Από τη γραμματική διατύπωση και τη διάρθρωση των προαναφερόμενων διατάξεων (π.δ. 118/2007-Α΄ 150-Αρθρο 21 ), συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι με την παρ. (η) εισάγεται μία ειδική περίπτωση υποχρεωτικής ματαίωσης διαγωνισμού. Ειδικότερα, η διοίκηση οφείλει να προβεί στη ματαίωση του διαγωνισμού όταν συντρέχουν σωρευτικά τρεις προϋποθέσεις: α) ο διαγωνισμός διεξήχθη με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή, β) υποβλήθηκε μία μόνο προσφορά ή τελικά έγινε αποδεκτή μία μόνο προσφορά και γ) δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς. Προφανής δε δικαιολογητικός λόγος για τη θέσπιση της τρίτης προϋπόθεσης είναι η αναγκαιότητα εξέτασης από την αναθέτουσα αρχή του ασύμφορου/ικανοποιητικού ή μη του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Και τούτο διότι από την κείμενη νομοθεσία δεν αποκλείεται μεν η κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, για τον οποίο τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες δημοσιότητας για την επιλογή αναδόχου προμηθευτή, στον μοναδικό υποψήφιο, ούτε όμως προκύπτει υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής να αναθέσει το έργο στον μοναδικό προσφέροντα που κρίθηκε ικανός να μετάσχει στον διαγωνισμό, στην περίπτωση που το αποτέλεσμα του διαγωνισμού με βάση τα υπάρχοντα συγκριτικά στοιχεία είναι ασύμφορο - μη ικανοποιητικό (βλ. Πρακτικό 24ης/23.11.1998 Συν. Ολ. Ελ. Συν. Θέμα Β΄ , Πράξη 39/2009 Στ΄ Κλιμακίου, πρβλ. απόφαση της 16ης Σεπτεμβρίου 1999, C-27/98, Fracasso και Leitschutz, απόφαση της 15ης Οκτωβρίου 2009, C-138/2008, Hochtief AG, ΣτΕ 375/2009, ΕΑ ΣτΕ 33/2009). Περαιτέρω, από τη γραμματική διατύπωση της παρ. (η) του άρθρου 21 του Κ.Π.Δ., και σε αντιδιαστολή με τη διατύπωση των λοιπών παραγράφων του άρθρου αυτού που αναφέρονται στις περιπτώσεις δυνητικής ματαίωσης, όπου ρητά απαιτείται αιτιολογημένη γνωμοδότηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου όταν αυτό προτείνει την ματαίωση του διαγωνισμού, προκύπτει ότι ο νομοθέτης περιορίστηκε στην αναγραφή και μόνο των προϋποθέσεων της υποχρεωτικής ματαίωσης, προτάσσοντας μάλιστα την πραγματική ανυπαρξία συγκριτικών στοιχείων, και δε συμπεριέλαβε σχετική ρύθμιση ως προς το περιεχόμενο της εισήγησης του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου στην περίπτωση που αυτό κρίνει ότι η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί παρά τον ένα και μοναδικό προσφέροντα. Από τα ανωτέρω συνάγεται συνεπώς ότι δεν απαιτείται εκ του νόμου να παρατίθενται στη σχετική εισήγηση εκείνα τα συγκριτικά στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη από το γνωμοδοτούν όργανο που προτείνει τη συνέχιση της διαδικασίας, αλλά αρκεί αυτά να ενυπάρχουν στα λοιπά στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας. Το έχον συμβουλευτική γνώμη μέλος του Τμήματος Χρυσούλα Μιχαλάκη, Πάρεδρος, διατύπωσε την άποψη ότι, προεχόντως για λόγους διαφάνειας, αλλά, και για λόγους που άπτονται της χρηστής οικονομικής διαχείρισης, πρέπει στην εισήγηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου να αναφέρονται, έστω και συνοπτικά, τα συγκριτικά εκείνα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη για την αξιολόγηση του αποτελέσματος του διαγωνισμού ως ικανοποιητικού, παρά την ύπαρξη ενός και μοναδικού υποψηφίου.  

Μη νόμιμη εν μέρει η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού για την ανάδειξη προμηθευτών υγρών καυσίμων από Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, κατά το μέρος που κατακυρώθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού σε μοναδικούς εξ αρχής υποψηφίους προμηθευτές, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 περ. η του π.δ.118/2007, δεν προσκομίστηκαν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που να επιβεβαιώ-νονται με παραστατικά, ώστε να ληφθούν υπόψη, όπως απαιτεί ο νόμος, από την Επιτροπή του Διαγωνισμού για να έχει τη δυνατότητα να κατακυρώσει στον μοναδικό υποψήφιο και ο διαγω-νισμός ως προς αυτούς έπρεπε υποχρεωτικά να ματαιωθεί και να επαναληφθεί. Με την 1285/2010 απόφασή του το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου ανακάλεσε την ως άνω Πράξη και έκρινε ότι νόμιμα αποφασίσθηκε η ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας και η ανάθεση των επίμαχων προμηθειών παρά το γεγονός ότι κατατέθηκε μία και μόνο προσφορά, καθόσον υπήρχαν συγκριτικά στοιχεία προηγούμενων διαγωνισμών, τα οποία και προσκομίστη-καν ενώπιόν του. Τα στοιχεία αυτά αρκεί να ενυπάρχουν στα λοιπά στοιχεία της διαγωνιστικής διαδικασίας χωρίς να απαιτείται να παρατίθενται αυτά στη σχετική εισήγηση του αρμοδίου για την κρίση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού οργάνου, στην περίπτωση που αυτό κρίνει ότι η διαδικασία του διαγωνισμού πρέπει να συνεχιστεί παρά τον ένα και μοναδικό προσφέροντα.

Δυνατότητα ή μη ματαίωσης πρόχειρου διαγωνισμού προμήθειας και επανάληψή του με τροποποίηση του αντικειμένου και των όρων του.Η αδυναμία πραγματοποίησης της προμήθειας, λόγω έλλειψης, πλέον, των απαιτούμενων για την πραγματοποίησή της πιστώσεων, συνιστά νόμιμο λόγο για την οριστική ματαίωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού.Η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια να προβαίνει στη ματαίωση  του αποτελέσματος του διαγωνισμού και την επαναπροκήρυξή του, εφ’ όσον, όμως, συντρέχει νόμιμος λόγος, η δε απόφαση περί ματαιώσεως του διαγωνισμού πρέπει να φέρει πλήρη και ειδική αιτιολογία, αναφερόμενη στους λόγους για τους οποίους αποφασίζεται η (ματαίωση και) επανάληψή του.  Συντρέχει δε νόμιμος λόγος ματαίωσης του διαγωνισμού, σε περίπτωση κατά την οποία διαπιστώνεται αιτιολογημένως η ανάγκη τροποποίησης του αντικειμένου της προμήθειας και επαναπροκήρυξης του διαγωνισμού.

Το π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (ΦΕΚ Α’ 150) ορίζει στο άρθρο 21 υπό τον τίτλο «Κρίσεις αποτελεσμάτων διαγωνισμού» ότι: «(…) η. Ειδικά σε περιπτώσεις διαγωνισμών με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή στους οποίους υποβάλλεται μία μόνο προσφορά ή τελικά γίνεται αποδεκτή μία μόνο προσφορά και εφόσον δεν υπάρχουν συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά, ο διαγωνισμός ματαιώνεται και επαναλαμβάνεται υποχρεωτικά». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι μη νομίμως κατακυρώνεται με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή η προμήθεια είδους στο μοναδικό προσφέροντα προμηθευτή, εάν προηγουμένως δεν έχει εξετασθεί η προσφορά του με βάση συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς. (…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθώς το Κλιμάκιο ήχθη στην κρίση ότι μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 21 εδ. η του π.δ. 118/2007 κατακυρώθηκε στην εταιρεία «…. .» η προμήθεια έντεκα (11) ειδών και, συγκεκριμένα, των επτά (7) ειδών με α/α 1-7 της κατηγορίας Β (έντυπα σε κιβώτια) και των ειδών με α/α 1, 3, 4 και 5 της κατηγορίας Α (έντυπα σε ρολούς), για τα οποία ήταν η μοναδική προσφέρουσα, καθόσον διαπίστωσε ότι οι σχετικές προσφερθείσες τιμές δεν είχαν προηγουμένως συγκριθεί με αυτές της αγοράς ή προηγούμενων διαγωνισμών, επομένως, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007, ο διαγωνισμός, ως προς τα είδη αυτά όφειλε να ματαιωθεί. Πλην όμως, όπως προκύπτει από το επικαλούμενο και προσκομιζόμενο ενώπιον του Τμήματος από 30.09.2010 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, με το συνημμένο σε αυτό Πίνακα συγκριτικών στοιχείων παρελθόντων ετών, τα μέλη της τελευταίας, κατά την αξιολόγηση των κατατεθεισών προσφορών των υποψηφίων και πριν την έκδοση του προμνησθέντος από 25.08.2010 Πρακτικού, είχαν λάβει υπόψη τις τιμές κατακύρωσης των εν λόγω ειδών κατά τα έτη 2007

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:..η αιτούσα επιδιώκει την ανάκληση της 498/2012 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη V, ότι η αιτούσα δεν έχει αιτιολογήσει ότι εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον με την κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού στη μειοδότρια εταιρεία, δεδομένου ότι, ενόψει της μείωσης των κατώτατων αμοιβών, έχει τη δυνατότητα είτε να προχωρήσει σε αντίστοιχη μείωση της τιμής κατακύρωσης κατόπιν διαπραγμάτευσης με τη μειοδότρια εταιρεία είτε σε ματαίωση του διαγωνισμού, κατ’ επίκληση λόγων δημοσίου συμφέροντος, ένεκα της ιδιαίτερα σημαντικής και ήδη επελθούσας, και όχι μελλοντικής και αβέβαιης όπως αβασίμως με την παρέμβαση προβάλλεται, μείωσης της δαπάνης της σύμβασης ..Πλήρη δε αιτιολόγηση της απόφασης της αιτούσας για μη ματαίωση και κατακύρωση του διαγωνισμού δεν συνιστούν ούτε η επίκληση της μείωσης της τιμής κατακύρωσης της σύμβασης κατά 40.54%, αφού συνομολογήθηκε λόγω αντίστοιχης μείωσης του αντικειμένου της, ούτε η επίκληση των αυξημένων ή παρόμοιων τιμών ανά εργατοώρα, που επιτεύχθηκαν σε όμοιες συμβάσεις που αφορούν είτε στο ίδιο είτε σε άλλα στρατιωτικά νοσοκομεία, καθώς δεν αποδεικνύεται ότι αυτές έχουν υπολογιστεί επί τη βάσει των ως άνω μειωμένων κατώτατων αμοιβών του οικείου προσωπικού, ούτε η επίκληση της ενδεχόμενης εμφάνισης νοσοκομειακών λοιμώξεων, καθώς το επικαλούμενο δημόσιο συμφέρον της αδιάλειπτης παροχής των επίμαχων υπηρεσιών καθαριότητας εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση της νομιμότητας και όχι με την παραβίαση αυτής διά της μη νόμιμης κατακύρωσης του διαγωνισμού.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση και η παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν. Η αναθέτουσα αρχή μπορεί να προβεί σε διαπραγμάτευση της τιμής κατακύρωσης με τη μειοδότρια εταιρεία με αντικείμενο την προσαρμογή της οικονομικής της προσφοράς και ειδικά του εργατικού της κόστους στις δια της ΠΥΣ 6/28.2.2012 και ήδη δια της υποπαρ. ΙΑ.11 της παρ. ΙΑ του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 μειώσεις των κατώτατων αμοιβών του προσωπικού καθαριότητας. Σε περίπτωση που η μειοδότρια συναινέσει στη σχετική προσαρμογή, η αιτούσα δύναται να εκδώσει νέα κατακυρωτική του διαγωνισμού απόφαση με τη νέα αντιστοίχως μειωμένη τιμή και, αφού εκδώσει απόφαση ανάληψης της σχετικής υποχρέωσης (βλ. σκέψη ΙV), να συντάξει νέο σχετικό σχέδιο σύμβασης, το οποίο να αποστείλει στο Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου για προσυμβατικό έλεγχο. Σε περίπτωση δε που η μειοδότρια εταιρεία είτε δεν συναινέσει στη σχετική προσαρμογή είτε συναινέσει σε βαθμό μη συμφέροντα για την αιτούσα, να προβεί η τελευταία στη ματαίωση του διαγωνισμού..Δεν ανακαλεί την 498/2012 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Σε περίπτωση κατά την οποία αποφασίζεται η ματαίωση των αποτελεσμάτων διενεργηθέντος διαγωνισμού και η επανάληψη αυτού είτε με τους ίδιους όρους και τις ίδιες τεχνικές προδιαγραφές είτε με τροποποιημένους τους όρους και τις τεχνικές προδιαγραφές, ο επαναλαμβανόμενος διαγωνισμός συνιστά νέο διαγωνισμό αυτοτελή και ανεξάρτητο του ματαιωθέντος/συνεπώς, οι ενδιαφερόμενοι να μετάσχουν στον επαναληπτικό διαγωνισμό προμηθευτές, δικαιούνται, ανεξαρτήτως αν είχαν μετάσχει στον ματαιωθέντα διαγωνισμό, να υποβάλουν όλες τις προβλεπόμενες από το άρθρο 15 του Π.Δ. 394/96 διοικητικές προσφυγές, μεταξύ των οποίων και την ένσταση κατά της διακηρύξεως, με αφετηρία της σχετικής προθεσμίας την δημοσίευση της ανακοινώσεως για την διενέργεια του επαναληπτικού διαγωνισμού/επιβάλλεται δε, στην περίπτωση αυτή, εν όψει της αυτοτελείας του επαναληπτικού διαγωνισμού, η τήρηση της προβλεπόμενης για την εξέταση της ενστάσεως διαδικασίας, με τη γνωμοδότηση επ΄ αυτής της Επιτροπής Κρατικών Προμηθειών και, προκειμένου περί αιτιάσεων κατά τεχνικών προδιαγραφών της διακηρύξεως, της αρμόδιας Μόνιμης Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, αδιαφόρως αν ο διαγωνιζόμενος που υποβάλλει την ένσταση είχε μετάσχει στον ματαιωθέντα διαγωνισμό και είχε υποβάλει στα πλαίσια αυτού ένσταση ταυτοσήμου περιεχομένου

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ-ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού των χώρων του Νοσοκομείου, καθόσον μη νομίμως ο διενεργηθείς διαγωνισμός με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή κατακυρώθηκε στην ανωτέρω εταιρεία, διότι, κατά παράβαση των οριζομένων στην παρ. η΄ του άρθρου 21 του π.δ. 118/2007, δεν αναζητήθηκαν συγκριτικά στοιχεία τιμών, είτε προηγούμενων διαγωνισμών, είτε της αγοράς που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά.(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)

Προμήθεια ιατρικών αερίων...:Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, και τούτο διότι δεν είναι σύννομη η κατακύρωση του διαγωνισμού στη μοναδική εναπομείνασα - και ήδη φερόμενη ως δικαιούχο - εταιρία, καθόσον, παρά το γεγονός ότι εφαρμόσθηκε ως κριτήριο κατακύρωσης αυτό της χαμηλότερης τιμής, δεν λήφθηκαν υπόψη από το Νοσοκομείο συγκριτικά στοιχεία, είτε των επιτευχθεισών σε ανάλογους, προηγούμενους διαγωνισμούς τιμών, είτε της αγοράς για την προμήθεια ομοειδών υλικών, που να επιβεβαιώνονται μάλιστα από συγκεκριμένα παραστατικά στοιχεία. Η υποχρέωση αυτή της Αναθέτουσας Αρχής, όπως προκύπτει από την απόφαση κατακύρωσης όπου δεν περιλαμβάνεται σχετική ειδική αιτιολογία, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι ανάδοχος σε όλους τους διεξαχθέντες από το 2003 διαγωνισμούς ήταν η ίδια εταιρία, καθώς, ακόμη κι αν παρατίθεντο οι τιμές που είχαν προσφερθεί στους διαγωνισμούς εκείνους, και πάλι θα απαιτούνταν η διερεύνηση και η σύγκριση των τιμών της οικείας αγοράς, ενόψει του ότι α) δεν μπορούν να θεωρηθούν ως συγκριτικά στοιχεία οι τιμές που η ίδια ανάδοχος προσέφερε σε διαγωνισμούς με όμοιο αντικείμενο και β) αυτό καθαυτό το γεγονός ανάδειξης της ίδιας προμηθεύτριας εταιρίας επί σειρά ετών (χωρίς να διευκρινίζεται αν τότε είχαν υποβληθεί και αξιολογηθεί περισσότερες προσφορές) καθιστά, κατά την κοινή πείρα, επιτακτικότερη την ανάγκη συλλογής των στοιχείων αυτών, προκειμένου να διασφαλισθεί το επιδιωκόμενο από τις κείμενες διατάξεις συμφέρον του Νοσοκομείου μέσω της ανάπτυξης υγιούς ανταγωνισμού. Περαιτέρω, όπως αποδεικνύεται από την απόφαση συγκρότησης της επιτροπής διαγωνισμού, η σύνθεσή της περιλάμβανε εκπροσώπους της ΔΥΠΕ και του Επιμελητηρίου, κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 2955/2001. Συνεπώς, όσα, αντιθέτως, ισχυρίζεται το Νοσοκομείο είναι απορριπτέα ως αβάσιμα, ενώ είναι βάσιμοι οι προβαλλόμενοι λόγοι διαφωνίας της Επιτρόπου και δεν πρέπει να θεωρηθεί το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής.

Δυνατότητα ή μη μερικής κατακύρωσης αποτελεσμάτων διαγωνισμού για την ανάδειξη παρόχου υπηρεσιών ναυλωμένων πτήσεων, για τον επαναπατρισμό αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών και τη μεταφορά των συνοδών αστυνομικών τους.

Δεν επιτρέπεται κατά νόμο να χωρήσει μερική κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού για την ανάδειξη παρόχου υπηρεσιών ναυλωμένων πτήσεων, για τον επαναπατρισμό αλλοδαπών υπηκόων τρίτων χωρών και τη μεταφορά των συνοδών αστυνομικών τους, που προκηρύχθηκε με την υπ’ αριθμ. 03/2014 προκήρυξη Α.Ε.Α., ήτοι για συγκεκριμένους και όχι για όλους τους προορισμούς, όπως αυτοί αναγράφονται στο σχέδιο της οικείας κατακυρωτικής απόφασης. (ομοφ.)

 

Ματαίωση διαγωνισμού-Ανάθεση στον μοναδικό προσφέροντα