ΕΣ/ΤΜ.6/1041/2019
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αποκατάσταση ζημιών...ζητείται η ανάκληση της 458/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Δεδομένου μάλιστα ότι δεν έχει συνταχθεί ειδική τεχνική μελέτη, αλλά μία συνοπτική τεχνική περιγραφή του προς εκτέλεση αντικειμένου (βλ. την «Τεχνική Έκθεση» της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου ...), το ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης δεν αποσκοπεί στην επίτευξη ενός πλήρως λειτουργικού αποτελέσματος – οικονομικά ή τεχνικά - με την έννοια του, κατά τα ανωτέρω, έργου, χωρίς να αρκεί για τον αντίθετο νομικό χαρακτηρισμό η ένταξη στο Τεχνικό Πρόγραμμα Έργων της Περιφέρειας ... (βλ. VI Tμήμα 1070/2018). Περαιτέρω, ως προς την κρίση ότι το ελεγχόμενο σχέδιο δεν εντάσσεται στην έννοια της δημόσιας σύμβασης έργου δεν ασκούν εν προκειμένω επιρροή αφενός μεν το γεγονός ότι η προγραμματική σύμβαση, που έχει ήδη συναφθεί μεταξύ της Περιφέρειας ... και του αιτούντος, είχε ελεγχθεί από το Ε΄ Κλιμάκιο (βλ. Πράξη 253/2018), αφετέρου δε η πρόβλεψη στο άρθρο 4 της ως άνω από 7.6.2018 προγραμματικής ότι η δημοπράτηση θα γίνει σύμφωνα με τις διατάξεις περί δημοσίων έργων (βλ. VI Tμήμα 1070/2018). Άλλωστε, σύμφωνα με το άρθρο 2.2.4 της διακήρυξης, είχαν δικαίωμα συμμετοχής οικονομικοί φορείς, που ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα συναφή με το αντικείμενο των προς παροχή υπηρεσιών, ήτοι εργασίες πρασίνου και παιδικών χαρών, εφόσον πληρούν τα κριτήρια επιλογής των άρθρων 2.2.5 (οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια) και 2.2.6 (τεχνική και επαγγελματική ικανότητα) αυτής. Όπως δε προκύπτει από τον «Προϋπολογισμό δαπάνης εργασιών», το ελεγχόμενο σχέδιο αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση νέου εξοπλισμού και στη σχετική διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου και, επομένως, αποτελεί μεικτή σύμβαση υπηρεσίας – προμήθειας, της οποίας όμως υπερέχον τμήμα αποτελεί αυτό της παροχής υπηρεσιών λόγω της εφαρμογής εν προκειμένω του κριτηρίου της υψηλότερης εκτιμώμενης αξίας (βλ. άρθρο 4 παρ. 2 τελευταίο εδάφιο του ν. 4412/2016). Κατά συνέπεια, η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία, εφόσον έχει ως κύριο αντικείμενο την ανάθεση παροχής υπηρεσιών και όχι την εκτέλεση δημοσίου έργου, όπως βάσιμα προβάλλει ο αιτών, καθώς και η παρεμβαίνουσα υπέρ αυτού εταιρεία, νομίμως δημοπρατήθηκε και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχουν οι λοιπές διαπιστωθείσες με την προσβαλλόμενη πλημμέλειες, που αφορούν α) στον προβλεπόμενο στη διακήρυξη τρόπο σύνταξης και υποβολής των οικονομικών προσφορών (ενιαίο ποσοστό έκπτωσης), β) στη μη συμπερίληψη στον προϋπολογισμό του έργου των ποσών των απροβλέπτων, της αναθεώρησης, των γενικών εξόδων και του εργολαβικού οφέλους και γ) στην απαίτηση της διακήρυξης να υποβληθεί, επί ποινή αποκλεισμού, φάκελος τεχνικής προσφοράς. Κατ΄ ακολουθίαν όσων διαλαμβάνονται στις σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει η αίτηση ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση της εταιρείας με την επωνυμία «....» να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 458/2019 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου και, αφού δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί το σχέδιο σύμβασης με αντικείμενο την «Αποκατάσταση ζημιών και Λειτουργική, Ενεργειακή και Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Πλατειών και Κοινοχρήστων Χώρων στη Δ.Κ. ... μετά τη θεομηνία της 15.11.2017».
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1165/2021
Εκτέλεση έργου...Υπό τις περιστάσεις αυτές, και σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν ανωτέρω στη σκέψη 9, το Δικαστήριο, εκτιμώντας το σύνολο των ποσοτικών και ποιοτικών χαρακτηριστικών της ελεγχόμενης ανάθεσης, άγεται στην κρίση ότι το κύριο αντικείμενο αυτής είναι η υλοποίηση έργου οδοποιίας, κατά την έννοια της προπαρατεθείσης παρ. 1 περιπ. 6) και 7) του άρθρου 2 του ν. 4412/2016,και συγκεκριμένα η πλήρης αποκατάσταση των οριζοντιογραφικών χαρακτηριστικών, του οδοστρώματος και των συνοδών τεχνικών έργων των κατεστραμμένων από την προμνησθείσα θεομηνία αγροτικών δρόμων της Τ.Κ. .... του Δ.Λ.. Οι ανατιθέμενες εργασίες υπάγονται στην έννοια του δημοσίου έργου αφενός ενόψει του ότι συντελούν στην άρτια και λειτουργική ολοκλήρωση της αποκατάστασης του αγροτικού οδικού δικτύου και, αφετέρου, διότι ορίζεται ότι θα εκτελεστούν κατ΄εφαρμογή της 13/2021 μελέτης της Διεύθυνσης Υποδομών και Τεχνικών Έργων του Δ.Λ, στην οποία προβλέπεται, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως στη σκέψη 11, α) η υποχρέωση καθορισμού Μηχανικού Π.Ε ή ΤΕ ως υπευθύνου της Διεύθυνσης του έργου από πλευράς του αναδόχου, β) η υποχρέωση τήρησης από τον ανάδοχο των προβλεπόμενων στην μελέτη μεθόδων κατασκευής, γ) η υποχρέωση τήρησης από τον ανάδοχο των οριζόμενων στη μελέτη τεχνικών προδιαγραφών, οι οποίες εναρμονίζονται με τις προμνησθείσες ΕΤΕΠ και δ) η υποχρέωση χρήσης των προβλεπόμενων στη μελέτη προδιαγραφών ΕΛ.Ο.Τ. και I.S.O. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο προέχων χαρακτήρας της σύμβασης δεν είναι μεικτός, συγκείμενος από προμήθειες και εργασίες παρεχόμενες χωρίς ειδικές γνώσεις και μεθόδους, όπως αβασίμως αιτιάται η προσβαλλομένη, αλλά συνιστά ολοκληρωμένο έργο οδοποιίας που αποσκοπεί στην έντεχνη αποκατάσταση της λειτουργικότητας αγροτικών οδών στην οποία απέβλεψε προσφεύγων Δ.Λ. με την συγκεκριμένη ανάθεση. Συνεπώς, νομίμως η σχετική διαπραγμάτευση διενεργήθηκε για την ανάθεση δημοσίου έργου, και νομίμως προβλέφθηκαν τόσο στον προϋπολογισμό του έργου όσο και στο σχέδιο σύμβασης κονδύλια γενικών εξόδων, εργολαβικού οφέλους, απροβλέπτων και αναθεώρησης τιμών.
ΕΣ/ΤΜ.6/17/2019
Δημόσια έργα:..Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα κρίνει ότι ορθά το Κλιμάκιο απεφάνθη ότι μη νομίμως και ειδικότερα κατά παράβαση του άρθρου 95 παρ.2 του ν.4412/2016 και της ΔΝΣ/οικ.38107/φν 466/22.3.2017 υπουργικής απόφασης, ο προϋπολογισμός μελέτης του ελεγχόμενου έργου που δημοπρατήθηκε με το σύστημα των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης, διέκρινε προς υποβολή επιμέρους ποσοστών έκπτωσης σύνολα προϋπολογισμών δηλαδή σύνολα διαφορετικών εργασιών που αντιστοιχούν στο σύνολο της δαπάνης για την αποκατάσταση του κάθε υδατόπυργου αντί υποβολή επιμέρους ποσοστών έκπτωσης ανά ομάδα εργασιών. Επειδή όμως κατά τα προεκτεθέντα ( βλ. σκέψη ΙΙ), η αυξομείωση δαπανών (διαχείριση επί έλασσον δαπανών) προϋποθέτει την ανάλυση του προϋπολογισμού μελέτης ανά ομάδες εργασιών, γεγονός που δεν συνέβη εν προκειμένω, ενώ σε κάθε περίπτωση λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερα μεγάλων ποσοστών έκπτωσης που δόθηκαν από την ανάδοχο( μέση έκπτωση72,20%) και την αναγκαιότητα συμμόρφωσης με τον Ελληνικό Κανονισμό Οπλισμένου Σκυροδέματος (Ε.Κ.Ο.Σ.) και τον Αντισεισμικό Κανονισμό (Β.Δ. της 19/26.2.1959, ΦΕΚ 36 Α) λόγω της φύσεως των επεμβάσεων για την επιδιόρθωση και την αντισεισμική θωράκιση των ανωτέρω κατασκευών, προκύπτει κατά λογική αναγκαιότητα ότι δεν μπορεί να γίνει χρήση της δυνατότητας χρήσης των επί έλασσον δαπανών, παρά τη σχετική πρόβλεψη στην διακήρυξη του έργου, η οποία καθίσταται πλέον άνευ αντικειμένου και συνακόλουθα γενομένου δεκτού του σχετικού λόγου ανάκλησης, εκλείπει ο διακωλυτικός λόγος της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης. Εξάλλου υφίσταται λεπτομερής περιγραφή του τεχνικού αντικειμένου του έργου και των εργασιών στη σχετική μελέτη (βλ. τιμολόγιο μελέτης, τεχνική συγγραφή υποχρεώσεων, τεχνική περιγραφή και τεχνικές προδιαγραφές) γεγονός που επιτρέπει τον έλεγχο της αξιοπιστίας (τεχνικής και οικονομικής επάρκειας) της δανείζουσας εμπειρία εταιρείας .... η οποία σε κάθε περίπτωση έχει καταταχθεί στη 6η τάξη του ... (βλ σχετική βεβαίωση ...). Ειδικότερα κατά το άρθρο 21παρ. 1 της διακήρυξης, όπως νομίμως ερμηνεύεται κατά τα προεκτεθέντα (βλ. σκέψη ΙΙΙ), για τη νόμιμη συμμετοχή στο διαγωνισμό απαιτείται τουλάχιστον να πληρούνται οι προϋποθέσεις οικονομικής και τεχνικής επάρκειας που προβλέπονται για την κατάταξη επιχειρήσεων στη 2η τάξη, προϋπόθεση που υπερκαλύπτεται εν προκειμένω με τη προσφερόμενη δάνεια εμπειρία(6ης τάξης), αποδεικνύεται δε αυτό και διαπιστώνεται τόσο ποιοτικώς όσο και ποσοτικώς από το κατάλογο των υπό εκτέλεση έργων της εταιρείας ... ΑΤΕ, την ενημερότητα πτυχίου της (…..2018) και τις σχετικές συμβάσεις δημοσίων έργων με ιδιαίτερα σημαντικό οικονομικό και τεχνικό αντικείμενο που η τελευταία, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου (βλ. σκέψη ΙΙΙ), κατά νόμο προσκόμισε.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη πράξη και, δεδομένου ότι δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, να υπογραφεί η οικεία σύμβαση.Ανακαλεί την 729/2018 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΣΤΕ/1819/2020
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:«Παραχώρηση Άδειας Λειτουργίας Επιχείρησης Καζίνο (ΕΚΑΖ) ευρέoς φάσματος δραστηριοτήτων στον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγίου Κοσμά»(...)Επειδή, με το δικόγραφο προσθέτων λόγων η αιτούσα επικαλείται ότι συνέτρεχε νόμιμος λόγος αποκλεισμού της προσφοράς της παρεμβαίνουσας ενώσεως προσώπων, εφ’ όσον από την από 24.4.2020 έκθεση πιστοληπτικής αξιολογήσεως του διεθνούς οργανισμού Moody’s και την από 28.4.2020 γνώμη του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γ.Σ. προέκυπτε δυσμενής κατάταξη στο κριτήριο της χρηματοοικονομικής επάρκειας για την δανείζουσα χρηματοπιστωτική και τεχνική ικανότητα στην παρεμβαίνουσα ένωση προσώπων εταιρεία ... ... ... .... Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, διότι τα στοιχεία, στα οποία στηρίζεται και τα οποία περιέχουν εκτίμηση της οικονομικής καταστάσεως της επιχειρήσεως, στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της οποίας στηρίζεται η παρεμβαίνουσα ένωση -πέραν του ότι δεν περιλαμβάνονται στα προβλεπόμενα από την Διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού ως δυνάμενα να προσκομισθούν και να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο της διαδικασίας διενέργειάς του στοιχεία- είναι πολύ μεταγενέστερα της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών (4.10.2019), λαμβάνουν υπόψη νεότερα δεδομένα και προσκομίσθηκαν το πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/427/2020
Σήμανση οδικού δικτύου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 4 της παρούσας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, παρόλο που, κατά την οικεία διακήρυξη, ως σύστημα υποβολής των οικονομικών προσφορών είχε οριστεί αυτό των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης κατά ομάδες τιμών (άρθρο 95 παρ. 2 α του ν.4412/2016), εντούτοις, ο προϋπολογισμός μελέτης του ελεγχόμενου έργου μη νομίμως περιέλαβε μόνον μία ομάδα εργασιών (ΣΗΜΑΝΣΗ-ΑΣΦΑΛΕΙΑ) με δεκατέσσερα (14) είδη εργασιών, χωρίς περαιτέρω ομαδοποίηση αυτών σε περισσότερες της μίας ομάδες, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 4 της ΔΝΣγ/οικ.38107/ΦΝ466/22.3.2017 υπουργικής απόφασης. Τούτο, δε, είχε ως αποτέλεσμα το ελεγχόμενο έργο να δημοπρατηθεί ουσιαστικά με σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης του άρθρου 125 του ν.4412/2016, γεγονός που συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, καθόσον αφενός η προϋπολογιζόμενη για το ελεγχόμενο έργο δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το κατά τη ρητή διάταξη του άρθρου 125 παρ. 1 του ν.4412/2016 οριζόμενο ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι δυνατή η υποβολή οικονομικών προφορών με ενιαίο ποσοστό έκπτωσης, και αφετέρου η θεώρηση όλων των επιμέρους προβλεπόμενων ειδών εργασιών ως μίας ομάδας καθιστά δυσχερή (αν όχι ανέφικτο) τον έλεγχο της διαχείρισης των επί έλασσον δαπανών, σύμφωνα με όσα ορίζονται στο νόμο (άρθρο 156 παρ. 3 του ν.4412/2016) και την οικεία διακήρυξη (άρθρο 11.3), ενδέχεται δε να οδηγήσει σε μη νόμιμες τροποποιήσεις του προϋπολογισμού του έργου και, ειδικότερα, σε μη νόμιμες αυξομειώσεις των προϋπολογιζόμενων για τα επιμέρους είδη εργασιών δαπανών, μέσω της μείωσης των δαπανών κάποιων από αυτά τα είδη εργασιών και, παράλληλα, μέσω της υπέρβασης των προβλεπόμενων για άλλα είδη εργασιών δαπανών, πέραν των ποσοστιαίων ορίων που τίθενται στην υπέρβαση της συμβατικής ομάδας εργασιών δυνάμει του άρθρου 11.3 της διακήρυξης του διαγωνισμού και της ανωτέρω διάταξης της παρ. 3 του άρθρου 156 του ν.4412/2016, κατά την οποία, εξάλλου, απαιτείται η ανάλυση του προϋπολογισμού σε ομάδες εργασιών.Ενόψει της ανωτέρω διαπιστωθείσας ουσιώδους πλημμέλειας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/92/2019
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης ανελκυστήρων:..Με αυτά τα πραγματικά περιστατικά, και εν όψει όσων έγιναν δεκτά ανωτέρω στη σκέψη υπό στοιχ. ΙΙ, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κύριο αντικείμενο της υπογραφείσας σύμβασης είναι η παροχή υπηρεσιών συντήρησης των δέκα εγκατεστημένων ανελκυστήρων, στην οποία προεχόντως απέβλεψε το Νοσοκομείο, προκειμένου να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη και ασφαλή λειτουργία τους. Η προμήθεια των ανταλλακτικών, η οποία δεν είναι ενεστώσα και βέβαιη, αλλά μέλλουσα και ενδεχόμενη, εξαρτώμενη από πιθανές βλάβες, έχει χαρακτήρα δευτερεύοντα και επικουρικό, διότι κατατείνει απλώς στη δέσμευση της αναδόχου ως προς το κόστος των ανταλλακτικών που πιθανώς θα χρειαστούν για τη διασφάλιση του σκοπού της κύριας παροχής, που είναι η αποτελεσματική λειτουργία των συντηρούμενων ανελκυστήρων. Αυτό επιβεβαιώνεται α) από το γεγονός ότι τόσο κατά τα διαλαμβανόμενα στη διακήρυξη όσο και κατά τις προδιαληφθείσες διατάξεις της διέπουσας τη συντήρηση ανελκυστήρων νομοθεσίας, η συντήρηση, συντελείται περιοδικά και περιλαμβάνει αφενός τον τακτικό έλεγχο, τον καθαρισμό και την λίπανση των ηλεκτρικών και μηχανικών εξαρτημάτων τους και αφετέρου, την αποκατάσταση, κατά τη διάρκεια αυτής, της ασφαλούς λειτουργίας τους με εξάλειψη των βλαβών και των απορρυθμίσεων, β) από το γεγονός ότι στον διαγωνισμό κλήθηκαν να συμμετάσχουν τεχνικά γραφεία συντήρησης ανελκυστήρων με βεβαίωση θεωρημένη από το Μητρώο που τηρείται στη Διεύθυνση Ανάπτυξης της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ενώ δεν προβλέπονται ειδικές προϋποθέσεις ή προσόντα των προσφερόντων σε σχέση με τον τιμοκατάλογο των ανταλλακτικών που κλήθηκαν να συνυποβάλλουν με την προσφορά τους, και γ) από το γεγονός ότι οι τιμές χρέωσης των ανταλλακτικών που ενδέχεται να χρειαστούν για τις επισκευές καθ΄όλη τη διάρκεια της σύμβασης δεν εντάσσονται στην προϋπολογισθείσα δαπάνη, αλλά διαμορφώνονται εκ των υστέρων, βάσει της προσφοράς της αναδόχου και δεν περιλαμβάνονται στο συμβατικό τίμημα. Εν όψει των εκτεθέντων, ο ισχυρισμός της Επιτρόπου ότι η δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως σύμβαση παροχής υπηρεσιών κατά παράβαση του άρθρου 4 του ν. 4412/2016, διότι αντικείμενό της είναι πρωτίστως η προμήθεια ανταλλακτικών επισκευής των ανελκυστήρων και δευτερευόντως η συντήρηση των ανελκυστήρων προβάλλεται αβασίμως και πρέπει ν απορριφθεί. Ομοίως αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας περί παράβασης του άρθρου 53 παρ. 1, 2 του ν. 4412/2016, διότι στις τεχνικές προδιαγραφές δεν προβλέφθηκε αναλυτική ανά ανελκυστήρα προϋπολογισθείσα δαπάνη ενώ ζητείται από τους συμμετέχοντες προσφορά ανά ανελκυστήρα. Τούτο διότι, αφενός στην υποπερίπτωση αα) της περ. κε) της παρ. 2 του εν λόγω άρθρου, προβλέπεται ειδικά για τις συμβάσεις παροχής τεχνικών υπηρεσιών όπως η επίμαχη, ότι η αναθέτουσα έχει ποικίλες δυνατότητες διατύπωσης των τεχνικών προδιαγραφών και διαμόρφωσης της αμοιβής, και αφετέρου διότι η μη αναγραφή της προϋπολογιζόμενης για κάθε ανελκυστήρα δαπάνης, δεν ήταν ικανή να δημιουργήσει αδικαιολόγητα εμπόδια στο άνοιγμα της συγκεκριμένης ανάθεσης στον ανταγωνισμό. Τέλος, και η αιτίαση της Επίτροπου ότι το τμήμα προμήθειας ανταλλακτικών, που είναι οικονομικά το μεγαλύτερο, δεν περιλαμβάνεται στο συμβατικό κείμενο το οποίο και δημοσιεύεται κατά το άρθρο 66 του ν. 4412/2016, δεσμεύοντας τα συμβαλλόμενα μέρη κατά την επίλυση τυχόν διαφορών, αβασίμως προβάλλεται διότι i) το τμήμα αυτό δεν προϋπολογίστηκε ως προμήθεια κατά την έννοια του προδιαληφθέντος άρθρου 2 του ν. 4412/2016, ii) στη σύμβαση γίνεται παραπομπή στη διακήρυξη και στην απόφαση κατακύρωσης, η οποία επιτρέπει την εξακρίβωση της αληθούς βουλήσεως των συμβαλλομένων και ii) η μη συμπερίληψη της προσφερθείσας τιμής των ανταλλακτικών στο συμβατικό κείμενο ερείδεται στην ίδια τη διακήρυξη, στην οποία ορίστηκε ότι η τιμή της υπογραφόμενης σύμβασης θα είναι μόνο το άθροισμα των τιμών που θα δώσουν οι συμμετέχοντες για τη συντήρηση του συνόλου των ανελκυστήρων.
ΑΕΠΠ/75/2020
Προμήθεια φαρμακευτικού υλικού... Επειδή, περαιτέρω, δεκτός θα πρέπει να γίνει και ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας αναφορικά με την μη πλήρωση της τεχνικής προδιαγραφής 7, αφού τόσο στο φύλλο συμμόρφωσης της εταιρείας …ΙΚΕ, το οποίο αναφορικά με την πλήρωση της τεχνικής προδιαγραφής παραπέμπει στην τεχνική προσφορά, όσο και στην τεχνική προσφορά της ανωτέρω εταιρείας, η πλήρωση της σχετικής προδιαγραφής αναφέρεται με επανάληψη του όρου της διακήρυξης, χωρίς να περιλαμβάνεται πλήρης τεχνική περιγραφή και τεκμηρίωση, ως απαιτεί ο όρος 1.2.1.2.1 (βλ. σκέψη 33). Αντιθέτως, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης και ειδικότερα το υπόμνημα της εταιρείας …ΙΚΕ, το οποίο η τελευταία ανήρτησε στο ΕΣΗΔΗΣ απευθυνόμενο στην αναθέτουσα αρχή και περαιτέρω, η αναθέτουσα αρχή επισύναψε στις απόψεις της, η ανωτέρω εταιρεία «συνομολογεί» την έλλειψη και των δύο προδιαγραφών, ήτοι των προδιαγραφών 7 και 12 από το προσφερόμενο προϊόν της.
ΕΣ/ΤΜ.6/296/2019
Υπογραφή σχεδίου σύμβασης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία αφορά την ανάθεση μικτής σύμβασης υπηρεσίας και έργου, της οποίας προέχον τμήμα αποτελεί αυτό της παροχής υπηρεσιών. Και τούτο διότι το κύριο χαρακτηριστικό της σύμβασης, όπως προκύπτει από την τεχνική περιγραφή του αντικειμένου της (βλ. ανωτέρω σκέψη υπό ΙΙΙ. Α.), αφορά τη μετακίνηση απορριμματικού όγκου, ενώ για την εργασία αυτή προβλέπεται η μεγαλύτερη δαπάνη του προϋπολογισμού της οικείας μελέτης (130.200,00 ευρώ, επί συνόλου εργασιών 148.350,00 ευρώ). Η δε μετακίνηση απορριμματικού όγκου εντάσσεται αμιγώς στην έννοια της δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών και δεν υπάγεται στην έννοια του δημοσίου έργου, σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν. 4412/2016, καθώς δεν αφορά σύνολο οικοδομικών εργασιών ή εργασιών μηχανικού, το οποίο επαρκεί αυτό καθαυτό για την εκπλήρωση μίας οικονομικής ή τεχνικής λειτουργίας, ούτε εντάσσεται σε κάποια από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα II του Προσαρτήματος Α' του ν. 4412/2016. Οι δε λοιπές εργασίες της ελεγχόμενης σύμβασης υπάγονται στην έννοια του δημοσίου έργου. Ειδικότερα, οι μεν εκσκαφές (δαπάνης 880,00 ευρώ) αναφέρονται στην Τάξη 45.11 του Παραρτήματος II του Προσαρτήματος Α' του ν. 4412/2016, η δε οδοστρωσία, που περιλαμβάνει την υπόβαση οδοστρωσίας μεταβλητού πάχους (δαπάνης 6.800,00 ευρώ) και την περίφραξη με συρματόπλεγμα (δαπάνης 10.450,00 ευρώ), υπάγεται στην κατηγορία οδοποιία, η οποία αναφέρεται ως περίπτωση έργου στο άρθρο 2 παρ. 1 σημείο 7 του ν. 4412/2016. Πλην όμως, οι τρεις αυτές εργασίες, λαμβανομένης υπόψη και της σημαντικά μικρότερης προϋπολογιζόμενης δαπάνης αυτών, σε σχέση με τη μετακίνηση απορριμματικού όγκου που αφορά παροχή υπηρεσίας, δεν αποτελούν το κύριο αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατόπιν αυτών, αφού δεν πρόκειται για αμιγή σύμβαση δημοσίου έργου, αλλά για μικτή σύμβασης υπηρεσίας-έργου, με κύριο αντικείμενο αυτό της παροχής υπηρεσιών, η σύμβαση αυτή έπρεπε να ανατεθεί σύμφωνα με τις διατάξεις που εφαρμόζονται για τις δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών (βλ. άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 4412/2016). Τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση, σύμφωνα με την οποία το αντικείμενο του ελεγχόμενου διαγωνισμού αφορά αμιγώς δημόσιο έργο, είναι, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν ανωτέρω, απορριπτέα ως αβάσιμα. Τέλος, κατ’ εκτίμηση του δικογράφου, προβάλλεται ότι συνέτρεξε συγγνωστή πλάνη των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, όσον αφορά το χαρακτηρισμό του αντικειμένου της σύμβασης, ως δημοσίου έργου, καθώς και ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την εκτέλεσή του. Κατόπιν αυτών, το Τμήμα κρίνει ότι εν προκειμένω, δεν επλήγη το δημόσιο συμφέρον εξαιτίας του γεγονότος ότι η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία διενεργήθηκε σύμφωνα με τις διατάξεις περί δημοσίων έργων. Και τούτο διότι: α) δεν περιορίστηκε εν τοις πράγμασι η ανάπτυξη του ανταγωνισμού, αφού στον υπό κρίση διαγωνισμό υποβλήθηκαν έξι προσφορές, β) επιτεύχθηκε μεγάλο ποσοστό έκπτωσης (62,47%), γ) οι προβλεφθείσες δαπάνες για Γ.Ε. και Ε.Ο. και απρόβλεπτα αποτελούν μικρό τμήμα του προϋπολογισμού της σχετικής μελέτης και τέλος, δ) το αντικείμενο της σύμβασης αφορά την ομαλή λειτουργία του ΧΥΤΑ και, συνακόλουθα, την προστασία της δημόσιας υγείας. Συνεπώς, ο σχετικός λόγος ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτός.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο νομιμότητας σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .... και της εργοληπτικής εταιρείας «....», με αντικείμενο την «ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΙΚΟΥ ΟΓΚΟΥ ΧΥΤΑ».
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/78/2018
ΕΡΓΑ. (..) Με τα δεδομένα αυτά, τα έργα «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού Δράκου από την οδό Κάδμου μέχρι την οδό Ηλέκτρας» και «Βελτίωση Δημοτικών Οδών ΔΕ ... 2017» αποτελούν ένα ενιαίο έργο, καθόσον εκτελέστηκαν ταυτόχρονα εντός του ίδιου γεωγραφικού πλαισίου και περιλαμβάνουν ομοειδείς εργασίες επισκευής οδών (βλ. και CPV 45233142-6). Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος ο επιμερισμός της κατασκευής του ως άνω ενιαίου έργου και η απευθείας ανάθεση της εκτέλεσης ενός από ομοειδή τμήματά του. Εξάλλου, δεδομένου ότι ο ανάδοχος του έργου αυτού έπρεπε να είχε επιλεγεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού και όχι με απευθείας ανάθεση, παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του αν της απευθείας ανάθεσης αυτού έπρεπε να είχε προηγηθεί δημόσια ηλεκτρονική κλήρωση. Τέλος, είχε οριστεί επιβλέπων τεχνικός υπάλληλος από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, καθώς μεταξύ των στοιχείων του φακέλου περιλαμβάνεται το 18207/24.8.2017 έγγραφο του αναπληρωτή Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών, περί ορισμού της ..., Πολιτικού Μηχανικού ΤΕ, ως επιβλέποντος μηχανικού για το έργο «Ανακατασκευή φθαρμένου τμήματος της οδού Δράκου από την οδό Κάδμου μέχρι την οδό Ηλέκτρας»... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/766/2019
Έλεγχος νομιμότητας σχεδίου σύμβασης:..Με δεδομένα αυτά, η επίμαχη σύμβαση είναι μεικτή σύμβαση, με αντικείμενο αφενός την προμήθεια ηχοπετασμάτων (ηχοφρακτών) στην τιμή αγοράς των οποίων περιλαμβάνονται επιμέρους εργασίες συναρμολόγησης και στερέωσής τους, αφετέρου την εκτέλεση έργου, διότι οι «εργασίες ηχομόνωσης» περιλαμβάνονται στις δραστηριότητες του Παραρτήματος II του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016. Σε κάθε περίπτωση δε για την έντεχνη τοποθέτηση των ηχοπετασμάτων πέριξ της εθνικής οδού και τη θεμελίωσή τους επί τοιχίου από σκυρόδεμα προβλέπονται εργασίες σχετικές με χωματουργικά, τεχνικά, σκυροδέματα, οπλισμούς, κράσπεδα και σημάνσεις για τις οποίες προηγήθηκε η διενέργεια μελέτης και για την επίβλεψή τους προβλέπεται η αυτοπρόσωπη παρουσία ειδικευμένων τεχνικών. Περαιτέρω, όπως ορθά κρίθηκε από το ΣΤ΄ Κλιμάκιο με την 93/2019 Πράξη του, κύριο αντικείμενο της σύμβασης είναι η εκτέλεση έργου, παρά το γεγονός ότι η εκτιμώμενη αξία του υπολείπεται σαφώς εκείνης της προμήθειας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα τεύχη δημοπράτησης, κεντρικό στοιχείο της σύμβασης δεν είναι η προμήθεια των ηχομονωτικών πετασμάτων, αλλά η κατασκευή ενός ενιαίου έργου με αντικείμενο την εκτέλεση ηχομονωτικών εργασιών σε συγκεκριμένα σημεία της Εθνικής Οδού Αθηνών – Λαμίας και με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος και των πολιτών από τον κυκλοφοριακό θόρυβο στις, γειτνιάζουσες με την εθνική οδό, περιοχές και την αισθητική εναρμόνισή του με τις ήδη υφιστάμενες κατασκευές ηχομόνωσης. Η επίτευξη αυτού του αποτελέσματος δεν επιτυγχάνεται με την απλή προμήθεια των πετασμάτων, αλλά προεχόντως με τις προαναφερθείσες εργασίες (χωματουργικά, τεχνικά, σκυροδέματα, οπλισμοί, κράσπεδα και σημάνσεις) που διασφαλίζουν την εντελή λειτουργία των προμηθευόμενων ειδών και αποτελούν προϋπόθεση για την άρτια υλοποίηση του κύριου συμβατικού αντικειμένου.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η δημιουργηθείσα αμφισβήτηση από τις 84/2019 και 93/2019 αντίθετες πράξεις του Ε΄ και του ΣΤ΄ Κλιμακίου, αντίστοιχα, πρέπει να αρθεί υπέρ της άποψης του ΣΤ΄ Κλιμακίου, ότι δηλαδή το υπό έλεγχο σχέδιο σύμβασης αφορά σε εκτέλεση δημοσίου έργου. Ως εκ τούτου πρέπει να αναπεμφθεί η υπόθεση στο Ε΄ Κλιμάκιο, προκειμένου να διενεργηθεί επί του σχεδίου της ως άνω σύμβασης, ο οικείο έλεγχος νομιμότητας.
ΕΣ/ΚΛ.Ε/611/2020
Ανάδειξη αναδόχου έργου....Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 8, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπόψη ότι α) το ελεγχόμενο έργο δεν έχει ορισμένη διάρκεια λειτουργίας, αντιθέτως λόγω της φύσης του προορίζεται για διηνεκή λειτουργία, με αποτέλεσμα να παρίσταται αναγκαία η διασφάλιση της συνεχούς και αδιάλειπτης διαθεσιμότητας του οικοπέδου, επί του οποίου θα κατασκευασθεί, προς εξυπηρέτηση των καταστατικών σκοπών της «...», β) το προς κατασκευή έργο θα καταστεί συστατικό του οικοπέδου, το οποίο, ανεξάρτητα από την ύπαρξη της ενοχικής σύμβασης χρησιδανείου μεταξύ της Τράπεζας ... και της Ιεράς Μητρόπολης ... και την έκδοση οικοδομικής άδειας στο όνομα της μισθώτριας εταιρείας «...», η οποία (άδεια) δεν δημιουργεί ή αλλοιώνει εμπράγματα δικαιώματα (πρβλ. γνμ ΝΣΚ 178/2010), θα ανήκει στην κυριότητα της ως άνω Τράπεζας, αφού από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 953, 954 και 1001 ΑΚ προκύπτει ότι επί συστατικού μέρους πράγματος ο νόμος δεν αναγνωρίζει χωριστή κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα (ΜΠρΑθ 287/2013), γ) το ελεγχόμενο έργο, ιδίως δε ο υπόγειος χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, λόγω της φύσης του μπορεί να καταστεί αντικείμενο εμπορικής εκμετάλλευσης από οποιονδήποτε, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, δ) ναι μεν η σύμβαση χρησιδανείου ορίστηκε αορίστου χρόνο και η Τράπεζα ... με το άρθρο 3 αυτής, όπως αυτό αναδιατυπώθηκε, παραιτείται κάθε δικαιώματος καταγγελίας ακόμα και για κακή ή μη συμφωνημένη χρήση ή πράξη ή παράλειψη εκ μέρους της Ιεράς Μητρόπολης, ιδία δε και από την άσκηση των δικαιωμάτων που θεσπίζει η διάταξη του άρθρου 817 ΑΚ, όμως, διατηρεί σε κάθε περίπτωση το δικαίωμα να ζητήσει την απόδοση του ακινήτου καταγγέλλοντας οποτεδήποτε την εν λόγω σύμβαση για σπουδαίο λόγο, ο οποίος μάλιστα μπορεί να οφείλεται και σε περιστατικά που εμπίπτουν στη σφαίρα επιρροής της Τράπεζας (βλ. σκ 8) και ε) πρόκειται για ένα κοστοβόρο έργο, με ιδιαίτερες απαιτήσεις ως προς την κατασκευή του, κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση με την ως άνω συναφθείσα σύμβαση χρησιδανείου δεν διασφαλίζεται, κατά τρόπο που να καθιστά το έργο ώριμο προς δημοπράτηση, η ομαλή εκτέλεση της εργολαβίας ούτε η ακώλυτη λειτουργία του έργου εκ μέρους της εταιρείας «...», προς εκπλήρωση των καταστατικών της σκοπών. Εξάλλου, η απόφαση της 1467ης Συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας .... περί δωρεάς ακινήτου στη Μητρόπολη (βλ. και το από 7.8.2020 σχετικώς προσκομισθέν μήνυμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και το προσκομισθέν απόσπασμα της ως άνω απόφασης), η οποία ελήφθη στις 4.8.2020, ήτοι μετά τη δημοπράτηση και κατακύρωση του έργου και την αποστολή του οικείου σχεδίου σύμβασης στο παρόν Κλιμάκιο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου, δεν ασκεί επιρροή ως προς τα ανωτέρω αφού, και ανεξαρτήτως του γεγονότος ότι από το προσκομισθέν απόσπασμα δεν προκύπτει το ακίνητο στο οποίο αφορά η απόφαση αυτή, αφενός δεν προηγείτο της έναρξης της διαδικασίας δημοπράτησης του έργου, αφετέρου και μόνο η βούληση του κυρίου του οικοπέδου να δωρίσει το ακίνητο δεν διασφαλίζει τη μεταβίβαση της κυριότητας αυτού στη Μητρόπολη, αφού η δωρεά ακινήτου ως τυπική δικαιοπραξία καταρτίζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο (βλ. άρθρα 159 παρ. 1, 369 και 498 παρ. 1 ΑΚ, ΑΠ 500/2019).
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2106/2020