ΘΕΜΑ: «Οδηγίες για το μητρώο δεσμεύσεων» ΣΧΕΤ.: α) άρθρο 23 Ν. 3871/2010 β) άρθρο 13 Π.Δ 113/2010 γ) εγκύκλιός μας αριθ. 2/91118/0026/2010

ΔΑΠΑΝΕΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, κρίνεται ότι οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι μη νόμιμες καθόσον η ΔΕΥΑΑ δεν τήρησε, πριν από την πραγματοποίηση των μετακινήσεων, την προβλεπόμενη εκ του οικείου νομοθετικού πλαισίου διαδικασία για την έκδοση των αναγκαίων αποφάσεων ανάληψης των δαπανών, υπογεγραμμένων από τον οικείο Διατάκτη. Και τούτο ειδικότερα διότι η 21/1.2.2017 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, η οποία υπογράφεται από τον Γενικό Διευθυντή της ΔΕΥΑΑ, αναρτήθηκε στον ιστότοπο της «ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ» και, ως εκ τούτου, άρχισε να ισχύει (βλ. άρθρο 4 παρ. 2 του ν. 3861/2010), μετά την πραγματοποίηση των μετακινήσεων. Περαιτέρω, όμως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση τα αρμόδια όργανα της επιχείρησης δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων δημοσιολογιστικών διατάξεων, αφού οι οικείες αποφάσεις ανάληψης δαπανών εκδόθηκαν πριν από την πραγματοποίηση των μετακινήσεων, πλην η μία εξ αυτών (21/1.2.2017) εκ παραδρομής αναρτήθηκε καθυστερημένα στον ιστότοπο της «ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ».

Μη κανονικές οι δαπάνες που αφορούν στην καταβολή ποσού από Τοπικό Υποκατάστημα ΙΚΑ σε ιατρούς, ως ημερήσιες αποζημιώσεις και οδοιπορικά  τους έξοδα, για τη συμμετοχή τους σε Επιτροπές ΚΕΠΑ, καθόσον οι  αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, των οποίων η ισχύς εκκινεί από την ανάρτησή τους στο πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ», εκδόθηκαν και αναρτήθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης των ανωτέρω δαπανών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί της δέσμευσης πίστωσης πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης (άρθρο 2 παρ.1 και 2 του π.δ. 113/2010 και άρθρο 21 ν.3861/2010, όπως ισχύει.

Ανακλήθηκε λόγω συγγνωστής πλάνης με την Πράξη 59/2014 του IV Τμήματος:Ανάληψη υποχρέωσης.Μη νόμιμη η δαπάνη που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Νοσοκομείο για την προμήθεια χαρτοκιβωτίων απόρριψης μολυσματικών αποβλήτων, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 2362/1995, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 21 του ν. 3871/2010 και του π.δ/τος 113/2010, δεν εκδόθηκε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται η αναγκαία ισόποση πίστωση μέχρι την πραγματοποίηση και εξόφληση της σχετικής δαπάνης, η οποία (απόφαση) απαιτείται πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.

Με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 2685/1999, προσδιορίσθηκε, πλην άλλων, το εννοιολογικό περιεχόμενο των ημερών εκτός έδρας μετακίνησης των υπαλλήλων, ο τρόπος καθορισμού του ανώτατου αριθμού των ημερών μετακίνησης σε μηνιαία βάση, το γενικό ανώτατο όριο των κατά μήνα και κατ’ έτος επιτρεπόμενων μετακινήσεων (120 ημέρες) καθώς και οι προϋποθέσεις υπέρβασης του κατά περίπτωση τιθέμενου ορίου. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ως άνω διάταξη, επιτρέπεται η υπέρβαση του εν λόγω ορίου με την έκδοση κοινής απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμοδίου Υπουργού μόνο για την αντιμετώπιση έκτακτων γεγονότων καθώς και σε ειδικές κατηγορίες υπαλλήλων (υπαλλήλων του Υπουργείου Ανάπτυξης, μηχανικών του Υπουργείου Περιβάλλοντος, υπαλλήλων του ΣΔΟΕ, γεωτεχνικών υπαλλήλων) για την εξυπηρέτηση ιδιαίτερων υπηρεσιακών αναγκών. Περαιτέρω, με την παράγραφο 1 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010, στο πλαίσιο εξορθολογισμού του συστήματος πραγματοποίησης και αποζημίωσης των μετακινήσεων με σκοπό τον περιορισμό των λειτουργικών εξόδων του Δημοσίου (βλ. την επί του εν λόγω άρθρου αιτιολογική έκθεση του σχετικού νόμου), περιορίσθηκε το γενικό ανώτατο όριο των κατά μήνα και κατ’ έτος επιτρεπόμενων μετακινήσεων στις εξήντα (60) ημέρες, με δυνατότητα υπέρβασής του κατά είκοσι ημέρες, χωρίς όμως να μεταβάλλονται οι προϋποθέσεις της υπέρβασης αυτής, δηλαδή η υποχρεωτική έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης, η συνδρομή έκτακτων συνθηκών ή η κάλυψη ιδιαίτερων υπηρεσιακών αναγκών για τις ειδικές κατηγορίες υπαλλήλων που μνημονεύονται στις σχετικές διατάξεις. Και τούτο, διότι όπως προκύπτει από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3833/2010 και ειδικότερα από τη ρητή παραπομπή στις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 3 του ν. 2685/1999, ως προς το ζήτημα της υπέρβασης, με το νόμο αυτό δεν επήλθε αντικατάσταση του συστήματος των μετακινήσεων που εισήγαγε ο ν. 2685/1999 αλλά τροποποίηση συγκεκριμένων ρυθμίσεων αυτού (βλ. και την σχετική αιτιολογική έκθεση του νόμου), μεταξύ άλλων και ως προς το γενικό ανώτατο όριο των επιτρεπόμενων μετακινήσεων, χωρίς να απαλείφονται οι λοιποί νόμιμοι όροι πραγματοποίησής τους, όπως προβλέπονται από το γενικό νομοθέτημα του ν. 2685/1999. Εξ άλλου, με την ίδια διάταξη του άρθρου 9 του ν. 3833/2010, όπως αυτή συμπληρώθηκε με το άρθρο 49 παρ. 1 του ν. 3871/2010, δόθηκε μεν η δυνατότητα και περαιτέρω υπέρβασης του ανωτάτου μηνιαίου ορίου μετακινήσεων, δηλαδή και πέραν των είκοσι ημερών, η δυνατότητα όμως αυτή συνοδεύτηκε με την θέσπιση ειδικών προς τούτο προϋποθέσεων, που συνίστανται στην έκδοση και πάλι κοινής υπουργικής απόφασης εφόσον συντρέχουν «έκτακτες υπηρεσιακές ανάγκες και εφόσον το προσωπικό που ασκεί τα συγκεκριμένα υπηρεσιακά καθήκοντα δεν επαρκεί», ενώ στην απόφαση αυτή πρέπει να προσδιορίζονται οι ειδικότητες, τα συγκεκριμένα υπηρεσιακά καθήκοντα στα οποία αφορά η υπέρβαση καθώς και ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός των καθ’ υπέρβαση του ανωτάτου ορίου ημερών μετακίνησης. Επομένως και υπό το καθεστώς του ν. 3833/2010, θεσπίζεται ένα κατ’ αρχήν γενικό ανώτατο όριο επιτρεπόμενων μετακινήσεων σε μηνιαία και ετήσια βάση, η όποια δε υπέρβασή του τελεί υπό τους όρους του άρθρου 2 παρ. 3 του ν. 2685/1999 σε συνδυασμό με αυτούς του άρθρου 9 παρ. 1 του ν. 3833/2010. Σε κάθε δε περίπτωση για την πραγματοποίηση μετακινήσεων καθ’ υπέρβαση του ανωτάτου ορίου απαιτείται η προηγούμενη έκδοση κοινής υπουργικής απόφασης και η συνδρομή των λοιπών ουσιαστικών προϋποθέσεων των εν λόγω διατάξεων. Αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή σύμφωνα με την οποία η υπέρβαση των 60 ημερών μετακίνησης κατά μήνα και κατ’ έτος μέχρι την κάλυψη της αριθμητικής οροφής των είκοσι ημερών, δύναται να πραγματοποιηθεί χωρίς την έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης και χωρίς την τήρηση των ως άνω ουσιαστικών προϋποθέσεων, εκτός του ότι θα αντέβαινε το γράμμα της παρ. 1 του άρθρου 9 του ν. 3833/2010, θα αναιρούσε και τον ίδιο τον σκοπό της διάταξης που έγκειται στην περιστολή των δημοσίων δαπανών μέσω της θέσπισης πιο αυστηρών προϋποθέσεων για τις υπηρεσιακές μετακινήσεις.

 Μη κανονική η καταβολή ποσού από ΑΕΙ σε Αναπληρωτή Καθηγητή ως αμοιβή ωρών διδασκαλίας  σε Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, καθόσον η έκδοση της απόφασης περί ανάληψης της σχετικής δημοσιονομικής δέσμευσης έγινε στη λήξη του ακαδημαϊκού έτους, το οποίο λήγει την 31η Αυγούστου, με αποτέλεσμα να μην επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην εκ των προτέρων δέσμευση των αναγκαίων δαπανών, καθώς και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση του ποσοστού διάθεσης των εγγεγραμμένων στον προϋπολογισμό πιστώσεων (άρθρο  21 του ν. 2362/1995, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 21 του ν. 3871/2010 και άρθρο 2 παρ.2 του 113/2010, ΦΕΚ Α΄ 194/2010).

Δαπανες μετακίνησης. (..). Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ως άνω εγκριτικές των μετακινήσεων των φερόμενων ως δικαιούχων αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ... δεν είναι εκ των αναφερομένων στο άρθρο 2 του ν. 3861/2010, όπως ισχύει, και, συνεπώς, δεν υπήρχε υποχρέωση ανάρτησής τους στο πρόγραμμα «Διαύγεια», απορριπτομένου ως αβάσιμου του σχετικού λόγου του αναπληρωτή Επιτρόπου. Πλην όμως, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, οι εντελλόμενες δαπάνες είναι μη κανονικές, καθόσον η 796/27.2.2015 απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία δεσμεύθηκαν οι αναγκαίες πιστώσεις σε βάρος του Κ.Α.Ε. 00.6421, για την κάλυψη των εξόδων μετάβασης και διαμονής των φερόμενων ως δικαιούχων, της οποίας η ισχύς εκκινεί από την ανάρτησή της στο πρόγραμμα «Διαύγεια», αναρτήθηκε σε αυτό σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης των εν λόγω μετακινήσεων,..στην περίπτωση μάλιστα του χρηματικού εντάλματος 42/17 με φερόμενο ως δικαιούχο τον .., εκτός της εκ των υστέρων ανάρτησης, η ως άνω απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε μετά την πραγματοποίηση της οικείας μετακίνησης​...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δαπάνες είναι μη κανονικές και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Μη κανονική η καταβολή οδοιπορικών εξόδων σε Επίκουρο Καθηγητή Πανεπιστημίου, για μετακίνησή του στο πλαίσιο της χορηγηθείσας σε αυτόν εκπαιδευτικής άδειας, καθόσον, κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 21 του ν. 2362/1995 και 2 παρ. 2 του π.δ. 113/2010 η δέσμευση της σχετικής πίστωσης πραγματοποιήθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης της δαπάνης.

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ:..Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι υπό κρίση δαπάνες είναι μη κανονικές, καθόσον οι προαναφερόμενες αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, είτε εκδόθηκαν μετά την πραγματοποίηση των αντίστοιχων μετακινήσεων, ενώ έπρεπε να προηγούνται χρονικά οποιασδήποτε διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας που αφορά την πραγματοποίηση των δαπανών (περιπτώσεις 1-10, 12, 14-50, όπου οι μετακινήσεις πραγματοποιήθηκαν από 26.3.2014 έως 27.6.2014, η δε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης εκδόθηκε στις 30.6.2014), είτε εκδόθηκαν μεν πριν από την πραγματοποίηση των μετακινήσεων, πλην όμως αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο, στο πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ, σε μεταγενέστερο χρόνο, από τον οποίο και κατά νόμο εκκινεί η ισχύς τους (περιπτώσεις 11, 13, 51 – 54). Αλυσιτελώς, δε, το .... προβάλλει ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην καθυστερημένη προσκόμιση των σχετικών δικαιολογητικών από τους δικαιούχους, από άγνοια των σχετικών προθεσμιών, αφού η απόφαση ανάληψης δεν εκδίδεται με βάση τα δικαιολογητικά των δαπανών, αλλά πριν από την πραγματοποίηση αυτών, με βάση τις σχετικές εγκρίσεις των μετακινήσεων. Ομοίως, η μη κανονικότητα της δαπάνης δεν εξαρτάται από την έκταση της καθυστέρησης, συνεπώς, αλυσιτελώς το ... επικαλείται τις περιπτώσεις εκείνες που η απόφαση ανάληψης εκδόθηκε λίγες μόλις ημέρες μετά την πραγματοποίηση των μετακινήσεων. Εντούτοις, όπως έχει γίνει δεκτό με τις 29 και 84/2015 Πράξεις του Ι Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αφορούν στον ίδιο φορέα, στις περιπτώσεις που οι αποφάσεις ανάληψης της υποχρέωσης εκδόθηκαν νομίμως πριν από την πραγματοποίηση των σχετικών δαπανών, η καθυστέρηση της έγκαιρης ανάρτησης αυτών στο διαδίκτυο παρίσταται κατ’ εξαίρεση δικαιολογημένη, λόγω ειδικού τεχνικού προβλήματος που αντιμετώπισε το Περιφερειακό Υποκατάστημα Θεσσαλονίκης καθ’ όλο το χρονικό διάστημα των πρώτων μηνών του 2014, που κατέστησε αδύνατη την έγκαιρη και κατάλληλη δημοσίευση των αναρτώμενων πράξεών του. Για τον λόγο αυτόν, τα αντίστοιχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής δύνανται να θεωρηθούν, λόγω συγγνωστής πλάνης.Κατόπιν τούτων, οι δαπάνες που εντέλλονται με τα 425-434, 436 και 438 – 474, οικονομικού έτους 2016, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν είναι κανονικές, και ως εκ τούτου τα εν λόγω χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, ενώ τα χρηματικά εντάλματα 435, 437 και 475 – 478, οικονομικού έτους 2016,δύνανται να θεωρηθούν λόγω πλάνης.

ΑΝΑΛΗΨΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ: Ζητείται να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη για λόγους συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο της αναθέτουσας αρχής(....)Μη νόμιμη η δαπάνη  που αφορά στην καταβολή αμοιβής σε εταιρεία από Νοσοκομείο για την προμήθεια χαρτοκιβωτίων απόρριψης μολυσματικών αποβλήτων, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 2362/1995, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 21 του ν. 3871/2010και του π.δ/τος 113/2010, δεν εκδόθηκε απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, με την οποία να δεσμεύεται η αναγκαία ισόποση πίστωση μέχρι την πραγματοποίηση και εξόφληση της σχετικής δαπάνης, η οποία (απόφαση) απαιτείται πριν από κάθε ενέργεια για την εκτέλεση οποιασδήποτε δαπάνης του Δημοσίου και των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.(...)Ανακαλεί την 123/2014 Πράξη του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα αυτό, λόγω συγγνωστής πλάνης