ένας οικονομικός φορέας και συνεπώς εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι η ένταξη των ως άνω μη νόμιμων όρων στη σχετική διακήρυξη λειτούργησε αποτρεπτικά στη συμμετοχή περισσότερων υποψηφίων στο διαγωνισμό, με συνέπεια τον περιορισμό του ανταγωνισμού(...)το Τμήμα κρίνει ότι, ενόψει των ως άνω ουσιωδών νομικών πλημμελειών, οι συνεκδικαζόμενες αιτήσεις ανάκλησης της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «....» και του Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την επωνυμία «…» πρέπει απορριφθούν και η προσβαλλόμενη 58/2016 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου δεν πρέπει να ανακληθεί
ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕ.ΣΥΝΘ./1977/2016
ΕλΣυν.Τμ.6/1361/2013
Προμήθεια αντιδραστηρίων:..ζητείται η ανάκληση της 187/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι: Α) Μη νομίμως, σύμφωνα με τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, η επιτροπή του διαγωνισμού ανάθεσης των επίμαχων προμηθειών δεν συγκροτήθηκε με ετήσια θητεία και σε κάθε περίπτωση μέχρι την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, εφόσον αυτός δεν είχε περατωθεί εντός ενός έτους και με αρμοδιότητα γενικώς τη διεξαγωγή των διαγωνισμών ανάθεσης προμηθειών της σχετικής θεματικής ενότητας του νοσοκομείου αλλά αποκλειστικά για τη διενέργεια του συγκεκριμένου διαγωνισμού, το αντικείμενο του οποίου σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εξειδικευμένο ή ότι παρουσιάζει ιδιομορφίες για το αιτούν νοσοκομείο, δεδομένου ότι η ανάθεση των επίμαχων προμηθειών (αντιδραστηρίων για τις ανάγκες του αιματολογικού εργαστηρίου του νοσοκομείου) επαναλαμβάνεταιπεριοδικώς απ’ αυτό κι επομένως τα φερόμενα ως απολύτως εξειδικευμένα μέλη της θα μπορούσαν να αποτελούν μέλη της οικείας πάγιας με ετήσια θητεία επιτροπής διενέργειας των σχετικών διαγωνισμών του νοσοκομείου και απορρίπτει, ως αβάσιμους, τους περί του αντιθέτου προβαλλόμενους με την αίτηση και την παρέμβαση ισχυρισμούς.(..)Β) Μη νομίμως, σύμφωνα με τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, δεν προσδιορίστηκε στη διακήρυξη του διαγωνισμού η επιμέρους δαπάνη εκάστου εκ των επίμαχων προς προμήθεια ειδών, με συνέπεια ειδικά για τα είδη των ομάδων με α/α 6 και 11, για τα οποία δεν απαιτείτο η προσφορά συνοδού εξοπλισμού αλλά αντίθετα επιτρεπόταν για κάθενα από αυτά η προσφορά και κατακύρωσή του σε διαφορετικό μειοδότη, να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος των προσφερθεισών στο διαγωνισμό τιμών, καθώς και των τιμών κατακύρωσής τους, ως προς την μη υπέρβαση της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης κατά ποσοστό ανώτερο του 10%, αλλά και ο υπολογισμός του ποσού της εγγυητικής επιστολής συμμετοχής (5% επί της ανύπαρκτης προϋπολογισθείσας δαπάνης κάθε επιμέρους είδους).(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση και η υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν εν μέρει δεκτές και η προσβαλλόμενη πράξη του Κλιμακίου να ανακληθεί κατά το μέρος που έκρινε ότι κωλύεται η υπογραφή των ελεγχθέντων σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του αιτούντος νοσοκομείου και α) της παρεμβαίνουσας «... A.E.» για την προμήθεια των ειδών (αντιδραστηρίων) της ομάδας με α/α 3, β) της «.... A.E.» για την προμήθεια των ειδών (αντιδραστηρίων) των ομάδων με α/α 5 και 13, γ) της «.... Α.Ε.» για την προμήθεια των ειδών (αντιδραστηρίων) της ομάδας με α/α 7, δ) της «.... Α.Ε.» για την προμήθεια των ειδών (αντιδραστηρίων) των ομάδων με α/α 9, 10 και 14.Ανακαλεί εν μέρει την 187/2012 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τα ειδικότερα εκτιθέμενα στο σκεπτικό.
ΕλΣυ/Τμ.6/2709/2010
Το π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ Α’ 150) ορίζει στο άρθρο 21 υπό τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού» ότι: «(…) η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι μη νομίμως κατακυρώνεται με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή η προμήθεια είδους στο μοναδικό προσφέροντα προμηθευτή, εάν προηγουμένως δεν έχει εξετασθεί η προσφορά του με βάση συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθώς το Κλιμάκιο ήχθη στην κρίση ότι μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 21 εδ. η του π.δ. 118/2007 κατακυρώθηκε στην εταιρεία «…. .» η προμήθεια έντεκα (11) ειδών και, συγκεκριμένα, των επτά (7) ειδών με α/α 1-7 της κατηγορίας Β (έντυπα σε κιβώτια) και των ειδών με α/α 1, 3, 4 και 5 της κατηγορίας Α (έντυπα σε ρολούς), για τα οποία ήταν η μοναδική προσφέρουσα, καθόσον διαπίστωσε ότι οι σχετικές προσφερθείσες τιμές δεν είχαν προηγουμένως συγκριθεί με αυτές της αγοράς ή προηγούμενων διαγωνισμών, επομένως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007, ο διαγωνισμός, ως προς τα είδη αυτά όφειλε να ματαιωθεί. Πλην όμως, όπως προκύπτει από το επικαλούμενο και προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος από 30.09.2010 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το συνημμένο σε αυτό Πίνακα συγκριτικών στοιχείων παρελθόντων ετών, τα μέλη της τελευταίας, κατά την αξιολόγηση των κατατεθεισών προσφορών των υποψηφίων και πριν την έκδοση του προμνησθέντος από 25.08.2010 Πρακτικού, είχαν λάβει υπόψη τις τιμές κατακύρωσης των εν λόγω ειδών κατά τα έτη 2007
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/11/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας αναλώσιμου υλικού για κάλυψη αναγκών νοσοκομείου, καθόσον: α) μη νομίμως κατακυρώθηκαν σε προμηθεύτριες εταιρείες είδη, κατά παράβαση των άρθρων 52 του π.δ.60/2007 και της ελεγχόμενης διακήρυξης, διότι δεν ζητήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή οι διευκρινίσεις που θα επέτρεπαν την εκτίμηση της αξιοπιστίας των προσφερθεισών για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών τιμών, οι οποίες υπολειπόμενες κατά πολύ του 50% της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης, παρίστανται ασυνήθιστα χα¬μηλές και για το λόγο αυτό απορριπτέες, β) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη σε προμηθεύτρι¬ες εταιρείες, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ.3 του ν.2955/2001, η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση των ανωτέρω ειδών αντί στην εν μέρει ματαίωση του διαγωνισμού γι' αυτά, εφόσον οι προσφερθείσες για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών, τιμές, υπερέβαιναν κατά ποσοστό πέραν του 10%, την προϋπολογισθείσα ανά συγκεκριμένο είδος δαπάνη, γ) μη νομίμως κατακυρώθηκε σε προμηθεύτρια εταιρεία είδος σε ποσοστό μικρότερο του 50% της προκηρυχθείσας ποσότητας χωρίς να ληφθεί προηγουμένως η προς τούτο συναίνεση του προμηθευτή (άρθρο 21 παρ.1 του π.δ.394/1996), δ) μη νομίμως και κατά παράβαση του άρθρου 20 παρ.3 του π.δ.394/1996, συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο σχέδια συμβάσεων, είδη, για τα οποία η εταιρεία δεν φέρεται να υπέβαλε προσφορά, ε) μη νομίμως δεν συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο νομιμότητας σχέδια συμβάσεων με τις προμηθεύτριες εταιρείες, είδη που τους κατακυρώθηκαν ενώ συμπεριελήφθησαν είδη που δεν τους κατακυρώθηκαν και στ) μη νομίμως υπολογίστηκε για ορισμένα είδη ο, επιβαρύνων το νοσοκομείο, αναλογών Φ.Π.Α. σε ποσοστό 19% αντί του νομίμου 9%.
ΕΣ/ΤΜ.6/1378/2012
Προμήθεια πετρελαίου κινήσεως...ζητείται η ανάκληση της 129/2011 πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενες σκέψεις της παρούσας αποφάσεως i) το Τμήμα άγεται στη κρίση ότι ορθώς το Κλιμάκιο με την προσβαλλομένη πράξη του έκρινε ότι η νομιμότητα των διαγωνισμών που διενεργήθηκαν με βάση τους όρους των 111 και 132/2010 διακηρύξεων πάσχει διότι στις δύο αυτές διακηρύξεις δεν είχε προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου είδους, γεγονός που συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια των ως άνω διαγωνιστικών διαδικασιών καθώς και της επακολουθήσασας διαδικασίας διαπραγμάτευσης. Παρά ταύτα ενόψει του ότι ούτε στη 45/2009 διακήρυξη, με βάση τους όρους της οποίας διενεργήθηκε από το ως άνω Νοσοκομείο διαγωνισμός με το ίδιο αντικείμενο για το ακριβώς προηγούμενο χρονικό διάστημα, είχε προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου είδους, χωρίς η σχετική αυτή πλημμέλεια να αναδειχθεί από το Στ΄ Κλιμάκιο, που διενήργησε τον έλεγχο στη διαγωνιστική αυτή διαδικασία (βλ. 20/2010 Πρ. Στ΄ Κλ. Ελ. Συν.), το Τμήμα κρίνει, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου ανακλήσεως, ότι το αιτούν, χωρίς πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, σχημάτισε την πεπλανημένη, πλην συγγνωστή πεποίθηση ότι ο προσδιορισμός της προϋπολογισθείσας δαπάνης εκάστου είδους στις 111 και 132/2010 διακηρύξεις δεν ήταν απαραίτητη. ii) Περαιτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η παράλειψη αναφοράς των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών, της κατανομής της προμήθειας σε τμήματα και της δυνατότητας υποβολής προσφοράς ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών στις δημοσιευθείσες περιλήψεις των διακηρύξεων 111 και 132/2010 στην Ε.Ε.Ε.Ε. και στον ημεδαπό τύπο δεν ήταν πρόσφορη να αποτρέψει από την κατάθεση προσφοράς προμηθευτές που επιθυμούσαν να συμμετάσχουν στους δύο αυτούς διαγωνισμούς, καθόσον σε όλες τις περιλήψεις που δημοσιεύθηκαν τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στην Ε.Ε.Ε.Ε. αναφερόταν ότι τα πλήρη κείμενα των ως άνω διακηρύξεων ήταν αναρτημένα στον ιστότοπο του Νοσοκομείου και αναγραφόταν η σχετική ηλεκτρονική διεύθυνση, με αποτέλεσμα μέσω της εν λόγω διαδικτυακής ανάρτησης να παρέχεται σε κάθε ενδιαφερόμενο η δυνατότητα δωρεάν και άμεσης πρόσβασης στο αναλυτικό περιεχόμενο των διακηρύξεων αυτών κι επομένως και στους επίμαχους όρους τους, περί των κατ’ είδος ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών, της κατανομής της προμήθειας σε τμήματα και της δυνατότητας υποβολής προσφοράς ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών. Λαμβάνοντας δε υπόψη επιπλέον των ανωτέρω και ότι στους διαγωνισμούς για προμήθεια υγρών καυσίμων που διενεργούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου σε όλη την επικράτεια συστηματικά δεν εκδηλώνεται κανένα ενδιαφέρον, ενώ το τυχόν ιδιαίτερα περιορισμένο ενδιαφέρον εκδηλώνεται πάντα σε τοπικό επίπεδο, λόγω της ιδιαιτερότητας στη διαμόρφωση των τιμών των καυσίμων και της κρατούσας οικονομικής στενότητας (βλ. και απόφ. 600/2012 VI Τμ. Ελ Συν.) το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το γεγονός ότι οι δύο ως άνω διαγωνισμοί απέβησαν άγονοι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συσχετιστεί με την παράλειψη αναγραφής των ως άνω δεδομένων (των ποσοτήτων των προς προμήθεια ειδών, της κατανομής της προμήθειας σε τμήματα και της δυνατότητας υποβολής προσφοράς ακόμα και για τμήμα των προκηρυχθέντων ειδών) στις δημοσιευθείσες περιλήψεις των προαναφερόμενων διακηρύξεων και συνεπώς η έλλειψη συμμετοχής και η αδυναμία ανάδειξης προμηθευτή στις δύο αυτές διαγωνιστικές διαδικασίες δεν απορρέει από έκνομες παραλείψεις του αιτούντος. iii) Όσον δε αφορά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης, το Τμήμα κρίνει ότι αυτή διενεργήθηκε με βάση τις διατάξεις των οριζομένων στα άρθρα 25 παρ. 1 εδ. γ΄ του π.δ. 60/2007 και 2 παρ. 13 εδ. V του ν.2286/1995, για λόγους επείγουσας ανάγκης που δημιουργήθηκε λόγω της αδυναμίας ανεύρεσης προμηθευτών υγρών καυσίμων επί μακρό χρονικό διάστημα, παρά την διενέργεια των δύο ως άνω δημόσιων διαγωνισμών και ως εκ τούτου οι ουσιώδεις όροι της σχετικής αυτής διαδικασίας επιτρεπόταν να παρουσιάζουν αποκλίσεις σε σχέση με τους αντίστοιχους όρους των διακηρύξεων των ματαιωθέντων διαγωνισμών, αφού η εν λόγω διαδικασία και η μέσω αυτής ανάδειξη προμηθευτή για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης για τη λειτουργία των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων του αιτούντος και των κέντρων Υγείας Αρχαγγέλου, Έμπωνα και Καρπάθου, ως αυτοτελής, αποσυνδέεται από τις δύο προηγηθείσες διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως βασίμως ισχυρίζεται και το αιτούν. iv) Τέλος, το αιτούν προσκομίζει ενώπιον του Τμήματος σχέδιο συμβάσεως (με το 9580/2012 διαβιβαστικό έγγραφό του αριθμ. πρωτοκ. Ελ.Σ. 25090/2012), οι όροι του οποίου έχουν τροποποιηθεί σύμφωνα με όσα επισημάνθηκαν από το Κλιμάκιο και αναλυτικά προεκτέθηκε (βλ. και σκέψη VII παρ. Δ, Ε και ΣΤ της προσβαλλομένης), από το οποίο έχει απαλειφθεί και ο όρος περί του δικαιώματος προαίρεσης. Ενόψει όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος διακωλυτικός για την υπογραφή του νέου τροποποιημένου αυτού σχεδίου συμβάσεως μεταξύ του αιτούντος και της εταιρείας «....»..να ανακληθεί η 129/2011 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου