Προμήθειες.Παρατηρητήριο Τιμών.(….)  ο νομοθέτης, επιδιώκοντας την εξοικονόμηση πόρων και την αποφυγή σπατάλης, δεν εξαιρεί από τον έλεγχο τήρησης των τιμών του Παρατηρητηρίου τις προμήθειες που διενεργούνται με την εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (βλ. πράξ. Κλιμ. Πρ. Ελ. IV Τμ. 73/2013, 16, 36/2014). (…)Ενόψει αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν τίθεται εν προκειμένω ζήτημα παραβίασης των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 3918/2011, το οποίο, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη, εφαρμόζεται και στην περίπτωση της προμήθειας ειδών κατόπιν απευθείας αναθέσεων, καθόσον για τα επίμαχα είδη δεν αποδείχθηκε σχετική καταχώριση στο Παρατηρητήριο Τιμών του άρθρου 24 του ν. 3846/2010, ώστε να τίθεται ζήτημα εναρμόνισης των επιτευχθεισών από το Νοσοκομείο τιμών με τις αντίστοιχες του Παρατηρητηρίου.

Μεταφορά υγρού οξυγόνου:..Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες. Και τούτο διότι, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 3 του ν. 3580/2007, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του ν. 3846/2010, και 13 του ν. 3918/2011, το νοσοκομείο προέβη στην προμήθεια υγρού οξυγόνου σε τιμή 1,043 ευρώ/m3 (βλ. ανωτέρω τις οικείες συμβάσεις, καθώς και τα τιμολόγια που επισυνάπτονται στα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα, στα οποία το κόστος μεταφοράς έχει υπολογιστεί σε 0,353 ευρώ/m3), ήτοι σε τιμή που υπερέβαινε κατά 0,353 ευρώ την αναρτημένη στο Π.Τ., κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, τιμή του 0,69 ευρώ/m3, στην οποία περιλαμβάνεται το κόστος μεταφοράς (βλ. 1711/3.4.2014 και 1586/10.4.2017 έγγραφα της Ε.Π.Υ. και βλ. πράξεις IV Τμ. 89, 83, 48/2015, ΚΠΕΔ στο ΙV Tμ. Πρ. 76/2017, 187, 87/2016, 259, 228, 184, 165, 145, 89, 54, 42, 34, 26, 25/2015, 207, 201, 122/2014). Εξάλλου, στην προκειμένη περίπτωση, δεν δύναται να τύχει εφαρμογής η νομιμοποιητική διάταξη του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011. Τούτο, διότι με τη διάταξη αυτή νομιμοποιούνται, κατ’ εξαίρεση, δαπάνες που απαιτούνται για την εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, φαρμάκων και συναφών υπηρεσιών, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν εναρμονισθεί με τις χαμηλότερες τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών, η οποία, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, δεν συντρέχει, εν προκειμένω, αφού η συμφωνηθείσα με την επίμαχη σύμβαση τιμή υπερβαίνει αυτήν του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:..ii) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τους α΄ και β΄ λόγους διαφωνίας της Επιτρόπου, κατά παράβαση της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 13 του ν. 3918/2011, ούτε από την 43/19.2.2015 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου, με την οποία εγκρίθηκε η ανάθεση της επίμαχης προμήθειας ιατρικών αερίων σε φιάλες, ούτε από την επισυναπτόμενη στην απόφαση αυτή εισήγηση της Διοικήτριας του Νοσοκομείου προκύπτει ότι για τη διενέργεια της εν λόγω ανάθεσης πραγματοποιήθηκε σύγκριση τιμών της οικονομικής προσφοράς της αναδόχου εταιρείας με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ., με αποτέλεσμα η προσφορά αυτή να κριθεί παραδεκτή και να ανατεθεί η επίμαχη προμήθεια,  παρά την υπέρβαση των αντίστοιχων ανηρτημένων τιμών του Παρατηρητηρίου Τιμών..I. Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τους α΄ και β΄ λόγους της 13/17.6.2016 πράξης επιστροφής, σε συνδυασμό μεταξύ τους και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Προμήθεια καθετήρων καρδιάς:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω στην υπό στοιχ. ΙΙ σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι το VI Τμήμα δεν έσφαλε, αποφαινόμενο ότι εξακολουθεί να υφίσταται η πλημμέλεια της μη πρόβλεψης της προϋπολογισθείσας δαπάνης εκάστου είδους στη διακήρυξη, τόσο ως προς τα είδη εκτός Παρατηρητηρίου Τιμών όσο και ως προς τα λοιπά είδη, πλην αυτών που κατακυρώθηκαν στις αντίστοιχες του Παρατηρητηρίου τιμές, καθόσον για τα μεν πρώτα δεν κατέστη δυνατός ο έλεγχος των προσφερθεισών τιμών συγκριτικά με τις τιμές της αγοράς και η τυχόν υπέρβασή τους κατά 10%, ενώ τα δεύτερα σε κάθε περίπτωση κατακυρώθηκαν σε τιμές υψηλότερες του Παρατηρητηρίου. (...)Εν όψει των ανωτέρω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το Νοσοκομείο ακολούθησε την ίδια διαδικασία με τις μειοδότριες εταιρείες των ειδών για τα οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των οικείων σχεδίων συμβάσεων ακόμη και μετά την έκδοση της προσβαλλόμενης απόφασης, ήτοι τις κάλεσε να προσαρμόσουν την προσφορά τους στις τιμές του Παρατηρητηρίου και για όσες δεν το έπραξαν προέβη είτε στην ως άνω άρση της κατακύρωσης είτε στη μείωση των προς προμήθεια ποσοτήτων, το Τμήμα άγεται περαιτέρω, κατά πλειοψηφία, στην κρίση ότι τα όργανα του αιτούντος πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι ενεργώντας κατά τα προεκτεθέντα μπορούσαν να θεραπεύσουν την ανωτέρω διαπιστωθείσα πλημμέλεια και για τα είδη αυτά. (..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα αποφαίνεται, κατά πλειοψηφία, ότι η υπό κρίση αίτηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «Γενικό Νοσοκομείο …», για αναθεώρηση της 2185/2012 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου πρέπει να γίνει δεκτή, να αναθεωρηθεί η ως άνω απόφαση, ανακαλουμένης περαιτέρω και της 25/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και δεδομένου ότι δεν αναδείχθηκε δι’ αυτών άλλος λόγος διακωλυτικός της υπογραφής, να υπογραφούν τα οικεία σχέδια συμβάσεων, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω. Αποφαίνεται δε, περαιτέρω, ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων με την εταιρεία «.... Ε.Ε.» για το είδος με κωδικό ΥΔ090001 και την εταιρεία «.... Α.Ε.» για το είδος με κωδικό ΥΔ130001.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ-ΑΓΟΡΕΣ.Παρατηρητήριο Τιμών:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Γενικό Νοσοκομείο,  σε εταιρεία, ως αντίτιμο για την προμήθεια ιατρικών αερίων, λόγω παράβασης των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 3918/2011, διότι η εταιρεία παρέδωσε τα παραγγελθέντα είδη ιατρικών αερίων και εξέδωσε το σχετικό τιμολόγιο πώλησης, συμφωνα με το οποίο εκδόθηκε το ελεγχόμενο ένταλμα που περιείχε επιβάρυνση ADR και μεταφορικά έξοδα ανά μονάδα, ενώ  στο Παρατηρητήριο Τιμών καταχωρούνται, κατά το νόμο, οι τελικές τιμές των προς προμήθεια ειδών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως πρόσθετα κόστη της προμήθειας, όπως ενδεικτικά είναι τα έξοδα μεταφοράς αερίων.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Μη νόμιμη. (...)  Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο καταλήγει στα ακόλουθα: Η  τιμή του Παρατηρητηρίου τιμών σχετικά με την προμήθεια υγρού οξυγόνου κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα ήταν χαμηλότερη από την τιμή κατακύρωσης στην φερόμενη δικαιούχο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος εταιρεία, κατά παράβαση των διατάξεων που παρατέθηκαν στη σκέψη II.  Συγκεκριμένα, η επίμαχη τιμή του Παρατηρητηρίου Τιμών ανήρχετο στις 18.02.2013 στο ποσό των 0,88 ευρώ ανά κυβικό μέτρο και στις 08.04.2013 στο ποσό των 0,75 ευρώ ανά κυβικό μέτρο, ενώ η κατακύρωση διενεργήθηκε στην τιμή των 1,10 ευρώ ανά κυβικό μέτρο. Ως προς τα μεταφορικά υγρού οξυγόνου, δεν αποδείχθηκε ότι κατά το χρόνο διενέργειας των επίμαχων απ’ ευθείας αναθέσεων δεν υπήρχε δυνατότητα αντιστοίχισης με τις τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας, αφού δεν προσκομίστηκε σχετική βεβαίωση από την εν λόγω Επιτροπή αν και ζητήθηκε από αυτή με το 1685/24.01.2014 έγγραφο του Διοικητή του Νοσοκομείου. Αβάσιμος τυγχάνει ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου ότι η αναθέτουσα αρχή δεν έλαβε υπ’ όψιν της συγκριτικά στοιχεία κατά την κατακύρωση στην μοναδική προσφέρουσα φερόμενη δικαιούχο του ελεγχόμενου εντάλματος εταιρείας, κατά παράβαση του άρθρου 21 περ. η΄ του Π.Δ. 118/2007, δεδομένου ότι η ως άνω διάταξη δεν τυγχάνει εφαρμογής όταν ακολουθείται η διαδικασία της απ΄ευθείας ανάθεσης, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη ΙΙΙ της παρούσας.  Περαιτέρω, αβάσιμος τυγχάνει και ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου ότι μη νομίμως ο φορέας δεν προέβη  σε άμεση καταγραφή στην ηλεκτρονική εφαρμογή του Παρατηρητηρίου Τιμών της επιτευχθείσας τιμής για τα μεταφορικά υγρού οξυγόνου, ώστε να επιτυγχάνεται στην εγχώρια αγορά χαμηλότερη τιμή για κάθε νέα όμοια προμήθεια, αλλά προέβη σε σχετική καταγραφή, το πρώτον, στις 04.12.2013, δεδομένου ότι η μη άμεση καταγραφή στην σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή της τυχόν επιτευχθείσας χαμηλότερης τιμής για τη διενέργεια μιας δαπάνης συγκριτικά προς αυτή του Παρατηρητηρίου Τιμών, δεν επιδρά στη νομιμότητα της δαπάνης αυτής.

Αντίθεση ή μη του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015 στις διατάξεις του άρθρου 98 παρ. 1 περ. α΄, β΄ και γ΄ του Συντάγματος,(...) Από την επίμαχη διάταξη του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015, προκύπτει ότι η βούληση του νομοθέτη δεν ήταν να υπερκεράσει – θέσει εκποδών το θεσμό του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ.- αλλά να ρυθμίσει το ζήτημα της εξόφλησης υλικών και υπηρεσιών που οι τιμές τους δεν περιλαμβάνονται στο εν λόγω Παρατηρητήριο και δεν υφίστανται παρόμοιες προηγούμενες συμβάσεις. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η τιμή των μεταφορικών του υγρού οξυγόνου είναι καταγεγραμμένη στο Παρατηρητήριο Τιμών, η επίμαχη διάταξη (17 παρ. 2 του ν. 4332/2015) δεν χρήζει εφαρμογής στην υπό κρίση περίπτωση και συνεπώς παρέλκει η κρίση περί του εάν αυτή είναι αντίθετη προς τις διατάξεις του άρθρου 98 του Συντάγματος.

Προμήθεια ραμμάτων:..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τις ακόλουθες ουσιώδεις πλημμέλειες:Α. Η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν μπορεί να ολοκληρωθεί με τη σύναψη των υποβληθεισών για έλεγχο συμβάσεων, διότι, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙ-Α της παρούσας, η προθεσμία ολοκλήρωσης των διαδικασιών σύναψης των συμβάσεων του Π.Π.Υ.Υ. έτους 2011, εντός του οποίου είχε ενταχθεί η ελεγχόμενη προμήθεια, παρατάθηκε μεν μέχρι τις 31.12.2015, πλην η παράταση αυτή προϋπέθετε ότι είχαν προηγηθεί οι αντίστοιχες δημοσιονομικές δεσμεύσεις των οικείων φορέων από τους προϋπολογισμούς τους έτους 2015 (βλ. 3349/2015 απόφαση του Υπουργού Υγείας), προϋπόθεση που, όμως, δεν προκύπτει ότι συντρέχει εν προκειμένω. Και τούτο διότι οι προσκομισθείσες στο Κλιμάκιο δημοσιονομικές δεσμεύσεις, ούτε προέρχονται από το σύνολο των φορέων για τους οποίους προορίζεται η επίμαχη προμήθεια, ούτε μπορεί με βεβαιότητα να συναχθεί ότι επαρκούν ποσοτικά για τις προμήθειες ραμμάτων που προορίζονται γι’ αυτούς, έχοντας ληφθεί για χρηματικά ποσά ιδιαιτέρως χαμηλού ύψους, σε σύγκριση με το σύνολο της προϋπολογισθείσας δαπάνης του διαγωνισμού, που μάλλον υποδηλώνουν ανεπάρκεια των οικείων πιστώσεων, παρά διαθεσιμότητα αυτών η οποία και μόνο θα καθιστούσε δυνατή την παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης των σχετικών διαδικασιών μέχρι 31.12.2015 (για την ανεπάρκεια των πιστώσεων βλ. και την προσκομισθείσα στο Κλιμάκιο ανεπίσημη κατάσταση δαπανών ανά φορέα και εταιρία στην οποία αναγράφεται ότι «τα νοσοκομεία ... και ... είναι εκτός λόγω υπέρβασης προϋπολογισμού άνω των 50%»). Σημειωτέον, άλλωστε, ότι ακόμη και αν είχαν προσκομισθεί δημοσιονομικές δεσμεύσεις από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, δεν θα ήταν εφικτός ο έλεγχος της ακρίβειάς τους, αφού δεν περιήλθε στο Κλιμάκιο, σε εκτέλεση της 229/2015 αναβλητικής Πράξης του, κανένα στοιχείο σχετικά με την προϋπολογισθείσα δαπάνη των αναγκών εκάστου από τους φορείς αυτούς, με την εξαίρεση του Π.Γ.Ν. ..., οι ανάγκες του οποίου είχαν, κατά την έγκριση του Προγράμματος έτους 2011, προσδιορισθεί στο ποσό των 300.000 ευρώ (βλ. 4/31.1.2011 απόφαση Δ.Σ.). Κατ’ αποτέλεσμα η παράταση του ως άνω Προγράμματος μέχρι το τέλος του έτους 2015, εντός του οποίου έλαβε χώρα η οριστική κατακυρωτική απόφαση, δεν καταλαμβάνει τον ελεγχόμενο διαγωνισμό, ο οποίος έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί με τη σύναψη των οικείων συμβάσεων το αργότερο μέχρι 31.12.2014, σύμφωνα με την 5572/2013 απόφαση του Υπουργού Υγείας.(...)Οι παρατεθείσες στην προηγούμενη σκέψη πλημμέλειες παρίστανται, κατά την κρίση του Κλιμακίου, ουσιώδεις και, κατ’ επέκταση, κωλύουν την υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο επτά (7) σχεδίων συμβάσεων.

Προμήθεια υγειονομικού υλικού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 του π.δ. 118/2007 δεν προσδιορίστηκε στη διακήρυξη του επίμαχου πρόχειρου διαγωνισμού η προϋπολογιζόμενη δαπάνη εκάστου των επιμέρους προκηρυχθέντων ειδών, αν και οι διαγωνιζόμενοι μπορούσαν και υπέβαλαν χωριστή, ανά είδος προσφορά.Συνεπεία δε τούτου καθίσταται αδύνατος ο επιβαλλόμενος έλεγχος των τιμών κατακύρωσης εκάστου είδους ως προς τη μη υπέρβαση της προϋπολογιζόμενης γι’ αυτό δαπάνης κατά ποσοστό ανώτερο του 10%....β) Οι εντελλόμενες δαπάνες δεν ανελήφθησαν νομίμως, καθόσον, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 66 του ν. 4270/2014 και 2, 3 και 4 του π.δ. 113/2010, στις προαναφερόμενες αποφάσεις του Διοικητή του Νοσοκομείου δεν αναγράφεται το ύψος της συνολικής επιβάρυνσης που θα προκαλούνταν στον προϋπολογισμό του από την εκτέλεση των επίμαχων συμβάσεων, ούτε κατανέμεται η δαπάνη αυτή κατ’ έτος και δεν αναφέρονται τα ποσά που ενδεχομένως θα βάρυναν τους προϋπολογισμούς των οικονομικών ετών 2015 και 2016.....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Προμήθεια υγειονομικού υλικού: Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη ότι στη συνολική τιμή των 0,69 ευρώ/m3, για την προμήθεια υγρού οξυγόνου, που ήταν καταγεγραμμένη στο Παρατηρητήριο Τιμών, κατά τον κρίσιμο χρόνο (βλ. το αναφερόμενο στην προηγούμενη σκέψη έγγραφο της Ε.Π.Υ.), περιλαμβάνονται το κόστος μεταφοράς και το κόστος διαχείρισης επικίνδυνου φορτίου (μεταφορικά κατά ADR), παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του Νοσοκομείου, μη νομίμως το τελευταίο προμηθεύτηκε υγρό οξυγόνο στην τιμή των 0,99 ευρώ/m3 (χωρίς Φ.Π.Α.), στην οποία περιλαμβάνεται χρέωση 0,30 ευρώ/m3 για μεταφορικά, και, περαιτέρω, επιβαρύνθηκε, με επιπλέον χρέωση μεταφορικών κατά ADR (κόστος διαχείρισης επικίνδυνου φορτίου) ύψους ευρώ 11,00 (χωρίς Φ.Π.Α.) ανά δρομολόγιο. Και τούτο, διότι η τιμή του υπό προμήθεια είδους, υπερβαίνει, όπως βασίμως προέβαλε η Επίτροπος με τον πρώτο λόγο διαφωνίας της, την αναρτημένη στο Παρατηρητήριο, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα τιμή ύψους 0,69 ευρώ/m3 στην οποία και περιλαμβάνεται το κόστος μεταφορικών και το κόστος διαχείρισης επικίνδυνου φορτίου (ADR). Άλλωστε και η ίδια η Ε.Π.Υ., σε σχετικό έγγραφο του Νοσοκομείου (24608/7.11.2013) με το οποίο ζητήθηκε η έγκριση των αποτελεσμάτων της διαπραγμάτευσης με το αιτιολογικό ότι η τιμή των 0,99 ευρώ ανά κυβικό μέτρο που επετεύχθη δεν αντιστοιχεί στην τιμή των 0,69 ευρώ του Παρατηρητηρίου, επειδή η τελευταία αυτή τιμή διαμορφώθηκε σε αυτό το ύψος κατόπιν διενέργειας ενιαίου διαγωνισμού της 5ης Υ.Π.Ε., ο οποίος αφορούσε μεγάλες ποσότητες οξυγόνου, απήντησε, δια του 6199/25.11.2013 εγγράφου της, ότι εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 3918/2011. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα, το οποίο περιέχει κατά ένα μέρος μη νόμιμες δαπάνες ...δεν πρέπει να θεωρηθεί.