ΕΣ/Τ4/105/2003
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Αποδοχή εταιριών σε διαγωνισμό παρά το γεγονός ότι α)κατέθεσαν ελλιπή δικαιολογητικά, με αποτέλεσμα οι προσφορές τους να καθίστανται απαράδεκτες και β) η Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση εφάρμοσε το μαθηματικό τύπο χωρίς προηγουμένως να διενεργήσει λογιστικό έλεγχο.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/323/2003
Βελτίωση - καταασκευή επαρχιακής οδού...Στην προκειμένη περίπτωση, από τον έλεγχο του τιμολογίου και του προϋπολογισμού που περιέχονται στους οικείους φακέλους με τις οικονομικές προσφορές των διαγωνιζομένων, προκύπτει ότι στους προϋπολογισμούς προσφοράς των εταιρειών ............, .........., .......... και ..... υπάρχουν λογιστικά σφάλματα, η διόρθωση των οποίων διαφοροποιεί το ολογράφως αναγραφόμενο ποσό της συνολικής προσφερόμενης δαπάνης εργασιών, σε κάποιες δε περιπτώσεις η διαφοροποίηση των τιμών είναι σε τόσο μεγάλη κλίμακα που θα μπορούσε, ενδεχομένως, να οδηγήσει σε κρίση περί απαραδέκτου της προσφοράς. Όμως, η Ε.Ε.Α εφάρμοσε τον μαθηματικό τύπο, χωρίς προηγουμένως να διενεργήσει τον ως άνω λογιστικό έλεγχο, εισάγοντας και για τις ανωτέρω εταιρείες την έκπτωση που προέκυπτε από την ολόγραφη συνολική προσφερόμενη δαπάνη εργασιών, αναδεικνύοντας, μ’ αυτόν τον τρόπο, προσωρινή μειοδότρια προσφορά άλλη απ’ αυτή που θα έβγαινε αν είχαν εισαχθεί οι εκπτώσεις που προκύπτουν από τις διορθωμένες προσφορές των εταιρειών αυτών. Το γεγονός αυτό, που απετέλεσε και αντικείμενο υποβληθεισών αντιρρήσεων και προσφυγών, συνιστά πλημμέλεια, η οποία μαζί με τις προαναφερθείσες, καθιστά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου του ελεγχόμενου έργου μη νόμιμη και άρα μη νόμιμη και την οικεία κατακυρωτική απόφαση.
ανακλήθηκε εν μέρει με την ΕΣ/ΤΜ.6/105/2003
ΣΤΕ 2786/2007
Μεταφορά μαθητών:.Επειδή, ενόψει του ότι, όπως προεκτέθηκε σε προηγούμενη σκέψη, είναι νόμιμος ο όρος της διακήρυξης, κατά τον οποίο για την εκτέλεση της ένδικης υπηρεσίας απαιτείται στόλος ογδόντα λεωφορείων, και, λαμβανομένου υπόψη ότι ο αιτών, όπως ισχυρίζεται, διαθέτει ένα λεωφορείο, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι με δεδομένο τον κατά τα ανωτέρω απαιτούμενο αριθμό λεωφορείων, η αναθέτουσα αρχή δεν εφάρμοσε ορθά το μαθηματικό τύπο που προβλέπεται στο άρθρο 9 της ΚΥΑ ΙΒ/6071/26.8.1998, και ότι, ως εκ τούτου, προϋπολόγισε δαπάνη μεγαλύτερη της πραγματικής αξίας της υπηρεσίας. Ομοίως, τέλος, αλυσιτελής καθίσταται και ο λόγος ότι η διαφορά των 1.219.857,03 Ευρώ μεταξύ της πραγματικής αξίας της υπηρεσίας (η οποία, κατά τον αιτούντα, ανέρχεται στο ποσό των 1.904.039,50 Ευρώ) και της προϋπολογισθείσας δαπάνης (2.176.037,38 Ευρώ) συνιστά έμμεση κρατική ενίσχυση προς την υπέρ ης η ανάθεση εταιρία, η οποία αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 87 επ. του ενοποιημένου κειμένου της Συνθήκης περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (πρώην άρθρα 92 επόμ. της Συνθήκης). Τούτο δε, ανεξαρτήτως του ότι ο λόγος αυτός είναι απαράδεκτος και διότι οι διατάξεις του εν λόγω άρθρου δεν είναι, κατ’ αρχήν, δεκτικές άμεσης εφαρμογής από το Δικαστήριο, αλλά εφαρμόζονται με πρωτοβουλία και ευθύνη της Επιτροπής, σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 88 (πρώην 93) της Συνθήκης ...Επειδή, επομένως, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/604/2021
Μακροχρόνια μίσθωση οχημάτων..ζητείται η ανάκληση της 22/2021 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Η διενεργηθείσα από την Επιτροπή Διαγωνισμού βαθμολόγηση των προσφορών, που κατατέθηκαν στη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης διέπεται από τους ειδικούς όρους του άρθρου 9 και του Παραρτήματος 10 της Διακήρυξης (βλ. ανωτέρω σκ. 5), που τυποποιούν την αιτιολογία της, δοθείσας από την Επιτροπή και καταγραφείσας στα πρακτικά της, βαθμολογίας. Ειδικότερα, τα επιλεγέντα, από τον προσφεύγοντα Α.Φ., κριτήρια αξιολόγησης των προσφορών, ποσοτικοποιημένα σε βαθμολογική κλίμακα, αντιστοιχήθηκαν στα απεικονισθέντα σε αριθμητικές τιμές (gr/km, km/h, cc, rpm, sec, mm, ευρώ) των χαρακτηριστικών των προσφερόμενων οχημάτων (κυβισμός, διαστάσεις, επιδόσεις, περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά) και των συνθηκών παροχής των προσφερόμενων υπηρεσιών (μίσθωμα, κόστη), που καταγράφονταν στις υποβληθείσες προσφορές και μεταφέρονταν από την Επιτροπή Διαγωνισμού σε πίνακες προγράμματος excel, με τους οποίους ελάμβανε χώρα αυτοματοποιημένα ο υπολογισμός των τελικών τιμών της αξιολόγησης ανά υποκριτήριο, κριτήριο και εν συνόλω, με βάση προβλεπόμενο στη διακήρυξη μαθηματικό τύπο, στον οποίο με τον υψηλότερο βαθμό (10) βαθμολογούνταν το όχημα με το καλύτερο, ανά αξιολογούμενο κριτήριο (υποκριτήριο κλπ.), χαρακτηριστικό και σε σύγκριση με αυτό υπολογίζονταν η βαθμολογία των υπολοίπων οχημάτων. Επομένως, τη λεκτική διατύπωση της αιτιολογίας την παρέχει η ίδια η Διακήρυξη, με συνέπεια η βαθμολόγηση ανά κριτήριο να είναι αυτή καθαυτή η ουσιαστική αιτιολόγηση του διαγωνισμού, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα άλλης λεκτικής αποτύπωσης. Το ως άνω επιλεγέν από τον προσφεύγοντα Α.Φ. σύστημα βαθμολόγησης των προσφορών, κείται εντός των ορίων του θεσμοθετημένου, με το άρθρο 311 παρ. 2 και 5 του ν.4412/2016, πλαισίου εφαρμογής των κριτηρίων ανάθεσης από τους αναθέτοντες φορείς. Τούτο, διότι αφενός μεν συνδέεται άμεσα με το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, εφαρμόζεται αδιακρίτως σε όλες τις προσφορές, είναι πρόσφορο για τη διασφάλιση της αντικειμενικής σύγκρισης της σχετικής αξίας των προσφορών και μνημονεύεται ρητώς στη Διακήρυξη, ώστε οι ενδιαφερόμενοι οικονομικοί φορείς να λάβουν γνώση της ύπαρξης και της σημασίας του, αφετέρου κατά την εφαρμογή του από την Επιτροπή Διαγωνισμού καθίστανται δεκτικά αντικειμενικού ελέγχου και ευχερούς επαληθεύσεως τα σημεία συγκριτικής υπεροχής ή υστέρησης κάθε προσφοράς σε σχέση με τις υπόλοιπες, χωρίς να καταλείπονται αμφιβολίες για την ορθότητα της κρίσης της, ενώ είναι εφικτή τόσο η λυσιτελής ενάσκηση του δικαιώματος υποβολής αντιρρήσεων από τους προσφεύγοντες, όσο και ο δικαστικός έλεγχος της νομιμότητας της διενεργηθείσας αξιολόγησης. ..Ανακαλεί την 22/2021 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.6/1860/2009
Προμήθεια οχημάτων..ζητείται η ανάκληση της 54/2009 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ και IV το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι εσφαλμένα το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης διότι α) η ενημέρωση που έγινε στην Υπηρεσία Επίσημων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (19.9.2006) σχετικά με τη νέα ημερομηνία του διαγωνισμού, ήταν ελλιπής σε σχέση με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν με τις εγχώριες δημοσιεύσεις, κατά το τμήμα τους που σχετιζόταν με την επελθούσα μετά την άσκηση προσφυγών τροποποίηση των όρων της διακήρυξης (των τεχνικών προδιαγραφών) και συνεπώς η διαδικασία του διαγωνισμού για το λόγο αυτό εξελίχθηκε πλημμελώς και β) ενόψει του ότι με τη διακήρυξη, όπως τροποποιήθηκε, η πιστοποίηση ISO 9001 τέθηκε ως απαράβατος όρος για τον κύριο πυροσβεστικό εξοπλισμό και το όχημα, καθώς και για τον τελικό κατασκευαστή του πυροσβεστικού οχήματος, ενώ ως προς τον υπόλοιπο εξοπλισμό η ίδια πιστοποίηση τέθηκε ως κριτήριο αξιολόγησης, η αποδοχή της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «…..» ήταν μη νόμιμη, καθόσον η εταιρεία αυτή δεν προσκόμισε μεταφρασμένα πιστοποιητικά ISO 9001, αλλά μόνο ξενόγλωσσα, η νομιμότητα και το κύρος των οποίων δεν ήταν δυνατό να ελεγχθεί ούτε κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού ούτε στο πλαίσιο του διενεργούμενου από το Κλιμάκιο ελέγχου, καθόσον: α) Με το Π1/4206/13.9.2006 έγγραφο εστάλη αυθημερόν στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το πλήρες κείμενο της Δ2/1899/12.9.2006 ανακοίνωσης, η οποία δημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο στις 14.9.2006, ενώ στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 19.9.2006, χωρίς πράγματι να περιέχεται σε αυτή ενημέρωση σχετική με τις τροποποιήσεις των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών, πλην όμως, αφενός η δημοσίευσή της έλαβε χώρα στον ελληνικό τύπο μετά την αποστολή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου εστάλησαν προς δημοσίευση (παρότι δεν περιλαμβάνονταν ρητά στα στοιχεία του υποδείγματος ανακοινώσεων του παραρτήματος του άρθρου 10 του π.δ.394/1996) τα ίδια ακριβώς στοιχεία με εκείνα που δημοσιεύτηκαν τελικά στον εγχώριο τύπο και συνεπώς στην υπό κρίση υπόθεση η διαδικασία του διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν πέντε εταιρείες, μεταξύ των οποίων και μία γερμανική με απευθείας εκ του εξωτερικού υποβολή προσφοράς, δεν εξελίχθηκε πλημμελώς και β) Η προδιαγραφή που προβλέπεται στην παρ. 2.1.4 του άρθρου 2.1 με τίτλο «Γενικά» (όπου δεν υπάρχει, όπως σε άλλες προδιαγραφές, εντός παρένθεσης, η επισημείωση «απαράβατος όρος») του Παραρτήματος Ε΄ της διακήρυξης (με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ») δεν συνιστά απαράβατο όρο, εφόσον η διακήρυξη δεν τη χαρακτηρίζει ρητά ως τέτοιο με οποιαδήποτε παρεμφερή ονομασία («απαράβατος» ή «επί ποινή αποκλεισμού» όρος, «ελάχιστη» ή «υποχρεωτική απαίτηση»), ούτε το ανωτέρω άρθρο 2.1 περιλαμβάνεται μεταξύ των απαράβατων όρων που απαριθμούνται περιοριστικά στο άρθρο 18 του ως άνω παραρτήματος (Ε) και συνεπώς τυχόν πλημμέλειες αναφορικά με τα δικαιολογητικά (μη υποβολή αυτών, ή υποβολή αυτών σε ξένη γλώσσα) που υπεβλήθησαν από την ανάδοχο ως προς τον όρο αυτό των τεχνικών προδιαγραφών δεν αρκούσαν για να καταστήσουν απαράδεκτη την προσφορά της. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι, αφενός στην ως άνω παράγραφο 2.1.4 των τεχνικών προδιαγραφών δεν υπήρχε ρητή μνεία για υποχρέωση υποβολής με την προσφορά και των πιστοποιητικών ISO των εργοστασίων ούτε για υποχρέωση υποβολής αυτών οπωσδήποτε μεταφρασμένων στην ελληνική γλώσσα, αφετέρου η εταιρεία «…..» κατέθεσε με την προσφορά της, καίτοι δεν είχε υποχρέωση από τη διακήρυξη, οκτώ πιστοποιητικά ISO (εκ των οποίων επτά αλλοδαπών εργοστασίων συντεταγμένα στην αγγλική γλώσσα). Όσον αφορά δε τον τρίτο λόγο για τον οποίο αποφάνθηκε το Κλιμάκιο ότι κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, σύμφωνα και με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη V, μη νόμιμα κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην προερχόμενη από τη συγχώνευση των εταιρειών «…» και «….» εταιρεία «….», εφόσον δεν ζητήθηκαν ούτε υπεβλήθησαν αυτοβούλως από αυτήν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, παρότι η εν λόγω εταιρεία είχε ήδη συσταθεί από τις αρχές του έτους 2008, σε χρόνο σημαντικά προγενέστερο όχι μόνο της κατακύρωσης του αποτελέσματος αλλά και του ανοίγματος της οικονομικής προσφοράς της. Λαμβάνοντας όμως υπόψη, ι) την ελλιπή διατύπωση των επίμαχων διατάξεων όσον αφορά την υποχρέωση υποβολής των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης όταν η επιτρεπτή από το νόμο και τη διακήρυξη μεταβολή της νομικής μορφής της συμμετέχουσας εταιρείας πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερο εκείνου της υποβολής των προσφορών στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, ιι) την πεποίθηση που εύλογα δημιουργήθηκε στην αναθέτουσα αρχή ότι δεν υφίσταται νομική πλημμέλεια του διαγωνισμού, δεδομένου ότι με την προηγούμενη 188/2008 Πράξη του το Στ΄ Κλιμάκιο στα πλαίσια διαγωνισμού παρόμοιας με την επίμαχη προμήθειας είχε κρίνει ότι δεν υπήρχε νομικό κώλυμα για την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δημοσίου και της ίδιας ανώνυμης εταιρείας («….», η οποία είχε προέλθει από τη συγχώνευση των εταιρειών «….» και «….») και ιιι) ότι τα επίμαχα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της αναδόχου εταιρείας (168/16.1.2009 βεβαίωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ..., Διεύθυνση Εμπορίου & Τουρισμού, Τμήμα Ανωνύμων Εταιρειών και από 8.4.2009 αναλυτική κατάσταση μετόχων και μετοχών της …. στην οποία επισυνάπτεται και επικυρωμένο αντίγραφο του Βιβλίου Μετόχων και Μετοχών) έχουν προσκομιστεί, το Τμήμα κρίνει, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι συντρέχει συγγνωστή πλάνη της αναθέτουσας αρχής. Τέλος, όσον αφορά τις ασκηθείσες κατά των ένδικων αιτήσεων ανάκλησης παρεμβάσεις των εταιρειών …., το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι αυτές πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες, καθόσον οι ως άνω εταιρείες δεν θεμελιώνουν σπουδαίο έννομο συμφέρον για τη μη ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης του Κλιμακίου, αφού από την ενδεχόμενη ευδοκίμηση των παρεμβάσεών τους δεν αποκομίζουν καμία ωφέλεια. (....)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να γίνουν δεκτές οι υπό κρίση αιτήσεις ανάκλησης καθώς και η υπέρ της αίτησης του Υπουργείου Ανάπτυξης ασκηθείσα παρέμβαση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, να απορριφθούν οι ασκηθείσες κατά αυτών παρεμβάσεις, να ανακληθεί η 54/2009 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «….» του κατατεθέντος από αυτήν παραβόλου (άρθρο 56 παρ. 4 π.δ.774/1980, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 57 παρ. 3 ν.3659/2008), μη υπάρχοντος δε άλλου λόγου που να κωλύει την υπογραφή της υπό έλεγχο σύμβασης, πρέπει αυτή να υπογραφεί .